Warszawa, 22 listopada 2012 r. Posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki, pt.” Jak realizować wzorcową rolę instytucji publicznych w zakresie efektywności energetycznej? Prace nad definicją budynków o prawie zerowym zużyciu energii

MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE Motto przewodnie dyrektywy 31/2010 : poprawa charakterystyki energetycznej budynków. Efekt docelowy: Przygotowanie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków, wdrażającej postanowienia niniejszej dyrektywy (obecnie projekt założeń jest w fazie po konsultacjach społecznych i wewnątrz-resortowych, KSE oraz przyjęty przez KsRM Przedłożenie projektu pod obrady RM: 4 grudnia 2012 r. Motto przewodnie dyrektywy 31/2010 : poprawa charakterystyki energetycznej budynków. Efekt docelowy: Przygotowanie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków, wdrażającej postanowienia niniejszej dyrektywy (obecnie projekt założeń jest w fazie po konsultacjach społecznych i wewnątrz-resortowych, KSE oraz przyjęty przez KsRM Przedłożenie projektu pod obrady RM: 4 grudnia 2012 r.

Państwa członkowskie – idąc za przykładem sektora publicznego – opracowują polityki i podejmują działania, takie jak opracowywanie założeń służących pobudzaniu do przekształcania budynków poddawanych renowacji w budynki o niemal zerowym zużyciu energii, i informują o tym Komisję w swoich krajowych planach, o których mowa w ust. 1.( dotyczy powszechnego wprowadzenia budynków o niemal zerowym zużyciu energii) MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – opracowanie KPD Państwa członkowskie opracowują krajowe plany mające na celu zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Te krajowe plany mogą zawierać założenia zróżnicowane w zależności od kategorii budynku. Budynki o niemal zerowym zużyciu energii – definicja i opracowanie Krajowego Planu Działań

Państwa członkowskie zapewniają, aby: a)do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii; oraz b)po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. Budynki o niemal zerowym zużyciu energii – definicja i opracowanie Krajowego Planu Działań Kraje członkowskie opracują KRAJOWE PLANY DZIAŁAŃ na rzecz realizacji ww. zobowiązania – DELEGACJA W USTAWIE MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – opracowanie KPD Komisja do dnia 31 grudnia 2012 r., a następnie co 3 lata, publikuje sprawozdanie z postępów państw członkowskich w zwiększaniu liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii.

Plany krajowe zawierają między innymi następujące elementy: a)szczegółowo stosowaną w praktyce przez dane państwo członkowskie definicję budynków o niemal zerowym zużyciu energii odzwierciedlającą ich krajowe, regionalne lub lokalne warunki i obejmującą liczbowy wskaźnik zużycia energii pierwotnej wyrażony w kWh/m 2 na rok. Wskaźniki energii pierwotnej stosowane do określenia pierwotnego zużycia energii mogą opierać się na krajowych lub regionalnych uśrednionych wartościach rocznych i mogą uwzględniać odpowiednie normy europejskie; b)pośrednie cele służące poprawie charakterystyki energetycznej nowych budynków na rok 2015, z myślą o przygotowaniu realizacji ust. 1;( czasokresy wprowadzenia) c)informacje na temat polityk i środków finansowych lub innych środków przyjętych w kontekście ust. 1 i 2 w celu promowania budynków o niemal zerowym zużyciu energii, w tym szczegóły na temat krajowych wymagań i środków dotyczących zużycia energii ze źródeł odnawialnych w nowych budynkach oraz istniejących budynkach poddanych ważniejszej renowacji w kontekście art. 13 ust. 4 dyrektywy 2009/28/WE oraz art. 6 i 7 niniejszej dyrektywy.( dotyczy budynków nowych i istniejących) MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – opracowanie KPD

Realizacja poprzez nowelizację obecnego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.). W obliczeniach optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków posłużono się metodyką kosztów globalnych zawartą w PN-EN – Charakterystyka energetyczna budynków – Ekonomiczna ocena instalacji energetycznych budynków. Stan prac: projekt nowelizacji WT w dniu jutrzejszym będzie przedmiotem uzgodnień w ramach konsultacji społecznych Artykuł 4 i 5 Ustalenia wymagań technicznych dla budynków ( nowych i przebudowywanych MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne

1.określenie minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej budynków oraz elementów wchodzących w ich skład, takich jak: przegrody zewnętrzne, okna, drzwi, itp., w celu osiągnięcia poziomów optymalnych pod względem kosztów w odniesieniu do cyklu życia budynku. 2.osiągnięcie poziomów wymagań optymalnych pod względem kosztów zgodnie z ramami metodologii porównawczej (załącznik III) Przegląd, co 5 lat Artykuł 4 Ustalanie minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne

Ustalenie wymogów minimalnych musi być zgodne z definicją poziomu optymalnego pod względem kosztów wg. dyrektywy. „jest to optymalny poziom charakterystyki energetycznej charakteryzujący się najlepszym wynikiem ekonomicznym uzyskanym w trakcie szacunkowego ekonomicznego cyklu życia budynku lub jego elementu”. == Zmiany zależą od przyszłych korzyści finansowych MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne

Do dnia 30 czerwca 2011 r. Komisja Europejska miała określić tzw. ramy metodologii porównawczej obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków. Należy pamiętać, że: MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Dnia 21 marca 2012 r., w dzienniku urzędowym UE zostało opublikowane Rozporządzenie Delegowane KE (UE) Nr 244/2012 z dnia 16 stycznia 2012 r., uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE ustanawiające ramy metodologii porównawczej do celów obliczania optymalnego pod względem kosztów poziomu wymagań minimalnych. Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne

Koszty globalne budynków i ich elementów, w tym instalacji, są obliczone jako zsumowanie początkowych kosztów inwestycyjnych oraz zdyskontowanych rocznych kosztów eksploatacyjnych (obejmujących koszty: energii, utrzymania, operacyjne i ewentualnie dodatkowe) w okresie obliczeniowym. MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne Obowiązuje wzór na koszty globalne: gdzie: C G (t)–koszty globalne odniesione do roku początkowego t o, C i –początkowe koszty inwestycyjne, C a,i –roczne koszty eksploatacyjne i-tym roku dla komponentów j (uwzględniające koszty bieżące i periodyczne koszty likwidacji), R d (i)–stopa dyskontowa dla roku i-tego V f, t (j)–końcowa wartość komponentu j na końcu obliczeniowego okresu (w odniesieniu do roku początkowego t o,

Ustalenie wymagań w zakresie wspólnych ram ogólnych dla metodologii obliczania zintegrowanej charakterystyki energetycznej budynków, ORAZ ZMIAN WE WZORZE ŚWIADECTWA Realizacja poprzez nowelizację obecnego rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz. U. Nr 201, poz. 1240), uwzględniającego wytyczne dyrektywy zawarte w Załączniku I. Artykuł 3 Przyjęcie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynków MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne

MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne L.p.Sposób zasilania budynku w energię Nośnik energii końcowejWspółczynnik nakładu w i 1Miejscowe wytwarzanie energii użytkowej w budynku Olej opałowy1,1 2Gaz ziemny1,1 3Gaz płynny1,1 4Węgiel kamienny1,1 5Węgiel brunatny1,1 6Biomasa0,2 7Energia słoneczna0,0 8Ciepło zdalaczynne z kogeneracji 1) Węgiel kamienny lub gaz 2) 0,8 9Odnawialne źródła energii (biomasa, biogaz) 2) 0,15 10Ciepło zdalaczynne z ciepłowni lokalnej Węgiel kamienny1,3 11Gaz lub olej opałowy1,2 12Biomasa0,2 13Energia elektrycznaSieć elektroenergetyczna systemowa 3,0 14Systemy PV 3) 0,7 1)skojarzona produkcja energii elektrycznej i ciepła, 2)w przypadku braku potwierdzenia producenta ciepła o wytwarzaniu go w kogeneracji przyjmuje się w H (W) =1,2, 3)ogniwa fotowoltaiczne – produkcja energii elektrycznej z energii słonecznej Tabela 1. Współczynniki nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej w, na wytworzenie i dostarczenie nośnika energii lub energii do budynku

Udział energii ze źródeł ze źródeł odnawialnych. Wpływ udziału OZE na zużycie energii w budynkach. MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – przepisy techniczne

MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Etapy dojścia do budynku o niemal zerowym zużyciu energii EP=? KWh/m 2 /rok EP=? KWh/m 2 /rok EP=? KWh/m 2 /rok EP=? KWh/m 2 /rok EP=105/65/390 KWh/m 2 /rok EP=105/65/390 KWh/m 2 /rok 2013 r r. 2018/2021r.

MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Rok 2013 r. 3. Maksymalne wartości wskaźnika EP określającego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną do ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia oraz oświetlenia wbudowanego, w zależności od rodzaju budynku wynoszą: 1) w budynkach mieszkalnych do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej (EP HC+W ) w ciągu roku: EP HC+W = ΔEP C ; [kWh/(m 2 rok)], gdzie: ΔEP C = 10A f,C /A f, jeżeli budynek posiada instalację chłodzenia, w przeciwnym przypadku ΔEP C = 0, A f - powierzchnia użytkowa ogrzewana budynku, A f,C - powierzchnia użytkowa chłodzona budynku; 2) w budynkach zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, przygotowania ciepłej wody użytkowej i oświetlenia wbudowanego (EP HC + W + L ) w ciągu roku: a) budynek biurowy: EP HC+W+L = 65 + ΔEP C + ΔEP L ; [kWh/(m 2 rok)], b) budynek oświatowy: EP HC+W+L = 65 + ΔEP C + ΔEP L ; [kWh/(m 2 rok)], c) budynek szpitalny: EP HC+W+L = ΔEP C + ΔEP L ; [kWh/(m 2 rok)], d) pozostałe budynki: EP HC+W+L = ΔEP C + ΔEP L ; [kWh/(m 2 rok)], gdzie: ΔEP C = 25A f,C /A f, jeżeli budynek posiada instalację chłodzenia, w przeciwnym przypadku ΔEP C = 0, A f - powierzchnia użytkowa ogrzewana budynku, A f,C - powierzchnia użytkowa chłodzona budynku, ΔEP L = 50 - dla czasu działania oświetlenia w ciągu roku do 2500 godz, lub ΔEP L = dla czasu działania oświetlenia w ciągu roku powyżej 2500 godz, jeżeli w budynku należy uwzględnić oświetlenie wbudowane, w przeciwnym przypadku ΔEP L = 0;

Cel : Zdefiniowanie istoty BZ opartej na wypracowanych standardach z uwzględnieniem PN-EN Opracowanie przykładowych rozwiązań budynków BZ, jako podstawy dla krajowych projektów wzorcowych Rozwinięcie innowacyjnych technologii wytwarzania energii. Symulacja ich wpływu na kształtowanie budynków. - Opracowanie baz danych i narzędzi dla szerokiego stosowania. MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Droga do budynku o niemal zerowym zużyciu energii

MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Implementacja dyrektywy 2010/31/UE – opracowanie KPD Budynek o niemal zerowym zużyciu energii?! Niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu ze źródeł OZE (wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu). Określenie ile to jest: 5?  10?  15?  20?  25  40?czy więcej

Planowany wynik: Zmiana definicji „BUDYNEK O NIEMAL ZEROWYM ZUŻYCIU ENERGII” w realne, praktyczne rozwiązania rynkowe; Optymalizacja rozwiązań architektonicznych, funkcjonalnych, technologicznych, w celu zapewnienia dobrego klimatu wewnętrznego przy osiągnięciu efektywności energetycznej i efektywności ekonomicznej Opracowanie wytycznych do projektowania BZ na szeroką skalę Realizacja krajowych planów w tym zakresie MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Opracowanie def. budynku o niemal zerowym zużyciu energii

–bariery ekonomiczne, –brak świadomości i informacji, –bariery techniczne, –bariera legislacyjna, – bariera instytucjonalna, MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Bariery do pokonania

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizuje: Strategiczny projekt badawczy (7 zadań badawczych): „Zintegrowany system zmniejszenia eksploatacyjnej energochłonności budynków” 1. Analiza możliwości i skutków socjoekonomicznych wzrostu efektywności energetycznej w budownictwie – zadanie zrealizowane. 2. Opracowanie optymalnych energetycznie typowych rozwiązań strukturalno- materiałowych i instalacyjnych budynków. 3. Zwiększenie wykorzystania energii z odnawialnych źródeł energii w budownictwie. 4. Rozwój diagnostyki cieplnej budynków. 5. Zoptymalizowanie zużycia energii elektrycznej w budynkach. 6. Analiza wymagań technicznych i eksploatacyjnych dla budynków przy zasilaniu ze scentralizowanych źródeł ciepła. 7. Warunki i możliwości oszczędzania energii za pomocą instrumentów polityki miejskiej - zadanie zrealizowane. MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA i GOSPODARKI MORSKIEJ Wsparcie naukowo-badawcze

Warszawa, 22 listopada 2012 r. Dziękuję za uwagę Tomasz Żuchowski Departament Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa MINISTERSTWO TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ telefon: ( 022 ) fax: (022)