1 Prof.zw.dr hab. Włodzimierz Rydzkowski Polityka transportowa Cele, zadania i narzędzia polityki transportowej
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Celem polityki transportowej jest całokształt poczynań państwa, rządu oraz podmiotów centralnych i pośrednich związanych z programowaniem i realizacją rozwoju działalności transportowej. Są to czynności związane z: Tworzeniem terytorialnej struktury rzeczowo- organizacyjnej Kształtowaniem zasad ekonomiczno-prawnych funkcjonowania i eksploatacji tego systemu Oddziaływaniem na potrzeby, w tym popyt rynkowy usług transportowych
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Celami przedmiotowymi transportu w zakresie rozwoju infrastruktury ekonomicznej (technicznej) są: Rozwój sieci dróg Rozwój punktów i węzłów transportowych Celami przedmiotowymi transportu w zakresie rozwoju infrastruktury społecznej są: Rozwój systemu szkolnictwa i oświaty zawodowej Rozwój nauki i techniki w zakresie transportu
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Celami przedmiotowymi transportu w zakresie jego racjonalizacji funkcjonowania są: Oddziaływanie na właściwe wyposażenie suprastrukturalne transportu Rozwój nowoczesnej organizacji i zasad funkcjonowania transportu Oddziaływanie na urynkowienie (ekonomizację) działalności przedsiębiorstw transportowych i optymalny (rynkowy) podział zadań transportowych Rozwój (wdrażanie) nowoczesnych systemów obsługi klientów Oddziaływanie na polepszenie bezpieczeństwa oraz na ograniczenie oddziaływania na środowisko przez transport Oddziaływanie na deregulację i liberalizację zasad funkcjonowania transportu
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia W polityce lokalnej zadania i cele transportu odnoszą się do: Wzrostu ilościowego i rozwoju jakościowego urządzeń transportowych Usprawnienia funkcjonowania transportu przez uruchomienie regularnej komunikacji w transporcie pasażerskim Dużego nasycenia sprawnym i zróżnicowanym jakościowo taborem przewozowym Ukształtowania rynku konsumenta na rynku usług transportowych
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia W polityce regionalnej główne zadania polegają na zapewnieniu dostępności do środków komunikacji zbiorowej Ogólnokrajowa polityka transportowa wymaga podjęcia działań odnoszących się do głównych elementów struktury przestrzennej kraju: Układu węzłowego (system osadniczy) Układu strefowego (rolnictwo, leśnictwo, gospodarka wodna, rekreacja) Układu liniowego (infrastruktura)
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia W polityce globalnej procesy dostosowawcze obejmują tworzenie wspólnych normatywów i rozwiązań: Technicznych Technologicznych Organizacyjno-funkcjonalnych Prawno-ekonomicznych Ekologicznych Informatycznych Kadrowych
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Krajowe podmioty polityki transportowej: Organy przedstawicielskie (Sejm i Senat) Rada Ministrów (rząd) i inne organy administracji centralnej Resorty i związki gospodarcze z Ministerstwem Infrastruktury na czele Organy władzy samorządowej
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Do zakresu działania Ministra należy tworzenie warunków do: Budowy, utrzymania i eksploatacji kolei, dróg publicznych, portów lotniczych i morskich Ruchu drogowego i lotniczego oraz żeglugi śródlądowej i morskiej Przewozu osób i rzeczy środkami transportu kolejowego,drogowego, morskiego, lotniczego i żeglugi śródlądowej
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Minister wykonuje swoje działania poprzez: Opracowanie polityki państwa w zakresie transportu Udział w planowaniu społeczno-gospodarczym i finansowym Inicjowanie przedsięwzięć i tworzenie warunków w celu zapewnienia właściwego funkcjonowania transportu Zapewnienie warunków i udział w kształtowaniu zasad współpracy z zagranicą oraz inicjowanie i realizowanie porozumień międzynarodowych w zakresie transportu Ogłaszanie taryf i wysokości opłat za usługi transportowe Realizację zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Kompetencje Ministra są następujące: Wypracowanie koncepcji i kreowanie polityki transportowej Przygotowanie decyzji rządowych w sprawie transportu (w tym projekty ustaw) Nadzór nad standaryzacją techniczną środków trwałych Ustalanie zasad bezpieczeństwa ruchu oraz eksploatacji Opracowanie norm w zakresie licencjonowania działalności transportowej Nadzór nad funkcjonowaniem transportu Współpraca z innymi resortami
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Międzynarodowe podmioty polityki transportowej: Komisja Europejska – DGET Europejska Komisja Gospodarcza ONZ Europejska Konferencja Ministrów Transportu Organizacje branżowe jak IRU, IATA, FIATA, Komisja Reńska, OSŻD, IMO
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Przedmiotami polityki transportowej są: Jednostki administracji państwowej i terenowej (samorządowej) Przedsiębiorstwa świadczące usługi transportowe Usługobiorcy (użytkownicy) transportu
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Metody polityki transportowej Liberalizm, neoliberalizm Interwencjonizm: protekcjonizm, etatyzm, nacjonalizacja, planowanie, koordynacja Narzędzia protekcjonistyczne: Dotacje (subwencje), cła, kontyngenty, limity, licencje, kwoty, zakazy
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Narzędzia ekonomiczne (parametryczne): Stawki taryfowe, podatkowe, celne, ubezpieczeniowe, amortyzacyjne Premie, subwencje, dotacje, ulgi podatkowe Stopy oprocentowania kredytu Normatywy w zakresie podziału zysku, amortyzacji, obowiązkowych depozytów i kaucji Płace, ich systemy i stawki Zamówienia rządowe
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Narzędzia pozaekonomiczne (nieparametryczne) – administracyjne: Zarządzenia i uchwały (nakazy, zakazy) Koncesje i limity, kwoty, licencje, zezwolenia Narzędzia polityki kadrowej Etatyzacja i prywatyzacja Decyzje lokalizacyjne Przydziały, rozdzielnictwo, reglamentacja usług Zalecenia
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Narzędzia pozaekonomiczne (nieparametryczne) – prawne: Akty normatywne odnoszące się do struktury organizacyjnej, funkcjonalnej i własnościowej podmiotów i systemów Normatywy techniczne dotyczące konstrukcji i eksploatacji środków trwałych
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Narzędzia pozaekonomiczne (nieparametryczne) – informacyjne: Zadania planów rocznych, wieloletnich i perspektywicznych Informacje o spodziewanych zmianach w gospodarce narodowej i świecie Informacje o sytuacji popytowo-podażowej, preferencjach klientów Prognozy demograficzne Informacje o spodziewanych dochodach i wydatkach ludności
Polityka transportowa - cele, zadania, narzędzia Narzędzia pozaekonomiczne (nieparametryczne) – moralne Odznaczenia, wyróżnienia nadawane przedsiębiorstwom lub (i) ich pracownikom Apele nakłaniające do określonych postaw i działań Propagowanie określonych postaw i działań