Identyfikacja i ocena barier w wykorzystaniu środków strukturalnych UE Badanie Identyfikacja i ocena barier w wykorzystaniu środków strukturalnych UE (wykonane na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) wybrane elementy Marek Szczepański Zastępca Prezesa Warszawa, 4 grudnia 2007

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Cele badania Zdiagnozowanie i usystematyzowanie wiedzy o barierach w wykorzystaniu środków strukturalnych występujących w okresie 2004 - 2006 Zdiagnozowanie potencjalnych barier dla okresu 2007 – 2013 Sformułowanie rekomendacji służących rozwiązaniu istniejących problemów lub uniknięciu problemów, które mogą się pojawić w przyszłości

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Analizowane poziomy systemu System realizacji PWW/NSRO Program operacyjny Priorytet/działanie Metodologia – analiza „Programu naprawczego…” (grudzień 2005 r.) i jego rezultatów; analiza dokumentów oraz wywiady indywidualne i zogniskowane Badanie wykonane w okresie sierpień – wrzesień 2007

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Analizowane typy barier Bariery prawne Bariery proceduralne Bariery finansowe Problemy w zakresie zdolności instytucjonalnej jednostek z systemu wdrażania Problemy po stronie beneficjentów Bariery ekonomiczne (rynkowe) Inne bariery

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Aktualne bariery prawne Rozwiązania w zakresie finansów publicznych i budżetu państwa niedostosowane do wykorzystywania środków strukturalnych: Konieczność zwrotu niewykorzystanej dotacji rozwojowej na koniec roku budżetowego Zbyt sztywne przepisy dotyczące zaliczek na poczet dotacji rozwojowej Niedostosowanie klasyfikacji wydatków budżetowych do specyfiki wydatków na realizację projektów w ramach środków strukturalnych Regulacje dotyczące środowiska: Brak ostatecznego wyznaczenia obszarów NATURA 2000 Możliwość składania protestów na dwóch etapach postępowania dotyczącego oddziaływania inwestycji na środowisko

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Aktualne bariery prawne (cd.) Brak aktów prawnych dotyczących zasad udzielania wsparcia w dziedzinach objętych pomocą publiczną w ramach NSRO Niewystarczające regulacje dotyczące przekazywania informacji o (ewentualnych) nieprawidłowościach, w zakresie objętym tajemnicą skarbową oraz wynikających z postępowań prowadzonych przez organy ścigania do właściwych instytucji w systemie wykorzystania środków strukturalnych Przepisy związane z przygotowaniem i realizacją inwestycji

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Problemy dotyczące systemu oceny i wyboru projektów Wybór ekspertów oceniających projekty Naciski polityczne w procesie selekcji projektów Kryteria wyboru projektów Możliwości odwoławcze Nadmierne wymogi związane z wnioskiem o dofinansowanie i załącznikami Zbyt wąskie określenie kategorii projektodawców (w EFS) Zbyt ogólne definiowanie projektów szkoleniowych

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Problemy związane z realizacją umów Wymogi prowadzące do konieczności aneksowania umów Wielopoziomowa struktura instytucjonalna zaangażowana w proces płatności Procedury obiegu dokumentów (zwłaszcza brak maksymalnych terminów)

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Bariery związane ze zdolnością instytucjonalną jednostek z systemu realizacji Niedobór kadr Brak doświadczenia w zarządzaniu i wdrażaniu środków strukturalnych SIMIK Niedoskonałości systemu kontroli i audytu oraz zwalczania nieprawidłowości: Brak odpowiedniego przygotowania Urzędów Kontroli Skarbowej Brak funkcjonującego centrum koordynacyjnego systemu audytu i kontroli Brak odpowiedniej wymiany informacji i współpracy pomiędzy instytucjami Problemy w zakresie polityki informacyjnej

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Bariery finansowe Możliwe trudności z pokryciem wydatków z budżetu państwa (zwłaszcza w latach 2010 – 2011) Rosnące zadłużenie samorządów terytorialnych Bariery finansowe utrudniające korzystanie z EFS przez organizacje pozarządowe: Uzależnienie wielkości dofinansowania od przychodów projektodawcy Ryzyko utraty płynności finansowej związane z zasadami i praktyką przekazywania transz dotacji

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Bariery po stronie beneficjentów Słabość instytucjonalna większości grup beneficjentów Zmiany w projektach i niewypełnianie zobowiązań wynikających z umowy Nieskładanie wniosków o płatność pośrednią Niewielka aktywność organizacji pozarządowych w procesie aplikowania o środki EFS

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Wnioski Znaczenie strategiczne – budowa nowoczesnej, sprawnej administracji publicznej (system PWW/NSRO nie jest izolowaną „wyspą”) Priorytet – sprawny system instytucjonalny odpowiedzialny za wykorzystanie środków (wiele nowych instytucji) Kluczowy i chyba niedoceniany – skutecznie funkcjonujący system audytu i kontroli oraz zwalczania nieprawidłowości Nadal problemowy – przepływ informacji wewnątrz systemu oraz do projektodawców (beneficjentów) Systemy informatyczne – mogą znowu stanowić ważny problem Przygotowanie beneficjentów, zwłaszcza dużych projektów, może się okazać podstawową barierą

IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Główne dziedziny problemowe Przepisy dotyczące finansów publicznych i około-budżetowe Wymogi związane z ochroną środowiska Prowadzenie postępowań o zamówienie publiczne Pomoc publiczna

Kontakt PSDB Sp. z o.o. ul. Sienna 75 00-833 Warszawa tel.: 022 551 74 04 fax: 022 551 74 39 www.psdb.com.pl e-mail: psdb@psdb.com.pl marek.szczepanski@psdb.com.pl