Handel Emisjami Tomasz Chruszczow Związek Pracodawców „Polskie Szkło” 2006-06-01 Handel emisjami Handel uprawnieniami do emisji CO2 jako nowe narzędzie ekonomiczno - prawne Tomasz Chruszczow Związek Pracodawców „Polskie Szkło” Seminarium "Przepisy ochrony przyrody i ochrony środowiska" Osieczany k/ Krakowa, 30 maja -1 czerwca 2006 r Tomasz Chruszczow, www.polskie-szklo.pl

Zmiany klimatu Coraz gwałtowniejsze zjawiska atmosferyczne Wzrost średniej temperatury – GLOBALNE OCIEPLENIE (odczuwane również w Polsce) Podnoszenie się poziomu wód, susza Są zdaniem ekspertów rezultatem nadmiernej emisji do powietrza gazów cieplarnianych, a zwłaszcza CO2 Osieczany, 1 czerwca 2006

Ocieplenie klimatu to realne zagrożenia dla ludzi oraz gospodarki Liczne ofiary gwałtownych opadów, huraganów, osunięć ziemi oraz lawin błotnych. Zagrożenia demograficzne – ucieczka z coraz gorętszych terenów na obszary „bliżej biegunów”. W Europie coraz trudniej żyje się w Hiszpanii, Turcji, południowych Włoszech. Wiele zakładów i skupisk ludności zlokalizowano na terenach zalewowych. Topnienie lodowców Arktyki i Antarktyki spowoduje wzrost poziomu mórz i zalanie wielu obszarów nadmorskich. Osieczany, 1 czerwca 2006

Handel Emisjami 2006-06-01 Obawa przed globalnym ociepleniem klimatu i powstrzymanie zmian klimatu stało się jednym z kluczowych problemów światowej polityki. W 1992, podpisano Konwencję Ramową Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC) – w skrócie Konwencja Klimatyczna. W 1997, kraje uprzemysłowione oraz gospodarki w okresie przejściowym zgodziły się zredukować emisje gazów cieplarnianych GHG - podpisano Protokół z Kioto. Osieczany, 1 czerwca 2006 Tomasz Chruszczow, www.polskie-szklo.pl

Globalne emisje 7,3% 0,7% 11,6% 80,4%

Gazy Cieplarniane GWP - Global Warming Potential CO2e - Ekwiwalent CO2 GWP / CO2e CO2 1 CH4 21 N2O 300 HFC 150 – 11 700 PFC 6 500 – 9 200 SF6 23 900 Przykład: 1t CH4 = 21t CO2e 1t N2O = 300t CO2e Osieczany, 1 czerwca 2006

16 lI 2005 – Historyczna data 18 listopada 2004 Federacja Rosyjska przekazała ONZ dokumenty ratyfikacyjne Protokółu z Kioto tak, aby wszedł w życie po 90 dniach Protokół z Kioto jest od 16 lutego 2005 obowiązującym aktem prawa międzynarodowego – opublikowany w DU nr 203 z 2005 poz. 1684 Osieczany, 1 czerwca 2006

Dawno temu w Ameryce Cel ekologiczny – zredukować całkowitą emisję z 1000 do 800 ton 1000 ton 800 ton Redukcja 200 ton Firma A Firma B Każda emituje 500 ton Osieczany, 1 czerwca 2006

Osiągnięto efekt ekologiczny - całkowity koszt 1 300 $ System nakazowy Każda firma redukuje swoją emisję do 400 ton 1000 ton 800 ton Redukcja 200 ton Koszt 10$ / Mg – razem 1000 $ Koszt 3$ / Mg – razem 300 $ Firma A Firma B Osiągnięto efekt ekologiczny - całkowity koszt 1 300 $ Osieczany, 1 czerwca 2006

Handel emisjami? Każda firma dostaje po 400 uprawnień do emisji 1000 ton 800 ton Redukcja 200 ton Koszt 3$ / Mg Redukuje o 200 Mg koszt 600 $ Sprzedaje 100 uprawnień Koszt 10$ / Mg Brak redukcji Kupuje 100 uprawnień od A Sprzedaje 100 uprawnień 100 x 6,5 $ = 650 $ Firma A Firma B Osiągnięto efekt ekologiczny - całkowity koszt 600$ Osieczany, 1 czerwca 2006

Efekt handlu emisjami Cel ekologiczny – zredukować całkowitą emisję z 1000 do 800 ton 1000 ton 800 ton Redukcja 200 ton Firma A Firma B Zredukowała o 200 Mg Nie redukowała emisji Koszt redukcji 600 $ Koszt był zbyt wysoki Sprzedała 100 Mg za 650$ Nie poniosła kosztu 1000$ Zyskała 350$ (300 i tak by wydała) Zyskała 350$, wydając 650$ Osieczany, 1 czerwca 2006

Protokół z Kioto (KP), a EU ETS KP wprowadził trzy mechanizmy elastyczne: międzynarodowy handel emisjami - ET, wspólne wdrożenia - JI, oraz Mechanizm czystego rozwoju - CDM Wspólnota Europejska od 1999, rozważała wprowadzenie systemu handlu emisjami na poziomie przedsiębiorstw. W marcu 2003 przyjęto dyrektywę 2003/87 o handlu uprawnieniami do emisji Osieczany, 1 czerwca 2006

Projekty Redukcji Emisji Międzynarodowy Handel Emisjami – International Emissions Trading (IET) Kraje A i B mają wynikające PK cele redukcyjne AAU Kraj B Kraj A Rząd Kraju B Nabywającego CER Rząd Kraju A Gospodarza Projektu € € Projekty Redukcji Emisji (GIS) Rząd B pozyskuje uprawnienia nabywając uprawnienia od Rządu A Kraj A zobowiązuje się reinwestować środki w projekty redukcji emisji Taki proces nosi nazwę Green Investment Scheme

Kraje A i B mają wynikające z PK cele redukcyjne Projekty Wspólnych Wdrożeń (Joint Implementation- JI) Kraje A i B mają wynikające z PK cele redukcyjne ERU Kraj B Kraj A Rząd Kraju B Nabywającego ERU Rząd Kraju A Goszczącego Projekt € Podmiot inwestujący Podmiot Realizujący Projekt Kraj B pozyskuje uprawnienia inwestując w projekt ograniczania emisji w kraju A Kraj A przekazuje wygenerowaną liczbę emisji Krajowi B, odejmując ją od swojej puli

Mechanizm Czystego Rozwoju (Clean Development Mechanism- CDM) Kraj B posiada określony przez PK cel redukcyjny, kraj A jest krajem rozwijającym się Kraj B Kraj A CER Rząd Kraju A Goszczącego Projekt Rząd Kraju B Nabywającego CER € Podmiot Realizujący Projekt Podmiot inwestujący Kraj B pozyskuje uprawnienia inwestując w projekt ograniczania emisji w kraju A Kraj A przekazuje wygenerowaną przez projekt liczbę emisji Krajowi B

Jednostka redukcji emisji KIOTO & EU ETS ______________________________________________________________________________________________________ Skrót Nazwa międzynarodowa Nazwa polska Jednostka redukcji emisji IET International Emissions Trading Green Inwestment Scheme (GIS) Międzyrządowy Handel Emisjami AAU Assigned Amount Unit Przydzielona Jednostka Emisji JI Joint Implementation Mechanizm Wspólnych Wdrożeń ERU Emission Reduction Unit Jednostka Redukcji Emisji CDM Clean Development Mechanism Mechanizm Czystego Rozwoju CER Certified Emission Reduction EU ETS European Emission Trading Scheme Europejski System Handlu Emisjami EUA European Allowance Europejskie Uprawnienie Osieczany, 1 czerwca 2006

Podstawy prawne systemu Polska ratyfikował Protokół z Kioto Jako członek UE przetransponowała do prawa krajowego dyrektywę 2003/87/WE o europejskim systemie handlu emisjami gazów cieplarnianych Ustawa z dnia 22 grudnia 2004 roku o handlu uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2004 Nr 281, poz. 2784) stanowi podstawę prawną wdrażanego w Polsce systemu. Osieczany, 1 czerwca 2006

Ustawa z 22 grudnia 2004 …(1) System handlu obejmuje: 1) wspólnotowy system handlu uprawnieniami (emisje gazów cieplarnianych); 2) krajowy system handlu uprawnieniami (emisje SO2, NOx, pyłów i innych substancji) Systemem administruje KASHUE to znaczy Krajowy Administrator Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji – jest nim Instytut Ochrony Środowiska Osieczany, 1 czerwca 2006

  Główna    Aktualności    Krajowy Rejestr Uprawnień    KPRU    Przydatne adresy    Download    Kontakt   Instytut Ochrony Środowiska  Krajowy Administrator Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji  ul. Kolektorska 4  01-692 Warszawa tel. (0-22) 833-80-37 www.kashue.pl Osieczany, 1 czerwca 2006

Ustawa z 22 grudnia 2004 …(2) KASHUE Prowadzi Krajowy Rejestr Uprawnień Prowadzi bazę danych o instalacjach Monitoruje rynek Przygotowuje raporty Przygotowuje KPRU Prowadzi szkolenia Jest finansowany z opłat Osieczany, 1 czerwca 2006

Ustawa z 22 grudnia 2004 …(3) Przenoszenie własności uprawnień emisyjnych tylko w drodze umowy kupna – sprzedaży. Uprawnienia mogą być przenoszone na kolejne lata w ramach okresu rozliczeniowego Minister Środowiska określi warunki przeniesienia uprawnień między okresami (ograniczony „banking” uprawnień) Osieczany, 1 czerwca 2006

Ustawa z 22 grudnia 2004 …(4) Weryfikacja rocznych sprawozdań przez WIOŚ lub uprawnionego audytora Miesięczny okres (styczeń następnego roku) na zbilansowanie emisji i uprawnień Wysokie kary pieniężne za emisję bez uprawnień: 40€/Mg CO2 w latach 2005-2007 100€/Mg CO2 od 2008 roku Kara nie zwalnia z obowiązku zakupu uprawnień na brakujące emisje!! Osieczany, 1 czerwca 2006

Ustawa z 22 grudnia 2004 …(5) Opłaty opłatę równą iloczynowi liczby uprawnień przyznanych na pierwszy rok okresu handlu i obowiązującej w roku poprzednim, jednostkowej stawki opłaty za wprowadzanie CO2, wpłaca się w dwóch ratach po 50% w terminie 30 dni i po 7 miesiącach od dnia wejścia w życie rozp. Rady Ministrów wprowadzającego KPRU (zatwierdzony przez KE) opłatę 450 PLN wpłaca się za pierwszy wpis do Krajowego Rejestru Uprawnień Osieczany, 1 czerwca 2006

Ustawa z 22 grudnia 2004 …(6) Ważne prawa przedsiębiorców Rozbudowa instalacji daje podstawę do wystąpienia o przydział uprawnień jak dla instalacji nowej. Zaistnienie „siły wyższej” (np. ostra zima) jest podstawą do przyznania dodatkowych uprawnień. Rząd musi wystąpić do KE o dodatkowe uprawnienia W razie nie przyznania takich uprawnień przedsiębiorcy, może on wystąpić z roszczeniem o naprawienie szkód (finansowych). Osieczany, 1 czerwca 2006

Przepisy wykonawcze (1) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2005 w sprawie wyznaczenia Krajowego Administratora Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji (Dz. U z 2005 Nr 186 poz. 1562); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 września 2005 w sprawie rodzajów instalacji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji na lata 2005 – 2007 (Dz. U z 2005 Nr 199 poz. 1646) – rozporządzenie zostało znowelizowane w celu objęcia nim okresu 2008-2012 Osieczany, 1 czerwca 2006

Przepisy wykonawcze (2) rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 2005 w sprawie przyjęcia Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień o emisji dwutlenku węgla na lata 2005 – 2007 oraz wykazu instalacji czasowo wykluczonych ze wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji w okresie od 1 stycznia 2005 do 31 grudnia 2007. (Dz. U z 2005 Nr 264 poz. 2206); rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2006 w sprawie sposobu monitorowania wielkości emisji substancji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami do emisji. (Dz. U Nr 16 poz. 124); Osieczany, 1 czerwca 2006

Przepisy wykonawcze (3) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 lutego 2006 w sprawie wymagań dla audytorów uprawnionych do weryfikacji rocznych raportów (Dz. U Nr 23 poz. 176) rozporządzenie Ministra Środowiska z 7 marca 2006 w sprawie informacji wymaganych do opracowania krajowego planu rozdziału uprawnień do emisji do wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2 Osieczany, 1 czerwca 2006

Przepisy wykonawcze (4) Wskazane akty prawne są podstawą do określenia: wielkości przydziału uprawnień emisyjnych oraz określenia szczegółowej metodyki monitorowania emisji CO2 z instalacji. Tym samym istnieją już podstawy prawne do wydania przez starostwa zezwoleń na udział we wspólnotowym systemie handlu emisjami. Zezwolenia określają szczegółową metodykę monitorowania emisji CO2. Wielkość przydziału uprawnień wynika wprost z rozporządzenia Rady Ministrów z 27 grudnia 2005 i nie podlega jakiejkolwiek regulacji ze strony administracji lokalnej. Osieczany, 1 czerwca 2006

Rynek uprawnień w Polsce Rynek uprawnień emisyjnych jest sztucznym tworem powstałym na skutek podjęcia decyzji politycznych Wymaga spełnienia szeregu wymogów formalnych, a ponadto może działać tylko i wyłącznie przy jednoczesnym funkcjonowaniu dodatkowych instrumentów biznesowych: Przyznanie uprawnień przez państwo Weryfikacja Rejestr uprawnień Transakcje kupna – sprzedaży Na razie rynek nie działa! Osieczany, 1 czerwca 2006

Handel emisjami to rynek Bardzo zróżnicowany: Wielkie instalacje energetyczne i rafinerie ropy Bardzo małe piece ceramiczne Międzynarodowe koncerny Małe firmy rodzinne Bardzo chwiejny i niezrównoważony: Znaczny wpływ decyzji administracyjnych KE i rządów krajów UE na wielkość rynku. Ceny uprawnień skaczą od 9€ do niemal 30€, aby spaść do poziomu 18-22€. Decydujący o konkurencyjności gospodarki lub branży Wymagający transparentności i wiarygodności Osieczany, 1 czerwca 2006

Czego potrzeba do wdrożenia systemu? wydanie przez Starostów oraz wojewodów (zgodnie z właściwością) zezwoleń na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji CO2; Zweryfikowania raportów za 2005 rok uruchomienie Krajowego Rejestru Uprawnień. System został zakupiony i zainstalowany, Trwa wymiana korespondencji z Komisją Europejską na temat liczby instalacji w systemie Komisja uzależnia zgodę na uruchomienie rejestru od uzyskania pełnej instalacji o uczestnikach SHE – wydania zezwoleń! Osieczany, 1 czerwca 2006

Problem na dzisiaj jest weryfikacja Termin złożenia do KASHE raportów za 2005 minął 31 marca 2006 Pierwsi weryfikatorzy dopiero uzyskali potwierdzenie uprawnień WIOŚ do czasu wydania rozporządzenia o opłatach (kwiecień!) nie podejmowały się weryfikacji, a ponadto nie spełniają wymogów międzynarodowych. Osieczany, 1 czerwca 2006

Ustawa z 22 grudnia 2004 … - obowiązki przedsiębiorcy Weryfikacja rocznych sprawozdań przez WIOŚ lub uprawnionego audytora Miesięczny okres (styczeń następnego roku) na zbilansowanie emisji i uprawnień Wysokie kary pieniężne za emisję bez uprawnień: 40€/Mg CO2 w latach 2005-2007 100€/Mg CO2 od 2008 roku Kara nie zwalnia z obowiązku zakupu uprawnień na brakujące emisje!! Osieczany, 1 czerwca 2006

Weryfikatorzy (1) BSI Management Systems Sp. z o.o. Oddział w Polsce Saski Crescent, ul. Królewska 16, 00-103 Warszawa tel (0 22) 330 61 80, Fax (0 22) 330 61 81 info@bsiwarsaw.pl   http://www.bsi-poland.com/ NIP: 526-27-06-293 Det Norske Veritas Poland Sp z o.o. Oddział Gdańsk (Sopot) ul. 3 Maja 67/69 81-850 Sopot tel. (58) 511 50 20 Fax (58) 511 50 44 http://www.dnv.com.pl/ NIP 583-000-94-58 Osieczany, 1 czerwca 2006

Weryfikatorzy (2) LRQA Lloyd's Register (Polska) Sp. z o.o. ul. Marynarki Polskiej 177 80-958 Gdańsk Tel. + 48 58 320 05 94,  Fax + 48 58 34 63 746 gdansk-lrqa@lrqa.com  http://www.lrqa.pl/ NIP 583-027-00-91 NIS ZERT Polska Sp z. o.o. Oddział Białobrzegi k/Płocka ul. Topolowa 13 09-470 Białobrzegi Tel. + 48 24 26 06 493,  Fax + 48 24 26 06 493 nis-zert@plock.home.pl    http://www.nis-zert.pl/ NIP 754-26-81-431 Osieczany, 1 czerwca 2006

Weryfikatorzy (3) SGS Polska Sp z. o.o. ul. Bema 83 01-233 Warszawa Tel. (+ 48 22) 329 22 22,  Fax (+ 48 22) 329 22 20 http://www.pl.sgs.com/ Bureau Veritas Quality International Polska Sp z o.o. (BVQI Polska) Dyrekcja ds. Operacyjnych o/Gdynia: Ul. Żeromskiego 26 81-346 Gdynia Tel. (058) 666 50 20,  Fax (058) 666 50 08 bvqi@pl.bureauveritas.com  http://www.bvqi.pl/ NIP: 521-32-23-301 Osieczany, 1 czerwca 2006

Weryfikatorzy (4) TÜV Rheinland ul. 17 Stycznia 56 02-146 Warszawa tel (022) 846 79 99; (022) 846 51 63; fax (022) 868 37 42 post@pl.tuv.com http://www.pl.tuv.com NIP 526 00 30 070 Osieczany, 1 czerwca 2006

DWA PODEJŚCIA DO HE Aktywne uczestnictwo w systemie Sprzedaż – kupno Gra na giełdach Spełnienie wymagań (compliance) Wykorzystanie przyznanych uprawnień do zbilansowania z rzeczywistą emisją i ich umorzenie. Osieczany, 1 czerwca 2006

Komisja Europejska zadecydowała O zmniejszeniu o ponad 280 mln ton całkowitej liczby uprawnień w 1.szym okresie handlu (2005-2007), z czego połowa to „cięcie” polskiego KPRU. O przyjęciu biurokratycznego systemu MRV, nie biorącego pod uwagę, że ogromna większość instalacji nie będzie niczego sprzedawać. Takie same efekty można osiągnąć taniej. O narzuceniu Polsce restrykcyjnego planu, nie uwzględniającego faktu wykonania przez nasz kraj zobowiązań Kioto O tym, że rynek jest bardzo dużym wyzwaniem dla przedsiębiorców. Osieczany, 1 czerwca 2006

Prawo wymaga uzupełnienia Transpozycja dyrektywy łączącej – najlepiej bez ograniczeń w wykorzystaniu jednostek ERU oraz CER w UE ETS – powstaje projekt nowej ustawy o zarządzaniu uprawnieniami do emisji Do 2012 Polski nie obowiązuje zasada „burden sharing” w osiąganiu celów Kioto przez UE. Mechanizmy JI nie mogą „ruszyć” bez istotnego wsparcia ze strony rządu. Dla największych emitentów atrakcyjną opcją mogą być mechanizmy CDM GIS (Green Investment Scheme) jest szansą na finansowanie najbardziej kosztownych przedsięwzięć redukcyjnych w gospodarce. Osieczany, 1 czerwca 2006

KPRU 2008-2012 Niezmieniony pozostaje jednak termin 30 czerwca 2006 (za cztery miesiące!) na złożenie przez Polskę projektu KPRU na lata 2008-2012. KPRU 2008-2012 obejmuje z mocy dyrektywy oraz ustawy wszystkie instalacje, w tym instalacje czasowo wykluczone! Podstawową przesłanką do sporządzenia planu, a tym samym określenia projektowanych przydziałów emisyjnych na lata 2008-2012 będą: zweryfikowane raporty emisyjne na 2005 oraz skorygowane zgodnie z metodyką monitorowania emisje CO2 w latach 2003 i 2004; wiarygodne (najlepiej sporządzone przez niezależny ośrodek) projekcje rozwoju branży do 2015 roku. Tak więc niezależnie od ślimaczących się procedur administracyjnych i prawdopodobnego braku możliwości dotrzymania terminów, należy jak najszybciej: wdrożyć system monitorowania zgodny z rozporządzeniem ministra środowiska z 12 stycznia 2006 i dokonać weryfikacji emisji za 2005 rok oraz lata 2003 i 2004; opracować prognozę rozwoju branży na lata do 2012 z perspektywą do co najmniej 2015 roku. Osieczany, 1 czerwca 2006

KIOTO & EU ETS 1€ = 4 PLN PKB & CO2 CO2/PKB ______________________________________________________________________________________________________ PKB & CO2 CO2/PKB 1€ = 4 PLN

OCHRONA ŚRODOWISKA SPOŁECZNĄ PRZYRODNICZĄ WYCHOWAWCZO - EDUKACYJNĄ OBEJMUJE SFERY SPOŁECZNĄ PRZYRODNICZĄ WYCHOWAWCZO - EDUKACYJNĄ GOSPODARCZĄ GOSPODARKA ZACZYNA DOMINOWAĆ! Osieczany, 1 czerwca 2006

Osieczany, 1 czerwca 2006

ul. Mariensztat 8, 00-302 Warszawa Handel Emisjami 2006-06-01 Tomasz Chruszczow ul. Mariensztat 8, 00-302 Warszawa tel. (022) 538 9120, fax (022) 538 9141 e-mail: biuro@fos.pl www.polskie-szklo.pl Tomasz Chruszczow, www.polskie-szklo.pl