GŁÓWNE ZAŁOŻENIA Programu udziału społeczeństwa we wdrażaniu RDW w Polsce oraz Programu udziału społeczeństwa we wdrażaniu RDW w odniesieniu do obszarów regionów wodnych Małej Wisły, Czadeczki i Górnej Odry Informacja na temat planowanych zmian aktualizacyjnych HARMONOGRAM PROCESU UDZIAŁU SPOŁECZEŃSTWA - ZESTAWIENIE DZIAŁAŃ, KTÓRE NALEŻY PRZEPROWADZIĆ W DRODZE KONSULTACJI Opracowanie: Ksenia Starzec-Wiśniewska

Przyczyną każdej porażki jest działanie bez planowania A. Mackenzie

Na potrzeby odpowiedniego zaplanowania procesu konsultacji społecznych w Polsce opracowany został krajowy dokument pt. Program udziału społeczeństwa we wdrażaniu Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, który został pozytywnie zaopiniowany przez Krajową Radę Gospodarki Wodnej na posiedzeniu w dniu 5 lipca 2005r. oraz przyjęty przez Kierownictwo Resortu Środowiska do realizacji w dniu 19 sierpnia 2005r. Program określa metodykę konsultacji społecznych w Polsce na poziomach dorzeczy i regionów wodnych wraz z harmonogramem czasowym działań. Ponadto, regionalne zarządy gospodarki wodnej opracowały programy regionalne na potrzeby przeprowadzenia konsultacji społecznych w regionach wodnych.

Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach opracował: Program udziału społeczeństwa we wdrażaniu Ramowej Dyrektywy Wodnej w odniesieniu do obszarów regionów wodnych Małej Wisły, Czadeczki i Górnej Odry - na rok 2006 (z uwzględnieniem perspektywy na lata ) oparty o założenia: DOKUMENTU WZORCOWEGO Program udziału społeczeństwa we wdrażaniu RDW w odniesieniu do obszarów regionów wodnych na rok 2006 z perspektywą na lata zatwierdzony w dniu 20 lutego 2006r. mocą decyzji Dyrektora Departamentu Zasobów Wodnych MŚ

Program udziału społeczeństwa we wdrażaniu Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce Część I – Warunki Ramowe: udział społeczeństwa w prawie Wspólnot Europejskich, udział społeczny w prawie polskim, analiza stanu udziału i zaangażowania społeczeństwa w Polsce, harmonogram udziału społecznego według Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz dostosowanie udziału społecznego w Polsce do wymagań art. 14 RDW, instytucje odpowiedzialne za przeprowadzenie procesu Udziału Społecznego we wdrażaniu RDW w Polsce. Część II – Strategia udziału społecznego: cele udziału społecznego, formy udziału społecznego w Polsce (informowanie, konsultacje, czynne zaangażowanie), identyfikacja podstawowych grup społecznych (grup docelowych) uczestniczących w procesie udziału społeczeństwa we wdrażaniu RDW w Polsce. Część III – Proces wdrożenia udziału społeczeństwa w Polsce w odniesieniu do poziomu krajowego (dwóch dorzeczy) oraz poziomu regionalnego (regionów wodnych) wg RDW: struktura organizacyjna, instrumenty udziału społecznego.

W Programie… zidentyfikowano i wybrano grupy społeczne, które należy zaangażować we wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej, instytucje odpowiedzialne za zapewnienie udziału społeczeństwa, formy, metody i narzędzia niezbędne w tym procesie oraz określono szacunkowe koszty przeprowadzenia procesu udziału społeczeństwa. Przedstawiono i przeanalizowano w nim również podstawy prawne oraz harmonogram przeprowadzenia procesu udziału społeczeństwa ze szczególnym uwzględnieniem zapisów zawartych w Ramowej Dyrektywie Wodnej.

W Programie… wyróżnione zostały następujące podstawowe grupy społeczne – grupy docelowe (uczestnicy procesu udziału społeczeństwa): Administracja samorządowa, Organizacje pozarządowe, Administracja rządowa, Rolnictwo, Usługi wodne, Przemysł, Leśnictwo, Rybactwo i rybołówstwo, Wędkarstwo, Turystyka.

Program udziału społeczeństwa we wdrażaniu Ramowej Dyrektywy Wodnej w odniesieniu do obszarów regionów wodnych Małej Wisły, Czadeczki i Górnej Odry … zawiera: 1. Informacje na temat organizacji procesu US na poziomie regionów wodnych: dostosowanie organizacyjne RZGW, opis struktury organizacyjnej i zakresu zadań komórki właściwej ds. realizacji zadań związanych z US, narzędzi wykorzystywanych w organizacji procesu US, obszarów działania Rad GWRW MW i GO oraz Stałych Komisji ds. Udziału Społeczeństwa przy Radach, 2. Harmonogram oraz procedury przeprowadzenia procesu US, 3. Szacunkową analizę kosztową procesu US na rok 2006 na terenie administrowanym przez RZGW Gliwice. Propozycje zmian planowane w aktualizacji Programu…

Czerwiec 2006 r. Wspólne posiedzenie Rad w celu wyboru 5 reprezentantów Rady do prac w Stałej Komisji ds. Udziału Społeczeństwa oraz zatwierdzenia pełnego składu Komisji. Skład Komisji Rady zatwierdzają w drodze uchwał. Wybór reprezentantów następuje w drodze głosowania. Czerwiec 2006 r. Opracowanie wzoru sprawozdania i schematu oceny konsultacji społecznych oraz przygotowanie kwestionariuszy do konsultacji. Zadanie Zespołu ds. US przy DZW MŚ. Lipiec 2006 r. Przygotowanie broszury nt. RZGW Gliwice oraz działań prowadzonych na obszarach Regionów Wodnych MW, CZ i GO w zakresie wdrażania RDW i procesu udziału społeczeństwa (możliwość wykorzystania istniejących materiałów) Oprawa graficzna broszury powinna być zbliżona do wcześniejszej Pierwszy tydzień września 2006 r. 28 listopada 2006 r. Pierwsze spotkanie Stałej Komisji ds. Udziału Społeczeństwa w sprawie wstępnej konsultacji dokumentu dot. harmonogramu i programu prac związanych z tworzeniem planu gospodarowania wodami w dorzeczu W czasie spotkania będzie miało miejsce: - przedstawienie "Programu udziału społeczeństwa we wdrażaniu RDW w Polsce w odniesieniu do obszaru Regionu Wodnego …. ze szczególnym ukazaniem roli Komisji, - przedstawienie 5 reprezentantów RGWRW… uczestniczących w pracach Komisji, - poddanie wstępnym konsultacjom dokumentu dot. harmonogramu i programu prac związanych z tworzeniem planu gospodarowania wodami w dorzeczu - zebranie opinii Komisji odnośnie konsultowanego dokumentu. Wszelkie dokumenty są wysyłane do Komisji na 2 tygodnie przed spotkaniem. Ostatni tydzień września 2006 r. 14 grudnia 2006 r. Spotkanie RGWRW MW i GO w sprawie wstępnej konsultacji dokumentu dot. harmonogramu i programu prac związanych z tworzeniem planu gospodarowania wodami w dorzeczu oraz wyboru przedstawiciela do Krajowego Forum Wodnego Dorzecza Wisły i Odry W czasie spotkania będzie miało miejsce: - przedstawienie roli Krajowego Forum Wodnego Dorzecza Odry i Wisły, - wybór kandydata na Krajowe Forum Wodne Dorzecza Odry i Wisły, - poddanie wstępnym konsultacjom dokumentu dot. harmonogramu i programu prac związanych z tworzeniem planu gospodarowania wodami w dorzeczu – przekazanie opinii Stałej Komisji ds. Udziału Społeczeństwa Wszelkie dokumenty są wysyłane RGWRW na 2 tygodnie przed spotkaniem. Wybór reprezentanta do Krajowego Forum Wodnego Dorzecza Odry i Wisły dokonuje RGWRW w drodze głosowania. RGWRW podda głosowaniu zaproponowane przez Komisję ds. US zmiany do dokumentu dot. harmonogramu i programu prac związanych z tworzeniem planu gospodarowania wodami w dorzeczu. Październik 2006 r. Pierwsze spotkanie Krajowego Forum Wodnego Dorzecza Odry i Wisły. Zadanie jednostki centralnej W spotkaniu Krajowego Forum Wodnego Dorzecza Odry i Wisły uczestniczyć będzie po jednym przedstawicielu każdej z Rad wybranych na forum RGWRW MW i GO. Do 30 listopada 2006 r. Utworzenie interaktywnego forum dotyczącego udziału społeczeństwa na terenie RW MW, CZ i GO. Forum internetowe powstanie na stronie WWW RZGW Gliwice.

Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000r. (RDW) : ustanawia ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej, formułuje spójne regulacje prawne, będące podstawą zrównoważonego gospodarowania wodą, traktuje zasoby wodne nie tylko z perspektywy spełniania przez nie potrzeb wodno-gospodarczych lecz wprowadza nowe spojrzenie na zasoby wodne, jako na czynnik siedliskowy, zależny od działań prowadzonych na terenie całej zlewni.

Udział społeczeństwa według RDW: Preambuła RDW akapit (14): Osiągnięcie celów niniejszej dyrektywy jest uzależnione (…) od informacji, konsultacji i zaangażowania społeczeństwa, w tym użytkowników wody. Preambuła RDW akapit (46) Dla zapewnienia udziału społeczeństwa, w tym użytkowników wody w ustaleniu i aktualizacji planów gospodarowania wodami w dorzeczu, konieczne jest dostarczenie odpowiedniej informacji o planowanych działaniach i środkach (…).

Artykuł 14: Informowanie społeczeństwa i konsultacje społeczne Państwa Członkowskie zachęcają wszystkie zainteresowane strony do czynnego udziału we wdrażaniu niniejszej dyrektywy, w szczególności w opracowywaniu, przeglądzie i uaktualnianiu planów gospodarowania wodami w dorzeczach. Państwa Członkowskie zapewniają, że dla każdego obszaru dorzecza zostaną opublikowane i udostępnione społeczeństwu, również użytkownikom, w celu zgłaszania uwag, następujące informacje: a) harmonogram i program prac związanych z tworzeniem planu, w tym wykaz konsultacji społecznych, które należy przeprowadzić, co najmniej trzy lata przed rozpoczęciem okresu, do którego odnosi się plan; b) wyniki okresowego przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej, określonych dla danego dorzecza, co najmniej dwa lata przed rozpoczęciem okresu, do którego odnosi się plan; c) projekty planu gospodarowania wodami w dorzeczu, co najmniej rok przed rozpoczęciem okresu, którego dotyczy plan. Na wniosek udostępnia się dokumenty źródłowe i informacje wykorzystane do opracowania projektu planu gospodarowania wodami w dorzeczu.

Zapisy art. 14 Ramowej Dyrektywy Wodnej dotyczące informowania społeczeństwa i konsultacji społecznych przetransponowano do Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne - w art. 119 ust. 7 zawarte zostały zapisy dotyczące: dokumentów, które należy przedłożyć do konsultacji społecznych, organu odpowiedzialnego za przedkładanie dokumentów do opinii publicznych, terminów w których odbywają się konsultacje społeczne.

Celem społecznym wynikającym z RDW jest w szczególności zapewnienie ludziom wody do spożycia o dobrej jakości. Istotnym aspektem przy realizacji celów RDW jest rozbudzenie świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw społecznych przyjaznych środowisku poprzez dostęp szerokiej reprezentacji społeczeństwa do informacji na temat wdrażania RDW i dokumentów opracowywanych w związku z tym wdrażaniem, m.in. związanych z procesem planowania w gospodarowaniu wodami w dorzeczu zarówno na etapie ich przygotowania, jak i weryfikacji oraz aktualizacji.

Ramowa Dyrektywa Wodna wprowadza w art. 14 obowiązek informowania i angażowania szeroko rozumianego społeczeństwa w proces wdrażania jej postanowień. W szczególności Kraje Członkowskie mają obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych w zakresie przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej i planów gospodarowania wodami opracowywanych dla obszarów dorzeczy.

CZYNNE ZAANGAŻOWANIE DOSTARCZANIE INFORMACJI KONSULTACJE należy zapewnićnależy zachęcać RDW przewiduje trzy formy udziału społeczeństwa: - dostarczanie informacji - konsultacje społeczne - czynne zaangażowanie

Zaangażowanie społeczeństwa w sprawy zarządzania gospodarką wodną przyczyni się do: dokładnej identyfikacji istotnych problemów gospodarki wodnej w danym obszarze dorzecza doboru odpowiednich działań naprawczych służących ochronie i poprawie stanu jakościowego i ilościowego wód.

Zgodnie z zapisami ustawy Prawo wodne, do konsultacji społecznych należy przedłożyć następujące dokumenty: - harmonogram i program prac związanych ze sporządzaniem planów gospodarowania wodami dla obszarów dorzeczy (wraz z zestawieniem działań, które należy przeprowadzić w drodze konsultacji) w okresie 22 grudnia 2006r czerwca 2007r., - przeglądy istotnych problemów gospodarki wodnej dla obszarów dorzeczy w okresie 22 grudnia 2007r czerwca 2008r. - kopie projektów planów gospodarowania wodami w okresie 22 grudnia 2008r czerwca 2009r. Organem właściwym do przedkładania ww. dokumentów do opinii publicznej jest Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej.

22 grudnia 2006r czerwca 2007r.: do konsultacji społecznych udostępniony zostanie harmonogram i program prac związanych ze sporządzaniem planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, w tym zestawienie działań, które należy wprowadzić w drodze konsultacji. (art. 119 ust. 7 pkt. 1 ustawy Prawo wodne). Informujemy społeczeństwo o: - etapach roboczych opracowywania planu gospodarowania wodami, - organie odpowiedzialnym za ten proces, - możliwościach współdziałania przy opracowywaniu planu.

22 grudnia 2007r czerwca 2008r.: do konsultacji społecznych udostępniony zostanie przegląd istotnych problemów gospodarki wodnej określonych dla danego obszaru dorzecza (art. 119 ust. 7 pkt. 2 ustawy Prawo wodne). W tej fazie konsultacji należy przedstawić istotne problemy z zakresu gospodarki wodnej dotykające dany obszar dorzecza.

22 grudnia 2008r czerwca 2009r.: do publicznych konsultacji udostępnione zostaną projekty planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy, zawierające listę silnie zmienionych części wód w granicach obszaru dorzecza (art. 119 ust. 7 pkt. 3 ustawy Prawo wodne). To faza o największym znaczeniu. Do tego momentu należy przedłożyć projekty planów gospodarowania wodami dla obszarów dorzeczy.

Aby spełnić wymogi zachowania sześciomiesięcznych terminów na konsultacje ze społeczeństwem, prace w zakresie kampanii informacyjnej powinny zostać rozpoczęte: dla istotnych problemów gospodarki wodnej - we wrześniu 2007 roku, natomiast właściwe działania konsultacyjne najpóźniej w grudniu tegoż roku, dla planów gospodarowania wodami we - wrześniu 2008 roku, a konsultacje powinny zostać rozpoczęte najpóźniej w grudniu tegoż roku.

Istotnym elementem na szczeblu krajowym będzie zaangażowanie w proces konsultacji społecznych Krajowej Rady Gospodarki Wodnej oraz zorganizowanie zaplanowanych w harmonogramie corocznych spotkań Krajowego Forum Wodnego, poczynając od marca 2007 a kończąc w marcu 2009 roku. Na poziomie regionów wodnych angażowane będą Rady Gospodarki Wodnej Regionów Wodnych oraz powstałe przy nich Stałe Komisje ds. Udziału Społeczeństwa.

Narzędzia Procesu Udziału Społeczeństwa Rady Gospodarki Wodnej Regionów Wodnych Stałe Komisje ds. Udziału Społeczeństwa Internet/ Interaktywne Forum Media Broszury/ ulotki informacyjne/ foldery/ankiety Narzędzia wykorzystane w organizacji procesu udziału społeczeństwa na obszarze Regionów Wodnych MW i GO

Stałe Komisje ds. Udziału Społeczeństwa przy RGWRW MW i GO Celem uzyskania zaangażowania szerszego kręgu społeczeństwa w proces otwartego planowania gospodarowania wodami i tym samym celem zwiększenia stopnia reprezentatywności w skali regionów wodnych tworzy się (zgodnie z art. 100 ust. 6 Prawa Wodnego oraz § 4 pkt. 3 Regulaminu Organizacyjnego RGWRW MW i GO) przy Radach Gospodarki Wodnej Regionów Wodnych MW i GO Stałe Komisje ds. Udziału Społeczeństwa. W pracach komisji uczestniczyć będą również osoby spoza składu Rady tak, aby uzyskać optymalną reprezentację podstawowych grup społecznych zainteresowanych sprawami gospodarowania wodami w skali regionu wodnego. Komisja będzie posiadać kompetencje opiniodawczo-doradcze. Wypracowane przez Komisję opinie zostaną poddane ostatecznie głosowaniu Rad.

Skład Stałej Komisji ds. Udziału Społeczeństwa wynika z wyjściowego /pierwotnego/ składu RGWRW. Komisje przy każdej z Rad liczą po 20 osób. W skład Stałej Komisji wchodzi reprezentacja Rad w liczbie 5 osób /szczególnie zainteresowanych oraz zaangażowanych w proces udziału społeczeństwa na terenie regionu wodnego/ wyłoniona zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym Rad. Zadaniem tak wybranych przedstawicieli będzie prezentowanie wyników prac Komisji na sesji plenarnej Rad, oraz dbanie o właściwy dwustronny przepływ informacji pomiędzy Radą a Komisją. Pozostały skład osobowy Komisji (15 osób) został dobrany tak, aby grupy docelowe reprezentowane łącznie w Radzie i Komisji (45 osób) odpowiadały podziałowi w/g zasady: 1/3 użytkownicy – 15 osób, 1/3 administracja samorządowa i rządowa – 14 osób + 1 osoba, 1/3 organizacje pozarządowe oraz społeczne – 15

Zakres działań Stałej Komisji ds. Udziału Społeczeństwa Stała Komisja ds. Udziału Społeczeństwa będzie: uczestniczyć w pracach nad identyfikacją istotnych problemów gospodarki wodnej, konsultować: - rezultaty raportów wymaganych w Art. 5 RDW oraz dokumentów i wykazów wymaganych art. 113 ust. 3 i ust. 4 Prawa Wodnego, - projekty dokumentów dotyczących harmonogramu i programu prac związanych z planami gospodarowania wodami, przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej, planów gospodarowania wodami, formułować uwagi i angażować się w organizowanie konsultacji ze społeczeństwem wskazując na jakim obszarze konieczne jest przeprowadzenie konsultacji społecznych.

Uwagi zgłoszone podczas konsultacji będą zbierane, analizowane i uwzględniane w miarę możliwości. Po zakończeniu całego procesu opracowane zostanie sprawozdanie z przeprowadzonych konsultacji, ich wyników i sposobu wykorzystania uwag. Powyższe sprawozdania i zawarte w nich wnioski zostaną uwzględnione podczas opracowywania ostatecznych wersji planów gospodarowania wodami w dorzeczach, które zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną muszą być zakończone i opublikowane do końca 2009 roku.

Cel zamierzony i cel osiągnięty to nigdy nie jest to samo Sofokles

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ