reforma polityki spójności najważniejsze zmiany: 3 nowe Cele – Konwergencja, Konkurencyjność i Zatrudnienie w regionach, Europejska Współpraca Terytorialna, Mainstreaming inicjatyw wspólnotowych Ograniczenie liczby funduszy i koordynacja między nimi Earmarking funduszy Jednofunduszowość/cross-financing Zasada n+2/n+3 Kwalifikowalność mieszkalnictwa

Reforma polityki spójności mainstreaming Inicjatyw Wspólnoty 2000-2006 2007-2013 F. Spójności KONWERGENCJA CEL 1 CEL 2 KONKURENCYJNOŚĆ I ZATRUDNIENIE W REGIONACH CEL 3 EQUAL EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA URBAN II LEADER + INTERREG III

reforma polityki spójności ograniczenie liczby funduszy 2 Fundusze strukturalne: EFRR EFS 4 Fundusze strukturalne: EFOiGR - Sekcja Gwarancji IFOR Fundusz Spójności Polityka zewnętrzna: Instrument Pomocy Przedakcesyjnej (ang. IPA) Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa (ang. ENPI) Fundusze przedakcesyjne Współpraca zewnętrzna (Tacis, Meda, Cards...) Wspólna Polityka Rolna: EFRROW EFR 2007-2013 2000-2006

Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Spójności 2007-2013 (SWW) Powiązania ze Strategią Lizbońską & Goeteborg’a Nowe wytyczne: Uczynienie z Europy i jej regionów miejsca bardziej atrakcyjnego dla inwestowania i pracy Rozwój wiedzy i innowacyjności na rzecz wzrostu gospodarczego Większa liczba lepszych miejsc pracy Spójność terytorialna i współpraca

Strategiczne podejście do spójności Dokument na szczeblu wspólnotowym – Strategiczne Wytyczne Wspólnoty nt. spójności (Community Strategic Guidelines on cohesion) – ramy dla realizacji polityki Dokument na szczeblu krajowym – Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (National Strategic Reference Framework)- ramy dla realizacji polityki spójności w poszczególnych krajach (część strategiczna i operacyjna) Programy operacyjne Inne dokumenty (uszczegółowienie programu, kryteria wyboru finansowania operacji)

Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (CSG) 2007-2013 Lepsza i szersza infrastruktura transportowa Społeczeństwo informacyjne dla wszystkich Czystsze środowisko naturalne PRIORYTET 1 Sprawić, by Europa i jej regiony stały się bardziej atrakcyjnym miejscem do inwestycji i pracy Zależność od tradycyjnych źródeł energii Zdrowie SEKCJA 1 Spójność, wzrost, zatrudnienie Wzrost i poprawa inwestycji w RTD PRIORYTET 2 Wiedza i innowacje na rzecz wzrostu Umożliwianie innowacji i promowanie przedsiębiorczości SEKCJA 2 Główne nierówności społeczno-ekonomiczne i terytorialne Dostęp do finansowania PRIORYTET 3 Większa ilość i lepsze miejsca pracy Więcej osób w stanie zatrudnienia oraz modernizacja systemów ochrony socjalnej Poprawa adaptacji pracowników i przed-siębiorstw oraz elastyczności rynków pracy SEKCJA 3 Priorytety polityki spójności 2007-2013 PRIORYTET 4 Spójność terytorialna Lepsza edukacja i poprawa umiejętności Wyważony rozkład działalności gospodarczej PRIORYTET 5 Ulepszanie zarządzania Współpraca transgraniczna Współpraca transnarodowa

Alokacje dla Polski (zobowiązania) - mln euro w cenach z roku 2004 Dział 1a (polityki lizbońskie) - 3 699 Dział 1b (spójność) - 59 656 Dział 2 (rolnictwo, rybołówstwo, ochrona środowiska), 27 096 I filar WPR (dopłaty bezpośrednie, interwencje rynkowe)14 052 II filar WPR (rozwój wsi) 11 839 Dział 3 (bezpieczeństwo i obywatelstwo UE) 581 Łącznie 91 031

Polska największym beneficjentem - polityki spójności Transfery dla Polski na tle innych krajów UE – polityka spójności ok. 67mld Euro

System prawny implementacji funduszy UE Rozporządzenia Rady UE i Parlamentu Europejskiego z lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999, w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego, ustanawiające Fundusz Spójności, w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej. Ustawa o finansach publicznych Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

Cel strategiczny Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 Tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej Polski w ramach Unii Europejskiej i wewnątrz kraju

Cele szczegółowe wykorzystania Funduszy strukturalnych Tworzenie warunków dla utrzymania trwałego i wysokiego tempa wzrostu gospodarczego Wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego oraz społecznego Podniesienie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw w tym szczególnie sektora usług Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej Rozwój obszarów wiejskich

Układ celów NSRO i programów operacyjnych     Układ celów NSRO i programów operacyjnych Regionalne Programy Operacyjne Tworzenie warunków dla utrzymania trwałego i wysokiego tempa wzrostu gospodarczego PO Rozwój Polski Wschodniej Wzrost zatrudnienia poprzez rozwój kapitału ludzkiego i społecznego PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej Podniesienie konkurencyjności polskich przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora usług   PO Infrastruktura i środowisko Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów PO Kapitał ludzki Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej, i przestrzennej PO Konkurencyjna gospodarka PO Pomoc Techniczna Rozwój obszarów wiejskich

Podział środków UE na programy operacyjne NSRO/NSS 2007-2013 (łącznie 67,3 mld euro) 9 700 2. Program Operacyjny Kapitał Ludzki 500 6. Program Operacyjny Pomoc Techniczna 578 5. Program Operacyjny Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2 300 4. Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 8 300 3. Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 27 800 1. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 15 900 Regionalne Programy Operacyjne (16) alokacja (mln EUR) Program operacyjny

Struktury instytucjonalne System realizacji NSRO wymaga odpowiedniego przygotowania następujących instytucji: Instytucje o charakterze strategicznym i koordynacyjnym Instytucje zarządzające i instytucje pośredniczące PO dla celu Konwergencja i celu Europejska Współpraca Terytorialna Instytucje certyfikujące Instytucja audytowa Instytucje realizujące zadania związane z obsługą finansową Komórka organizacyjna odpowiedzialna za koordynację programów pomocy publicznej Komórki organizacyjne odpowiedzialne za system informatyczny Powołanie wszystkich instytucji -, Osiągnięcie odpowiedniej zdolności administracyjnej do końca 2007 roku (tak aby mogły być one poddane ocenie zgodności systemu zarządzania i kontroli)

System instytucjonalny W systemie zarządzania programami operacyjnymi w okresie 2007-13 będą uczestniczyły trzy rodzaje instytucji: zarządzające, pośredniczące i pośredniczące II stopnia (w polskim nazewnictwie określane jako wdrażające). Podstawową funkcję w systemie zarządzania poszczególnymi programami operacyjnymi pełnią instytucje zarządzające. Dla wszystkich programów krajowych są one umiejscowione w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, a dla programów regionalnych – w urzędach marszałkowskich.

Instytucje zarządzające Instytucja Zarządzająca jest odpowiedzialna za przygotowanie i realizację programów operacyjnych (w tym regionalnych programów operacyjnych). IZ dla programów zarządzanych centralnie jest minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego, natomiast IZ dla regionalnych programów operacyjnych jest Zarząd danego województwa.  Do zadań instytucji zarządzających należy m.in.: wypełnianie obowiązków wynikających z unijnych rozporządzeń, m.in. zapewnienie zgodności wyboru projektów z kryteriami mającymi zastosowanie do programu operacyjnego oraz zasadami wspólnotowymi i krajowymi, weryfikacja realizacji projektów i poniesionych wydatków, dostarczanie Komisji Europejskiej informacji umożliwiających jej dokonanie oceny dużych projektów, opracowywanie i przedkładanie KE rocznych i końcowych sprawozdań z realizacji programu; przygotowanie szczegółowego opisu priorytetów programu operacyjnego, przygotowanie i przekazanie do zatwierdzenia Komitetowi Monitorującemu propozycji kryteriów wyboru projektów, określenie kryteriów kwalifikowalności wydatków objętych dofinansowaniem w ramach programu operacyjnego, określenie systemu realizacji programu operacyjnego.

Instytucje pośredniczące Instytucje pośredniczące to te, do których instytucja zarządzająca deleguje część funkcji związanych z realizacją programu operacyjnego. Co ważne, dokonując takiej delegacji, instytucja zarządzająca zachowuje całkowitą odpowiedzialność za całość realizacji programu. Delegacja odbywa się na drodze odpowiedniego porozumienia, określającego szczegółowo zakres zadań instytucji pośredniczącej oraz wynikające z niego prawa i obowiązki obu stron porozumienia. Zakres zadań powierzanych do realizacji przez instytucję zarządzającą instytucji pośredniczącej zależy od charakteru programu i systemu zarządzania.

Instytucje pośredniczące W przypadku instytucji pośredniczących w krajowych programach operacyjnych funkcje te zostały powierzone poszczególnym resortom oraz w przypadku regionalnego komponentu Programu Kapitał Ludzki wojewódzkim urzędom pracy i urzędom marszałkowskim. W przypadku regionalnych programów operacyjnych podział zadań miedzy instytucje zarządzającą i pośredniczącą zależy od decyzji zarządu województwa.

Instytucje pośredniczące II stopnia/ Instytucje wdrażające Instytucje pośredniczące II stopnia/Instytucje wdrażające są odpowiedzialne za wdrażanie poszczególnych działań, m.in. za obsługę beneficjentów, nadzór nad realizacją pojedynczych projektów, ocenę wniosków o płatność i na tej podstawie wydawanie poleceń zapłaty. Instytucjami wdrażającymi mogą być zarówno jednostki sektora finansów publicznych, jak i jednostki spoza tego sektora. Instytucje spoza sektora finansów publicznych muszą być wybierane zgodnie z zasadami określonymi prawem zamówień publicznych i działają na podstawie umowy. Instytucje sektora publicznego działają na podstawie porozumienia.

System instytucjonalny Program operacyjny Instytucja zarządzająca Liczba IP Liczba IP II (IW) PO Infrastruktura i Środowisko Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych 6 IP 28 IP II (w tym 3 instytucje spoza sektora finansów publicznych) PO Innowacyjna Gospodarka Departament Zarządzania Programem Wzrostu Konkurencyjności Przedsiębiorstw 3 IP 10 IP II (w tym 9 instytucji spoza sektora finansów publicznych) PO Kapitał ludzki Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym 21 IP 33 IP II (wszystkie należą do sektora finansów publicznych) PO Rozwój Polski Wschodniej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Koordynacji Programów Regionalnych 1 IP - Regionalne Programy Operacyjne Urzędy Marszałkowskie PO Pomoc techniczna Departament Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej Brak

Instytucja Certyfikująca W celu zapewnienia maksymalnej sprawności systemu realizacji NSRO certyfikacja płatności wobec KE dokonywana będzie przez działające w strukturze MRR Instytucje Certyfikujące (IC), funkcjonalnie niezależne od IZ. W przypadku regionalnych programów operacyjnych Instytucja Certyfikująca deleguje na podstawie zawartego porozumienia część funkcji związanych z certyfikacją do Urzędów Wojewódzkich.

Instytucja Certyfikująca Instytucja certyfikująca odpowiada w szczególności za: opracowanie i przedłożenie Komisji poświadczonych deklaracji wydatków i wniosków o płatność; poświadczenie (na podstawie informacji od instytucji zarządzających oraz przeprowadzonych audytów), że: deklaracja wydatków jest dokładna, wynika wiarygodnych systemów księgowych i jest  oparta na weryfikowalnej dokumentacji; zadeklarowane wydatki są zgodne z zasadami wspólnotowymi i krajowymi oraz zostały poniesione w związku z operacjami wybranymi do finansowania zgodnie z kryteriami mającymi zastosowanie do programu i spełniają zasady wspólnotowe i krajowe; utrzymywanie w formie elektronicznej zapisów księgowych dotyczących wydatków zadeklarowanych Komisji; prowadzenie ewidencji kwot podlegających procedurze odzyskiwania i kwot wycofanych po anulowaniu całości lub części wkładu dla operacji.

Instytucja Audytowa Dla wszystkich programów operacyjnych funkcje Instytucji Audytowej pełni Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej. Instytucja audytowa programu operacyjnego odpowiada w szczególności za: zapewnienie prowadzenia audytów w celu weryfikacji skutecznego funkcjonowania systemu zarządzania i kontroli programu operacyjnego oraz audytów operacji na podstawie stosownej próby w celu weryfikacji zadeklarowanych wydatków; przedstawianie Komisji, w terminie dziewięciu miesięcy od zatwierdzenia programu operacyjnego, strategii audytu i ich metodologię;

sprawozdanie audytowe. Instytucja Audytowa Do dnia 31 grudnia każdego roku w latach 2008–2015 Instytucja audytowa odpowiada za: przedłożenie Komisji rocznego sprawozdania audytowego, informującego o wszelkich brakach wykrytych w systemach zarządzania i kontroli programu; wydawanie opinii, na podstawie kontroli i audytów przeprowadzonych na jej odpowiedzialność, w kwestii tego, czy system zarządzania i kontroli funkcjonuje skutecznie, tak aby dawać racjonalne zapewnienie, że deklaracje wydatków przedstawione Komisji i transakcje będące ich podstawą są zgodne z prawem i prawidłowe; przedkładanie deklaracji częściowego zamknięcia zawierającej ocenę zgodności z prawem i prawidłowości danych wydatków; Instytucja Audytowa odpowiada także za przedłożenie Komisji, nie później niż dnia 31 marca 2017 r., deklaracji zamknięcia, zawierającej ocenę zasadności wniosku o wypłatę salda końcowego oraz zgodności z prawem i prawidłowości transakcji będących podstawą wydatków objętych końcową deklaracją wydatków, do której dołącza się końcowe sprawozdanie audytowe.

Komitety Monitorujące Monitorowanie programu operacyjnego służy zapewnieniu sprawnego zarządzania i realizacji NSRO oraz poszczególnych programów operacyjnych. Jest ono prowadzone – na poziomie NSRO przez instytucję koordynującą NSRO oraz Komitet Koordynujący NSRO.  Na poziomie programu operacyjnego monitorowanie prowadzone jest przez Instytucję Zarządzającą i Komitet Monitorujący pracujący pod przewodnictwem przedstawiciela Instytucji Zarządzającej. Komitet Monitorujący program operacyjny może podjąć decyzję o powołaniu podkomitetu monitorującego dla poszczególnych osi priorytetowych, któremu deleguje część swoich zadań związanych z prowadzeniem monitoringu w ramach danej osi  priorytetowej. Podkomitet monitorujący działa pod przewodnictwem Instytucji Pośredniczącej. Ponadto monitorowanie efektów wdrażania regionalnych programów operacyjnych prowadzone jest również przez Instytucję Koordynującą RPO.

Dokumenty wdrożeniowe Rozporządzenia: Przewidziano wydanie trzech rozporządzeń : rozporządzenia w sprawach, o których mowa w delegacji ustawowej zawartej w art. 208 ust. 2 ustawy o finansach publicznych – dotyczyć ma ono przede wszystkim kwestii udzielania zaliczek; dwóch rozporządzeń na podstawie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju: jednego dotyczącego wykazu podmiotów wyłączonych z możliwości ubiegania się o dofinansowanie i drugiego dotyczącego zasad powoływania i odwoływania ekspertów.

Dokumenty wdrożeniowe Wytyczne horyzontalne: dotyczą zagadnień wspólnych dla wszystkich programów operacyjnych; wydawane przez Ministra Rozwoju Regionalnego na podstawie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju; Wytyczne instytucji zarządzających: wydawane są na podstawie wytycznych horyzontalnych odnoszących się do poszczególnych zagadnień;

Dokumenty wdrożeniowe Szczegółowe opisy priorytetów zawierają informacje odnoszące się do ogólnych zasad i reguł realizacji programu, priorytetów oraz poszczególnych działań; Opisy systemu zarządzania i kontroli opracowywane dla poszczególnych programów operacyjnych stanowiąc podstawę do rozpoczęcia i prowadzenia audytu zgodności; Instrukcje wykonawcze Porozumienia zawierane między instytucjami zarządzającymi a instytucjami pośredniczącymi;

System administracyjny Projekt Planu działań na rzecz zwiększenia potencjału administracyjnego jednostek zaangażowanych w realizację programów operacyjnych w Polsce w latach 2007-2013 (przekazany na KRM dnia 14. 11. 07) Działania na rzecz zwiększenia potencjału administracyjnego realizowane będą w następujących obszarach: utworzenie odpowiednich struktur organizacyjnych dla realizacji PO, osiągnięcie odpowiedniego stanu zatrudnienia w administracji publicznej zaangażowanej w realizację NSRO, osiągnięcie odpowiedniego stopnia przygotowania struktur i pracowników administracji publicznej do wykonywania przewidzianych zadań, określenie kosztów zapewnienia odpowiedniego potencjału administracyjnego.

Kluczowe elementy Planu działań.. Planowane działania mające na celu zwiększenie zdolności administracyjnych dla obsługi FS w latach 2007-2013: Szkolenia: plany szkoleniowe przygotowane do końca 2006r., realizacja szkoleń koordynowana przez MRR centralny program szkoleniowy dla 16 regionów kompleksowy program poszerzania wiedzy na temat UE i polityki spójności dla potencjalnych pracowników /absolwentów wyższych uczelni Zapewnienie jednolitego systemu wynagrodzeń, oceny i promocji kadr -harmonizacja w zakresie wynagrodzeń, oceny i możliwości promowania pracowników zajmujących się FS w różnych instytucjach administracji rządowej celem zapewnienia stabilności zatrudnienia Informatyzacja zarządzania i realizacji programów UE -konieczność zbudowania kompleksowego systemu stosowania narzędzi informatycznych w procesie zarządzania i realizacji PO

Kluczowe elementy Planu działań.. Zwiększenie potencjału do programowania, monitorowania i ewaluacji poprzez rozwój współpracy administracji publicznej z innymi jednostkami - nawiązanie i organizowanie wieloletnich sieci powiązań sektora administracji publicznej z jednostkami badawczymi i naukowymi poprzez m.in. zlecanie analiz ekspertyz instytucjom zewnętrznym - rozwój współpracy z partnerami społeczno-gospodarczymi Wspomaganie wdrażania programów operacyjnych - zlecanie zadań związanych z wdrażaniem osi priorytetowych dokonane w drodze udzielenia zamówienia publicznego, pokryte zostaną z środków PT Wspomaganie procesu przygotowania projektów kluczowych - stworzenie listy kluczowych projektów, niezbędnych dla realizacji sektora/województwa, których przygotowanie i wdrożenie zostanie wsparte z środków PT

Zatrudnienie i koszty Średnioroczny stan zatrudnienia dla obsługi FS w administracji rządowej to: 2,8 tys. osób (obecnie 1800 osób) W roku 2007 niezbędne jest zapewnienie 400 nowych etatów. (2008-2013- kolejnych 590 etatów) Koszty funkcjonowania systemu administracyjnego w ramach administracji rządowej w latach 2007-2013 (w tym koszty zatrudnienia, szkoleń, wyposażenie, promocja, ewaluacja, system monitoringu i kontroli, system informatyczny itp.) wyniosą łącznie 5,3 mld zł, (z czego prawie 4,5 mld zł (85%) zostanie sfinansowane z PT, a reszta tj. 805 mln zł powinny zostać zaprogramowane w latach 2007-2013 w budżecie państwa) Koszty związane z wprowadzeniem postulowanego w Planie działań… jednolitego systemu wynagrodzeń w 2007 roku to: ok. 154 mln złotych z czego budżet państwa pokryłby ok. 20% tj. 30 mln złotych (koszt wynagrodzeń dla 1800 osób pracujących dla starej perspektywy oraz dodatkowych 400 osób w roku 2007)

Dziękuję za uwagę,