Strategia lizbońska Strategia Europa 2020
Na spotkaniu Rady Europejskiej w dniach marca 2000 roku w Lizbonie został uzgodniony nowy cel strategiczny dla Unii Europejskiej: zwiększenie zatrudnienia, reformy gospodarcze i spójność społeczna jako element gospodarki opartej na wiedzy
Strategia lizbońska została zainicjowana przede wszystkim w odpowiedzi na problemy związane z globalizacją i starzeniem się społeczeństw. Rada Europejska wskazała, że celem strategii jest uczynienie z Unii Europejskiej najbardziej dynamicznej, konkurencyjnej i opartej na wiedzy gospodarki, zdolnej do zapewnienia zr ó wnoważonego wzrostu, oferującej więcej miejsc pracy oraz większą sp ó jność społeczną, jak r ó wnież poszanowanie środowiska naturalnego. U podłoża strategii leżało przekonanie, że aby polepszyć standard życia oraz utrzymać model społeczny w UE, Unia musi zwiększyć swoją produktywność i konkurencyjność w warunkach coraz silniejszej światowej konkurencji, zmian technologicznych i starzenia się społeczeństw. W związku z tym, że program reform obejmował wiele obszar ó w polityki leżących w kompetencjach państw członkowskich, od początku było wiadomym, że jej realizacja jedynie na poziomie UE nie będzie możliwa, ale wymagać będzie ścisłej wsp ó łpracy pomiędzy UE a państwami członkowskimi. Strategia lizbońska pokazała r ó wnież, że gospodarki państw członkowskich są ze sobą ściśle powiązane i że w związku z tym działanie (lub zaniechanie) w jednym państwie może mieć znaczące konsekwencje dla Unii jako całości.
Odnowienie strategii w 2005 r. umożliwiło doprecyzowanie jej zakresu i cel ó w. Szczeg ó lnie ważnym posunięciem było określenie czterech obszar ó w priorytetowych: badania i innowacje, inwestowanie w potencjał ludzki/modernizacja rynku pracy, uwolnienie potencjału gospodarczego, szczeg ó lnie małych i średnich przedsiębiorstw oraz energia/zmiany klimatu.
Europa 2020: Strategia na rzecz inteligentnego i zr ó wnoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu
Strategia Europa 2020 obejmuje trzy wzajemnie ze sobą powiązane priorytety: – rozw ó j inteligentny: rozw ó j gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; – rozw ó j zr ó wnoważony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasob ó w, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; – rozw ó j sprzyjający włączeniu społecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej sp ó jność społeczną i terytorialną
W tym celu Komisja proponuje wytyczenie kilku nadrzędnych cel ó w: – wskaźnik zatrudnienia os ó b w wieku lat powinien wynosić 75%; – na inwestycje w badania i rozw ó j należy przeznaczać 3% PKB Unii; – należy osiągnąć cele „ 20/20/20 ” w zakresie klimatu i energii (w tym ograniczenie emisji dwutlenku węgla nawet o 30%, jeśli pozwolą na to warunki); – liczbę os ó b przedwcześnie kończących naukę szkolną należy ograniczyć do 10%, a co najmniej 40% os ó b z młodego pokolenia powinno zdobywać wyższe wykształcenie; – liczbę os ó b zagrożonych ub ó stwem należy zmniejszyć o 20 mln.
Priorytety: rozw ó j inteligentny / rozw ó j zr ó wnoważony / rozw ó j sprzyjający włączeniu społecznemu Cele dla ich osiągnięcia: – stopa zatrudnienia os ó b w wieku lat powinna wzrosnąć z obecnych 69% do co najmniej 75%, między innymi wskutek zwiększenia liczby pracujących kobiet i os ó b starszych oraz lepszej integracji migrant ó w na rynku pracy; – obecny cel UE w zakresie inwestycji w działalność badawczo-rozwojową (B+R) wynosi 3% PKB. Udało się dzięki niemu zwr ó cić uwagę na to, jak ważne są publiczne i prywatne inwestycje w B+R, jednak wiąże się on raczej z wielkością wkładu początkowego niż z wywieranym wpływem. Bez wątpienia trzeba poprawić warunki prywatnej działalności badawczo-rozwojowej w UE i temu właśnie służy wiele środk ó w zaproponowanych w niniejszej strategii. Tworząc sp ó jne podejście do działalności badawczo-rozwojowej i innowacji, mielibyśmy do dyspozycji większy zakres środk ó w, co miałoby większe przełożenie na działania biznesowe i czynniki pobudzające wydajność. Komisja proponuje, aby utrzymać 3% cel, a jednocześnie pracuje nad wskaźnikiem, kt ó ry odzwierciedlałby intensywność działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej; – emisję dwutlenku węgla należy ograniczyć co najmniej o 20% w por ó wnaniu z poziomem z 1990 r. lub, jeśli pozwolą na to warunki, nawet o 30%; należy zwiększyć udział odnawialnych źr ó deł energii w naszym całkowitym zużyciu energii do 20% oraz zwiększyć efektywność wykorzystania energii o 20%; – cel związany z edukacją, dotyczący problemu os ó b przedwcześnie kończących naukę szkolną, obejmuje ograniczenie wskaźnika przerywania nauki do 10% w por ó wnaniu z obecnym poziomem 15% oraz zwiększenie do 2020 r. odsetka os ó b w wieku lat posiadających wyższe wykształcenie z 31% do co najmniej 40%; – liczbę Europejczyk ó w żyjących poniżej krajowej granicy ub ó stwa należy ograniczyć o 25%, co będzie wymagać wydobycia z ub ó stwa ponad 20 mln os ó b.
Komisja przedstawia r ó wnież siedem projekt ó w przewodnich, kt ó re umożliwią postępy w ramach każdego z priorytet ó w: – „ Unia innowacji ” – projekt na rzecz poprawy warunk ó w ramowych i dostępu do finansowania badań i innowacji, tak by innowacyjne pomysły przeradzały się w nowe produkty i usługi, kt ó re z kolei przyczynią się do wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy; – „ Młodzież w drodze ” – projekt na rzecz poprawy wynik ó w system ó w kształcenia oraz ułatwiania młodzieży wejścia na rynek pracy; – „ Europejska agenda cyfrowa ” – projekt na rzecz upowszechnienia szybkiego Internetu i umożliwienia gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom czerpania korzyści z jednolitego rynku cyfrowego; – „ Europa efektywnie korzystająca z zasob ó w ” – projekt na rzecz uniezależnienia wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasob ó w, przejścia na gospodarkę niskoemisyjną, większego wykorzystania odnawialnych źr ó deł energii, modernizacji transportu oraz propagowania efektywności energetycznej; – „ Polityka przemysłowa w erze globalizacji ” – projekt na rzecz poprawy otoczenia biznesu, szczeg ó lnie w odniesieniu do MŚP, oraz wspierania rozwoju silnej i zr ó wnoważonej bazy przemysłowej, przygotowanej do konkurowania na rynkach światowych; – „ Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia ” – projekt na rzecz modernizacji rynk ó w pracy i wzmocnienia pozycji obywateli poprzez rozw ó j kwalifikacji przez całe życie w celu zwiększenia wsp ó łczynnika aktywności zawodowej i lepszego dopasowania popytu do podaży na rynku pracy, między innymi dzięki mobilności siły roboczej; – „ Europejski program walki z ub ó stwem ” – projekt na rzecz zapewnienia sp ó jności społecznej i terytorialnej, tak aby korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego i zatrudnienia były szeroko dostępne, a osoby ubogie i wykluczone społecznie mogły żyć godnie i aktywnie uczestniczyć w życiu społeczeństwa.
W realizację siedmiu powyższych projekt ó w przewodnich będzie zaangażowana zar ó wno Unia Europejska, jak i państwa członkowskie. Do rozwiązania największych problem ó w i osiągnięcia cel ó w strategii Europa 2020 w pełni wykorzystane zostaną instrumenty, jakimi dysponuje UE, przede wszystkim jednolity rynek, instrumenty finansowe i narzędzia polityki zewnętrznej.
Strategia Europa 2020 opiera się na dw ó ch filarach: na podejściu tematycznym, łączącym priorytety i służące ich realizacji cele, oraz na sprawozdaniach państw członkowskich, kt ó re mają pom ó c im w opracowaniu własnych strategii powrotu do trwałego wzrostu i stabilnych finans ó w publicznych. Na poziomie UE przyjęte zostaną zintegrowane wytyczne, obejmujące unijne priorytety og ó lne i cele. Poszczeg ó lnym państwom członkowskim przekazane zostaną zalecenia. W przypadku niepodjęcia odpowiednich działań przewiduje się możliwość wystosowania ostrzeżenia.
Inteligentny rozw ó j – gospodarka oparta na wiedzy i innowacji
Projekt przewodni: „ Unia Innowacji ” Celem projektu jest wykorzystywanie działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej do rozwiązywania takich problem ó w jak zmiany klimatu, efektywność energetyczna i pod względem zasob ó w, zdrowie oraz zmiany demograficzne. Konieczne jest wzmocnienie każdego elementu procesu innowacji, począwszy od wstępnych projekt ó w badawczych aż po komercyjne wykorzystanie ich wynik ó w. Na poziomie UE Komisja podejmuje się: – ukończyć tworzenie europejskiej przestrzeni badawczej, opracować strategiczny program działalności badawczej skoncentrowany wok ó ł takich kwestii jak bezpieczeństwo energetyczne, transport, zmiany klimatu, efektywne korzystanie z zasob ó w, zdrowie i starzenie się społeczeństw, przyjazne środowisku metody produkcji i gospodarowanie gruntami, a także wzmocnić rolę wsp ó lnego planowania z państwami członkowskimi i regionami; – poprawić warunki ramowe prowadzenia działalności innowacyjnej przez przedsiębiorstwa (tj. utworzyć jednolity patent UE i specjalny sąd patentowy, poprawić prawodawstwo w obszarze praw autorskich i znak ó w towarowych, poprawić dostęp MŚP do ochrony praw własności intelektualnej, przyspieszyć opracowywanie standard ó w interoperacyjnych, poprawić dostęp do kapitału i w pełni wykorzystywać strategie tworzenia popytu, np. poprzez zam ó wienia publiczne i inteligentne regulacje; – utworzyć europejskie partnerstwa innowacyjne między podmiotami działającymi na poziomie UE i w państwach członkowskich w celu szybszego opracowywania i wykorzystywania technologii potrzebnych do rozwiązania określonych problem ó w. Pierwsze takie partnerstwa obejmą następujące kwestie: „ zbudowanie biogospodarki do roku 2020 ”, „ najważniejsze technologie wspomagające, kształtujące przyszłość europejskiego przemysłu ” oraz „ technologie umożliwiające osobom starszym samodzielne życie i aktywne funkcjonowanie w społeczeństwie ” ; – nieustająco wzmacniać rolę instrument ó w UE mających wspierać innowacje (np. funduszy strukturalnych, funduszy rozwoju obszar ó w wiejskich, badawczo-rozwojowych program ó w ramowych, programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP), planu EPSTE) między innymi poprzez ściślejszą wsp ó łpracę z EBI i sprawniejsze procedury administracyjne w celu ułatwienia dostępu do funduszy, szczeg ó lnie MŚP, oraz wprowadzenia innowacyjnych mechanizm ó w zachęcających do inwestowania związanych z rynkiem uprawnień do emisji dwutlenku węgla, szczeg ó lnie dla podmiot ó w szybko rozwijających się – wspierać partnerstwa w obszarze wiedzy i umacniać powiązania między światem nauki, biznesu, badań i innowacji, między innymi z wykorzystaniem Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, oraz wspierać przedsiębiorczość, pomagając młodym innowacyjnym przedsiębiorstwom. Na poziomie krajowym państwa członkowskie będą musiały: – zreformować krajowe (i regionalne) systemy prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej i innowacyjnej, aby sprzyjały one rozwijaniu doskonałości i inteligentnej specjalizacji, zacieśnić wsp ó łpracę między uczelniami, społecznością badawczą i biznesem, realizować wsp ó lne planowanie, a także poprawić wsp ó łpracę w obszarach, gdzie UE może zaoferować wartość dodaną, i odpowiednio dostosować krajowe procedury finansowania, tak aby zapewnić rozprzestrzenianie się technologii na całe terytorium UE; – zapewnić odpowiednią liczbę absolwent ó w nauk ścisłych, wydział ó w matematycznych i inżynieryjnych oraz wprowadzić do program ó w szkolnych elementy kreatywności, innowacji i przedsiębiorczości; – promować wydatki na wiedzę, między innymi stosując ulgi podatkowe i inne instrumenty finansowe umożliwiające wzrost prywatnych inwestycji w badania i rozw ó j.
Projekt przewodni: „ Młodzież w drodze ” Celem projektu jest poprawa wynik ó w i podniesienie atrakcyjności europejskiego szkolnictwa wyższego na arenie międzynarodowej oraz podniesienie jakości wszystkich poziom ó w kształcenia i szkolenia w UE, łącząc doskonałość z ideą sprawiedliwości, poprzez wspieranie mobilności student ó w i stażyst ó w oraz poprawę sytuacji młodzieży na rynku pracy. Na poziomie UE Komisja podejmuje się: – zintegrować i usprawnić działanie europejskich program ó w w zakresie mobilności, wsp ó łpracy międzyuczelnianej i badawczej (takich jak Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus i Marie Curie) i połączyć je z programami i zasobami krajowymi; – ożywić program modernizacji szkolnictwa wyższego (program ó w nauczania, zarządzania i finansowania), między innymi poprzez por ó wnywanie wynik ó w uczelni i rezultat ó w procesu kształcenia w skali globalnej; – zbadać możliwości propagowania idei przedsiębiorczości z wykorzystaniem program ó w mobilności dla młodych specjalist ó w; – działać na rzecz oficjalnego uznania uczenia się nieformalnego i pozaformalnego; – zainicjować opracowanie zasad ramowych dotyczących polityki zatrudnienia os ó b młodych, określających strategię na rzecz zmniejszenia bezrobocia wśr ó d młodzieży. Realizowane wsp ó lnie z państwami członkowskimi i partnerami społecznymi, zasady te powinny sprzyjać wchodzeniu młodzieży na rynek pracy dzięki stażom, praktykom i innym metodom zdobywania doświadczenia zawodowego, w tym r ó wnież programowi ( „ Twoja pierwsza praca z EURES-em ” ) mającemu na celu zwiększenie możliwości zatrudnienia młodzieży poprzez sprzyjanie mobilności na terenie UE. Na poziomie krajowym państwa członkowskie będą musiały: – zapewnić odpowiedni poziom inwestycji w systemy kształcenia i szkolenia na wszystkich poziomach (od przedszkolnego do wyższego); – poprawić rezultaty procesu kształcenia, stosując zintegrowane podejście w każdym segmencie systemu (kształcenie przedszkolne, podstawowe, średnie, zawodowe i wyższe), uwzględniając kluczowe kompetencje i dążąc do ograniczenia liczby os ó b przedwcześnie kończących naukę szkolną; – zwiększyć otwartość i znaczenie system ó w kształcenia poprzez utworzenie krajowej struktury kwalifikacji i lepsze łączenie rezultat ó w procesu kształcenia z potrzebami rynku pracy; – ułatwić młodzieży wchodzenie na rynek pracy poprzez zintegrowane działania obejmujące m.in. udzielanie informacji, doradztwo, staże.
Projekt przewodni: „ Europejska agenda cyfrowa ” Celem projektu jest osiągnięcie trwałych korzyści ekonomicznych i społecznych z jednolitego rynku cyfrowego płynących z szybkiego i bardzo szybkiego Internetu i aplikacji interoperacyjnych; w praktyce oznacza to szerokopasmowy dostęp do Internetu dla wszystkich do roku 2013, dostęp do łączy o dużo większej prędkości transmisji danych (30 Mb/s i więcej) dla wszystkich do roku 2020 oraz dostęp do łączy o prędkości powyżej 100 Mb/s dla co najmniej 50% europejskich gospodarstw domowych. Na poziomie UE Komisja podejmuje się: – opracować stabilne ramy prawne pobudzające inwestycje w otwartą i konkurencyjną infrastrukturę szybkiego Internetu i usługi powiązane; – opracować skuteczną politykę widma radiowego; – ułatwić wykorzystanie funduszy strukturalnych UE na potrzeby realizacji tego projektu; – stworzyć faktyczny jednolity rynek treści i usług on-line (co oznacza ponadgraniczny i bezpieczny unijny rynek zasob ó w cyfrowych i usług w sieci cieszący się dużym zaufaniem, racjonalne ramy prawne wyraźnie regulujące kwestie praw, propagowanie licencji wieloterytorialnych, odpowiednią ochronę i wynagrodzenie właścicieli praw, aktywne wsparcie cyfryzacji bogatego europejskiego dziedzictwa kulturowego oraz stworzenie koncepcji globalnego zarządzania Internetem); – zreformować fundusze badawcze i innowacyjne oraz zwiększyć wsparcie w obszarze technologii ICT, aby uwypuklić silne strony Europy w zakresie technologii w najważniejszych strategicznych sektorach i stworzyć warunki umożliwiające szybko rozwijającym się MŚP pociągnięcie za sobą rynk ó w wschodzących i pobudzanie innowacji w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych we wszystkich sektorach; – propagować powszechny dostęp do Internetu i korzystanie z niego przez wszystkich obywateli europejskich, szczeg ó lnie poprzez działania na rzecz podnoszenia umiejętności informatycznych i dostępu do sieci. Na poziomie krajowym państwa członkowskie będą musiały: – sporządzić strategie operacyjne dotyczące szybkiego Internetu i kierować środki publiczne, szczeg ó lnie fundusze strukturalne, na obszary nie w pełni obsługiwane przez inwestor ó w prywatnych; – stworzyć ramy prawne służące koordynacji działań publicznych, aby obniżyć koszty procesu upowszechniania Internetu; – propagować stosowanie i korzystanie z nowoczesnych usług on-line (takich jak e-administracja, e-zdrowie, inteligentny dom, umiejętności informatyczne, bezpieczeństwo).
Zr ó wnoważony rozw ó j – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasob ó w, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej
Projekt przewodni: „ Europa efektywnie korzystająca z zasob ó w ” Celem projektu jest wsparcie zmiany w kierunku niskoemisyjnego i efektywniej korzystającego z zasob ó w społeczeństwa, kt ó re racjonalnie korzysta ze wszystkich swoich zasob ó w. Będziemy dążyć do uniezależnienia naszego wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasob ó w i energii, do ograniczenia emisji CO2, zwiększenia konkurencyjności oraz działać na rzecz większego bezpieczeństwa energetycznego. Na poziomie UE Komisja podejmuje się: – wykorzystać instrumenty finansowe UE (np. rozw ó j obszar ó w wiejskich, fundusze strukturalne, program ramowy dotyczący działalności badawczo-rozwojowej, sieci TEN, EBI) jako elementy konsekwentnej strategii finansowania, łączącej publiczne i prywatne środki UE i państw członkowskich; – poprawić ramy prawne stosowania instrument ó w rynkowych (np. handel emisjami, przegląd zasad opodatkowania energii, pomoc państwa, sprzyjanie szerszemu wykorzystaniu ekologicznych zam ó wień publicznych); – przedstawić wnioski legislacyjne dotyczące modernizacji sektora transportu i zmniejszenia jego udziału w emisji związk ó w węgla, co przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności. Można to osiągnąć poprzez szereg działań, takich jak działania w zakresie infrastruktury (np. wczesne tworzenie infrastruktury sieci mobilności elektrycznej), inteligentne zarządzanie ruchem, lepsza logistyka, dalsze ograniczanie emisji CO2 pojazd ó w drogowych oraz w sektorze lotniczym i morskim, w tym opracowanie europejskiej inicjatywy ekologicznych samochod ó w mającej na celu promowanie nowych technologii obejmujących samochody z napędem elektrycznym i hybrydowym, łącząc w tym celu działalność badawczą, opracowanie wsp ó lnych standard ó w i rozw ó j niezbędnej infrastruktury; – przyspieszyć realizację strategicznych projekt ó w z dużą wartością dodaną ze strony Europy, mających na celu rozładowanie największych przeciążeń, przede wszystkim na odcinkach transgraniczncyh i w węzłach intermodalnych (miasta, porty, platformy logistyczne); – ukończyć tworzenie wewnętrznego rynku energii oraz zrealizować europejski strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych (plan EPSTE); priorytetem byłoby także wspieranie odnawialnych źr ó deł energii na jednolitym rynku; – przedstawić wniosek w sprawie unowocześnienia sieci europejskich, w tym transeuropejskich sieci energetycznych, i ich transformacji w kierunku europejskiej „ super sieci ”, sieci inteligentnych i połączeń międzysystemowych, szczeg ó lnie połączeń między siecią i odnawialnymi źr ó dłami energii (przy wsparciu funduszy strukturalnych i EBI). Pociąga to za sobą konieczność wspierania projekt ó w inwestycyjnych o dużym strategicznym znaczeniu dla UE w regionie Morza Bałtyckiego, na Bałkanach, w basenie Morza Śr ó dziemnego i w Eurazji; – przyjąć i zrealizować zmieniony Plan działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii i propagować podstawowy program na rzecz efektywnego korzystania z zasob ó w (wspierając zar ó wno MŚP, jak i gospodarstwa domowe) z wykorzystaniem funduszy strukturalnych i innych, aby pozyskać nowe środki w oparciu o już działające i bardzo skuteczne innowacyjne modele program ó w inwestycyjnych. Powinno to przyczynić się do zmiany wzorc ó w produkcji i konsumpcji; – opracować wizję zmian strukturalnych i technologicznych, jakie będą musiały zajść do roku 2050, abyśmy mogli przejść na gospodarkę niskoemisyjną, efektywnie korzystającą z zasob ó w i odporną na zmiany klimatu, dzięki czemu UE będzie mogła osiągnąć cele w zakresie ograniczenia emisji i bior ó żnorodności. Działania te obejmują zapobieganie klęskom żywiołowym i reagowanie na nie, wykorzystanie do przeciwdziałaniu zmianom klimatu polityki sp ó jności, rolnictwa, rozwoju obszar ó w wiejskich i polityki morskiej, szczeg ó lnie poprzez środki dostosowawcze oparte na bardziej efektywnym korzystaniu z zasob ó w, co przyczyni się r ó wnież do zwiększenia światowego bezpieczeństwa żywnościowego.
Projekt przewodni: „ Europa efektywnie korzystająca z zasob ó w ” c.d. Na poziomie krajowym państwa członkowskie będą musiały: – stopniowo wycofywać dotacje szkodliwe dla środowiska, stosując wyjątki jedynie w przypadku os ó b w trudnej sytuacji społecznej; – stosować instrumenty rynkowe, takie jak zachęty fiskalne i zam ó wienia publiczne, w celu zmiany metod produkcji i konsumpcji; – stworzyć inteligentne, zmodernizowane i w pełni wzajemnie połączone infrastruktury transportowe i energetyczne oraz korzystać z pełni potencjału technologii ICT; – zapewnić skoordynowaną realizację projekt ó w infrastrukturalnych w ramach sieci bazowej UE, kt ó re będą miały ogromne znaczenie dla efektywności całego systemu transportowego UE; – skierować uwagę na transport w miastach, kt ó re są źr ó dłem dużego zagęszczenia ruchu i emisji. – wykorzystywać przepisy, normy w zakresie efektywności energetycznej budynk ó w i instrumenty rynkowe takie jak podatki, dotacje i zam ó wienia publiczne w celu ograniczenia zużycia energii i zasob ó w, a także stosować fundusze strukturalne na potrzeby inwestycji w efektywność energetyczną w budynkach użyteczności publicznej i bardziej skuteczny recykling; – propagować instrumenty służące oszczędzaniu energii, kt ó re mogłyby podnieść efektywność sektor ó w energochłonnych, jak np. instrumenty oparte na technologiach informacyjno-komunikacyjnych.
Projekt przewodni: „ Polityka przemysłowa w erze globalizacji ” Kryzys gospodarczy boleśnie uderzył w przemysł, a szczeg ó lnie w MŚP. Wszystkie sektory stoją teraz w obliczu problem ó w związanych z globalizacją i przystosowaniem proces ó w produkcji i produkt ó w do wymog ó w niskoemisyjnej gospodarki. Skutki tych problem ó w będą r ó żne dla r ó żnych sektor ó w; niekt ó re będą być może musiały określić się na nowo, jednak przed innymi mogą otworzyć się nowe możliwości. Komisja będzie ściśle wsp ó łpracować z zainteresowanymi podmiotami z r ó żnych sektor ó w (środowiskami biznesu, związkami zawodowymi, środowiskiem akademickim, organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami konsumenckimi) i opracuje ramy prawne nowoczesnej polityki przemysłowej mające na celu wsparcie przedsiębiorczości, oferujące wskaz ó wki i pomoc w sprostaniu nowym wyzwaniom, wsparcie konkurencyjności europejskiego przemysłu podstawowego, sektora wytw ó rczego i sektora usług oraz pomoc w wykorzystaniu możliwości, jakie niesie ze sobą globalizacja i gospodarka przyjazna środowisku. Przepisy te będą obejmowały wszystkie elementy coraz bardziej międzynarodowego łańcucha wartości, od surowc ó w aż po usługi posprzedażne. Na poziomie UE Komisja podejmuje się: – opracować politykę przemysłową umożliwiającą stworzenie środowiska służącego utrzymaniu i rozwijaniu silnej, konkurencyjnej i zr ó żnicowanej bazy przemysłowej w Europie oraz wspierającą przejście sektor ó w wytw ó rczych na efektywniejsze korzystanie z energii i zasob ó w; – opracować horyzontalne podejście do polityki przemysłowej z wykorzystaniem r ó żnych instrument ó w (takich jak tzw. inteligentne regulacje, dostosowane do nowych warunk ó w zam ó wienia publiczne i reguły konkurencji oraz ustanawianie norm); – poprawić otoczenie biznesu, szczeg ó lnie w odniesieniu do MŚP, między innymi poprzez ograniczenie koszt ó w prowadzenia działalności gospodarczej w Europie, wspieranie klastr ó w i ułatwienie niedrogiego dostępu do finansowania; – wspierać restrukturyzację sektor ó w znajdujących się w trudnej sytuacji w kierunku rodzaj ó w działalności dobrze rokujących na przyszłość, między innymi poprzez szybkie przesunięcia kwalifikacji do nowych, szybko rozwijających się sektor ó w i rynk ó w, z wykorzystaniem unijnego systemu pomocy państwa lub Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji; – wspierać takie technologie i metody produkcji, kt ó re pozwalają ograniczyć wykorzystanie zasob ó w naturalnych, oraz zwiększyć inwestycje w istniejące unijne dobra naturalne; – wspierać umiędzynarodowienie MŚP; – zadbać o to, by sieci transportowe i logistyczne umożliwiały sektorowi przemysłu w Unii skuteczny dostęp do jednolitego rynku i rynk ó w międzynarodowych; – opracować skuteczną politykę kosmiczną, co pozwoli nam zająć się niekt ó rymi z najważniejszych problem ó w globalnych i przede wszystkim zrealizować projekty Galileo oraz globalnego monitoringu środowiska i bezpieczeństwa; – zwiększyć konkurencyjność europejskiej turystyki; – dokonać przeglądu przepis ó w, aby pom ó c sektorowi usług i wytw ó rczemu bardziej efektywnie korzystać z zasob ó w, między innymi z wykorzystaniem bardziej efektywnych metod recyklingu; poprawić proces ustanawiania norm europejskich i międzynarodowych, aby przyczyniłyby się one do zwiększenia długotrwałej konkurencyjności europejskiego przemysłu. Działania te będą obejmowały komercyjne wykorzystanie i przejmowanie najważniejszych technologii wspomagających; – wznowić strategię UE propagującą społeczną odpowiedzialność biznesu, kt ó ra stanowi ważny element zapewnienia sobie długotrwałego zaufania pracownik ó w i konsument ó w.
Projekt przewodni: „ Polityka przemysłowa w erze globalizacji ” c.d. Na poziomie krajowym państwa członkowskie będą musiały: – poprawić otoczenie biznesu, szczeg ó lnie w odniesieniu do innowacyjnych MŚP, między innymi z wykorzystaniem zam ó wień publicznych mających na celu wspieranie inwestycji; – poprawić warunki wykonywania praw własności intelektualnej; – zmniejszyć obciążenie administracyjne przedsiębiorstw i poprawić jakość przepis ó w w zakresie działalności gospodarczej; – ściśle współpracować z zainteresowanymi podmiotami z różnych sektorów (środowiskiem biznesu, związkami zawodowymi, środowiskiem akademickim, organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami konsumenckimi), aby rozpoznać problemy i wspólnie zastanowić się, jak utrzymać silną bazę przemysłową i bazę wiedzy oraz uczynić UE światowym liderem zrównoważonego rozwoju.
Rozw ó j sprzyjający włączeniu społecznemu – gospodarka charakteryzująca się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniająca sp ó jność gospodarczą, społeczną i terytorialną
Projekt przewodni: „ Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia ” Celem projektu jest stworzenie warunk ó w do unowocześnienia rynk ó w pracy w związku z rosnącym poziomem bezrobocia oraz zapewnienie trwałości naszych modeli społecznych. Oznacza to wzmocnienie pozycji obywateli poprzez umożliwienie im zdobywania nowych umiejętności, tak aby obecni i przyszli pracownicy mogli przystosować się do nowych warunk ó w i ewentualnej zmiany kariery, aby ograniczyć bezrobocie i podnieść wydajność siły roboczej. Na poziomie UE Komisja podejmuje się: – opracować i zrealizować, wraz z europejskimi partnerami społecznymi, drugi etap programu flexicurity, aby znaleźć metody lepszego radzenia sobie z transformacją gospodarczą oraz walczyć z bezrobociem i zwiększyć poziom aktywności zawodowej; – dostosować ramy prawne, zgodnie z zasadami „ inteligentnych regulacji ”, do zmieniających się modeli organizacji pracy (np. czas pracy, delegowanie pracownik ó w) oraz do nowych zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy; – ułatwiać i wspierać mobilność siły roboczej w UE oraz lepiej dopasowywać popyt i podaż na rynku pracy przy odpowiednim wsparciu finansowym funduszy strukturalnych, a szczeg ó lnie Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), oraz wspierać dalekowzroczną i kompleksową politykę migracji zarobkowej, kt ó ra umożliwiałaby elastyczne zaspokajanie potrzeb rynku pracy; – zwiększyć potencjał partner ó w społecznych i w pełni wykorzystywać możliwości dialogu społecznego do rozwiązywania problem ó w na wszystkich poziomach (UE, krajowym, regionalnym, sektorowym, poszczeg ó lnych przedsiębiorstw), a także wspierać ściślejszą wsp ó łpracę między instytucjami zajmującymi się rynkiem pracy, m.in. publicznymi służbami zatrudnienia w państwach członkowskich; – zainicjować opracowanie strategicznych ram prawnych dotyczących wsp ó łpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia z udziałem wszystkich zainteresowanych podmiot ó w. Wynikiem tych działań powinno być przede wszystkim wdrożenie zasad uczenia się przez całe życie (wsp ó lnie z państwami członkowskimi, partnerami społecznymi i ekspertami), między innymi poprzez elastyczne ścieżki edukacyjne w r ó żnych sektorach i na r ó żnych poziomach kształcenia i szkolenia oraz zwiększanie atrakcyjności kształcenia i szkolenia zawodowego. Należy skontaktować się z parterami społecznymi działającymi na poziomie europejskim, aby opracowali oni własną inicjatywę w tym obszarze; – zapewnić zdobywanie i uznawanie kompetencji koniecznych do kontynuowania nauki i na rynku pracy w toku kształcenia og ó lnego, zawodowego, wyższego i kształcenia dorosłych, a także opracować wsp ó lny język i narzędzie operacyjne do cel ó w kształcenia/szkolenia i pracy: europejskie zasady ramowe dotyczące umiejętności, kompetencji i zawod ó w (ESCO).
Projekt przewodni: „ Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia ” c.d. Na poziomie krajowym państwa członkowskie będą musiały: – zrealizować własne ścieżki w zakresie flexicurity zgodnie z uzgodnieniami Rady Europejskiej, aby zmniejszyć segmentację rynku pracy oraz ułatwiać zmianę i pogodzenie życia zawodowego i rodzinnego; – analizować i regularnie monitorować skuteczność działania system ó w podatkowych i system ó w świadczeń, tak aby praca była opłacalna (ze szczeg ó lnym uwzględnieniem os ó b o niskich kwalifikacjach), i jednocześnie usuwać czynniki zniechęcające do pracy na własny rachunek; – wspierać nowe sposoby utrzymania r ó wnowagi między życiem zawodowym a prywatnym, wspierać aktywność os ó b starszych oraz zwiększyć r ó wnouprawnienie płci; – wspierać i kontrolować skuteczne wprowadzanie w życie wynik ó w dialogu społecznego; – dodać silnego bodźca do realizacji europejskich ram kwalifikacji poprzez opracowanie krajowych ram kwalifikacji; – zapewnić zdobywanie i uznawanie kompetencji koniecznych do kontynuowania nauki i na rynku pracy w toku kształcenia og ó lnego, zawodowego, wyższego i kształcenia dorosłych, w tym także w toku uczenia się pozaformalnego i nieformalnego. – utworzyć partnerstwo przedstawicieli świata edukacji i szkoleń oraz przedstawicieli rynku pracy, przede wszystkim włączając partner ó w społecznych do planowania potrzeb w zakresie kształcenia i szkolenia.
Projekt przewodni: „ Europejski program walki z ub ó stwem ” Projekt dąży do zapewnienia sp ó jności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, stanowi kontynuację idei Europejskiego Roku Walki z Ub ó stwem i Wykluczeniem Społecznym i ma na celu zwiększenie świadomości i uznanie praw podstawowych os ó b ubogich i wykluczonych społecznie, dając im szansę godnego życia i aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym. Na poziomie UE Komisja podejmuje się: – zmienić otwartą metodę koordynacji w zakresie wyłączenia społecznego i ochrony socjalnej w platformę wsp ó łpracy, wzajemnej oceny i wymiany dobrych praktyk oraz w instrument służący zachęcaniu podmiot ó w publicznych i prywatnych do zmniejszania wykluczenia społecznego i do podejmowania konkretnych działań, między innymi z wykorzystaniem ukierunkowanego wsparcia z funduszy strukturalnych, a szczeg ó lnie EFS; – opracować i wdrożyć programy propagujące innowacje społeczne na rzecz os ó b w trudnej sytuacji społecznej, przede wszystkim poprzez dostęp do innowacyjnego kształcenia, szkoleń i możliwości zatrudnienia wśr ó d społeczności znajdujących się w niekorzystnej sytuacji ekonomiczno-społecznej; walczyć z dyskryminacją (np. os ó b niepełnosprawnych) oraz opracować nowy program na rzecz integracji migrant ó w i umożliwienia im pełnego wykorzystania własnego potencjału; – ocenić adekwatność i trwałość system ó w ochrony socjalnej i system ó w emerytalnych oraz znaleźć sposoby zapewnienia lepszego dostępu do system ó w opieki zdrowotnej. Na poziomie krajowym państwa członkowskie będą musiały: – propagować wsp ó lne i indywidualne poczucie odpowiedzialności za walkę z ub ó stwem i wyłączeniem społecznym; – opracować i przeprowadzić działania mające na celu rozwiązanie konkretnych problem ó w grup szczeg ó lnie zagrożonych (rodzic ó w samotnie wychowujących dzieci, starszych kobiet, mniejszości, Rom ó w, os ó b niepełnosprawnych i bezdomnych); – w pełni wykorzystywać swoje systemy ochrony socjalnej i emerytalne, aby zapewnić odpowiednie wsparcie dochodu i dostęp do opieki zdrowotnej.