Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Rozwój obszarów zurbanizowanych w kierunku zrównoważonego wykorzystania energii RUSE – przykład wykorzystania funduszy strukturalnych UE i współpracy krajów Europy Środkowo-Wschodniej Maria Stankiewicz Dyrektor Biura Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć Energie Cités

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć RUSE R Redirecting U Urban areas development towards S Sustainable E Energy Rozwój obszarów zurbanizowanych w kierunku zrównoważonego wykorzystania energii

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć KONTEKST Od 1 stycznia 2004 r. fundusze strukturalne są dostępne w nowych krajach członkowskich UE Staje zatem obecnie przed nami wyzwanie, jak w sposób najbardziej efektywny wykorzystać tę nową możliwość, zwłaszcza w zakresie zagadnień związanych z energią, które stanowią istotny element rozwoju regionalnego Państwa członkowskie dysponują już w tej dziedzinie doświadczeniem, zarówno pozytyw- nym, jak i negatywnym

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć PARTNERZY

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Koszt całkowity: Interreg III C: Współfinansowanie: BUDŻET CZAS TRWANIA 36 miesięcy

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć CELE Rozwój obszarów zurbanizowanych w kierunku zrównoważonego wykorzystania energii… …i poprawa wykorzystania funduszy strukturalnych - oraz innych źródeł finansowania - w projektach urbanistycznych przynajmniej w 4 nowych krajach członkowskich… … w ten sposób zmierzanie w kierunku lepszej integracji zagadnień związanych z energią z ich projektami... …także poprzez usprawnienie organizacji przedsięwzięć w sieciach miast, agencjach energetycznych, gminach i miastach...

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć PLANOWANE REZULTATY Rozpowszechnienie dobrych praktyk i metod działania państw europejskich (w tym nowych państw członkowskich) i krajów trzecich Udoskonalenie działania organizacji: sieci, związków, stowarzyszeń gmin, regionów czy agencji energetycznych Intensyfikacja działań partnerów na rzecz obszarów miejskich i zurbanizowanych Praktyczne włączenie obszarów miejskich i zurbanizowanych do projektów finansowanych z funduszy strukturalnych

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć PLANOWANE ODDZIAŁYWANIE Pełniejsze połączenie rozwoju obszarów zurbanizowanych ze zrównoważonym zarządzaniem energią Lepsze wykorzystanie funduszy strukturalnych na poziomach: narodowym, regionalnym i lokalnym Aktywizowanie organizacji oraz samorządów miast i gmin w celu uwzględnienia - w możliwie jak najszerszym zakresie - zagadnień związanych z wykorzystaniem energii w planowaniu rozwoju obszarów zurbanizowanych

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć GŁÓWNE DZIAŁANIA Wymiana doświadczeń i informacji oraz transfer wiedzy know-how Stworzenie sieci ekspertów Przygotowanie i rozpowszechnienie opisów dobrych praktyk (good practice case studies) oraz poradników Zapewnienie informacji i porad gminom oraz zainteresowanym organizacjom Promocja projektu

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć GŁÓWNE EFEKTY Produkty służące komunikacji: ulotki, strony internetowe, biuletyny, plakaty, materiały wystawowe, prezentacje PPoint, poradniki rekomendacyjne, bazy danych gromadzące przykłady dobrych praktyk i dane kontaktowe, itp. Spotkania: organizacja seminariów i warsztatów, udział w konferencjach, itp. Publikacja opracowań dobrych praktyk (case studies) z państw europejskich, nowych państw członkowskich i krajów trzecich Działalność sieci: podróże studyjne, wymiana pracowników, punkty informacyjne (help desks), itp.

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć PROGRAM PRACY Komponent 1: Zarządzanie projektem i koordynacja działań Komponent 2: Rozpowszechnianie informacji i promocja, zarówno na poziomie europejskim, jak i narodowym Komponent 3: Wymiana doświadczeń Komponent 4: Przygotowanie opisów dobrych praktyk Komponent 5: Informacje i porady dla gmin i zainteresowanych organizacji w poszczególnych krajach

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Komponent 2: Rozpowszechnianie informacji i promocja, zarówno na poziomie europejskim, jak i narodowym ulotka plakat biuletyn strony www artykuły w prasie prezentacje na konferencjach

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć biuletyn w wersji elektronicznej

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć strony

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Komponent 3: Wymiana doświadczeń Bratysława, marca 2004 Kraków, czerwca 2004 Czeskie Budziejowice, 7-10 grudnia 2004 Kowno, 7-10 czerwca 2005 Krakow, 28 listopada - 1 grudnia 2005 Bruksela, February 2006 Praga, 29 maja – 1 lipca 2006 Ryga, października 2006 Spotkania Komitetu Sterującego projektem oraz seminaria:

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Utrecht-Zoetermeer-Delft, 27 czerwca –1lipca 2005 VilaaNovaadeaGaia, listopada 2005 Monachium, listopada 2006 Podróże studyjne: Wymiany pracowników: Besancon, 5-9 września 2005 Tampere, lutego 2006 Kirkless-Leicester, września 2006

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Komponent 4: Przygotowanie opisów dobrych praktyk Wybór 20 dobrych praktyk z istniejącej bazy

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć opracowanie 20 nowych dobrych praktyk

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Biomasa SLUDGE FOR HEAT – Zadanie realizowane w ramach V Programu Ramowego UE Niepołomice ( woj. małopolskie) znajdują się około 30 km na wschód od centrum Krakowa. Powierzchnia miasta wynosi 27,1 km² a liczba mieszkańców to 7872.

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Tło projektu Pomysł realizacji projektu powstał w wyniku analizy problematyki związanej z zagospodaro- waniem powstających w oczyszczalniach ścieków osadów. W skali poszczególnych oczyszczalni i regionów są to ilości bardzo duże. Wskaźnik powstawania osadów ściekowych wynosi ok. 0,3 kg suchej masy osadu na 1 m 3 ścieków dopływających do oczyszczalni.

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Tło projektu Wybrano rozwiązanie współspalania osadów ściekowych odwodnionych na prasie lub w wirówce wraz z biomasą (zrębami drewna). Technologią taką dysponowała firma ABM SOLD S.A. z Tarnowa oraz POLITECHNIKA KRAKOWSKA. Postanowiono zrealizować program badawczy pozwala- jący na adaptację technologii spalania fluidalnego dla potrzeb utylizacji osadów ściekowych z jednoczesnym wykorzystaniem ciepła proce- sowego.

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Tytuł projektu: SLUDGE FOR HEAT – Zadanie realizowane w ramach V Programu Ramowego UE Miejsce realizacji: Oczyszczalnia Ścieków w Niepołomicach Czas realizacji: – Koszt przedsięwzięcia: EURO Źródła finansowania (%): Komisja Europejska55% KBN15%

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Opis projektu: Zamierzeniem projektu jest rozwój i demonstracja innowacyjnych i przyjaz- nych dla środowiska technologii termicznego unieszkodliwiania w złożu fluidalnym osadów ściekowych, powsta- łych w instalacjach oczyszczalni ścieków. Celem projektu jest dostosowanie małych kotłów grzewczych ze złożem fluidalnym do termicznej utylizacji osadów z oczyszczalni ścieków.

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Rezultaty bezpośrednie: Opracowanie technologii spalania fluidalnego odwodnionych osadów ściekowych i biomasy oraz realizacja instalacji w pełnej skali, w oczyszczalni ścieków w Niepołomicach. Korzyści ekonomiczne: Zastosowanie technologii SFH umożliwi utylizację osadów ściekowych w miejscu ich powstawania bez konieczności transportu i składowania poza terenem oczyszczalni. Instalacja będzie produkowała energię cieplną na potrzeby obiektów oczyszczalni oraz istnieje potencjalna możliwość dostarczania ciepłej wody do sąsiednich zakładów.

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Aspekty energetyczne: Wykorzystanie ciepła produkowanego w SFH do ogrzewania obiektów oczyszczalni, pozwoli na rezygnację z dotychczasowego ogrzewania elektrycznego. Instalacja SFH będzie wykorzystywała jedynie energię odnawialną pochodzącą ze spalania osadów ściekowych i zrębków drewna (biomasy). Drewno będzie pozyskiwane z pielęgnacji terenów leśnych w rejonie Niepołomic.

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Efekty ekologiczne: Podstawowym efektem ekologicznym jest bezpieczna dla środowiska utylizacja uciążliwego odpadu, jakim jest osad ściekowy. Dodatkowym efektem jest produkcja energii cieplnej w oparciu o odnawialne źródła energii. Zastosowanie materiału biologicznego do produkcji energii powoduje zamknięcie obiegu CO 2 w środowisku. Emitowany dwutlenek węgla jest następnie przyswajany przez rośliny w procesie fotosyntezy, służy do produkcji materii białkowej, wzrostu roślin, które następnie mogą być wykorzystywane jako biomasa (paliwo).

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Aspekty społeczne: Energetyka oparta na lokalnych paliwach skutkuje powstawaniem firm i miejsc pracy w obszarze przygotowania paliwa oraz jego energetycznego wykorzystania. Ma to zwłaszcza duże znaczenie w terenach podmiejskich i wiejskich. Realizacja Projektu SFH ma za zadanie demonstrację takiego systemu energetycznego oraz jego upowszechnienie w miejscach o podobnej charakterystyce do Niepołomic (lokalizacja, dostępność biomasy, zapotrzebowanie na energię, problem z osadami ściekowymi).

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Komponent 5: Informacje i porady dla gmin i zainteresowa- nych organizacji w poszczególnych krajach Od stycznia 2006 uruchomiony został w biurze PNEC punkt informujący o możliwościach wykorzystania funduszy strukturalnych Podpisano porozumienie z dwoma instytucjami: Federacją Związków Gmin i Powiatów RP Fundacją Promocji Gmin Polskich

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć Promocja Punktu Informacyjnego podczas 20 seminariów we wszystkich powiatach w Małopolsce Bieżące informacje zamiesz- czone na stronach internetowych PNEC oraz wysyłane bezpo- średnio do gmin członkowskich Zacieśnienie współpracy z Urzędem Marszałkow- skim, Departamentem ds. Funduszy Strukturalnych

Projekt współfinansowany z programu pomocy zagranicznej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2006 r. Wsparcie modelowego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju Kraków, r. Polska Sieć KONTAKT Więcej informacji: Maria Stankiewicz - Dyrektor Anna Jaskuła - Kierownik Projektu Prezentacja powstała dzięki finansowej pomocy Komisji Europejskiej (DG REGIO w ramach unijnego programu Interreg IIIC West Zone / Kontrakt RUSE 2W0057N). Przedstawione tutaj poglądy Energie-Cités i jego partnerów w żadnym przypadku nie mogą być utożsamiane z oficjalną opinią Komisji Europejskiej.