Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” na lata 2007-2013 stan przygotowań do realizacji Janusz Mikuła Podsekretarz Stanu Łódź, wrzesień 2007 r.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 - 2013 PO Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 - 2013

POIiŚ podstawowe informacje Zatwierdzony przez Radę Ministrów 29 listopada 2006 r. W trakcie negocjacji z Komisją Europejską. Dofinansowanie z dwóch funduszy UE: Funduszu Spójności (FS) oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR)

Powiązanie Programu z NSRO na lata 2007-2013 Dwa cele horyzontalne NSRO będą realizowane m.in. poprzez Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”  Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski  Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej

GŁÓWNY CEL POIiŚ Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej, przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej

Cele szczegółowe Programu Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego. Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu. Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności gospodarki i rozwój odnawialnych źródeł energii. Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski. Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobów pracy. Rozwój nowoczesnych ośrodków akademickich, w tym kształcących specjalistów w zakresie nowoczesnych technologii.

Wielka infrastruktura za unijne pieniądze PO Infrastruktura i Środowisko Łączna wartość alokacji dla POIiŚ – 27,9 mld euro z funduszy UE na lata 2007-2013 (2015) Fundusz Spójności - 22,2 mld euro Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 5,7 mld euro Szacowana łączna wartość programu na lata 2007-2015 37,6 mld euro, z czego wkład prywatny wyniesie ok. 2,3 mld euro

Podział środków dostępnych w ramach POIiŚ wg sektorów (w mld euro)

Priorytety w ramach POIiŚ I. Gospodarka wodno - ściekowa (FS)* II. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (FS)* III. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska (FS)* IV. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska (EFRR) V. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych (EFRR)* VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T (FS)* VII. Transport przyjazny środowisku (FS)* VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe (EFRR)* IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku (FS)* X. Bezpieczeństwo energetyczne (EFRR) XI. Kultura i dziedzictwo kulturowe (EFRR)* Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia (EFRR) Infrastruktura szkolnictwa wyższego *Na niebiesko zaznaczono priorytety, gdzie beneficjentami są m.in. JST

System instytucjonalny POIiŚ PO Infrastruktura i Środowisko System instytucjonalny POIiŚ Instytucja Zarządzająca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych 6 Instytucji Pośredniczących Ministerstwo Środowiska - Departament Infrastruktury i Środowiska Ministerstwo Transportu - Departament Planowania Strategicznego i Polityki Transportowej Ministerstwo Gospodarki - Departamentu Funduszy Europejskich Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - Departament Strategii Kultury i Spraw Europejskich Ministerstwo Zdrowia - Departamentu Funduszy Strukturalnych i Programów Pomocowych Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego - Departament Funduszy Europejskich

System instytucjonalny POIiŚ c.d. PO Infrastruktura i Środowisko System instytucjonalny POIiŚ c.d. 26 Instytucji Wdrażających Środowisko: NFOŚiGW, WFOŚiGW (16), Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Transport: Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Ministerstwo Gospodarki Morskiej Energetyka: NFOŚIGW, Instytut Paliw i Energii Odnawialnej, Instytut Nafty i Gazu Kultura: Władza Wdrażająca Programy Europejskie Zdrowie: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Szkolnictwo wyższe: Ośrodek Przetwarzania Informacji instytucja audytowa – MF (odbył się pre-audyt instytucji) komitet monitorujący POIiŚ – MRR (w lipcu odbyło się posiedzenie pre-komitetu) instytucja certyfikująca - MRR

System wdrażania POIiŚ I. Instytucja Zarządzająca – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego II. Instytucje pośredniczące: priorytet I-V – Ministerstwo Środowiska priorytet VI-VIII – Ministerstwo Transportu priorytet IX-X – Ministerstwo Gospodarki priorytet XI – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego priorytet XII – Ministerstwo Zdrowia priorytet XIII – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

PO Infrastruktura i Środowisko Struktura Programu diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej kwalifikowalnego obszaru lub sektora z analizą sytuacji pod kątem mocnych i słabych stron strategia rozwoju sektora/regionu z uzasadnieniem wybranych osi priorytetowych, w odniesieniu do SWW, NSRO oraz spodziewanych wyników oceny ex-ante informacje o osiach priorytetowych i ich celach informacje o komplementarności z działaniami finansowanymi z EFRROW oraz działaniami finansowanymi z EFR plan finansowy w podziale na lata i osie priorytetowe ze wskazaniem źródeł finansowania przepisy wykonawcze dla programu operacyjnego (system wdrażania) ocena programu przed rozpoczęciem realizacji (ocena ex ante) wraz z oceną spodziewanego efektu makroekonomicznego prognoza oddziaływania programu na środowisko informacja o przeprowadzonych konsultacjach społecznych

PO Infrastruktura i Środowisko Nieco historii, fakty... Rada Ministrów w lutym 2006 r. ustaliła wykaz programów operacyjnych oraz ich zakres W lutym 2006 rozpoczęła się intensywna współpraca MRR jako Instytucji Zarządzającej POIiŚ z instytucjami pośredniczącymi (IP) – Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Transportu, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Zdrowia; Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego; w kwietniu 2007 – zawarto porozumienia o przekazaniu IP części kompetencji IZ Grupa robocza POIiS działa w okresie luty – sierpień 2006 (administracja centralna, samorządowa, organizacje pozarządowe)

PO Infrastruktura i Środowisko Nieco historii, fakty... Projekt roboczy nr 1 – marzec 2006 Konsultacje społeczne NSRO, w tym projektu rob. POIiŚ – czerwiec-lipiec 2006 Projekt wstępny POIiŚ przyjęty przez RM – 1 sierpnia 2006 Konsultacje społeczne projektu POIiŚ, ewaluacja ex-ante POIiŚ – wrzesień-październik 2006 Konsultacje społeczne Wstępnego raportu prognozy oceny oddziaływania na środowisko POIiŚ – październik 2006 Projekt POIiŚ przyjęty przez RM – 29 listopada 2006 Przesłanie projektu POIiŚ do akceptacji KE – grudzień 2006

PO Infrastruktura i Środowisko Nieco historii, fakty... Przyjęcie przez RM wstępnej listy projektów kluczowych – luty 2007 Formalne przyjęcie przez KE projektu POIiŚ – marzec 2007 I runda negocjacji z KE – maj-sierpień 2007 Konsultacje społeczne projektu prognozy oddziaływania na środowisko wykazu dużych projektów POIiŚ – czerwiec-lipiec 2007 Ogłoszenie indykatywnej listy projektów kluczowych dla POIiŚ – sierpień 2007 II runda negocjacji z KE – 19 września 2007

Najważniejsze zmiany wprowadzone do projektu POIiŚ po uwagach KE likwidacja osi priorytetowej XVII Konkurencyjność regionów – linia demarkacyjna likwidacja osi priorytetowej IX Infrastruktura drogowa w Polsce Wschodniej i włączenie jej zakresu do osi priorytetowej VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T uzupełnienie części diagnostycznej i strategicznej uzupełnienie wykazu wskaźników produktu i rezultatu ujednolicenie zapisów osi priorytetowych dotyczących pomocy technicznej wprowadzenie nowego rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju wskazanie, jak podczas realizacji programu będzie respektowana zasada równości szans, m.in. w zakresie dostępności infrastruktury dla osób niepełnosprawnych

Wytyczne w sprawie POIiŚ PO Infrastruktura i Środowisko Wytyczne w sprawie POIiŚ Obowiązujące: Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ – obowiązują od 26.06.2007 (konsultacje społeczne zakończone 13 kwietnia 2007) W trakcie przygotowania: Wytyczne w zakresie sprawozdawczości POIiŚ – projekt (w trakcie konsultacji społecznych, uwagi można zgłaszać do 10 września 2007) Wytyczne w zakresie kontroli realizacji POIiŚ – projekt (konsultacje społeczne zakończone 8 sierpnia 2007) Szczegółowy opis priorytetów POIiŚ – projekt (konsultacje społeczne zakończone 19 maja 2007)

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Zawiera projekty indywidualne – określone w programie operacyjnym, zgłaszane przez beneficjentów imiennie wskazanych w programie zatwierdzonym przez Radę Ministrów (zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1. Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U.06. nr 227, poz. 1658)) Ze strategicznego punktu widzenia tworzą go projekty kluczowe, czyli przedsięwzięcia istotne z punktu widzenia osiągnięcia zakładanych wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, danego sektora bądź województwa W ramach projektów kluczowych wyróżniono projekty duże, czyli inwestycje o wartości powyżej 25 mln euro w przypadku środowiska naturalnego oraz 50 mln euro w przypadku innych dziedzin (zgodnie z art. 39 Rozp. 1083/2006)

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Projekty podstawowe Przeznaczone do realizacji w pierwszej kolejności dzięki rezerwacji środków na ich pokrycie w ramach alokacji programu operacyjnego Projekty rezerwowe Projekty, które mogą zostać zrealizowane poprzez włączenie do wykazu projektów podstawowych w momencie usunięcia z tego wykazu innego projektu podstawowego

Wykaz projektów dla POIiŚ PO Infrastruktura i Środowisko Wykaz projektów dla POIiŚ Indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych dla POIiŚ opublikowano w sierpniu 2007 r. (dokument zawiera 205 projektów o wartości całkowitej 39 mld euro) strategiczny charakter projektu kwalifikowalność projektu oraz beneficjenta zgodność projektu z celami Strategii Rozwoju Kraju (SRK), Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO), programu operacyjnego oraz strategiami wojewódzkimi i strategiami sektorowymi

Wykaz projektów dla POIiŚ c.d. PO Infrastruktura i Środowisko Wykaz projektów dla POIiŚ c.d. skala oddziaływania projektu (regionalna w RPO, ponadregionalna i krajowa w programach krajowych) stopień wpływu projektu na osiągnięcie wskaźników SRK, NSRO oraz programu operacyjnego dostępność środków finansowych w ramach alokacji danego priorytetu programu operacyjnego inne kryteria specyficzne dla sektora np. istotne dla EURO 2012

Inne dokumenty dla POIiŚ PO Infrastruktura i Środowisko Inne dokumenty dla POIiŚ W przygotowaniu: organizacja systemu oceny i wyboru projektów w tym procedura odwoławcza kryteria wyboru projektów dla POIiŚ instrukcja wypełniania wniosku o dofinansowanie wzory umów o dofinansowanie wzory wniosków o płatność

Pomoc publiczna w POIiŚ a kwalifikowalność wydatków PO Infrastruktura i Środowisko Pomoc publiczna w POIiŚ a kwalifikowalność wydatków Początek okresu kwalifikowania do refundacji wydatków dla projektów realizowanych w ramach PO Infrastruktura i Środowisko, co do zasady stanowi się od 1 stycznia 2007 r., za wyjątkiem działań objętych pomocą publiczną! Dla pomocy publicznej termin kwalifikowalności jest uzależniony od zasad określonych w szczególności w programach pomocy. W przypadku pomocy regionalnej, jeśli prace rozpoczną się zanim zostaną spełnione określone szczegółowo warunki, projekt w całości nie będzie kwalifikował się do pomocy.

Procedury wyboru projektów PO Infrastruktura i Środowisko I. Tryb konkursowy II. Tryb pozakonkursowy obejmie zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju: projekty systemowe - polegające na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji publicznej i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach dotyczących tych organów i jednostek projekty indywidualne (kluczowe) – indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych dla POIiŚ projekty pomocy technicznej

Przygotowanie projektów PO Infrastruktura i Środowisko Przygotowanie projektów JASPERS  (Joint Assistance to Support Projects in the European Regions) Europejski Bank Inwestycyjny + Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju + KE Wsparcie w przygotowaniu dużych projektów finansowanych z EFRR i FS wsparcie na etapie koncepcyjnym przygotowania projektów weryfikacja przygotowanej dokumentacji (studium wykonalności, sposób wyliczenia poziomu dofinansowania, dokumentacja środowiskowa) wytyczne dla projektów generujących dochód, programy pomocy publicznej Bezpłatny konsulting w zakresie przygotowania dokumentacji technicznej Pre-umowy z beneficjentami projektów kluczowych Kwalifikowalność kosztów przygotowania kompleksowej dokumentacji niezbędnej do wnioskowania i realizacji przedsięwzięcia w ramach wszystkich działań POIiŚ (85%) PROJECT PIPELINE – POPT, POIiŚ

PO Infrastruktura i Środowisko Kiedy start? PO Infrastruktura i Środowisko Stan negocjacji POIiŚ z Komisją Europejską I runda negocjacyjna z KE – 14-15 maja br. KE zaakceptowała zakres programu i podział na sektory. II runda negocjacji z KE – 19 września br. Obecnie trwają spotkania robocze z KE. Prawdopodobnie POIiŚ zostanie przyjęty przez Komisję Europejską i Radę Ministrów w październiku 2007 r. Nabory projektów rozpoczną się najwcześniej w IV kwartale br.

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.pl www.funduszspojnosci.gov.pl www.funduszspojnosci@mrr.gov.pl Dziękuję za uwagę