Koszty leczenia i rehabilitacji osób poszkodowanych w wypadkach ZAKŁAD ORGANIZACJI i EKONOMIKI OCHRONY ZDROWIA oraz SZPITALNICTWA Krzysztof Kuszewski Magdalena Krysińska Andrzej Koronkiewicz Praca wykonana w ramach programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” finansowanego w latach w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego / NCBiR. Koordynator programu: CIOP – PIB, 66/2011/PW-PB

2 WAGA PROBLEMU W POLSCE PONAD 90 TYSIĘCY WYPADKÓW PRZY PRACY ROCZNIE ICH KOSZT W EUROPIE OCENIA SIĘ 2-5% PKB JEŚLI PRZYJĄĆ 2% W POLSCE TO MÓWIMY O KWOCIE 300 mld. złotych KOSZTY MEDYCZNE TO SZACUNKOWO 30% TEJ KWOTY WARTO INWESTOWAĆ W PROFILAKTYKĘ

3 W NIZP-PZH REALIZOWANO DWA GRANTY DOTYCZĄCE KOSZTÓW WYPADKÓW TRANSPORTOWYCH ORAZ WYPADKÓW PRZY PRACY W OBU ZASTOSOWANO METODĘ PEŁNEGO OBLICZANIA KOSZTÓW MEDYCZNYCH W MIEJSCE SZACUNKÓW SZCZEGÓLNE ZNACZENIE MA METODA WYKORZYSTANIA DANYCH NFZ GDZIE KOSZTY OZNACZONE SĄ IDENTYFIKATOREM PESEL METODA

4 Wypadek przy pracy ZGODNIE Z USTAWĄ, ZA WYPADEK PRZY PRACY UWAŻA SIĘ NAGŁE ZDARZENIE WYWOŁANE PRZYCZYNĄ ZEWNĘTRZNĄ POWODUJĄCE URAZ LUB ŚMIERĆ, KTÓRE NASTĄPIŁO W ZWIĄZKU Z PRACĄ. WYPADEK MOŻNA UZNAĆ ZA WYPADEK PRZY PRACY, GDY NASTĄPIŁ ON PODCZAS LUB W ZWIĄZKU Z WYKONYWANIEM PRZEZ PRACOWNIKA ZWYKŁYCH CZYNNOŚCI LUB POLECENIA PRZEŁOŻONYCH, PODCZAS LUB W ZAWIĄZKU Z WYKONYWANIEM PRZEZ PRACOWNIKA CZYNNOŚCI NA RZECZ PRACODAWCY NAWET BEZ POLECENIA, W CZASIE POZOSTAWANIA PRACOWNIKA W DYSPOZYCJI PRACODAWCY MIĘDZY SIEDZIBĄ PRACODAWCY A MIEJSCEM WYKONYWANIA OBOWIĄZKU WYNIKAJĄCEGO ZE STOSUNKU PRACY.

5 Cel badania GŁÓWNYM CELEM BADANIA JEST OPRACOWANIE ZASAD REJESTROWANIA, OCENY I MONITOROWANIA KOSZTÓW LECZENIA I REHABILITACJI OSÓB POSZKODOWANYCH W WYPADKACH PRZY PRACY ORAZ ZE STWIERDZONĄ CHOROBĄ ZAWODOWĄ.

6 Cel badania UDOWODNIENIE, ŻE ZA POMOCĄ NUMERU PESEL MOŻNA POLICZYĆ KOSZTY MEDYCZNE WYBÓR TEMATU NARODZIŁ SIĘ PO PRZEANALIZOWANIU LITERATURY MIĘDZYNARODOWEJ DOTYCZĄCEJ WYPADKÓW PRZY PRACY ORAZ CHORÓB ZAWODOWYCH. NIKT NIE LICZYŁ, KAŻDY SZACOWAŁ. DLATEGO TEŻ ZDECYDOWANO SIĘ POLICZYĆ REALNE KOSZTY MEDYCZNE CO POWINNO SKUTKOWAĆ POPRAWĄ PROFILAKTYKI I ZMNIEJSZENIEM WYDATKÓW

7 Trudności metodologiczne- bazy danych i rejestry KONIECZNOŚĆ IDENTYFIKACJI i POŁĄCZENIA ORAZ ANALIZY DANYCH POCHODZĄCYCH Z RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ I Z NIEZALEŻNYCH INSTYTUCJI BRAK MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA MIĘDZYNARODOWEJ KLASYFIKACJI URAZÓW, CHORÓB I PROBLEMÓW ZDROWOTNYCH ICD-10: - BRAK KATEGORII „CHOROBA ZAWODOWA” LUB „WYPADEK PRZY PRACY” JAKO „OSOBNEJ ZEWNĘTRZNEJ PRZYCZYNY CHOROBY LUB ZGONU”

8 TRUDNOŚCI METODOLOGICZNE- BAZY DANYCH I REJESTRY CD Numer identyfikacyjny PESEL ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH REJESTR CHORÓB ZAWODOWYCH REJESTR WYPADKÓW PRZY PRACY REJESTR ABSENCJI CHOROBOWEJ (ZUS-ZLA) NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA LECZENIE SZPITALNE AMBULATORYJNA OPIEKA ZDROWOTNA REHABILITACJA LECZNICZA LEKI WYROBY MEDYCZNE NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO CHOROBOWOŚĆ SZPITALNA ZEWNĘTRZNE PRZYCZYNY CHORÓB BEZ NUMERU PESEL

WYBÓR METODY ANALIZY KOSZTÓW 1.KOSZTY NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA; LECZENIA SZPITALNEGO, AMBULATORYJNEJ OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ, REHABILITACJI LECZNICZEJ K L - koszty leczenia K H - koszty hospitalizacji K AOS - koszty ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) K REH - koszty rehabilitacji K R-NFZ - koszty świadczeń rehabilitacyjnych udzielanych w ramach NFZ K R-ZUS - koszty rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS

10 KONSEKWENCJE KOSZTÓW WYPADKÓW PRZY PRACY I CHORÓB ZAWODOWYCH Konsekwencje związane ze stanem zdrowia i organizacji opieki zdrowotnej Leczenie szpitalne Ambulatoryjna opieka specjalistyczna Rehabilitacja lecznicza (w tym leczenie sanatoryjne) Udział własny pacjenta (z kieszeni)

11 KONSEKWENCJE ZWIĄZANE Z ZATRUDNIENIEM KOSZTY PRACODAWCY o ZASIŁEK CHOROBOWY o ZATRUDNIENIE ZASTĘPCY o MOŻLIWOŚĆ NADGODZIN o OPÓŹNIENIA W PRODUKCJI KOSZTY SPOŁECZNE I GOSPODARCZE o KONIECZNOŚĆ ZASTOSOWANIA RÓŻNYCH FORM OPIEKI SPOŁECZNEJ o OBCIĄŻENIA KOSZTAMI ŚWIADCZEŃ SPOŁECZNYCH o SPADEK ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH o OBCIĄŻENIE DOCHODÓW, PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO

12 ETAPY BADANIA 1. ANKIETA 2. KOSZTY CHORÓB ZAWODOWYCH 3. POŁĄCZENIE IDENTYFIKATORÓW PESEL Z DANYMI Z NFZ

13 Wypadki - ankieta CELEM ANKIETY BYŁO OSZACOWANIE OBCIĄŻENIA BUDŻETÓW DOMOWYCH KOSZTAMI LECZENIA I REHABILITACJI, KTÓRE NIE SĄ POKRYWANE PRZEZ NFZ I DODATKOWE UBEZPIECZENIA. ANKIETA DOTYCZYŁA TYLKO WYDATKÓW PRYWATNYCH - NIEPOKRYTYCH PRZEZ NFZ ORAZ WYDATKÓW ZWIĄZANYCH Z PRYWATNYMI WIZYTAMI LEKARSKIMI, WYDATKAMI NA LEKI, SPRZĘT MEDYCZNY, OPATRUNKI itp.

14 WYPADKI - ANKIETA BADANIEM OBJĘTO GRUPĘ PRACOWNIKÓW, KTÓRZY W LATACH ULEGLI WYPADKOWI PRZY PRACY. PRÓBĘ LOSOWĄ PRACOWNIKÓW WYLOSOWANO Z GRUPY JEDENASTU NAJWIĘKSZYCH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE.

15 PRÓBA Wybrano 34 przedsiębiorstwa z terenu całej polski (które zatrudniały największą liczbę pracowników) spośród których wylosowano 11 w których przeprowadzono badanie liczba zatrudnionych pracowników (stan na 2011 rok) W każdej z firm min.20% poszkodowanych wzięło udział w badaniu Próba losowa (co 5 osoba, która uległa wypadkowi zgodnie z datą wystąpienia wypadku lub alfabetycznie)

16 Ryc. 1 Stosunek uzyskanych ankiet do wszystkich zarejestrowanych wypadków w badanym okresie Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych

17 Ryc. 2 Częstości występowania danych grup w badanej populacji (zwolnienia lekarskie) Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych Podzielono liczbę dni zwolnienia lekarskiego na następujące grupy: [1-7], [8-14], [15-21], [22-30], [31-60], [61-90], [91-180], [180+)

18 Ryc. 3 Rozkład rodzaju urazów w związku z wypadkiem przy pracy

19 CHOROBY ZAWODOWE W RAMACH WSPÓŁPRACY Z INSTYTUTEM MEDYCYNY PRACY IM. J. NOFERA W ŁODZI, STWORZONO BAZĘ DANYCH ZAWIERAJĄCĄ NIEZBĘDNE ZMIENNE DO DALSZEJ ANALIZY. WYZNACZONO ZMIENNE WYKORZYSTANE W ANALIZIE, m.in. WIEK, PŁEĆ, ZAWÓD, STANOWISKO, RODZAJ WYKONYWANEJ CZYNNOŚCI, KLASYFIKACJĘ PRZEDSIĘBIORSTWA, LOKALIZACJĘ PRZEDSIĘBIORSTWA BAZA DANYCH OBEJMUJE OSOBY, U KTÓRYCH W OKRESIE OD 1 LIPCA 2011 DO 31 GRUDNIA 2011 STWIERDZONO CHOROBĘ ZAWODOWĄ.

20 Ryc. 4 Rozkład stwierdzonych chorób zawodowych w podziale na województwa, w których znajdowało się przedsiębiorstwo Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych

21 Ryc. 5 Najczęściej rozpoznawane choroby zawodowe w okresie Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych

22 POŁĄCZENIE DANYCH BAZY DANYCH DOTYCZĄCE WYPADKÓW PRZY PRACY ORAZ KOSZTÓW CHORÓB ZAWODOWYCH ZOSTAŁY POŁĄCZONE Z DANYMI KOSZTOWYMI NFZ WYNIKI SĄ AKTUALNIE ANALIZOWANE, TRUDNOŚCI POLEGAJĄ MIĘDZY INNYMI NA OCZYSZCZENIU ZBIORÓW WYPADKÓW PRZY PRACY ORAZ CHORÓB ZAWODOWYCH Z KOSZTÓW Z NIMI NIE ZWIĄZANYCH

23 USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ finansowanych ze środków publicznych (Dz.U r. Nr 210. poz z późn. zm) z dnia 27 sierpnia 2004 r. Art Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz podmiot zobowiązany do przekazania składek za osoby, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 8a, przekazują nieodpłatnie centrali Funduszu lub oddziałowi wojewódzkiemu Funduszu, na ich wniosek, dane związane z: 2) potwierdzaniem prawa do świadczeń opieki zdrowotnej, z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej a) stwierdzonego naruszenia sprawności organizmu w wyniku wypadku przy pracy, b) nazwy, rodzaju lub kategorii choroby zawodowej oraz stwierdzonego naruszenia sprawności organizmu w wyniku tej choroby, c) wypłacenia zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego z tytu- łu wypadku przy pracy oraz przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, a także okresu, za który zostały wypłacone, d) uznania zdarzenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego za wypadek przy pracy.

24 USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ cd. Art ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH I KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO PRZEKAZUJĄ DO CENTRALI FUNDUSZU DANE, O KTÓRYCH MOWA W ART. 188 PO PRZEPROWADZENIU ICH WERYFIKACJI POLEGAJĄCEJ NA STWIERDZENIU ICH ZGODNOŚCI Z DANYMI OBJĘTYMI EWIDENCJĄ PESEL.

25 USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ cd. ART FUNDUSZ JEST UPRAWNIONY DO PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH UBEZPIECZONYCH W CELU: 4) KONTROLI RODZAJU, ZAKRESU I PRZYCZYNY UDZIELANYCH ŚWIADCZEŃ ; 4. DLA REALIZACJI ZADAŃ, O KTÓRYCH MOWA W UST. 1–3, MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW ZDROWIA I FUNDUSZ MAJĄ PRAWO DO PRZETWARZANIA NASTĘPUJĄCYCH DANYCH: 7) NUMER PESEL;

26 WNIOSKI POWODZENIE BADANIA PILOTAŻOWEGO WSKAZUJE, ŻE W OKRESACH ROCZNYCH MOŻLIWE BĘDZIE POWIADAMIANIE OPINII PUBLICZNEJ O WYDATKACH ZWIĄZANYCH Z WYPADKAMI PRZY PRACY ORAZ CHOROBAMI ZAWODOWYMI ZAPROPONOWANIE, ABY ZE SKŁADKI PŁACONEJ PRZEZ PRACODAWCÓW POKRYWANE BYŁY KOSZTY LECZENIA ZWIĄZANE Z WYPADKIEM PRZY PRACY I CHOROBĄ ZAWODOWĄ

WIELKIE PODZIĘKOWANIA Za dostarczenie danych kosztowych z baz NFZ DLA PANA DYREKTORA DARIUSZA DZIEŁAKA ORAZ DLA PANA JACKA WŁODARCZYKA Z NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA 27

POLICZY Ć MO Ż NA TYLKO RZECZY POLICZALNE DZIĘKUJĘ