Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , Priorytet IX, Działanie 9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty
Opracowała Izabela Suckiel2 Planowanie i prowadzenie ewaluacji w wybranych obszarach pracy szkoły. MODUŁ III
Opracowała Izabela Suckiel3 SESJA Projekt ewaluacji. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: wybrać obszar pracy szkoły, który może podlegać ewaluacji, wybrać obszar pracy szkoły, który może podlegać ewaluacji, sformułować główne i szczegółowe pytania badawcze, sformułować główne i szczegółowe pytania badawcze, określić źródła i sposób zbierania informacji, określić źródła i sposób zbierania informacji, ustalić przebieg ewaluacji. ustalić przebieg ewaluacji.
Opracowała Izabela Suckiel4 Planowanie ewaluacji Określenie przedmiotu (tematu, obszaru) ewaluacji. Określenie przedmiotu (tematu, obszaru) ewaluacji. Sformułowanie głównych problemów (pytań badawczych), których dotyczy ewaluacja. Sformułowanie głównych problemów (pytań badawczych), których dotyczy ewaluacja. Określenie kryteriów ewaluacji Określenie kryteriów ewaluacji Opracowanie planu ewaluacji. Opracowanie planu ewaluacji. Konstruowanie narzędzi. Konstruowanie narzędzi. Ustalenie przebiegu (organizacji) i przeprowadzenie ewaluacji. Ustalenie przebiegu (organizacji) i przeprowadzenie ewaluacji. Analiza zebranych danych i formułowanie wniosków. Analiza zebranych danych i formułowanie wniosków. Opracowanie sprawozdania z przeprowadzonej ewaluacji. Opracowanie sprawozdania z przeprowadzonej ewaluacji.
Opracowała Izabela Suckiel5 Wybrane zakresy działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej mogące podlegać ewaluacji
Opracowała Izabela Suckiel6 Planowanie pracy dydaktycznej Planowanie pracy dydaktycznej Praca z uczniem zdolnym Praca z uczniem zdolnym Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Stosowanie zróżnicowanych metod nauczania Stosowanie zróżnicowanych metod nauczania Realizacja podstawy programowej i uwzględniania standardów egzaminacyjnych Realizacja podstawy programowej i uwzględniania standardów egzaminacyjnych Działalność innowacyjna Działalność innowacyjna Indywidualizacja nauczania na lekcji Indywidualizacja nauczania na lekcji
Opracowała Izabela Suckiel7 Sformułowanie głównych problemów (pytań badawczych), których dotyczy ewaluacja. Problemy badawcze to pytania, na które w trakcie badań będziemy poszukiwali odpowiedzi. Problemy badawcze to pytania, na które w trakcie badań będziemy poszukiwali odpowiedzi. Z punktu widzenie przedmiotu badań wyróżniamy w pedagogice: Z punktu widzenie przedmiotu badań wyróżniamy w pedagogice: badania opisowe, badania opisowe, badania wyjaśniające. badania wyjaśniające.
Opracowała Izabela Suckiel8 Zakres ewaluacji; Planowanie i realizacja zajęć w pracy z dziećmi dyslektycznymi w klasach I- III Jak jest? Każdy nauczyciel ma obowiązek zapoznać się z opinią poradni. Każdy nauczyciel ma obowiązek zapoznać się z opinią poradni. Nauczyciel uwzględnia takie opinie w planowaniu swojej pracy z dziećmi. Nauczyciel uwzględnia takie opinie w planowaniu swojej pracy z dziećmi. Dostosowuje metody i formy pracy. Dostosowuje metody i formy pracy.
Opracowała Izabela Suckiel9 Problemy badawcze W jaki sposób planuje się zajęcia z dziećmi dyslektycznymi? W jaki sposób planuje się zajęcia z dziećmi dyslektycznymi? Jaki jest stopień realizacji zaplanowanych zadań? Jaki jest stopień realizacji zaplanowanych zadań? Jakie metody i formy pracy stosowane są najczęściej w pracy z dziećmi dyslektycznymi? Jakie metody i formy pracy stosowane są najczęściej w pracy z dziećmi dyslektycznymi? Jaki jest wpływ pracy z dziećmi dyslektycznymi na ich osiągnięcia po I etapie edukacyjnym? Jaki jest wpływ pracy z dziećmi dyslektycznymi na ich osiągnięcia po I etapie edukacyjnym? Jaki jest związek między pracą z dziećmi dyslektycznymi w klasach I-III a wynikami tych dzieci na sprawdzianie po klasie VI? Jaki jest związek między pracą z dziećmi dyslektycznymi w klasach I-III a wynikami tych dzieci na sprawdzianie po klasie VI?
Opracowała Izabela Suckiel10 Kryteria ewaluacji PROBLEMY (PYTANIA) BADAWCZE KRYTERIA EWALUACJI Jak przebiega realizacja zadań zawartych Programie przeciwdziałania przemocy? Spójność, zgodność działań z założeniami programu Jaki jest stopień realizacji zadań zawartych w programie? Poziom realizacji Jakie efekty przyniosło wdrożenie programu? Skuteczność, efektywność podejmowanych działań
Opracowała Izabela Suckiel11 Plan ewaluacji Uszczegółowienie pytań badawczych Uszczegółowienie pytań badawczych Podjęcie decyzji: Podjęcie decyzji: –Gdzie (od kogo) uzyskamy odpowiedzi na pytania badawcze? – ŹRÓDŁA INFORMACJI –Jakimi METODAMI I NARZĘDZIAMI badawczymi się posłużymy?
Opracowała Izabela Suckiel12 Źródła informacji Uczniowie Uczniowie Nauczyciele Nauczyciele Rodzice Rodzice Dyrektor Dyrektor Pedagog Pedagog Inni pracownicy szkoły Inni pracownicy szkoły Dokumenty – każdy wytwór materialny (dzienniki, zeszyty, protokoły, plany, programy, kroniki, artykuły prasowe, nagrania CD, TV, video) Dokumenty – każdy wytwór materialny (dzienniki, zeszyty, protokoły, plany, programy, kroniki, artykuły prasowe, nagrania CD, TV, video)
Opracowała Izabela Suckiel13 Metody (sposoby) i narzędzia zbierania informacji Badanie kwestionariuszowe (ankieta) KWESTIONARIUSZ ANKIETY Badanie kwestionariuszowe (ankieta) KWESTIONARIUSZ ANKIETY Wywiad – KWESTIONARIUSZ WYWIADU Wywiad – KWESTIONARIUSZ WYWIADU Obserwacja – ARKUSZ OBSERWACJI Obserwacja – ARKUSZ OBSERWACJI Analiza dokumentów – ARKUSZ ANALIZY DOKUMENTÓW Analiza dokumentów – ARKUSZ ANALIZY DOKUMENTÓW
Opracowała Izabela Suckiel14 Prowadzimy Ankieta do: Ankieta do: –uczniów, –rodziców, –nauczycieli. Wywiad z: Wywiad z: –dyrektorem, –pedagogiem, –pielęgniarką szkolną, –Radą Rodziców –przedstawicielami SU
Opracowała Izabela Suckiel15 Prowadzimy Obserwację: Obserwację: –lekcji, –przebiegu zebrania z rodzicami, –przebiegu imprezy szkolnej, –zachowania uczniów podczas przerw. Analizę: Analizę: –dzienników lekcyjnych, –protokołów rad pedagogicznych, –planów pracy, –kroniki szkolnej, –zapisów CD, TV, video.
Opracowała Izabela Suckiel16 Plan ewaluacji – przykład Temat: Ewaluacja funkcjonowania programu przeciwdziałania przemocy. Problemy (pytania) badawcze: 1.Jak przebiega realizacja zadań zawartych w Programie przeciwdziałania przemocy? 2.Jaki jest stopień realizacji zadań zawartych w programie? 3.Jakie efekty przyniosło wdrożenie programu? Pytanie Uszczegółowione pytanie badawcze Źródło informacji Sposób zbierania informacji 1.1 W jaki sposób nauczyciele planują działania wynikające z założeń programu? NauczycieleAnkieta 1.2 Jakie metody i formy pracy stosują nauczyciele podczas realizacji założeń programu? NauczycieleUczniowieDokumentacjaAnkietaAnkieta Analiza dokumentów 1.3 W jaki sposób nauczyciele reagują na zachowania agresywne? NauczycieleUczniowieDyrekcjaAnkietaAnkietaWywiad
Opracowała Izabela Suckiel17 PAMIĘTAJ ! Ustal jakie informacje chcesz uzyskać. Ustal jakie informacje chcesz uzyskać. Kto lub co może być źródłem takich informacji? Kto lub co może być źródłem takich informacji? Zwróć uwagę, aby każda informacja płynęła przynajmniej z dwóch różnych źródeł. Zwróć uwagę, aby każda informacja płynęła przynajmniej z dwóch różnych źródeł. Ustal, w jaki sposób uzyskasz te informacje? Z jakich technik i narzędzi skorzystasz? Ustal, w jaki sposób uzyskasz te informacje? Z jakich technik i narzędzi skorzystasz? Przestrzegaj zasad prowadzenia badań (w szczególności ankietowania, wywiadu oraz obserwacji). Przestrzegaj zasad prowadzenia badań (w szczególności ankietowania, wywiadu oraz obserwacji).
Opracowała Izabela Suckiel18 Harmonogram ewaluacji powinien obejmować: Np. Spotkanie z dyrektorem Spotkanie z dyrektorem Spotkanie z radą pedagogiczną Spotkanie z radą pedagogiczną Czynności badawcze (zbieranie informacji) Czynności badawcze (zbieranie informacji) Wstępną analizę zebranych informacji Wstępną analizę zebranych informacji Ew. uzupełnienie informacji Ew. uzupełnienie informacji Końcową analizę i opracowanie danych Końcową analizę i opracowanie danych Określenie mocnych stron pracy szkoły i tych, które wymagają poprawy Określenie mocnych stron pracy szkoły i tych, które wymagają poprawy Przekazanie radzie pedagogicznej informacji o wynikach Przekazanie radzie pedagogicznej informacji o wynikach Opracowanie raportu Opracowanie raportu
Opracowała Izabela Suckiel19 SESJA Analiza i interpretacja wyników. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: prowadzić analizy ilościowe i jakościowe wyników ankiet, wywiadów, obserwacji i analizy dokumentów, prowadzić analizy ilościowe i jakościowe wyników ankiet, wywiadów, obserwacji i analizy dokumentów, formułować wnioski, formułować wnioski, pisać sprawozdania i raporty. pisać sprawozdania i raporty.
Opracowała Izabela Suckiel20 Rodzaje uzyskiwanych informacji Transkrypcje wywiadów wiedza o doświadczeniach uczestników zdarzeń, wiedza o doświadczeniach uczestników zdarzeń, ich przeżyciach, ich przeżyciach, ocenach, ocenach, odczuciach, odczuciach, spostrzeżeniach, spostrzeżeniach, interpretacjach interpretacjach
Opracowała Izabela Suckiel21 Wyniki ankiety wiedza o rozkładzie cech, wiedza o rozkładzie cech, ich częstotliwości, ich częstotliwości, właściwościach właściwościach Arkusze obserwacji wiedza o rzeczywistych działaniach podejmowanych przez uczestników, wiedza o rzeczywistych działaniach podejmowanych przez uczestników, wiedza o kontekście, w jakim miały one miejsce wiedza o kontekście, w jakim miały one miejsce
Opracowała Izabela Suckiel22 Streszczenia i wypisy z dokumentów wiedza o formalnych aspektach działań uczestników, wiedza o formalnych aspektach działań uczestników, wiedza o zakładanych celach i wartościach, wiedza o zakładanych celach i wartościach, wiedza o sposobach realizacji celów. wiedza o sposobach realizacji celów.
Opracowała Izabela Suckiel23 Metody analizy danych I. Dane jakościowe kodowanie - zastępowanie fragmentów tekstu etykietami reprezentującymi kategorie tekstu kodowanie - zastępowanie fragmentów tekstu etykietami reprezentującymi kategorie tekstu analiza treści - obiektywne ujawnienie cech tekstu analiza treści - obiektywne ujawnienie cech tekstu analiza sekwencyjna - respektowanie kolejności analiza sekwencyjna - respektowanie kolejności wydobywanie regularności wydobywanie regularności II. Dane ilościowe rozkład liczebności rozkład liczebności miary tendencji centralnej miary tendencji centralnej miary zróżnicowania i miary współzmienności miary zróżnicowania i miary współzmienności miary współwystępowania miary współwystępowania
Opracowała Izabela Suckiel24 Analiza wyników Z przeprowadzonych badań wynika, że ………….. większość nauczycieli ( 87%) prowadzi ……. Jednocześnie 22 % uważa, że ……….. (wykresy, zestawienia, cytaty) powodem do zadowolenia jest fakt, że może cieszyć, że niepokojące są opinie, że zastanawia pogląd, zaskoczeniem może być opinia
Opracowała Izabela Suckiel25 Wstępna ocena (podsumowanie) Reasumując, za mocną stronę można uznać……………………. Wyraźnym minusem (słabą stroną, niedociągnięciem) jest brak………………… Reasumując, za mocną stronę można uznać……………………. Wyraźnym minusem (słabą stroną, niedociągnięciem) jest brak…………………
Opracowała Izabela Suckiel26 Raport powinien: mieć czytelną strukturę, mieć czytelną strukturę, dotyczyć wyłącznie badanego obszaru, dotyczyć wyłącznie badanego obszaru, zawierać stwierdzenia oparte na dowodach, zawierać stwierdzenia oparte na dowodach, być napisany prostym i zwięzłym językiem, w formie bezosobowej w czasie teraźniejszym, być napisany prostym i zwięzłym językiem, w formie bezosobowej w czasie teraźniejszym, być napisany bez emocji - bez usprawiedliwiania stwierdzonych nieprawidłowości, być napisany bez emocji - bez usprawiedliwiania stwierdzonych nieprawidłowości, podawać fakty, a nie opinie, podawać fakty, a nie opinie, zawierać informacje zebrane w wyniku ewaluacji, zawierać informacje zebrane w wyniku ewaluacji, ilustrować stwierdzenia tabelami, wykresami, liczbami, ilustrować stwierdzenia tabelami, wykresami, liczbami, być zakończony informacją o mocnych stronach szkoły oraz tych, które wymagają doskonalenia w pierwszej kolejności. być zakończony informacją o mocnych stronach szkoły oraz tych, które wymagają doskonalenia w pierwszej kolejności.
Opracowała Izabela Suckiel27 Struktura raportu ZAKRES EWALUACJI ZAKRES EWALUACJI ORGANIZACJA I PRZEBIEG EWALUACJI ORGANIZACJA I PRZEBIEG EWALUACJI WYNIKI I ICH INTERPRETACJA WYNIKI I ICH INTERPRETACJA WNIOSKI I REKOMENDACJE WNIOSKI I REKOMENDACJE ZAŁĄCZNIKI ZAŁĄCZNIKI
Opracowała Izabela Suckiel28 SESJA 15. Wykorzystanie wyników ewaluacji w projektowaniu pracy szkoły. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: formułować rekomendacje na bazie wniosków z ewaluacji, formułować rekomendacje na bazie wniosków z ewaluacji, planować działania doskonalące. planować działania doskonalące.
Opracowała Izabela Suckiel29 Rekomendacje Dla nauczycieli, Dla nauczycieli, Dla dyrektora, Dla dyrektora, Dla pedagoga Dla pedagoga Dla ……….. Dla ………..
Opracowała Izabela Suckiel30 Rekomendacje miękkie: Warto ………. Warto ………. Dobrze by było ………………… Dobrze by było ………………… Powinniśmy ………….. Powinniśmy ………….. Rekomendacje twarde: Trzeba ………………. Trzeba ………………. Należy ……………………. Należy ……………………. Wszyscy muszą …………………….. Wszyscy muszą ……………………..
Opracowała Izabela Suckiel31 SESJA 16. Etyka w procesie ewaluacji. Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: planować i prowadzić ewaluację w sposób etyczny i zgodny z przyjętymi zasadami. planować i prowadzić ewaluację w sposób etyczny i zgodny z przyjętymi zasadami.
Opracowała Izabela Suckiel32 Dobra ewaluacja powinna być: (źródło: Autoewaluacja w szkole CODN 2002) UŻYTECZNA –przystosowana do wykorzystania, tzn. służyć dostarczeniu pożądanych informacji jej użytkownikom, UŻYTECZNA –przystosowana do wykorzystania, tzn. służyć dostarczeniu pożądanych informacji jej użytkownikom, WYKONALNA – możliwa do przeprowadzenia, a efekty powinny równoważyć wykorzystane środki, tzn. realistyczna, dobrze przemyślana (starannie przygotowana) WYKONALNA – możliwa do przeprowadzenia, a efekty powinny równoważyć wykorzystane środki, tzn. realistyczna, dobrze przemyślana (starannie przygotowana)
Opracowała Izabela Suckiel33 POPRAWNA – uczciwa i etyczna, tzn. przeprowadzona zgodnie z wymogami prawa i zasadami etyki, POPRAWNA – uczciwa i etyczna, tzn. przeprowadzona zgodnie z wymogami prawa i zasadami etyki, DOKŁADNA – przeprowadzona precyzyjnie i profesjonalnie, tzn. powinna dostarczać fachowych, rzeczowych informacji. DOKŁADNA – przeprowadzona precyzyjnie i profesjonalnie, tzn. powinna dostarczać fachowych, rzeczowych informacji. Dobra ewaluacja powinna być: (źródło: Autoewaluacja w szkole CODN 2002)
Opracowała Izabela Suckiel34 Zasady etyczne szkolnej ewaluacji (źródło: Autoewaluacja w szkole CODN 2002) Cel i charakter każdego kwestionariusza ankiety, wywiadu czy obserwacji podejmowanych podczas ewaluacji są zrozumiałe i sprecyzowane w sposób przystępny dla zainteresowanych osób. Cel i charakter każdego kwestionariusza ankiety, wywiadu czy obserwacji podejmowanych podczas ewaluacji są zrozumiałe i sprecyzowane w sposób przystępny dla zainteresowanych osób. Wszystkie dane pracowników czy uczniów objęte są zasada poufności. Wszystkie dane pracowników czy uczniów objęte są zasada poufności. Pracownicy mają prawo czytać i komentować raporty, które nawet gdy ich nie identyfikują, obrazują ich prace i opinie. Pracownicy mają prawo czytać i komentować raporty, które nawet gdy ich nie identyfikują, obrazują ich prace i opinie.
Opracowała Izabela Suckiel35 PRZYGOTOWANIE PREZENTACJI: (Na podstawie materiałów szkoleniowych K. Tomaszewskiego – trenera kompetencji psychologicznych) Sprecyzowanie celów (CO CHCĘ OSIĄGNĄĆ? CO PRZEKAZAĆ?), (CO CHCĘ OSIĄGNĄĆ? CO PRZEKAZAĆ?), Ustalenie odbiorców (KIM SĄ ADRESACI PREZENTACJI?), (KIM SĄ ADRESACI PREZENTACJI?), Dobór sposobu prezentacji (JAKIE ŚRODKI BĘDĄ POTRZEBNE?), (JAKIE ŚRODKI BĘDĄ POTRZEBNE?), Przygotowanie zaplecza (KONSPEKT, SPRZĘT, MATERIAŁY, PRZYBORY) (KONSPEKT, SPRZĘT, MATERIAŁY, PRZYBORY)
Opracowała Izabela Suckiel36 NIE DAJ SIĘ UWIEŚĆ TECHNICE. NIE DAJ SIĘ UWIEŚĆ TECHNICE. W prezentacji najważniejszy jest związek emocjonalny między słuchaczami a prezenterem. W prezentacji najważniejszy jest związek emocjonalny między słuchaczami a prezenterem.
Opracowała Izabela Suckiel37 Podczas prezentacji: (Na podstawie materiałów szkoleniowych K. Tomaszewskiego – trenera kompetencji psychologicznych) SKUPIAJ uwagę słuchaczy (kontakt wzrokowy, gestykulacja, modulacja głosu, język), SKUPIAJ uwagę słuchaczy (kontakt wzrokowy, gestykulacja, modulacja głosu, język), UŁATWIAJ zrozumienie (logiczna struktura prezentacji, zwięzłość, reagowanie na sygnały odbiorców), UŁATWIAJ zrozumienie (logiczna struktura prezentacji, zwięzłość, reagowanie na sygnały odbiorców), PRZEKONUJ (naturalność, rzetelność, kompetencje, empatia, dystans do treści prezentacji i do samego siebie). PRZEKONUJ (naturalność, rzetelność, kompetencje, empatia, dystans do treści prezentacji i do samego siebie).
Opracowała Izabela Suckiel38 Najbardziej wiarygodne jest wystąpienie spontaniczne. Najbardziej wiarygodne jest wystąpienie spontaniczne. Najlepsze wystąpienie spontaniczne jest przygotowane. Najlepsze wystąpienie spontaniczne jest przygotowane.
Opracowała Izabela Suckiel39 Podsumowanie modułu III Planowanie i realizacja ewaluacji w wybranych obszarach pracy szkoły Cele sesji - uczestnik zajęć potrafi: wybrać obszar pracy szkoły, który może podlegać ewaluacji, wybrać obszar pracy szkoły, który może podlegać ewaluacji, sformułować główne i szczegółowe pytania badawcze, sformułować główne i szczegółowe pytania badawcze, określić źródła i sposób zbierania informacji, określić źródła i sposób zbierania informacji, ustalić przebieg ewaluacji, ustalić przebieg ewaluacji, prowadzić analizy ilościowe i jakościowe wyników ankiet, wywiadów, obserwacji i analizy dokumentów, prowadzić analizy ilościowe i jakościowe wyników ankiet, wywiadów, obserwacji i analizy dokumentów, formułować wnioski, formułować wnioski, pisać sprawozdania i raporty, pisać sprawozdania i raporty, formułować rekomendacje na bazie wniosków z ewaluacji, formułować rekomendacje na bazie wniosków z ewaluacji, planować działania doskonalące, planować działania doskonalące, planować i prowadzić ewaluację w sposób etyczny i zgodny z przyjętymi zasadami. planować i prowadzić ewaluację w sposób etyczny i zgodny z przyjętymi zasadami.
BIURO PROJEKTU Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ul. Gen. J. Sowińskiego 68, p Szczecin tel.: 091/