Obsługa zleceń płatności w świetle nowej ustawy o finansach publicznych Paweł Lisowski Departament Wspierania Rozwoju Regionalnego Olsztyn, 16 grudnia 2009 r.

2 Misja i zadania BGK Misja i zadania Banku Gospodarstwa Krajowego Misją Banku Gospodarstwa Krajowego jest sprawna i efektywna realizacja działalności zleconej przez Państwo, uzupełniona przez rozwój atrakcyjnej oferty działalności własnej dla wybranych segmentów rynku, w których Bank może wykorzystać swoje naturalne przewagi. Bank Gospodarstwa Krajowego jako państwowa instytucja finansowa o dużej wiarygodności, specjalizuje się w obsłudze sektora finansów publicznych. Bank zapewnia wspieranie państwowych programów społeczno- gospodarczych oraz samorządowych programów rozwoju regionalnego. Bank został ustawowo wskazany do obsługi wydatków z funduszy UE po 1 stycznia 2010 r., BGK działa w tym zakresie na zlecenie Ministra Finansów.

3 Wprowadzenie Jednym z istotnych elementów montażu finansowego projektów „unijnych” realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) jest czas oczekiwania na środki pomocowe Od końca lat 90-tych testowane były dwa modele umożliwiające płynność finansową projektów – płatności zaliczkowe i prefinansowanie Od roku 2010 mogą funkcjonować równolegle trzy różne rozwiązania (modele) – zaliczki, prefinansowanie oraz płatności uruchamiane z rachunku MF przez BGK Skuteczność tych modeli będzie szczególnie istotna w sytuacji nowych rozwiązań regulujących limity zadłużania JST

4 Obsługa wypłat funduszy europejskich

5 Przepływy finansowe Finansowanie projektów w ramach programów operacyjnych perspektywy (w tym Regionalnych Programów Operacyjnych – RPO) Możliwość udzielania zaliczek – ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych i tegoroczna nowelizacja rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 7 września 2007 r. w sprawie wydatków związanych z realizacją programów operacyjnych Zabezpieczenie dla JST – co do zasady weksel in blanco Jeszcze niedawno różne było podejście zarządów województw do udzielania zaliczek, jednak od października br. we wszystkich województwach stosuje się zaliczki.

6 Przepływy finansowe Wniosek o płatność Deklaracja wydatków Dotacja rozwojowa Przepływy finansowe Komisja Europejska * W przypadku RPO oraz komponentu regionalnego POKL dotacja rozwojowa udzielana jest obecnie przez MRR samorządowi województwa, a nie poszczególnym instytucjom podpisującym umowy z beneficjentami. Instytucja Pośrednicząca II – instytucja podpisująca umowę o dofinansowanie z beneficjentem Instytucja Zarządzająca Instytucja Pośrednicząca – dysponent części budżetowej Instytucja Certyfikująca Rachunki funduszowe Ministerstwa Finansów Rachunki programowe Ministerstwa Finansów Rachunki programowe Instytucji Zarządzających Rachunki odpowiednich ministerstw Dotacja rozwojowa beneficjent płatność faktura Wykonawca / dostawca usług

7 Podstawy formalne nowego systemu Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (UFP) – Dział III Wieloletni Plan Finansowy Państwa i ustawa budżetowa, Rozdział 6 Wykonywanie budżetu środków europejskich, Art. 187 – 192, Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie płatności w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz przekazywania informacji dotyczących tych płatności – wydane na podstawie art. 188 UFP (projekt rozporządzenia podlega końcowym uzgodnieniom międzyresortowym), Umowa między BGK a Ministrem Finansów – dotycząca obsługi przez Bank płatności ze środków europejskich Umowy między BGK a właściwymi dysponentami części budżetowych – dotyczące obsługi płatności w ramach krajowego współfinansowania

8 Wybrane elementy ustawy o finansach publicznych Za obsługę płatności w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich odpowiada Minister Finansów (art. 187) Podstawą dokonania płatności jest zlecenie płatności wystawione przez instytucję (zleceniodawcę), z którą beneficjent zawarł umowę o dofinansowanie projektu oraz pisemna zgoda dysponenta części budżetowej na dokonanie płatności (art. 188) Płatności mogą być przekazywane na rachunek beneficjenta, podmiotu upoważnionego przez beneficjenta lub wykonawcy (art. 188) Zleceniodawca może wystawić zlecenie dokonania płatności zaliczkowej na rzecz beneficjenta (art. 188)

9 Wybrane elementy ustawy o finansach publicznych Wybrane elementy ustawy o finansach publicznych (2) Minister Finansów, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju regionalnego oraz ministrem właściwym do spraw rybołówstwa, określi w drodze rozporządzenia wzór zlecenia płatności oraz zasady sprawozdawczości (art. 188). Minister Finansów przekazuje na rachunki w BGK środki na płatności na rzecz beneficjentów; kwota środków przekazywanych na rachunki BGK nie może być wyższa niż łączny limit wydatków dla programów finansowanych z udziałem środków europejskich, określony w budżecie środków europejskich (art. 192). BGK może prowadzić obsługę wypłat na współfinansowanie z udziałem środków europejskich, w ramach umowy zawartej z właściwym dysponentem części budżetowej (art. 192).

10 Kluczowe założenia nowego systemu Zlecenia płatności będą składane przez instytucje wskazane przez Ministerstwo Finansów (MF) na podstawie informacji od dysponentów, tj. instytucje zarządzające, pośredniczące i wdrażające oraz niektórych beneficjentów będących państwowymi jednostkami budżetowymi. Zlecenia płatności będą składane drogą elektroniczną poprzez portal internetowy udostępniony przez BGK. Dostęp do portalu zostanie zapewniony na podstawie umowy zawieranej między instytucją wskazaną przez MF a BGK (wzór tej umowy został zatwierdzony przez MF). Płatności będą dokonywane z otwartego w BGK rachunku MF według określonego harmonogramu (planowane jest 4 – 5 terminów płatności w miesiącu). MF będzie zasilał swój rachunek w BGK na podstawie zbiorczych zapotrzebowań na środki UE przekazywanych przez Bank.

11 Projekt terminarza wypłaty środków europejskich w 2010 r. Okres składania zleceń Data płatności oddo 4 stycznia stycznia stycznia stycznia stycznia stycznia stycznia stycznia stycznia stycznia stycznia lutego stycznia lutego lutego lutego lutego lutego lutego lutego lutego lutego lutego marca lutego marca marca marca marca marca marca marca marca 2010 ……… Projekt terminarza wypłaty środków europejskich w 2010 r.

12 Schemat nowego systemu przepływów – środki UE BENEFICJENT Np. JST, MŚP INSTYTUCJA PODPISUJĄCA UMOWĘ O DOFINANSOWANIE Np. UM, WUP, PARP BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO MINISTERSTWO FINANSÓW

13 Założenia obsługi krajowego współfinansowania Art. 192 ustawy o finansach publicznych – BGK może prowadzić obsługę wypłat na współfinansowanie z udziałem środków europejskich, w ramach umowy zawartej z właściwym dysponentem części budżetowej. Założenia: –stworzenie systemu analogicznego do płatności UE, –sekwencyjne zasilanie przez dysponenta swojego rachunku w BGK, –przekazywanie środków krajowego współfinansowania beneficjentowi tego samego dnia, co środków UE, –zasady sprawozdawczości analogiczne do środków UE. Korzyści dla dysponentów (ministerstw): –potencjalne przyspieszenie procesu przekazywania środków, –oszczędność czasu pracowników, –łatwiejsza identyfikacja płatności i zwrotów, –jednolita sprawozdawczość.

14 Schemat nowego systemu przepływów – 2 strumienie środków BENEFICJENT Np. JST, MŚP INSTYTUCJA PODPISUJĄCA UMOWĘ O DOFINANSOWANIE Np. UM, WUP, PARP BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO DYSPONENT CZĘŚCI BUDŻETOWEJ MINISTERSTWO FINANSÓW

15 Niektóre pytania i obawy związane z nowym systemem płatności Czy nowy system wydłuży oczekiwanie beneficjentów na środki? – Nie powinien, czas oczekiwania beneficjenta na środki w głównej mierze zależy od czasu weryfikacji wniosku o płatność / wniosku o zaliczkę; nowy system powinien wręcz przyspieszyć przekazywanie środków – nie powinny występować zatory w przepływach pomiędzy instytucjami. Czy kopie wszystkich dokumentów (umów, faktur itp.) mają być przekazywane do BGK? – Nie, do BGK spływają jedynie elektroniczne zlecenia płatności wystawiane przez upoważnione instytucje. Minie kilka miesięcy zanim system będzie uruchomiony w praktyce? – Nie, system ma osiągnąć gotowość operacyjną do końca 2009 r. Czy nowy system spowoduje dodatkowe obowiązki dla beneficjentów (otwarcie nowego rachunku bankowego, dostarczanie dodatkowych dokumentów, ponoszenie dodatkowych kosztów) – Nie.

16 Stan przygotowań w BGK – wybrane elementy Stworzony w BGK informatyczny system składania zleceń płatności jest obecnie testowany. Rozpoczęto podpisywanie umów technicznych ze wskazanymi przez MF, ponad 120 instytucjami z terenu całego kraju, które będą mogły zlecać płatności. Został przygotowany i przesłany do dysponentów części budżetowych projekt umowy dotyczącej obsługi krajowego współfinansowania. BGK przeprowadza praktyczne szkolenia dla pracowników instytucji składających zlecenia płatności, którzy będą korzystali z nowego systemu płatności.

17 Dziękuję za uwagę Departament Wspierania Rozwoju Regionalnego Bank Gospodarstwa Krajowego tel. +48 (22) , fax: +48 (22)