BARIERY W GOSPODAROWANIU ZSEiE Grzegorz Jarzyna Starszy specjalista Departament Kontroli Rynku GIOŚ Tel. (22) 579-23-51 g.jarzyna@gios.gov.pl
Mogę wyróżnić następujące bariery związane ze SEiE: 1. Prawne, 2 Mogę wyróżnić następujące bariery związane ze SEiE: 1. Prawne, 2. Technologiczne, 3. Finansowe, 4. Formalno - prawne (administracyjne), 5. Patologiczne (karne).
1. Prawne - Dyrektywa WEEE oraz ustawa o ZSEiE nie dotyczy każdego rodzaju sprzętu elektrycznego i elektronicznego, - Dyrektywa WEEE oraz ustawa o ZSEiE nie precyzuje pojęcia sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, - Rozliczanie obowiązków nałożonych na wprowadzających sprzęt następuje w grupach, zgodnie z załącznikiem numer 1 do dyrektywy i ustawy.
2. Technologiczne - Bardzo małe wymagania dla zakładów przetwarzania ZSEiE wynikające z art. 45 i 46 ustawy, - Niedostateczne wyposażenie zakładów przetwarzania związane z brakiem odpowiednich środków finansowych, - Brak w Polsce instalacji do zagospodarowania określonych rodzajów odpadów powstałych z przetworzenia ZSEiE (freony, płyty obwodów drukowanych, szkło kineskopowe),
2. Technologiczne c.d. - Niski poziom świadomości w Polsce co do selektywnego ZSEiE (słabo funkcjonująca edukacja ekologiczna), - Bardzo silnie uregulowany rynek gospodarki złomem w Polsce, co przekłada się na problemy w recyklingu odpadów powstałych z przetworzenia ZSEiE, - Bardzo niski poziom wykorzystywania zużytego sprzętu i części do ponownego użycia.
3. Finansowe - Brak ustanowienia poziomów zbierania zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych w latach 2005-2008, - Niechęć do finansowania ze strony organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego zagospodarowania określonych rodzajów odpadów (telewizory i monitory), - Niechęć do rejestracji w GIOŚ wprowadzających sprzęt.
4. Formalno-prawne (administracyjne) - Zła jakość wydawanych decyzji administracyjnych przez samorząd terytorialny, - Nie angażowanie się samorządu terytorialnego w selektywne zbieranie ZSEiE, - Przewlekłe i zawiłe procedury administracyjne oraz luki w prawie,
4. Formalno-prawne (administracyjne) c.d. - Obowiązek informowania przedsiębiorcy o chęci przeprowadzenia kontroli przez IOŚ, - Brak skutecznych narzędzi prawnych w zwalczaniu przestępczości gospodarczej i korupcyjnej przez IOŚ, - Duża rotacja pracowników wioś, - Bardzo duża liczba zadań kontrolnych nałożona przez ustawodawcę na IOŚ.
5. Patologiczne (karne) - Zaniżanie wartości usług na rynku, - Sporządzanie fałszywej dokumentacji potwierdzającej odzysk i recykling, - Nielegalne międzynarodowe przemieszczanie odpadów, - Nielegalne zbieranie i demontowanie ZSEiE przez punkty skupu złomu, które nie są zarejestrowane w GIOŚ jako zbierający, - Przekwalifikowywanie odpadów metali na odpady zużytego sprzętu.
Propozycje rozwiązań: 1. Prawne - Nowelizacja dyrektywy WEEE zmierzająca do rozliczenia obowiązków pod kątem zbierania i zagospodarowania określonych rodzajów odpadów ZSEiE, - Zapisanie w ustawie o ZSEiE definicji sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych.
2. Technologiczne - Wydanie przez Ministra Gospodarki rozporządzenia dot. wyposażenia zakładów przetwarzania ZSEiE, tak jak dla stacji demontażu, - Opracowanie na zlecenie MŚ wytycznych w zakresie najlepszych dostępnych technologii w zakresie przetwarzania ZSEiE.
3. Finansowe - Ustanowienie poziomów zbierania ZSEiE, -Współpraca Służby Celnej w zakresie nielegalnego przemieszczania SEiE i ZSEiE, - Zmiana ustawy o VAT, - Zmniejszenie liczby organizacji odzysku sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz ustanowienie ustawowego poziomu finansowania zagospodarowania ZSEiE, - Utworzenie giełdy towarowej ?
4. Formalno – prawne (administracyjne) - Całkowicie nowa ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz przejęcie własności nad odpadami przez gminy, - Propozycja przekształcenia IOŚ w samodzielną i samofinansującą się Agencję.
5. Patologiczne (karne) - Ścisła współpraca z organami ścigania, - Dotkliwe i egzekwowalne kary pieniężne za nielegalny demontaż ZSEiE, - Wykreślanie z rejestru prowadzonego przez GIOŚ gospodarujących odpadami, - Nadanie IOŚ szerszych uprawnień.
Koszty zbiórki i przetworzenia ZSEE w latach 2006 - 2011. telewizory lodówki pozostały sprzęt źródła światła 2006 r. 800,00 zł 1 100,00 zł 600,00 zł 5 600,00 zł 2007 r. 1 000,00 zł 5 000,00 zł 2008 r. 750,00 zł 900,00 zł 550,00 zł 2009 r. 500,00 zł 450,00 zł 4 500,00 zł 2010 r. 390,00 zł 360,00 zł 4 000,00 zł 2011 r. 350,00 zł 3 500,00 zł
*Źródło: Dane KGP