Danuta Siwa Ministerstwo Środowiska OPŁATY ZA KORZYSTANIE ZE ŚRODOWISKA pobierane są na podstawie ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902). Istotne zmiany w systemie opłat zostały wprowadzone ustawą z dnia 18 maja 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 113, poz. 954) i uzupełnione ustawą z dnia 24 lutego 2006 r. (Dz. U. Nr 50, poz. 36).

Zakres obowiązku ponoszenia opłat (art. 273 ust. 1) Opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona za: wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pobór wód, składowanie odpadów. Organ właściwy w sprawach opłat marszałek województwa, samorządowe kolegium odwoławcze jako organ wyższego stopnia.

Podmiot obowiązany do uiszczania opłat (art. 275 i art. 3 pkt 20) Podmiot korzystający ze środowiska, którym jest: przedsiębiorca w rozumieniu ustawy – Prawo działalności gospodarczej, osoba prowadząca działalność wytwórczą w rolnictwie, osoba wykonująca zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki, osoba fizyczna nie będąca podmiotem, o którym mowa w punktach poprzedzających, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie to wymaga pozwolenia, jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą.

Wnoszenie opłat Opłaty wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska (art. 277 ust. 1). Opłatę za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza z urządzeń mobilnych np. ze środków transportu należy wnieść na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego dla miejsca rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska (art. 277 ust. 2). Opłaty należy wnieść w terminie do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza (art. 285 ust. 2). ( opłaty należne do 30 czerwca 2005 r. wg dotychczasowego art. 285 ust. 2 – ustawa z r. art. 8)

Ewidencja i wykaz W terminie uiszczenia opłaty należy przedstawić wykaz zawierający informacje i dane, na podstawie których ustalono wysokość opłat, a także wysokość tych opłat (art. 286) - marszałkowi województwa, - wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska (tylko dotyczące wprowadzania substancji do powietrza, ścieków do wód lub do ziemi oraz poboru wód), -wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta (tylko dotyczące składowania odpadów). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat i sposobu przedstawiania tych informacji i danych (Dz.U. Nr 252, poz. 2128). Podmiot powinien prowadzić, aktualizowaną co pół roku, ewidencję danych i informacji wymienionych w art. 287 ust.1.

Art c. Do zobowiązań z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska stosuje się przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jeżeli wynikają one z wykazu o wysokości należnych opłat. 3. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, wzory wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat i sposób przedstawiania tych informacji i danych, uwzględniając w szczególności wymaganie, aby formularz wykazu zawierał: zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska pouczenie, że zawarte w wykazie informacje o wysokości należnych opłat stanowią podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.”

Art Jeżeli podmiot korzystający ze środowiska: a) nie przedłożył wykazu zawierającego informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat - marszałek województwa wymierza opłatę, w drodze decyzji, b) zamieścił w wykazie zawierającym informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat informacje lub dane nasuwające zastrzeżenia - marszałek województwa wymierza, w drodze decyzji, opłatę w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy opłatą należną a wynikającą z wykazu.” (opłaty należne do 30 czerwca 2005 r. wg. dotychczasowego art. 288 ust. 1 – ustawa z r. art. 8)

Uprawnienia kontrolne marszałka województwa wynikają z art. 288 i art Decyzje wydawane są przez marszałka województwa na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. Marszałek województwa ustalenia własne opiera na: pomiarach dokonywanych przez organy administracji lub przez podmiot korzystający ze środowiska obowiązany do poniesienia opłat, innych danych technicznych i technologicznych.

Zwolnienia z opłat Przepisów w zakresie ponoszenia opłat nie stosuje się w razie działań ratowniczych (art. 2 ust. 2). Zasady ochrony morza przed zanieczyszczeniem przez statki określają przepisy odrębne (art. 2 ust. 4). Osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami (np. rolnicy indywidualni) ponoszą opłaty za korzystanie ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie wymaga pozwolenia (art. 284 ust. 2). Nie wnosi się opłat, jeżeli półroczna opłata za dany rodzaj korzystania ze środowiska, wnoszona na rachunek urzędu marszałkowskiego, nie przekracza 400 zł (art. 289 ust. 1). (opłaty należne do r. wg. dotychczasowego art. 289 ust. 1 – ustawa z r. art. 13 oraz ustawa z r. art. 8) Przypadki szczególnych zwolnień z opłat za pobór wody, za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi oraz za składowanie odpadów określone są w rozdziale 4 działu II tytułu V

Stawki opłat oraz mechanizm waloryzacyjny Wysokość opłat ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce (art. 285 ust. 1). Stawki opłat podlegają z dniem 1 stycznia każdego roku podwyższeniu w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, ogłaszanemu przez Prezesa GUS w Monitorze Polski, za rok poprzedni (art. 291). Ogłoszenie stawek opłat na następny rok, z uwzględnieniem dotychczasowych zmian stawek, następuje w drodze obwieszczenia Ministra Środowiska. Publikacja w M.P. nie później niż do 31 października każdego roku.

Górne stawki opłat za korzystanie ze środowiska zostały określone w obwieszczeniu Ministra Środowiska: z dnia 15 września 2004 r. (M.P. Nr 39, poz. 693) – dotyczą roku 2005, z dnia 6 września 2005 r. (M.P. Nr 53, poz. 734) – dotyczą roku 2006 Jednostkowe stawki opłat określone są w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska: z dnia 14 grudnia 2004 r. (Dz.U. Nr 279, poz. 2758) – obowiązują w 2005 r., z dnia 20 grudnia 2005 r. (Dz.U. Nr 260, poz. 2176) – obowiązują w 2006 r. Obwieszczenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2006 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2007 (M.P. Nr 71, poz. 714).

Stawki opłat za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza Górna stawka opłaty za kilogram substancji wynosi: 294,19 zł - w roku 2005, 304,49 zł - w roku 2006, 310,88 zł - w roku 2007, Jednostkowe stawki opłat określone są w załączniku nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów. Tabela A zawiera listę substancji oraz stawki opłat w złotych za kilogram substancji. Tabele B, C, D i E określają odrębnie stawki opłat dotyczące: 1) przeładunku benzyn silnikowych, 2) procesów spalania paliw w kotłach o nominalnej mocy do 5 MW, dla których nie jest wymagane pozwolenie, 3) procesów spalania paliw w silnikach spalinowych, 4) chowu lub hodowli drobiu.

Stawki opłat za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza w 2007 r. Podane są w obwieszczeniu Ministra Środowiska z dnia 4 października 2006 r. - górne stawki w załączniku nr 1 -j ednostkowe stawki w załączniku nr 2 Tabele G, H, I, J, K w obwieszczeniu odpowiadają wcześniej omówionym tabelom A, B, C, D, E w rozporządzeniu. Tabela G zawiera listę substancji oraz stawki opłat w złotych za kilogram substancji. Tabele H, I, J i K określają odrębnie stawki opłat dotyczące: 1) przeładunku benzyn silnikowych, 2) procesów spalania paliw w kotłach o nominalnej mocy do 5 MW, dla których nie jest wymagane pozwolenie, 3) procesów spalania paliw w silnikach spalinowych, 4) chowu lub hodowli drobiu.

Opłata podwyższona (art. 276 i art. 292) Korzystanie ze środowiska bez wymaganego pozwolenia skutkuje ponoszeniem opłat podwyższonych. Podmiot, który posiada pozwolenie lub nie jest do tego zobowiązany, uiszcza opłatę w „zwykłej” wysokości. W przypadku braku wymaganego pozwolenia opłata za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza podlega zwiększeniu o: 100 % - w okresie do dnia 31 grudnia 2006 r., 200 % - w latach , 500 % - od dnia 1 stycznia 2009 r. (art. 14 ustawy ”zmieniającej” z dnia 18 maja 2005 r.)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 22 grudnia 2004 r. Na podstawie art. 220 ust. 2 POŚ zarządza się, że: § Wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza nie wymaga pozwolenia w przypadku instalacji określonych w załączniku do rozporządzenia. 2. Pozwolenia nie wymaga wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z innych rodzajów instalacji niż określone w ust. 1, nieobjętych standardami emisyjnymi, w przypadku gdy żadna z substancji wprowadzanych do powietrza nie powoduje przekroczenia 10% wartości odniesienia albo 10% dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu. § 2. Rozporządzenie wchodzi w życie 1 stycznia 2005 r.

Załącznik do rozporządzenia MŚ INSTALACJE, Z KTÓRYCH WPROWADZANIE GAZÓW LUB PYŁÓW DO POWIETRZA NIE WYMAGA POZWOLENIA 1) 1.Instalacje, z których gazy lub pyły są wprowadzane do powietrza w sposób niezorganizowany, bez pośrednictwa przeznaczonych do tego celu środków technicznych, nieobjęte standardami emisyjnymi. 2.Instalacje wentylacji grawitacyjnych.

3. Instalacje energetyczne 2) o nominalnej mocy cieplnej 3) do: 1) 5 MW – opalane węglem kamiennym; 2) 10 MW – opalane koksem, drewnem, słomą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną lub opalane koksem, drewnem, słomą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną oraz węglem kamiennym, z tym że nominalna moc cieplna 3) wprowadzona w węglu kamiennym nie przekracza 5 MW; 3) 15 MW – opalane paliwem gazowym 4) lub opalane paliwem gazowym 4) oraz węglem kamiennym, koksem, drewnem, słomą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną, z tym że nominalna moc cieplna 3) wprowadzona w węglu kamiennym nie przekracza 5 MW, a nominalna moc cieplna 3) wprowadzona w węglu kamiennym, koksie, drewnie, słomie, oleju napędowym, oleju opałowym, benzynie nie przekracza 10 MW.

4. Instalacje inne niż energetyczne o nominalnej mocy cieplnej 3) do 1 MW, opalane węglem kamiennym, koksem, drewnem, słomą, olejem napędowym, olejem opałowym, benzyną, paliwem gazowym 4), z których: 1) wprowadzane do powietrza gazy lub pyły pochodzą wyłącznie ze spalania tych paliw lub 2) wprowadzane do powietrza gazy lub pyły pochodzące z prowadzonych w tych instalacjach procesów innych niż spalanie paliw, nie powodują przekroczenia 10% dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu albo 10% wartości odniesienia. 5. Instalacje do produkcji węgla drzewnego. 6. Instalacje do suszenia lub przechowywania zboża, innych płodów rolnych lub leśnych.

7.Instalacje do przesyłu, przeładunku lub magazynowania paliw płynnych. 8. Instalacje do oczyszczania ścieków, 9.Instalacje do chowu lub hodowli zwierząt, z wyłączeniem instalacji zaliczonych do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, o których mowa w art. 51 ust. 1 pkt 1 POŚ. 10. Instalacje do produkcji szkła - o wydajności mniejszej niż 1 Mg na dobę. 11. Instalacje do suszenia, brykietowania lub mielenia węgla – o mocy przerobowej mniejszej niż 30 Mg surowca na godzinę. 12. Instalacje do produkcji wapna palonego – o wydajności mniejszej niż 10 Mg na dobę.

13.Instalacje do lakierowania lub malowania zużywające mniej niż 1 Mg w ciągu roku wyrobów lakierowych o wysokiej zawartości cząstek stałych lub wyrobów lakierowych wodorozcieńczalnych. 14.Instalacje stosowane w gastronomii. 15. Instalacje stosowane w przechowalniach owoców lub warzyw. 16. Zbiorniki materiałów sypkich o pojemności mniejszej niż 20 m Instalacje stosowane w młynach spożywczych. 18. Zbiorniki bezodpływowe kanalizacji lokalnej. 19. Dygestoria.

Objaśnienia: 1) Parametry tego samego rodzaju (nominalna moc cieplna, wydajność, moc przerobowa, zużycie, pojemność), charakteryzujące skalę działalności prowadzonej w instalacji i odnoszące się do więcej niż jednej instalacji tego samego rodzaju położonych na terenie jednego zakładu, sumuje się. 2) Instalacje energetyczne są to instalacje, w których następuje proces spalania paliw w celu wytworzenia wyłącznie energii. 3) Nominalna moc cieplna instalacji jest to ilość energii wprowadzonej do instalacji w paliwie w jednostce czasu przy jej nominalnym obciążeniu. 4) Paliwo gazowe oznacza gaz ziemny, płynny, miejski, koksowniczy, wielkopiecowy lub gaz powstający w procesie fermentacji substancji organicznych (biogaz).

Stosowanie Ordynacji podatkowej (art. 281) POŚ odsyła w sprawach opłat w znacznym zakresie do Odpowiednich uregulowań działu III „Zobowiązania podatkowe” ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.). Przepisy te regulują zagadnienia obejmujące m.in.: odsetki za zwłokę, przedawnienie zobowiązania, odraczanie terminu płatności, rozkładanie płatności na raty, umorzenie należności, nadpłatę.

W art. 9 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 100, poz. 1085, z późn. zm.) dodano ust. 5 i 6 w brzmieniu: „5. Do ponoszenia opłat za gospodarcze korzystanie ze środowiska, opłat za szczególne korzystanie z wód oraz opłat za składowanie odpadów, należnych za okres do dnia 31 grudnia 2001 r. i nieuiszczonych do dnia 1 lipca 2005 r., stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, dotyczące odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty należności, a także jej umarzania.” (zmiana dokonana ustawą z dnia 18 maja 2005 r.) „6. Organem właściwym w sprawie odroczenia i rozłożenia na raty zapłaty należności oraz umorzenia, o których mowa w ust. 5, jest marszałek województwa” (zmiana dokonana ustawą z dnia 24 lutego 2006 r.)

POŚ wyłącza stosowanie przepisów Ordynacji podatkowej do opłat podwyższonych w części zwyżki w następującym zakresie: odroczenia terminu płatności należności, umarzania zaległych zobowiązań i odsetek za zwłokę. Zagadnienia te bowiem uregulowane są w macierzystej ustawie w tytule V dział IV „Odraczanie, zmniejszanie oraz umarzanie podwyższonej opłaty za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar pieniężnych”

Odraczanie terminu płatności opłaty podwyższonej (art. 317 i 318) Warunki odroczenia : 1) wniosek podmiotu korzystającego ze środowiska, złożony organowi przed upływem terminu płatności, 2) terminowe realizowanie przedsięwzięcia, które zapewni usunięcie przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat w okresie nie dłuższym niż 5 lat od dnia złożenia wniosku, 3) termin płatności może być odroczony wyłącznie na okres niezbędny do zrealizowania przedsięwzięcia, 4)dowody potwierdzające możliwości finansowania przedsięwzięcia, przedłożone przez wnioskodawcę na żądanie organu, jeżeli ma on zastrzeżenia co do tych możliwości.

Wniosek o odroczenie powinien zawierać: wskazanie wysokości opłaty, o której odroczenie terminu płatności występuje podmiot, opis realizowanego przedsięwzięcia, którego wykonanie zapewni usunięcie przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat, harmonogram realizacji przedsięwzięcia ze wskazaniem etapów nie dłuższych niż 6 miesięcy, wskazanie, że przedsięwzięcie jest ujęte w krajowym programie oczyszczania ścieków komunalnych, wraz z opisem przedsięwzięcia, jeżeli jest to przedsięwzięcie tego rodzaju.

W decyzji o odroczeniu określa się: opłatę, której termin płatności został odroczony, oraz jej wysokość, realizowane przez wnioskodawcę przedsięwzięcie, harmonogram realizacji przedsięwzięcia, termin odroczenia opłaty.

Zmniejszanie opłat podwyższonych (art. 319 ust. 1 i 2) W przypadku gdy terminowo zostało zrealizowane przedsięwzięcie i jednocześnie usunęło przyczyny ponoszenia opłat podwyższonych organ orzeka o zmniejszeniu odroczonych opłat o sumę środków własnych wydatkowanych na realizację przedsięwzięcia. Do kwot pozostających do zapłaty stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące opłaty prolongacyjnej. Wysokość opłaty prolongacyjnej oblicza się przy zastosowaniu stawki obowiązującej w dniu wydania decyzji odraczającej termin płatności. Stawka opłaty prolongacyjnej wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę.

Skutki nieusunięcia przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat Gdy terminowe zrealizowanie przedsięwzięcia nie usunęło przyczyn ponoszenia podwyższonych opłat organ orzeka o obowiązku uiszczenia odroczonych opłat wraz z opłatą prolongacyjną (art. 319 ust. 4). Jeżeli natomiast przedsięwzięcie nie zostanie zrealizowane w terminie, to organ stwierdza obowiązek uiszczenia odroczonych opłat wraz z odsetkami za zwłokę naliczanymi za okres odroczenia (art. 320). Jeżeli przedsięwzięcie nie jest realizowane zgodnie z harmonogramem, organ może przed upływem terminu odroczenia wydać decyzję nakazującą uiszczenie odroczonych opłat.

ZBIORCZE ZESTAWIENIE INFORMACJI O ZAKRESIE KORZYSTANIA ZE ŚRODOWISKA I WYSOKOŚCI NALEŻNYCH OPŁAT 1) półrocze/rok: I / 2007 Podmiot korzystający ze środowiska Nazwa: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „Astra” Sp. z o.o. Adres: Warszawa, ul. Jana Kazimierza 2 REGON: Telefon/fax: 0-22 /

Lp.Rodzaj korzystania ze środowiskaKod tabeli 2) Wysokość opłaty [zł] 1Wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza 1.1Źródła powstawania wprowadzanych do powietrza substancji A 3.622,90 1.2Przeładunek benzyn silnikowychB 1.3Kotły o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW opalane węglem kamiennym, koksem, drewnem, olejem lub paliwem gazowym, dla których nie jest wymagane pozwolenie C 2.848,00 1.4Silniki spalinoweD 1.5Chów lub hodowla drobiuE 3.754,74 IWysokość opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza ogółem 3)

2Pobór wód 2.1Woda podziemnaA 2.2Woda powierzchniowa śródlądowaB 2.3Morskie wody wewnętrzneC IIWysokość opłaty za pobór wód ogółem 3) 3Wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi 3.1.1Ścieki o kodzie a 4) A 3.1.2Ścieki o kodzie b 4) A 3.1.3Ścieki o kodzie c 4) A 3.1.4Ścieki o kodzie d 4) A

3.1.5Ścieki rolniczo wykorzystaneA 3.1.6Wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb łososiowatych A 3.2Wody chłodniczeB 3.3Wody opadowe lub roztopowe pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, ujęte w systemy kanalizacyjne, z wyjątkiem kanalizacji ogólnospławnej C 3.4Wody zasoloneD 3.5Wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów chowu lub hodowli ryb innych niż łososiowate albo innych organizmów wodnych E IIIWysokość opłaty za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi ogółem 3)

Pouczenie: Zawarte w wykazie informacje o wysokości należnych opłat stanowią podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954). 4Składowanie odpadów 4.1Odpady składowane selektywnieA 4.2Odpady składowane nieselektywnie A IVWysokość opłaty za składowanie odpadów ogółem 3) Wysokość opłaty za korzystanie ze środowiska ogółem 5) [zł]