turystyki uzdrowiskowej” XVIII Kongres Uzdrowisk Polskich „Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku, ze szczególnym uwzględnieniem turystyki uzdrowiskowej” Elżbieta Wyrwicz Zastępca Dyrektora Departamentu Turystyki w Ministerstwie Sportu i Turystyki XVIII Kongres Uzdrowisk Polskich Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego

Turystyka na świecie i w Polsce Według UNWTO w 2008 roku odbyło się na świecie 924 mln międzynarodowych podróży turystycznych (o 2% więcej niż w 2007 r.) Według szacunków Instytutu Turystyki, udział gospodarki turystycznej w PKB Polski w 2008 r. wyniósł 6% (podobnie jak w 2007 r.) Wydatki cudzoziemców w Polsce w 2008 r. wyniosły 23,5 mld PLN (spadek o 3,2% w stosunku do 2007 r.) , a wydatki krajowe mieszkańców Polski na podróże zagraniczne – 9,2 mld PLN (wzrost o 24% w stosunku do 2007 r.) Wydatki mieszkańców Polski na podróże krajowe w 2008 r. wyniosły 23,9 mld PLN (wzrost o 16%), wydatki na podróże służbowe – 16,4 mld PLN (wzrost o 8%) , a wydatki państwa na turystykę – 3,1 mld PLN (wzrost o 7%).

Turystyka w Polsce Według oszacowań Instytutu Turystyki w 2008 roku było: 50,2 mln wyjazdów Polaków za granicę (o 5,6% więcej niż w 2007 r.) Prawie 60 mln przyjazdów cudzoziemców (o 9% mniej niż w 2007 r.). Liczbę przyjazdów turystów w 2008 roku oszacowano na blisko 13 mln (o 13% mniej niż w 2007 r.). Liczba przyjazdów zmniejszyła się między innymi z uwagi na wejście Polski do strefy Schengen (mniejsza liczba turystów z Białorusi, Ukrainy i Rosji).

Turystyka uzdrowiskowa w Polsce Instytut Turystyki w Warszawie przewiduje, że średnioroczne tempo wzrostu przyjazdów gości do polskich uzdrowisk ma kształtować się na poziomie 3-5%. Frekwencja tych miejsc opierać się będzie głównie na rosnących dwóch grupach potencjalnych klientów: grupie ludzi starszych, tzw. III wieku, w związku z zachodzącymi procesami demograficznymi w Europie oraz dynamicznie rosnącej grupie ludzi młodych, aktywnych zawodowo. W 2006 roku wg GUS do zakładów uzdrowiskowych przyjechało 490,6 tys. gości, w tym 72,8 tys. cudzoziemców, a w 2007 roku – 551,5 tys. gości, w tym 73,5 tys. cudzoziemców. 4

Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku Dokument programowy, który będzie sprzyjać budowaniu silnych podstaw harmonijnego i zrównoważonego rozwoju sektora turystycznego w Polsce Zakłada łączenie aktywności wszystkich podmiotów działających na rzecz rozwoju turystyki i potencjałów będących w ich dyspozycji

Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007-2015 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013 Krajowy Program Reform na lata 2005-2008 oraz 2008-2011 Strategia rozwoju transportu na lata 2007-2013. Polityka transportowa Państwa do roku 2020 KIERUNKI ROZWOJU TURYSTYKI DO 2015 Strategia Rozwoju Sportu w Polsce do roku 2015 Polityka ekologiczna państwa na lata 2007 2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2011-2014 Krajowy Plan Strategiczny Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004-2020 16 regionalnych programów operacyjnych Strategie rozwoju województw na lata 2007-2013 Wojewódzkie strategie rozwoju turystyki na lata 2007-2013

Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku MISJA tturystyka będzie rozwijana jako dziedzina synergiczna w stosunku do innych, ważnych z punktu widzenia rozwoju kraju celów, przyczyniająca się do tworzenia istotnej części dochodu narodowego, budowania pozytywnego obrazu Polski wśród mieszkańców naszego kraju oraz wzmacniania wizerunku Polski w świecie; tturystyka będzie dziedziną eksponującą i wykorzystującą w sposób efektywny, a równocześnie respektujący zasady rozwoju zrównoważonego, potencjał kraju, w szczególności dziedzictwo kultury i tradycji oraz bogactwo przyrody; oPolska będzie kierunkiem atrakcyjnym turystycznie dla turystów krajowych i zagranicznych, ze skutecznie funkcjonującym przemysłem turystycznym oraz nowoczesnymi, konkurencyjnymi wysokiej jakości produktami i usługami turystycznymi.

Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku CEL NADRZĘDNY Tworzenie warunków prawnych, instytucjonalnych, finansowych i kadrowych rozwoju turystyki, sprzyjających rozwojowi społeczno - gospodarczemu Polski oraz podniesienie konkurencyjności regionów i kraju, przy jednoczesnym zachowaniu walorów kulturowych i przyrodniczych.

1 2 3 CELE WIODĄCE Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku Wzrost znaczenia ekonomicznego turystyki w rozwoju gospodarczym kraju 2 Wzrost jakości środowiska i życia mieszkańców 3 Współpraca oraz integracja na rzecz turystyki i jej otoczenia w wymiarze społecznym, przestrzennym i ekonomicznym

Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku będą realizowane i finansowane na 2 poziomach: Poziom I zadań rekomendowanych przez Międzyresortowy Zespół ds. Koordynacji zadań Rządu zawartych w Kierunkach rozwoju turystyki do 2015 roku, który zostanie powołany zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów Poziom II zadań rekomendowanych wszystkim podmiotom działającym na rzecz rozwoju turystyki w Polsce

Turystyka jest finansowana z funduszy strukturalnych w latach 2007-2013 w ramach: Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka oraz Regionalnych Programów Operacyjnych Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Europejskich Programów Współpracy Terytorialnej

Obszary priorytetowe Kierunków rozwoju turystyki do 2015 roku POZIOM II Wszystkie podmioty działające na rzecz rozwoju turystyki Obszary priorytetowe Kierunków rozwoju turystyki do 2015 roku OBSZAR PRIORYTETOWY 2 ROZWÓJ ZASOBÓW LUDZKICH NA RZECZ ROZWOJU TURYSTYKI OBSZAR PRIORYTETOWY 1 PRODUKT TURYSTYCZNY O WYSOKIEJ KONKURENCYJNOŚCI OBSZAR PRIORYTETOWY 3 WSPARCIE MARKETINGOWE OBSZAR PRIORYTETOWY 4 KSZTAŁTOWANIE PRZESTRZENI TURYSTYCZNEJ CELE OPERACYJNE Kreowanie i rozwój konkurencyjnych produktów turystycznych Rozwój Infrastruktury turystycznej Integracja produktów i oferty turystycznej regionów Rozwój przedsiębiorczości i działalności organizacji w dziedzinie turystyki Rozwój wiodących typów turystyki - Działanie I.5.1 „Wspieranie rozwoju turystyki uzdrowiskowej..” CELE OPERACYJNE Przygotowanie kadr operacyjnych gospodarki turystycznej Rozwój edukacji turystycznej i turystyki społecznej Monitorowanie potrzeb branży turystycznej w zakresie kadr zawodowych CELE OPERACYJNE Usprawnienie systemu informacji turystycznej Zwiększenie efektywności działań marketingowych w turystyce CELE OPERACYJNE Kształtowanie rozwoju turystyki w sposób zachowujący i podnoszący wartość przestrzeni Zwiększenie dostępności turystycznej do regionów przez rozwój transportu 12

Jednym z celów polityki turystycznej państwa, zapisanych w „Kierunkach rozwoju turystyki do 2015 roku” jest wspieranie rozwoju turystyki uzdrowiskowej. W „Kierunkach…” w Obszarze Priorytetowym I – Produkt turystyczny o wysokiej konkurencyjności, w celu operacyjnym I.5 – Rozwój wiodących typów turystyki znalazło się działanie I.5.1 „Wspieranie rozwoju turystyki uzdrowiskowej, medycznej, rehabilitacyjnej oraz turystyki typu wellness”. 13 13

opracowywanie innowacyjnych produktów i usług uzdrowiskowych, W działaniu I.5.1 „Wspieranie rozwoju turystyki uzdrowiskowej, medycznej, rehabilitacyjnej oraz turystyki typu wellness” podkreślono, iż na jego realizację składać się będą następujące przedsięwzięcia: prowadzenie prac badawczych dla identyfikowania kolejnych miejsc o walorach uzdrowiskowych, przedsięwzięcia podwyższające estetykę i wyposażenie miejscowości uzdrowiskowych, opracowywanie innowacyjnych produktów i usług uzdrowiskowych, prowadzenie działań marketingowych nakierowanych na stworzenie polskiej marki uzdrowiskowej w oparciu o renomę i potencjał najlepszych uzdrowisk. 14 14

Oczekiwane efekty realizacji Działania I.5.1: Rozwojowi turystyki uzdrowiskowej sprzyjają zmiany demograficzne (starzenie się społeczeństwa), położenie geograficzne Polski zwiększające dostępność do usług dla starszych osób z rozwiniętych krajów UE, moda na zdrowy styl życia zwiększająca zainteresowanie usługami uzdrowisk ludzi o stosunkowo dobrym stanie zdrowia i osób młodszych. Oczekiwane efekty realizacji Działania I.5.1: rewitalizacja miejscowości uzdrowiskowych, możliwość kreowania nowych ośrodków w oparciu o bogate regionalne zasoby środowiskowe (mikroklimat, źródła itp.), 15 15

Oczekiwane efekty realizacji Działania I.5.1 cd.: duże możliwości wprowadzania innowacji, w tym technologicznych, w ofercie tego typu turystyki, w tym m.in. dla osób niepełnosprawnych, możliwość stworzenia w kraju nowych atrakcyjnych miejsc pracy dla lekarzy, pielęgniarek, rehabilitantów itp. (powstrzymanie zjawiska migracji), generowanie oferty o wysokiej jakości i dochodowości. 16 16

W „Kierunkach…” w Obszarze Priorytetowym II - Rozwój zasobów ludzkich na rzecz rozwoju turystyki przewiduje się działania mające na celu podnoszenie kwalifikacji kadr w turystyce. Niezwykle istotne znaczenie dla turystyki uzdrowiskowej mają zwłaszcza działania dotyczące kształtowania kompetencji pozwalających na tworzenie innowacyjnych i konkurencyjnych produktów turystycznych oraz właściwą obsługę klientów. Od jakości zasobów ludzkich zależą możliwości dostosowawcze do szybko zmieniających się potrzeb rynku. Ważnym elementem kształtowania kadr jest również przygotowanie odpowiednich kadr do obsługi turystów niepełnosprawnych. 17 17

Promocja turystyki, w tym również turystyki uzdrowiskowej znalazła swoje odzwierciedlenie w „Kierunkach…” w Obszarze Priorytetowym III - Wsparcie marketingowe. Podmiotem wiodącym w działaniach realizowanych w ramach tego obszaru priorytetowego jest Polska Organizacja Turystyczna. Niezwykle istotne dla rozwoju turystyki uzdrowiskowej jest podkreślenie w tym obszarze wykorzystania nowoczesnych technologii w rozwoju systemu informacji i rezerwacji turystycznej. Duży nacisk należy położyć również na zwiększenie efektywności działań marketingowych w turystyce, w tym turystyce uzdrowiskowej (poprzez m.in. wspieranie budowy konkurencyjnych produktów turystycznych). 18 18

zwiększenie dostępności turystycznej regionów przez rozwój transportu. W „Kierunkach…” w Obszarze Priorytetowym IV – Kształtowanie przestrzeni turystycznej znalazły się również działania, które mogą w sposób pośredni służyć rozwojowi turystyki uzdrowiskowej: wdrożenie wzorcowych rozwiązań w zakresie proekologicznej infrastruktury turystycznej na obszarach chronionych i ich otulinach; wdrażanie innowacji w dziedzinie infrastruktury na rzecz zrównoważonego rozwoju turystyki; zwiększenie dostępności turystycznej regionów przez rozwój transportu. 19 19

Departamentu Turystyki Ministerstwo Sportu i Turystyki DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Elżbieta Wyrwicz Zastępca Dyrektora Departamentu Turystyki Ministerstwo Sportu i Turystyki Tel. (022) 24-43-170 Fax. (022) 24-43-171 E-mail: turystyka@msport.gov.pl 20 20