1 NARODOWY PLAN ROZWOJU Dzień informacyjny Warszawa, kwiecień 2003 Małgorzata Snarska – Świderska

2 NPR Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004 – 2006 przyjęty przez Radę Ministrów 14 stycznia 2003 r Określa najważniejsze zadania strukturalne, które Polska będąc członkiem Unii Europejskiej zamierza uruchomić w latach

3 Konsultacje społeczne NPR Dyskusji poddano: Układ celów i priorytetów NPR, Kryteria podziału działań na sektorowe i regionalne, System wdrażania funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce, Indykatywne alokacje środków dla programów sektorowych, Indykatywne alokacje środków dla województw w ramach ZPORR-u

4 Konsultacje społeczne NPR Opinie, uwagi i propozycje dotyczyły: Czytelności formuły celu strategicznego NPR, Wzajemnego powiązania osi, kierunków i priorytetów, Wzmocnienia podejścia prorozwojowego, Oparcia gospodarki na: wiedzy, nowoczesnych technologiach i innowacyjności, Budowy społeczeństwa informacyjnego

5 Konsultacje społeczne NPR Zastosowano w praktyce zasadę partnerstwa w trakcie przygotowania NPR, Pierwszy etap budowania stałego partnerstwa, koniecznego w zarządzaniu i monitorowaniu Podstawami Wsparcia Wspólnoty (zgodnie z Rozporządzeniem 1260/99 WE)

6 Funkcje NPR Jest strategicznym, średniookresowym dokumentem planistycznym, który scala na poziomie krajowym horyzontalne, sektorowe i regionalne działania interwencyjne państwa, Wskazuje kierunki rozwoju gospodarczego Polski w pierwszych latach po akcesji, sprzyjające długotrwałemu wzrostowi gospodarczemu i podniesieniu poziomu życia mieszkańców,

7 Funkcje NPR Będzie służył jako podstawa negocjowania przez Polskę Podstaw Wsparcia Wspólnoty (C S F), dokumentu określającego kierunki i wysokości wsparcia ze strony funduszy strukturalnych na realizację zamierzeń rozwojowych, Będzie służył jako podstawa interwencji z Funduszu Spójności,

8 Cel strategiczny NPR Celem strategicznym Narodowego Planu Rozwoju jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zdolnej do długofalowego, harmonijnego rozwoju, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poprawę spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z Unią Europejską na poziomie regionalnym i krajowym.

9 Cele cząstkowe NPR Wspomaganie osiągnięcia i utrzymania w dłuższym okresie wysokiego wzrostu PKB, Zwiększanie poziomu zatrudnienia i wykształcenia, Włączenie Polski w europejskie sieci infrastruktury transportowej i informacyjnej, Intensyfikacja procesu zwiększania w strukturze gospodarki udziału sektorów o wysokiej wartości dodanej, Wspomaganie udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych wszystkich regionów i grup społecznych w Polsce.

10 Realizacja celów cząstkowych NPR Za pomocą programów i projektów współfinansowanych przez instrumenty strukturalne w ramach Podstaw Wsparcia Wspólnoty i Inicjatyw Wspólnotowych, Projektów z udziałem Funduszu Spójności, Wieloletnich programów rozwojowych finansowanych wyłącznie ze środków krajowych. Programów przedakcesyjnych (PHARE, ISPA, SAPARD) do czasu ich zakończenia.

11 Nazwa ProgramuInstytucja przygotowująca program SPO Wzrost konkurencyjności gospodarki UE - 1,3 mld EUR, PL – 0,536 mld EUR Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej SPO Rozwój zasobów ludzkich UE - 1,27 mld EUR, PL – 0,485 mld EUR Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej SPO Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich UE - 1,05 mld EUR, PL – 0,264 mld EUR Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi SPO Rybołówstwo i przetwórstwo ryb UE – 0,178 mld EUR, PL – 0,07 mld EUR Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi SPO Transport - Gospodarka morska UE - 1,3 mld EUR, PL – 0,536 mld EUR Ministerstwo Infrastruktury Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) – Rozwój regionalny UE – 2,869 mld EUR, PL – 1,127 mld EUR Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (we współpracy z samorządami województw) Program Operacyjny - Pomoc techniczna UE – 0,02 mld EUR, PL – 0,007 mld EUR Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej

12 Programy operacyjne Struktura i treść programów operacyjnych wynika z celów i strategii ich osiągania określonych w NPR, Środki strukturalne przeznaczone na realizację programu operacyjnego odzwierciedlają stopień ich istotności dla wzrostu konkurencyjności oraz budowania spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej z krajami i regionami UE. - uwzględniają faktyczne możliwości absorpcyjne.

13 1. Sektorowy Program Operacyjny _Wzrost Konkurencyjności Gospodarki Cel główny – poprawa pozycji konkurencyjnej polskiej gospodarki funkcjonującej w warunkach otwartego rynku. Osiągany poprzez kierowanie środków finansowych bezpośrednio do sektora przedsiębiorstw, sektora naukowo-badawczego oraz instytucji otoczenia biznesu (krajowa administracja publiczna w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego) na projekty i przedsięwzięcia gwarantujące wzrost innowacyjności produktowej i technologicznej.

14 1. Sektorowy Program Operacyjny _Wzrost Konkurencyjności Gospodarki Priorytety SPO_WKG: Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności z wykorzystaniem instytucji otoczenia biznesu, Zwiększenie konkurencyjności technologicznej i produktowej przedsiębiorstw

15 1. Sektorowy Program Operacyjny _Wzrost Konkurencyjności Gospodarki Główni beneficjenci wsparcia udzielonego w ramach SPO_WKG: Przedsiębiorcy, Instytucje otoczenia biznesu, Instytucje sfery naukowo-badawczej !!!

16 2. Sektorowy Program Operacyjny _Rozwój Zasobów Ludzkich Cel główny - budowa otwartego, opartego na wiedzy społeczeństwa poprze zapewnienie warunków do rozwoju zasobów ludzkich w drodze kształcenie, szkolenia i pracy. Ma zostać osiągnięty m. in. poprzez realizację Europejskiej Strategii Zatrudnienia.

17 2. Sektorowy Program Operacyjny _Rozwój Zasobów Ludzkich Cel główny będzie realizowany przez cele szczegółowe: Poprawę zatrudnienia poprzez rozwój jakości zasobów ludzkich, Rozwój przedsiębiorczości, Poprawę zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstw i ich pracowników do warunków zmieniającego się rynku, Wzmocnienie polityki równości szans na rynku pracy.

18 2. Sektorowy Program Operacyjny _Rozwój Zasobów Ludzkich Priorytety realizowane w ramach SPO_RZL: Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej, Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy.

19 2. Sektorowy Program Operacyjny _Rozwój Zasobów Ludzkich Główni beneficjenci wsparcia udzielonego w ramach SPO_RZL – usługi dla osób: Bezrobotni, zagrożeni bezrobociem, Absolwenci, Osoby chcące rozpocząć działalność gospodarczą, Kobiety, Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, Młodzież z rodzin patologicznych etc.

20 2. Sektorowy Program Operacyjny _Rozwój Zasobów Ludzkich Główni beneficjenci wsparcia udzielonego w ramach SPO_RZL – usługi dla systemów: Jednostki centralne – Ministerstwo Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu), Instytucje rynku pracy (publiczne i niepubliczne), Samorządy, Placówki Edukacyjne i Szkoleniowe, Partnerzy społeczni, w tym instytucje sektora ngo.

21 3. Sektorowy Program Operacyjny _Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich. Cele główne to: Poprawa konkurencyjności gospodarki rolno- żywnościowej, Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Cele te będą osiągane poprzez wykorzystanie istniejących rezerw konkurencyjności poprzez poprawę efektywności ekonomicznej (wykorzystanie istniejących zasobów produkcyjnych) i nowych technologii (innowacyjność).

22 3. Sektorowy Program Operacyjny _Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich. Priorytetami programu są: Wspieranie zmian i dostosowań w rolnictwie, Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, Rozwój i dostosowanie do norm WE przetwórstwa artykułów rolnych

23 3. Sektorowy Program Operacyjny _Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich. Odbiorcami pomocy w ramach SPO_RiMSŻoROW będą: Podmioty prowadzące działalność rolniczą – rolnicy, prowadzący gospodarstwo rolne - osoby fizyczne i prawne, Producenci rolni reprezentowani przez zrzeszenia/ stowarzyszenia lub władze samorządowe, Przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie przetwórstwa produktów rolnych, Spółki wodne, których cel statutowy jest związany z działalnością rolniczą, Lasy Państwowe.

24 4. Sektorowy Program Operacyjny _Rybołówstwo i przetwórstwo ryb. Cel strategiczny programu SPO_RiPR to racjonalna gospodarka zasobami wód i poprawa efektywności sektora rybackiego oraz podniesienie konkurencyjności polskiego rybołówstwa i przetwórstwa rybnego. Osiągany będzie poprzez stworzenie mechanizmów stanowiących, że produkty rybołówstwa i przetwórstwa będą odpowiadać jakością i ceną zapotrzebowaniu rynku krajowego i staną się konkurencyjne na rynkach zagranicznych.

25 4. Sektorowy Program Operacyjny _Rybołówstwo i przetwórstwo ryb. Priorytety SPO_RiPR: Dostosowanie nakładu połowowego do zasobów, Odnowa i modernizacja floty rybackiej, Ochrona i rozwój zasobów wodnych, chów i hodowla ryb, rybackie urządzenia portowe, przetwórstwo i rynek rybny, rybołówstwo śródlądowe, Inne działania (społeczne, rynkowe, innowacyjne).

26 4. Sektorowy Program Operacyjny _Rybołówstwo i przetwórstwo ryb. Beneficjenci końcowi pomocy w ramach SPO_RiPR: Armatorzy statków rybackich, Właściciele i dzierżawcy portów, Zintegrowane kolektywne grupy właścicieli i rodzin rybackich, rybacy, organizacje rybaków śródlądowych, właściciele gospodarstw rybackich, Właściciele zakładów przetwórczych –wdrożenia nowych technologii, Hurtownicy, detaliści, Uczelnie, placówki naukowo-badawcze !!!

27 5. Sektorowy Program Operacyjny _ Transport – Gospodarka Morska. Cel strategiczny programu to zwiększenie spójności transportowej kraju oraz polepszenie dostępności przestrzennej miast, obszarów i regionów Polski w układzie komunikacyjnym Unii Europejskiej. Cel będzie realizowany poprzez przyśpieszenie procesu modernizacji infrastruktury transportowej: modernizację głównych linii kolejowych, rozbudowę sieci drogowej, poprawę dostępu do ważnych portów morskich oraz modernizację linii kolejowych dla poprawy obsługi aglomeracji miejskich. Działania wynikają z głównych celów unijnej polityki przestrzennej sformułowanych w ESDP i Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju.

28 5. Sektorowy Program Operacyjny _ Transport – Gospodarka Morska. Priorytety w ramach SPO_ TGM: Zrównoważony gałęziowo rozwój systemu transportowego, Bezpieczniejsza infrastruktura drogowa.

29 5. Sektorowy Program Operacyjny _ Transport – Gospodarka Morska. Beneficjenci końcowi pomocy w ramach SPO_ TGM: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., Urzędy Morskie (w Gdyni, Słupsku i Szczecinie), Służba SAR.

30 6. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Cel strategiczny – tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską. Cel strategiczny ściśle powiązany z celem NSRR zostanie osiągnięty poprzez realizację sformułowanych w regionach priorytetów.

31 6. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Priorytety w ramach ZPORR: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów, Wzmocnienie regionalnej bazy ekonomicznej i zasobów ludzkich, Rozwój lokalny

32 6. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Beneficjenci w ramach ZPORR: Jednostki Samorządu Terytorialnego, Urzędy Administracji Publicznej, Jednostki edukacyjne, naukowo-badawcze, uczelnie, Wojewódzkie Urzędy Pracy, Urzędy Marszałkowskie, Przedsiębiorstwa i instytucje otoczenia biznesu, Partnerzy społeczni – organizacje ngo.

33 Finansowanie NPR Łączna suma środków publicznych ( fundusze strukturalne, Fundusz Spójności, środki krajowe) na realizację Narodowego Planu Rozwoju 2004 – 2006 wynosi: 14891,5 mln EUR Z czego ze środków wspólnotowych: 11368,6 mln EUR

34 Środki UE w układzie FS a) FS łącznie – 67,2 % (7635,3 mln euro) w tym: ERDF – 60,9 % (4456,7 mln euro), ESF – 22,9 % (1630,4 mln euro), EAGGF – 13,8 % (1005,0 mln euro), FIFG – 2,3 % (178,6 mln euro), Fundusz Spójności – 32,8 % (3733,3 mln euro).

35 Środki UE w układzie FS

36

37 Dziedziny interwencji NPR Fundusze strukturalne łącznie z Funduszem Spójności zostaną przeznaczone na realizację projektów i działań modernizacyjnych i rozwojowych w sferze infrastruktury – 55,3 % w tym infrastruktura transportowa – 31 %

38 Dziedziny interwencji NPR Fundusze strukturalne bez uwzględnienia Funduszu Spójności zostaną przeznaczone na poszczególne dziedziny interwencji: - 39,2% infrastruktura podstawowa, w tym w szczególności infrastruktura transportowa – 24,0% całości alokacji funduszy strukturalnych, - 20,9% zasoby ludzkie, - 36,5% środowisko produkcyjne, w tym 17,8% przemysł i usługi, 15,9% rozwój rolnictwa, obszarów wiejskich i rybołówstwa oraz 2,8% turystyka.

39 Spodziewane efekty NPR Wzrost poziomu PKB na mieszkańca względem średniej UE po rozszerzeniu, Wzrost udziału przemysłu nowoczesnych technologii w wartości dodanej przemysłu brutto, Wzrost udziału zatrudnionych w usługach rynkowych, Spadek stopy bezrobocia oraz spadek zróżnicowania stopy bezrobocia pomiędzy województwami.