Podsumowanie procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce Stanisław Bienias Krajowa Jednostka Oceny Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
Etapy procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce Etap przygotowawczy (2004-2005): Budowa od podstaw potencjału ewaluacyjnego Uruchomienie pierwszych ewaluacji Sporządzenie Planu oceny Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006 Powołanie Grupy sterującej ewaluacją NPR/PWW oraz grup sektorowych
Etapy procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce Etap przygotowawczy (2004-2005): Przygotowanie wytycznych metodycznych: Ewaluacja Narodowego Planu Rozwoju i programów operacyjnych w Polsce. Poradnik. Zainicjowanie corocznych konferencji ewaluacyjnych Przeprowadzenie ewaluacji ex-ante projektu NPR 2007-2013
Etapy procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce Ewaluacja ex-ante dokumentów programowych dla okresu 2007-2013 (rok 2006): Przeprowadzenie ewaluacji ex-ante Narodowych Strategicznych Narodowych Ram Odniesienie na lata 2007-2013 Przeprowadzenie ewaluacji ex-ante programów operacyjnych w tym RPO
Etapy procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce Uruchomienie zintegrowanego systemu ewaluacji bieżącej (rok 2006): Konieczność integracji procesu ewaluacji na poziomie NPR i NSRO Sporządzenie Wytycznych w zakresie ewaluacji programów operacyjnych na lata 2007-2013 Sporządzenie Planu ewaluacji NSRO na lata 2007-2013 Sporządzenie dokumentu System ewaluacji NSRO i NPR
Etapy procesu ewaluacji polityki spójności w Polsce Uruchomienie zintegrowanego systemu ewaluacji bieżącej (rok 2007): Zdefiniowanie strategicznych obszarów tematycznych ewaluacji NPR i NSRO Powołanie tematycznych Grup sterujących w ramach obszarów Powołanie Zespołu sterującego procesem ewaluacji NPR i NSRO Sporządzenie planów strategicznych i okresowych dla programów operacyjnych oraz NPR/NSRO
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Strategiczne obszary tematyczne: Wpływ NPR i NSRO na rozwój społeczno- ekonomiczny Rozwój i modernizacja infrastruktury Innowacyjność i konkurencyjność gospodarki Rozwój zasobów ludzkich Rozwój regionalny i terytorialny Budowa potencjału administracji publicznej i realizacja zasady „good governance”
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Zakończone ewaluacje bieżące wg obszarów tematycznych
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Zakończone ewaluacje bieżące wg programów
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Zakończone ewaluacje bieżące wg instytucji zlecających
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Wielkość zrealizowanych ewaluacji bieżących
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Wpływ NPR i NSRO na rozwój społeczno- ekonomiczny: W większości badania dot. ocen oddziaływania makroekonomicznego za pomocą modelu HERMIN oraz MaMoR2 (5 badań) Badania dotyczą głównie wpływu polityki spójności na kształtowanie się głównych wskaźników na poziomie NPR i NSRO oraz innych wybranych wskaźników makroekonomicznych Ewaluacje badające efekty polityki spójności traktowanej całościowo np. badanie dot. realizacji Strategii Lizbońskiej Przewidywana duża rola obszaru w kontekście dyskusji nad przyszłym kształtem polityki spójności
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Rozwój i modernizacja infrastruktury : Badania ewaluacyjne w większości dotyczące projektów transportowych Najsłabiej przebadany obszar tematyczny (efekty długoterminowe) Konieczność wypracowania odpowiednich narzędzi do oceny efektów interwencji infrastrukturalnych
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Innowacyjność i konkurencyjność gospodarki: Konieczność realizacji większej ilości badań o charakterze kompleksowym i horyzontalnym Stosunkowo duży potencjał ewaluacyjny (istotny wkład Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości) Wyniki ewaluacji wskazują na konieczność ukierunkowania badań na kwestie dotyczące efektywności (w tym efektu deadweight)
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Rozwój zasobów ludzkich: Najlepiej przebadany obszar tematyczny w ramach oceny realizacji polityki spójności w Polsce Duży potencjał ewaluacyjny w szczególności w ramach Instytucji Zarządzającej RZL Duża liczba ewaluacji na poziomie beneficjentów ostatecznych
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Rozwój regionalny i terytorialny: Duża ilość badań o charakterze ex-ante (w tym ewaluacja ex-ante 16 RPO) Dwa duże badania horyzontalne (dot. efektów interwencji na poziomie podregionów oraz wpływu na rozwój obszarów wiejskich) Konieczność ukierunkowania badań na kwestie związane ze spójnością terytorialną oraz rozwojem przestrzennym
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Budowa potencjału administracji publicznej i realizacja zasady „good governance”: Największa ilość badań dot. efektów polityki spójności (29 ewaluacji) Duża ilość badań ukierunkowanych na identyfikację barier systemowych oraz barier po stronie beneficjentów Konieczność intensyfikacji badań dot. kwestii systemowych związanych z uruchamianiem programów operacyjnych na lata 2007-2013 Konieczność kontynuacji prac nad rozwojem metodyki badania realizacji zasady „good governance”
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Ogólne wnioski: Szybko rosnąca ilość i wielkość realizowanych badań ewaluacyjnych dotyczących polityki spójności Systematycznie rosnąca jakość opracowywanych badań Ograniczona liczba podmiotów zlecających ewaluację w latach 2004-2007
Obszary tematyczne i zrealizowane badania Ogólne wnioski: Rosnąca podaż usług ewaluacyjnych i coraz wyżej oceniana jakość współpracy z wykonawcami badań Brak sprawnie działającego systemu monitoringu rzeczowego Wyraźnie widoczne zróżnicowanie zastosowania ewaluacji w ramach poszczególnych obszarów badawczych
Planowane działania Ewaluacje w okresie 2007-2013 planowane na poziomie NPR/NSRO, programów operacyjnych oraz na niższych poziomach wdrażania Na okres 2007-2013 zaplanowanych ok. 190 mln PLN w tym ok. 73 mln PLN na poziomie regionalnym oraz ok.117 mln PLN na poziomie centralnym Na rok 2008 zaplanowano ok. 100 badań ewaluacyjnych na wszystkich poziomach wdrażania (najwięcej dotyczących kwestii systemowych) Proces przygotowania planów strategicznych i okresowych uznany przez Komisję Europejską jako „best practice”
Wyzwania dla procesu ewaluacji w Polsce Dostarczenie argumentów w trakcie dyskusji nad przyszłym kształtem polityki spójności Wykorzystanie narzędzia, jakim jest ewaluacja w procesie przygotowania i realizacji innych - niż związane z UE - polityk krajowych Silniejsze niż dotychczas powiązanie ewaluacji z procesem zarządzania programami
Wyzwania dla procesu ewaluacji w Polsce Wykorzystanie ewaluacji do alokacji rezerwy wykonania Szybkie wykształcenie potencjału do zlecania i odbierania ewaluacji na poziomie regionalnym Dalszy rozwój metodologii badań ewaluacyjnych Wykorzystanie badań metaewaluacyjnych w celu kompleksowej oceny realizacji polityki spójności
Wyzwania dla procesu ewaluacji w Polsce Realizacja ewaluacji ex post okresu 2004-2006 Ewaluacja problematyki związanej ze spójnością terytorialną Aktywizacja środowisk akademicko-naukowych na rosnącym rynku usług ewaluacyjnych Szersze wykorzystanie wyników ewaluacji Realizacja badań na niższych poziomach wdrażania (w tym na poziomie projektów)
Dziękuję za uwagę stanislaw.bienias@mrr.gov.pl