Określanie wskaźników pomiaru celów i produktów oraz efektów realizacji PO KL
Schemat przygotowywania wniosku o dofinansowanie zgodnie z założeniami metodyki Zarządzania Cyklem Projektu Metodyka Zarządzania Cyklem Projektu pozwala przejrzyście sprecyzować cele i zadania projektu oraz wytworzone w ramach poszczególnych zadań produkty. Przygotowanie wniosku zgodnie z metodyką PCM ułatwia projektodawcy realizację projektu zgodnie z założonym harmonogramem i budżetem oraz wypracowanie zaplanowanych produktów. Nacisk położony jest na spójność osiągniętych produktów z przewidzianymi do realizacji zadaniami oraz celami szczegółowymi i celem głównym. Przygotowując wniosek zgodnie z założeniami metodyki PCM projektodawca stwarza ramy, w których identyfikowane i analizowane są istniejące problemy oraz określane są wszystkie podmioty zainteresowane realizacją projektu. Następnie dokonywana jest analiza celów (celu głównego i celów szczegółowych), dla których obligatoryjnie ustalane są mierzalne wskaźniki pomiaru. Kolejnym elementem jest uzasadnienie wyboru i opis grupy docelowej, który obejmuje m.in. wskazanie sposobu rekrutacji oraz potrzeb, barier i oczekiwań uczestników/uczestniczek projektu. Następnie projektodawca opisuje zadania realizowane w projekcie i planowane do wypracowania w ich ramach produkty oraz dokonuje analizy ryzyka nieosiągnięcia założeń projektu (do wartości projektu równej lub powyżej 2 mln. zł). Ważną częścią wniosku jest opisanie, w jaki sposób osiągnięcie celu głównego projektu przyczyni się do osiagnięcia oczekiwanych efektów realizacji danego Priorytetu PO KL.
Plan prezentacji Określanie wskaźników pomiaru celów Określenie wskaźników produktu Opis efektu realizacji PO KL Reguła proporcjonalności
Określenie wskaźników pomiaru celów Główna funkcja wskaźników Ścisłe powiązanie wskaźników z celami Wskaźnik pomiaru celu ~ rezultat projektu Wskaźniki pomiaru celów powinny być zgodne z regułą SMART 1) Główną funkcją wskaźników jest zmierzenie, na ile cel główny i cele szczegółowe projektu zostały zrealizowane, tj. kiedy można uznać, że problem został rozwiązany (złagodzony), a projekt zakończył się sukcesem. W trakcie realizacji projektu wskaźniki powinny umożliwiać mierzenie jego postępu względem celów projektu. 2) Tak jak cele projektu muszą wynikać ze zdiagnozowanego problemu, tak zaplanowane wskaźniki muszą wynikać z zaplanowanych celów i przyczyniać się do ich realizacji 3) Rezultat przyczynia się do realizacji celu projektu jest to zmiana która zachodzi w wyniku realizacji projektu 4) Wskaźniki pomiaru celów powinny być zgodne z regułą SMART: Konkretne - szczegółowo opisane i powiązane z konkretnymi problemami oraz prosto skonstruowane; Mierzalne - możliwe do pomiaru przy użyciu odpowiednich do tego narzędzi; Dostępne - informacje potrzebne do pomiaru wskaźnika są lub będą dostępne podczas realizacji projektu po akceptowalnym koszcie; Realistyczne - możliwe do wykonania lub urzeczywistnienia przy dostępnych zasobach; Określone w czasie - powinien zostać określony termin, w jakim zostanie osiągnięta podana we wniosku aplikacyjnym wartość wskaźnika jak i częstotliwość pomiaru
Określenie wskaźników pomiaru celów – c.d. Wyboru wskaźnika pomiaru celów dokonuje się poprzez wskazanie go z listy rozwijającej się w GWA – obowiązkowe wskaźniki wskazane każdorazowo w dokumentacji konkursowej Projektodawca może również określić własne wskaźniki pomiaru celu zgodnie ze specyfiką projektu Określenie wartości obecnej i docelowej dla każdego wskaźnika Dla każdego celu należy określić co najmniej jeden (maksymalnie pięć) podstawowy i mierzalny wskaźnik, który w sposób precyzyjny umożliwi weryfikację stopnia realizacji celu głównego i celów szczegółowych Ogólne wskaźniki dla Działań PO KL, które należy wykazać we wniosku są każdorazowo wskazywane w dokumentacji konkursowej: W 9.1.1 są to: 1. Liczba dzieci w wieku 3-5 lat, które uczestniczyły w różnych formach edukacji przedszkolnej na obszarach wiejskich; 2. Liczba ośrodków wychowania przedszkolnego, które uzyskały wsparcie w ramach projektu. W 9.1.2: Liczba szkół (podstawowych, gimnazjów i ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie ogólne), które zrealizowały programy rozwojowe w ramach projektu, w podziale na obszary miejskie i wiejskie. 2) Projektodawca może określić też własne wskaźniki pomiaru celu zgodnie ze specyfiką projektu Można do tego wykorzystać Zestawienie przykładów alternatywnych wskaźników wg Poddziałań zamieszczone w Podręczniku wskaźników PO KL 2007-2013 lub też zaplanować swoje - Max 150 znaków. Wartość obecna i docelowa w rozbiciu na Kobiety i Mężczyzn – jeśli jest to możliwe 3) Każdy uczestnik projektu wykazywany jest jednokrotnie W przypadku instytucji – wypełniamy jedynie wartość ogółem
Określenie wskaźników pomiaru celów Wskaźnik powinien zawierać informacje dotyczące: Ilości – określić ilość osób, bądź instytucji Jakości – określić zmiany jakościowe, które zajdą w wyniku realizacji projektu Grupy docelowej – wskaźnik powinien być powiązany z grupą docelową określoną we wniosku Ilość np.: liczba szkół i placówek kształcenia zawodowego, które wdroŜyły programy rozwojowe – wartość docelowa na zakończenie projektu – 100; liczba pracowników przedsiębiorstw, którzy zakończyli udział w projektach szkoleniowych – wartość docelowa wg stanu na koniec 2010 r. – 250. Jakość np.: kluczowych pracowników PSZ, którzy w wyniku udzielonego wsparcia podnieśli swoje kwalifikacje; liczba pielęgniarek i położnych, które ukończyły studia pomostowe w ramach projektu; liczba szkół i placówek, które wdrożyły programy rozwojowe. Grupa docelowa np.: liczba osób dorosłych w wieku 25-64 lata, które uczestniczyły w formalnym kształceniu ustawicznym w ramach projektu; liczba nauczycieli na obszarach wiejskich, którzy uczestniczyli w doskonaleniu zawodowym w krótkich formach.
Określenie wskaźników pomiaru celów – sposób pomiaru Ustalenie źródła weryfikacji/pozyskania danych do pomiaru wskaźnika (ankiety monitorujące, testy, dane statystyczne, uzyskane certyfikaty, etc.) Ustalenie częstotliwości pomiaru (na początku, na końcu realizacji projektu, co miesiąc, miesiąc po zakończeniu udziału w szkoleniu, etc.) Informacja na temat terminu w jakim wskaźniki pomiaru celów (rezultaty) projektu zostaną utrzymane 1) Techniki i metody mierzenia osiągnięcia celów powinny zostać opisane, o ile to możliwe, dla każdego celu osobno. W przypadku, gdy charakter kilku celów umożliwi jednolity sposób pozyskiwania informacji na temat wskaźników ich pomiaru należy opisać go tylko przy pierwszym z celów natomiast przy pozostałych należy wskazać, że sposób jest tożsamy ze sposobem opisanym wcześniej. 2) częstotliwość pomiaru wskaźnika – w zależności od jego specyfiki – można podawać w jednostkach czasu (np. co tydzień, co miesiąc) lub można określić ją w odniesieniu do terminu zakończenia danego działania (np. dwa dni po przeprowadzeniu szkolenia). 3) Co do zasady charakter fakultatywny - W związku z powyższym, obowiązek zachowania w projektach trwałości rezultatów dotyczy projektów, w których mamy do czynienia z pomocą publiczną. W przypadku pozostałych projektów informacje dot. zachowania trwałości rezultatów mają charakter fakultatywny. Wnioskodawca we wniosku o dofinansowanie może zobowiązać się np. do utrzymania ze środków własnych punktu przedszkolnego w okresie 4 lat od daty zakończenia realizacji projektu.
Produkty w projektach PO KL Wskaźnik pomiaru celu ≠ Produkt Produkt - to wytworzone wyniku realizacji planowanych zadań dobro/wykonana usługa mająca na celu osiągnięcie rezultatu Produkty oraz wskaźniki służące ich pomiarowi zgodne z regułą SMART Różnica miedzy produktami i rezultatami Rezultaty - odzwierciedlają efekty, które powstaną w wyniku podjętych działań w ramach projektu. Główna funkcją rezultatów jest zmierzenie na ile cel ogólny i cele szczegółowe projektu zostały zrealizowane. Produkty - określają „dobra i usługi”, które powstaną w wyniku działań podjętych w ramach projektu. Podstawową funkcją produktów jest określenie bieżących efektów projektu, powstających w toku jego realizacji, które następnie przyczynią się do osiągania rezultatów i celów projektu.
Określanie wskaźników produktu we WND Określenie najważniejszych produktów oraz odpowiednie wskaźniki produktów mierzących stopień osiągnięcia wskazanych produktów Ustalenie źródła weryfikacji/pozyskania danych do pomiaru wskaźnika (dzienniki zajęć, listy obecności, umowy cywilnoprawne, deklaracje uczestnictwa, etc.) Ustalenie częstotliwości pomiaru (co tydzień, co miesiąc, na początek i koniec realizacji projektu, etc.) 1) Wskaźniki produktów projektu należy określić na podstawie Mapy wskaźników monitorowania projektów PO KL zawartej w Podręczniku Wskaźników PO KL 2007-2013. Mapa ta zawiera de facto wskaźniki ogólne monitorowane na poziomie Działania, więc jeśli zostały one wykazane w częśći 3.1.2 lub 3.1.3 nie jest zasadne wykazywanie ich w 3.3 Dodatkowo należy określić samodzielnie wskaźniki zgodne ze specyfiką projektu. Produkty opisują co zostanie zrealizowane w ramach poszczególnych zadań w trakcie realizacji projektu np. liczba godzin zajęć, liczba szkoleń, liczba wycieczek, liczba godzin spotkań, liczba publikacji wytworzonych w ramach projektu, liczba udzielonych porad, liczba osób, które otrzymały wsparcie. 3 i 4) Należy również wskazać, w jaki sposób i z jaką częstotliwością wskaźniki produktu będą mierzone przez projektodawcę. Techniki i metody mierzenia wskaźników produktów powinny zostać szczegółowo opisane, o ile to możliwe dla każdego wskaźnika osobno, chyba że charakter kilku wskaźników umożliwi jednolity sposób pozyskiwania informacji na temat ich osiągnięcia.
Przykładowe wskaźniki produktu w Priorytecie IX 50 godzin zajęć z języka angielskiego 6 artykułów w prasie lokalnej 2 audycje wyemitowane w szkolnym radiowęźle 20 spotkań koła teatralnego 3 spotkania z rodzicami Realizacja 8 przedstawień teatralnych 60 godzin zajęć praktycznych u pracodawcy
Oddziaływanie projektu – część 3.5 WND Wpływ osiągniętych rezultatów projektu na osiągnięcie oczekiwanego efektu realizacji Priorytetu PO KL Wybór z listy oczekiwanego efektu realizacji PO KL w danym Priorytecie – określone każdorazowo w dokumentacji konkursowej Wskazanie wartości dodanej – dodatkowe wskaźniki lub produkty, nie wynikające bezpośrednio celów projektu 1) Wprowadzenie tego elementu WND przyczynić się ma do: Lepsze planowania wsparcia, które w większym stopniu będzie się przyczyniać do osiągania efektów PO KL. Zwiększenie świadomości Beneficjentów nt. roli projektów realizowanych w PO KL Potwierdzenie zasadności realizacji Projektów PO KL Odejście od deklaratywnego stwierdzania zgodności z PO KL (Opis zawarty w kolumnie drugiej pkt. 3.5 nie może być tożsamy z zapisami SzOP PO KL na rzecz wykazania rzeczywistej zgodności efektów 2) Wybór odpowiedniego oczekiwanego efektu realizacji zależny od Działania/Poddziałania PO KL i jest określany każdorazowo w Dokumentacji PO KL 3) WD zazwyczaj związana jest z osiągnięciem dodatkowych wskaźników lub produktów, nie wynikających bezpośrednio z celów projektu i z realizowanych w jego ramach zadań. Wartość dodana powinna wiązać się z osiągnięciem zakładanych efektów realizacji PO KL NP.:utworzenie dodatkowej liczby nowych miejsc pracy, dostarczenie usług, które byłyby nieosiągalne bez wsparcia z EFS (nie uwzględnionych w dotychczas oferowanych w ramach środków publicznych),
Rozliczanie projektów Reguła Proporcjonalności: Rozliczenie projektu pod względem finansowym zależne jest od realizacji projektu pod względem merytorycznym Weryfikacja przy końcowym wniosku o płatność – czy został zrealizowany cel, wyrażony wskaźnikami Reguła proporcjonalności dotyczy rozliczenia projektu pod względem finansowym w zależności od stopnia osiągnięcia założeń merytorycznych określonych we wniosku o dofinansowanie projektu. W związku z powyższym na etapie końcowego rozliczenia projektu, tj. przed zatwierdzeniem końcowego wniosku o płatność, IP/IP2 (weryfikuje, czy w ramach projektu: - zostały spełnione kryteria dostępu warunkujące otrzymanie przez beneficjenta dofinansowania; - zostały spełnione kryteria strategiczne określone przez beneficjenta dla projektu; - został zrealizowany jego cel, wyrażony wskaźnikami produktu lub rezultatu wskazanymi w zatwierdzonym wniosku o dofinansowanie projektu. W przypadku niespełnienia kryterium strategicznego lub nieosiągnięcia celu projektu - wysokość wydatków w dotychczas zatwierdzonych wnioskach o płatność może zostać proporcjonalnie zmniejszona, co jednocześnie oznacza odpowiednie obniżenie kwoty dofinansowania określonej w umowie o dofinansowanie projektu. Wysokość zmniejszenia dofinansowania odpowiada procentowi, w jakim dane kryterium lub cel nie zostały zrealizowane.
Dziękuję za uwagę! Punkt Informacyjny Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Departament Europejskiego Funduszu Społecznego Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego Ul. Emilii Plater 1 www.efs.warmia.mazury.pl www.pigulkaefs.warmia.mazury.pl efs@warmia.mazury.pl tel. (89) 521 97 21 (20)