MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO Regionalne Programy Operacyjne - - główne kierunki i obszary interwencji Regionalne Programy Operacyjne w latach 2007-2013 MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO Agnieszka Kapciak Dyrektor Departamentu Koordynacji Programów Regionalnych Warszawa, 28 marca 2007 r. Warszawa listopad 2006 r.

Układ celów NSRO/NSS i programów operacyjnych Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa Regionalne Programy Operacyjne Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej PO Rozwój Polski Wschodniej Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenia dla wzrostu konkurencyjności Polski PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej   PO Infrastruktura i Środowisko Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług PO Kapitał Ludzki Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej, i przestrzennej PO Innowacyjna Gospodarka Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich PO Pomoc Techniczna

Podział środków UE na programy operacyjne NSRO/NSS 2007-2013 Program operacyjny Wielkość alokacji (mln EUR) Procentowa wielkość alokacji Regionalne Programy Operacyjne 15 985,5 29% PO Rozwoju Województw Polski Wschodniej 2 161,6 4% PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej 576,0 1% PO Infrastruktura i środowisko 21 275,2 38% PO Kapitał ludzki 8 125,9 15% PO Konkurencyjna gospodarka 7 004,9 13% PO Pomoc techniczna 216,7 >1% Bez uwzględnienia środków na rezerwę krajową (5%), rezerwę na pokrycie nadzwyczajnych strat i nieprzewidzianych wydatków (1%) oraz rezerwę wykonania (3%)

Alokacja środków UE na RPO w ramach NSRO/NSS 2007-2013

Regionalne Programy Operacyjne (RPO) Regionalne Programy Operacyjne - cele Regionalne Programy Operacyjne (RPO) Podstawowe cele RPO: wzrost konkurencyjności regionów, promowanie trwałego i zrównoważonego rozwoju, podnoszenie spójności społeczno-gospodarczej i przestrzennej obszarów. Cele szczegółowe: poprawa infrastruktury technicznej i społecznej regionu, poprawa stanu środowiska przyrodniczego, lepsze wykorzystanie jego zasobów i walorów w rozwoju społeczno-gospodarczym, budowa społeczeństwa informacyjnego, tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności gospodarki, odnowa i ożywienie społeczno-gospodarcze miast i obszarów zdegradowanych.

Regionalne Programy Operacyjne (RPO) Regionalne Programy Operacyjne – obszary priorytetowe Regionalne Programy Operacyjne (RPO) Obszary priorytetowe RPO: badania i rozwój technologiczny (BRT), innowacje i przedsiębiorczość, społeczeństwo informacyjne, transport, energia, ochrona środowiska i zapobieganie zagrożeniom, turystyka, ochrona dziedzictwa kulturowego, rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich, infrastruktura edukacyjna, infrastruktura ochrony zdrowia oraz infrastruktura społeczna, inicjatywy lokalne w zakresie zatrudnienia i rozwoju oraz wsparcie dla struktur świadczących usługi lokalne w tworzeniu nowych miejsc pracy. Wg Rozporządzenia 1080/2006 z dnia 5 lipca w sprawie EFRR

Limity dla RPO działania w sferze produkcyjnej (badania i rozwój technologiczny, w tym infrastruktura szkolnictwa wyższego wspierająca działalność naukowo-badawczą, innowacje, bezpośrednie wsparcie przedsiębiorców i działalność instytucji otoczenia biznesu, społeczeństwo informacyjne; odnawialne źródła energii, turystyka, w zakresie wsparcia usług świadczonych przez przedsiębiorców) – min. 40 % całkowitej przyznanej alokacji, infrastruktura społeczna i ochrony zdrowia – max. 7% całkowitej przyznanej alokacji (w tym max. 3% na ochronę zdrowia i opiekę nad dzieckiem), małe projekty infrastrukturalne (niesieciowe, niekompleksowe) – max. 20% całkowitej przyznanej alokacji, współpraca międzyregionalna – max. 2% całkowitej przyznanej alokacji.

Alokacja środków wg kategorii interwencji (w %) w 16 RPO Dane z października br.

RPO - główne grupy beneficjentów jednostki samorządu terytorialnego, związki i stowarzyszenia jst, jednostki organizacyjne jst posiadające osobowość prawną, administracja rządowa, przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu, partnerzy społeczni i gospodarczy, organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, jednostki naukowe, szkoły wyższe, instytucje kultury, zakłady opieki zdrowotnej działające w publicznym systemie ochrony zdrowia

RPO - przykładowe typy projektów RPO – przykładowe typy projektów dla szkół wyższych budowa, przebudowa i remont istniejących obiektów dydaktycznych, w tym także laboratoriów dydaktycznych, pracowni komputerowych, bibliotek w szkołach wyższych, budowa, przebudowa i remont obiektów sportowych w szkołach wyższych, tworzenie lub modernizacja zintegrowanego systemu wspomagania zarządzania w szkołach wyższych, w tym zakup niezbędnego sprzętu i oprogramowania, usuwanie barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych w obiektach dydaktycznych oraz ich otoczeniu. budowa, modernizacja i wyposażenie laboratoriów świadczących specjalistyczne usługi dla przedsiębiorców.

Tryb przyjmowania Regionalnych Programów Operacyjnych Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Tryb przyjmowania Regionalnych Programów Operacyjnych przygotowanie RPO negocjacje z KE decyzja KE zatwierdzająca RPO uchwała Zarządu Województwa przyjmująca RPO Zarząd województwa we współpracy z MRR MRR zawiera z Zarządem województwa „kontrakt wojewódzki” uchwała RM o dofinansowanie RPO MRR może przekazać wojewodzie nadzór nad wykorzystaniem środków

Wdrażanie RPO – rola MRR MRR – wytyczne horyzontalne w zakresie, m.in.: szczegółowego opisu priorytetów programu operacyjnego, przygotowania i monitorowania IPI trybu dokonywania wyboru projektów, kwalifikacji osób uczestniczących w wyborze projektów, przepływów finansowych w ramach NSRO, trybu i zakresu sprawozdawczości z realizacji programów operacyjnych, Na podstawie wytycznych horyzontalnych Instytucje Zarządzające RPO tworzą własne procedury.

Wdrażanie RPO – instytucje (1) Instytucja Koordynująca - Departament Koordynacji Programów Regionalnych w MRR – zapewnienie zgodności RPO i ich realizacji z celami NSRO, negocjowanie programów z Komisją Europejską we współpracy z instytucjami zarządzającymi RPO. Instytucja Zarządzająca – Zarządy Województw odpowiadają za zarządzanie programem operacyjnym i jego realizację zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami oraz za przestrzeganie standardów ustalonych przez MRR (wytyczne). Instytucja Pośrednicząca – organ administracji publicznej lub inna jednostka sektora finansów publicznych, której została powierzona, w drodze porozumienia zawartego z IZ, część zadań związanych z realizacją RPO. Instytucja Wdrażająca (Instytucja Pośrednicząca II stopnia) – podmiot publiczny lub prywatny odpowiedzialny za realizację części lub całości priorytetów RPO na podstawie odpowiednio porozumienia lub umowy o dofinansowanie realizacji powierzonych jej zadań.

Wdrażanie RPO – instytucje (2) 13 województw planuje powierzyć część funkcji związanych z wdrażaniem RPO instytucjom zewnętrznym, w zakresie: - działań związanych z ochroną środowiska - 4 regiony – WFOŚiGW, - działań związanych z rozwojem przedsiębiorczości – 9 regionów - podmioty spoza sektora finansów publicznych W lutym rozpoczął się pre-audyt instytucji zaangażowanych we wdrażanie. Koniec czerwca - osiągnięcie pełnej funkcjonalności instytucji zaangażowanych we wdrażanie RPO nie wybieranych w drodze przetargu Koniec października - osiągnięcie pełnej funkcjonalności instytucji wyłanianych w przetargach

Wdrażanie RPO – instytucje (3) Instytucja Certyfikująca – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - odpowiada za certyfikowanie wydatków dokonanych przez beneficjentów i formułowanie wniosków o płatność okresową i końcową do KE, część zadań związanych z certyfikacją wydatków w ramach RPO będzie delegowana do urzędów wojewódzkich. Instytucja Audytowa – dla wszystkich programów operacyjnych funkcje instytucji audytowej pełni Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej. Z przeprowadzonych czynności audytowych Instytucja Audytowa opracowuje sprawozdania wraz z ewentualnymi rekomendacjami. Komitet Monitorujący RPO: - strona rządowa - strona samorządowa - partnerzy społeczni i gospodarczy Ze strony samorządowej w posiedzeniach KM uczestniczą przedstawiciele wszystkich szczebli samorządu terytorialnego.

Tryby wyboru projektów tryb „indywidualny”, tryb systemowy, tryb pomocy technicznej, tryb konkursowy: cykliczny: określa się z góry jeden lub kilka następujących po sobie terminów naboru wniosków, weryfikacja formalna i ocena merytoryczna odbywają się po zakończeniu każdego terminu naboru; ciągły: nabór wniosków i ich ocena jest prowadzona na bieżąco do wyczerpania określonego limitu środków, wyniki oceny są ogłaszane cyklicznie lub na bieżąco.

Tryb wyboru projektów - konkurs Etapy przeprowadzenia konkursu: ogłoszenie konkursu, nabór wniosków, ocena wniosków, ogłoszenie wyników konkursu, procedura odwoławcza, podpisanie umowy o dofinansowanie. Rola Wojewody – nadzór legalnościowy nad działalnością samorządu województwa (również jako IZ RPO) na podstawie art. 78 i 79 ustawy o samorządzie województw

Tryb wyboru projektów - Indykatywny Plan Inwestycyjny Indykatywny Plan Inwestycyjny jest narzędziem ułatwiającym osiągnięcie zakładanych celów rozwojowych, pozwalającym na określenie i skoordynowanie najważniejszych inwestycji, które będą w najbliższych latach realizowane przy wykorzystaniu funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. Zamieszczenie projektów w Indykatywnym Planie Inwestycyjnym stanowi alternatywny dla konkursu sposób wyboru projektów do wsparcia w ramach programu operacyjnego. Umieszczenie projektu w Indykatywnym Planie Inwestycyjnym jest warunkową deklaracją jego realizacji i związane jest z zarezerwowaniem środków w ramach budżetu programu na realizację projektu. Projekty te nie będą zatem podlegały późniejszej procedurze konkursowej i nie będą konkurowały o środki z pozostałymi projektami. Nie oznacza jednak automatycznej akceptacji dofinansowania dla danego projektu: jego realizacja będzie uzależniona od spełnienia przez projekt wymogów dotyczących dokumentacji i gotowości oraz akceptacji wniosku o dofinansowanie wraz z wymaganymi załącznikami przez Instytucję Zarządzającą lub decyzji Komisji Europejskiej w przypadku tzw. dużych projektów. Projekty duże – o wartości całkowitej przekraczającej 25 mln euro dla projektów środowiskowych i 50 mln euro dla innych, na których dofinansowanie wymagana jest zgoda KE. Projekty kluczowe – o zasadniczym znaczeniu dla realizacji strategii województwa, wyłaniane są w oparciu o kryteria o charakterze strategicznym.

Indykatywny Plan Inwestycyjny - korzyści koordynacja i komplementarność ważnych projektów pomiędzy programami (strategia województw/Strategia Rozwoju Kraju, programy krajowe/RPO, pomiędzy RPO), partnerstwo – kluczowe projekty poddane zostają ocenie społecznej, ułatwienie programowania, możliwość stałego monitorowania przygotowania i realizacji projektów oraz szybkiej reakcji na zidentyfikowane problemy, przyspieszenie przygotowania projektów o znaczeniu strategicznym i zwiększenie absorpcji, racjonalizacja kosztów przygotowania projektów przez beneficjentów, wsparcie projektów w przygotowaniu dokumentacji ze środków PO PT na początku okresu programowania (w latach 2007 – 2008).

Indykatywne Plany Inwestycyjne RPO w podziale na sektory (% udział środków)

Przepływy finansowe w ramach RPO (1) Finansowanie projektów z RPO - dokumenty Założenia systemu zarządzania finansowego dla programów operacyjnych realizowanych w ramach Narodowej Strategii Spójności (NSRO) na lata 2007 – 2013. Projekt rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego w sprawie szczegółowego sposobu dokonywania wydatków związanych z realizacją programów operacyjnych, w tym sposobu i trybu udzielania zaliczek beneficjentom i wykonawcom, Procedura przekazywania i rozliczania dotacji rozwojowych.

Przepływy finansowe w ramach RPO (2) Zmiany w finansowaniu: Rezygnacja z systemu pre i współfinansowania, Przyjęcie jednolitego systemu finansowania - ujęcie wydatków w budżecie państwa i budżetach jednostek samorządu terytorialnego.

Przepływy finansowe w ramach RPO (3) Środki przeznaczone na finansowanie RPO ujmowane są w załączniku do ustawy budżetowej. Środki na realizację RPO przeznacza się na: dotacje rozwojowe: wydatki budżetu państwa, podlegające szczególnym zasadom rozliczania, przeznaczone na realizację programów finansowanych z udziałem środków pochodzących z funduszy strukturalnych, FS i EFR lub projektów realizowanych w ramach tych programów. finansowanie wydatków państwowych jednostek budżetowych

Przepływy finansowe w ramach RPO (4) Dotację rozwojową na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego otrzymuje Samorząd Województwa, jako IZ RPO. Samorząd Województwa jako IZ RPO udziela dotacji beneficjentom RPO w formie: zaliczki, zwrotu wydatków poniesionych na realizację projektu (refundacja).

Monitoring i sprawozdawczość Główne założenia: monitorowanie wyselekcjonowanych danych, wykorzystanie ewaluacji do pomiaru oddziaływań realizowanych priorytetów/programu, połączenie sprawozdań z realizacji projektu z wnioskiem płatniczym, typologia projektów w celu zapewnienia możliwości agregowania jak największej liczby wskaźników projektu na wyższe poziomy (dzięki temu w jednolity sposób będą pozyskiwane wskaźniki z różnych programów, uszeregowane według kategorii interwencji).

Dziękuję za uwagę Ministerstwo Rozwoju Regionalnego ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.pl www.funduszestrukturalne.gov.pl