Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EF0GR Monitoring, ewaluacja, wskaźniki, Trener: Janina Jaszczur

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EF0GR WDRAŻANIE Wdrażanie zaplanowanych działań zgodnie z zatwierdzonym we wniosku harmonogramem merytorycznym i finansowym, aby osiągnąć zaplanowane cele na poziomie zaplanowanych wskaźników. MONITORING Wewnętrzna kontrola przebiegu projektu i jego zgodności z harmonogramem i budżetem. Przykładowe narzędzia monitoringu: wnioski aplikacyjne, ankiety, kwestionariusze, zdjęcia z przebiegu działań, listy obecności na szkoleniach, listy wydanych materiałów szkoleniowych, sprawozdania finansowe i merytoryczne, protokoły z audytu

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EFOGR – definicje Monitoring można zdefiniować jako systematyczne, bieżące zbieranie, analizowanie i używanie informacji dla celów kontrolnych i podejmowania decyzji. Monitorowanie projektu jest integralną częścią codziennego zarządzania. Jego celem jest dostarczanie informacji dzięki, której można identyfikować i rozwiązywać problemy jak również oceniać postępy odnośnie tego co zostało zaplanowane.

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EFOGR – monitoring Co? Głównie analiza skuteczności i efektywności (np. pomiar aktualnego w stosunku do planowanego stanu rzeczy. Jest systematycznym działaniem zarządzania Jak? Szybka i stała analiza, od razu do wykorzystania w procesu wdrażania projektu. Posiada kluczowe znaczenie dla poprawy wykonania Kto? Wewnętrzny i zewnętrzny (personel, kontrolerzy Kiedy ? Regularnie, kilka razy w ciągu roku

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EFOGR – Monitoring Oparty na wskaźnikach (głównie wkładu i produktu) Prowadzony w sposób ciągły w trakcie realizacji programu Charakter syntetyczny i selektywny Pozwala obserwować postępy we wdrażaniu programu Służy śledzeniu wdrażania programu Zawiera główne wskaźniki opisujące kontekst wdrażania programu

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EFOGR – monitoring a ewaluacja Ewaluacja Odwołuje się do wskaźników monitoringowych Prowadzona w konkretnych momentach wdrażania programu Charakter całościowy i analityczny Pozwala oceniać postępy we wdrażaniu programu Służy ulepszeniu wdrażania programu Dostarcza informacji na temat zamierzonych i niezamierzonych rezultatów

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EFOGR – monitoring a ewaluacja Plan ewaluacji Ustalenie na jakie pytania chcieliby otrzymać odpowiedź odbiorcy Określenie zagadnień, które trzeba przeanalizować poszukując odpowiedzi na te pytania Określenie badanej próby Określenie narzędzi pomiarowych np. ustalenie pytań do ankiety, listy pytań w oparciu o które będziemy analizować dokumenty Ustalenie planu zbierania danych i analizy

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EFOGR EWALUACJA: Ocena oddziaływania projektu tj. poziomu osiągnięcia wskaźników Narzędzia: kwestionariusze, analizę dokumentów, wywiady z partnerami, obserwacje, dane statystyczne

Wdrażanie projektu w ramach wsparcia z EFOGR – ewaluacja EWALUACJA : Co? Głównie analiza skuteczności, efektywności, oddziaływania, adekwatności oraz trwałości działań Jak? Analiza pogłębiona Kto? Zewnętrzni ewaluatorzy wyspecjalizowani w przedmiocie oceny Kiedy ? Raz lub dwa razy, ocena na zakończenie lub ex post, wyciągając lekcje z przeszłości po to, aby ukierunkować przyszłą politykę i działania. Ale również w trakcie wdrażania – tzw. ewaluacja w trakcie (mid-term), która ma (ponownie) ukierunkować wdrażanie

Aspekty monitorowanieGrupy Działania Aspekty monitorowanie Lokalnej Grupy Działania sprawność funkcjonowania Grupy i jej ciał regulaminowych (prezydium, Rady, Sekretariatu i Zespołów Programowych), w tym efektywność w pozyskiwaniu środków, skuteczność w osiąganiu zakładanych rezultatów (jaki jest stan realizacji Planu Działania i potencjał Grupy), wkład w zrównoważony rozwój regionu.

Grupa Partnerska a zrównoważony rozwój regionu Ocena sprawności organizacyjnej funkcjonowanie struktur relacje pomiędzy partnerami system zarządzania komunikacji przywództwo promocja zarządzanie projektami oraz finansami.

Grupa Partnerska a zrównoważony rozwój regionu Skuteczność oddziaływania LGD w regionie: ocenę stanu zaawansowania poszczególnych programów i projektów ilość przeprowadzonych szkoleń, warsztatów, wyjazdów studialnych umiejętność wykorzystania zdobytej wiedzy angażowanie się nowych partnerów

zrównoważonego rozwoju regionu Monitorowanie i ocena postępów zrównoważonego rozwoju regionu Do mierzenia postępu w osiąganiu celu mogą służyć wskaźniki, ukazujące ekonomiczne, społeczne i ekologiczne aspekty rozwoju danego regionu, stanowią podstawę oceny jego ogólnej kondycji, mierzą zmiany i służą komunikacji tradycyjne,określają powiązania pomiędzy obszarami i kategoriami np: -Liczba bezrobotnych -Liczba firm -Przychód krajowy brutto -Zużycie energii na mieszkańca

Cechy dobrego wskaźnika Wg „Communities Count” Prostota Ważność Mierzalność Zorientowanie na działanie tzw SMART Specyfik-dokładne Measurable- mierzalne Agreed upon- uzgodnione Reakistic and sensitive- realistyczne i wrażliwe Time bound and cost- ograniczone w czasie i efektywne

zrównoważonego rozwoju regionu Cechy dobrego wskaźnika zrównoważonego rozwoju regionu trafny zrozumiały mierzalny wiarygodny -odnosi się do potencjału środowiska -uwzględnia okres wizji lat -pokazuje powiązania pomiędzy obszarami kategoriami -nie odbywa się kosztem innej społeczności lub równowagi globalnej

Co to są SWZR SWZR „ społeczne wskaźniki zrównoważonego rozwoju” Wskaźniki, które są opracowane i analizowane oraz do których dane są zbierane przy szerokim udziale różnych partnerów, w tym mieszkańców Np. liczba firm i ich różnorodność, zarobki uzyskane w lokalnej gospodarce i lokalnie wydane,% energii uzyskanej ze źródeł odnawialnych, ilość miejsc pracy zgodna z kwalifikacjami

Poziomy wskaźnikowania Międzynarodowe np. Organizacja narodów Zjednoczonych, OECD, Komisja Europejska Krajowe Regionalne Lokalne

10 powodów dlaczego SWZR 1.Zwracają uwagę na to co ważne dla ludzi 2.Pozwalają ludziom pracować razem w entuzjastycznym partnerstwie 3.Zwiększają świadomość na temat mocnych i słabych stron społeczeństwa 4.Kreują szansę dla ludzi na włączenie się w lokalne decyzje, które ich dotyczą 5.Budują potencjał społeczeństwa dla znajdowania odpowiednich rozwiązań dla ich własnych potrzeb

10 powodów dlaczego SWZR 6. Odmykają ukryty potencjał i energię przez budowanie zdolności społeczeństwa do podejmowania praktycznych działań 7. Stwarzają szansę uczenia się dla każdej grupy społecznej 8. Przeskakują przez biurokrację i uwalniają podstawową informację 9. Wpływają na szeroki zakres decydentów 10. Zwiększają poczucie przynależności do społeczeństwa

Etapy SWZR wg „ Communites Count” 1.Przygotowanie 2.Uzgodnienie kategorii 3.Wybór wskaźników 4. Zebranie danych 5. Komunikacja 6. Podjecie działań

Sposób organizacji wskaźników Wg kategorii Wg celów, problemów Presja-Stan-Reakcja Np.. ilość ścieków, stan czystości powietrza, ilość spalin wydzielanych przez samochody, stopień zainteresowania lokalnymi sprawami, ilość spotkań przedwyborczych

Układ P-S-R Wskaźnik Wskaźniki Wskaźniki Presji/przyczyna Stanu/skutków Reakcji Ciąg pytań: Ciąg pytań: Ciąg pytań: Dlaczego problem? Czy problem Jak rozwiązać istnieje? istnieje? problem? Jakie są przyczyny Jak istotny jest problemu? problem?

Przykład P-S-R dla ‘ubóstwa Wskaźnik Wskaźniki Wskaźniki Presji/przyczyna Stanu/skutków Reakcji → stopa bezrobocia → odsetek osób → liczba podmiotów → stopa bezrobocia żyjących poniżej gospodarczych na długotrwałego minimum 1000 mieszkańców powyżej 12 m socjalnego → liczba ngo działających →stopa bezrobocia → odsetek osób na rzecz ludzi bardzo długotr. żyjących poniżej dotkniętych ubóstwem pow. 24 m minimum egzystencji ubóstwem na 10 tys. →wskaźnik obciążenia →liczba osób korzystających demograficznego z pomocy społecznej →udział gospodarstw na 1000 mieszk. domowych bez osób →liczba bezdomnych Pracujących na 10 tys. mieszk.

Budowa Polityki Zrównoważonego Rozwoju I etap- diagnozowanie stanu ZR- audyt problemy → wskaźnik Presji P → stan/skutki → wskaźnik Stanu S II etap- planowanie - określanie celów ZR Reakcja na problemy Cel nadrzędny →cele główne → cele szczegółowe Wskaźnik reakcji R

Matryca Zintegrowanego monitorowania wskaźnikowego zrównoważonego rozwoju Cel nadrzędny ”wysoka jakość życia” Cel główny „ zrównoważony rozwój” Diagnozowanie stanu zrównoważonego rozwoju( ujawnianie problemów oraz ich skutków i przyczyn) Planowanie zrównoważonego rozwoju( określanie reakcji strategicznej na problemy) Problemy Wskaźniki Cele Wskaźniki Presja/przyczyny P Stan/Skutki SReakcja R Uwzględnione zasady ZR Zgodnośść z zasadami I. Ład środowiskowy II Ład przestrzenny III Ład gospodarczy IV Ład społeczny V Ład instytucjonalno - polityczny

Istota audytu zrównoważonego rozwoju Cechy audytu: -Niezależny -Kompleksowy -Obiektywny -Porównywalny

Audyt zrównoważonego rozwoju 1.Plany strategiczne  Spełnienie kryteriów z praktyki zarządzania: struktura strategii, czytelność  Uwzględnienie zasad zrównoważonego rozwoju 2. Stan rozwoju  Wartości wskaźników zrównoważonego rozwoju ( z zasobów statystyki publicznej –Banku Danych Regionalnych)  Ich porównania dla wartości wskaźników obliczanych dla innych jednostek

Audyt strategii rozwoju - ocena zarządzania strategicznego Pytanie 1 : Czy gmina posiada strategie rozwoju 1Nie i nie podejmowano żadnych działań z tego zakresu 2Nie, ale podjęto pewne prace przygotowawcze 3Nie, ale prace przygotowawcze są już mocno zaawansowane 4Tak, strategia jest opracowana, ale nie jest oficjalnie przyjęta uchwała, zarządzeniem. 5Tak, strategia rozwoju jest już opracowana i przyjęta przez władze samorządowe Pytanie 2 Czy gmina posiada kompleksową obejmującą wszystkie łady strategię rozwoju Pytanie 3 Jaka jest struktura strategii rozwoju Pytanie 4 Czy strategia jest wykorzystywana w procesie podejmowania decyzji Pytanie 5 Czy strategia rozwoju jest monitorowana i aktualizowana Pytanie6 Czy zapisy strategia są upowszechniane wśród lokalnej społeczności Pytanie7 Czy wszystkie podmioty, którym w strategii przypisano określone zadania, znają tekst strategii Pytanie 8 Czy dokument strategii jest czytelny

Audyt strategii rozwoju Ocena stopni realizacji zasad ZR Pytanie 1 : Czy w strategii ( na poziomie wizji celów ) uwzględniono zasady zrównoważonego rozwoju Pytanie 2 Jaki jest nadrzędny cel strategii Pytanie 3 Czy gmina posiada kompleksową obejmującą wszystkie łady strategię rozwoju Pytanie 4 Czy proces tworzenia strategii miał charakter uspołeczniony Pytanie 5 Czy monitoring realizacji strategii jest uspołeczniony