UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański Prawna regulacja spamu Wojciech R. Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego ul. J.Bażyńskiego 6 pok. 1032, Gdansk Oliwa Tel , (Sekretariat)

1. Spam Najprostsza i najszersza definicja spamu obejmuje: … Prawna regulacja spamu … masowe przesyłanie korespondencji elektronicznej (informacji rozsyłanej przy pomocy środków elektronicznych) do wielu użytkowników sieci, którzy korespondencji tej nie zamawiali. UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański Tak popularnie rozumiany spam nie jest i nie może być pojęciem prawnym. Prawo reguluje tylko wybrane formy działalności uznanej za spamerską. Decyzja co do zakresu regulacji powinna zależeć od ustawodawcy a nie od środowiska interneutów (!!!)

1.2. Pochodzenie pojęcia 1. Najpopularniejsza teoria Prawna regulacja spamu -Spiced Ham -Monty Python -jedyne danie w jadłospisie UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański 2. Inne popularne wyjasnienia: - Selective Promotion Advertisement Mailing - Stupid Persons’ Advertisment 3. Synonimy (które nie do końca synonimami są): - Junk mail - „mailing” - unsolited (commercial) lub nonsolited (commercial) - unsolited (commercial) communication

1.3. Rodzaje spamu senso largo 1. Spam komercyjny – spam senso stricto Prawna regulacja spamu 2. Spam niebezpieczny dla zasobów UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański 3. Spam niebezpieczny dla użytkownika (niebezpieczny lub szkodliwy) 4. Spam niekomercyjny 5. Spam towarzyski 6. Przypadkowy spamming (?)

1.4. Odpowiedzialność za spamowanie - wprowadzenie Regulacja wszystkich wcześniej wymienionych rodzajów spamu powinna następować na zasadach i w sposób najwłaściwszy dla danego rodzaju spamu. Zakres spraw „spamerskich”, którymi zajmują się instytucje publiczne musi być szerszy niż zakres spamu komercyjnego. Nie wolno (nawet w popularnej dyskusji) mylić rodzajów spamu i omawiać wspólnie zakresu ich regulacji. Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

1.5. Malwere w spamerskich przesyłkach Malware (z ang. malicious software) to wszelkie aplikacje, skrypty i ingerencje mające szkodliwe, przestępcze lub złośliwe działanie w stosunku do użytkownika komputera. * niechcianą pocztę elektroniczną (spam) * wirusy komputerowe * robaki sieciowe * konie trojańskie (trojany) * wszelkiego rodzaju aplikacje szpiegujące Spyware o spyboty (małe programy szpiegujące dołączane do niektórych wirusów i robaków) o backdoory (tylne furtki dla hackerów) o keyloggery (urządzenia rejestrujące wprowadzane przez nas sekwencje klawiszy, w tym nasze loginy, hasła, numery kont bankowych) * stealware * fałszywe alarmy dotyczące rzekomo nowych i groźnych wirusów (ang. hoaxes). Fałszywy alarm to także rzekome wykrycie zainfekowanego pliku, które powodują antywirusy z wysokim poziomem skanowania heurystycznego * ataki hackerów lub crackerów * pop-upy (małe okienka pojawiające się w trakcie przeglądania stron internetowych, najczęściej są to reklamy) * tracking cookies (cookies zapisujące wiele informacji o użytkowniku w trakcie przeglądania stron internetowych, bez jego wiedzy i zgody) * dialery (programy łączące z siecią przez inny numer dostępowy niż wybrany przez użytkownika, najczęściej sa to numery o początku lub numery zagraniczne. Dialery szkodzą tylko posiadaczom modemów - głównie występują na stronach o tematyce erotycznej) * żarty komputerowe (robione najczęściej nieświadomym początkujacym użytkownikom komputerów) Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

1.6. Opt-in v. Opt-out Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2. Regulacja spamu komercyjnego w Polsce Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z dnia 9 września 2002 r., Nr 144, poz.1204) Zamierzenia ustawodawcy: - usunięcie luki prawnej w zakresie handlu elektronicznego - harmonizacja polskiego prawa z prawem wspólnotowym - uwzględnienie rozwoju prawa i doktryny prawa w UE w zakresie ochrony prywatności Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.1. Świadczenie usług drogą elektroniczną a handel elektroniczny Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.2. Usługodawca v. usługobiorca Usługodawca osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową świadczy usługi drogą elektroniczną, Usługobiorca osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która korzysta z usługi świadczonej drogą elektroniczną. Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.3. Informacja handlowa każda informację przeznaczona bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach, z wyłączeniem informacji umożliwiającej porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej z określoną osobą oraz informacji o towarach i usługach niesłużącej osiągnięciu efektu handlowego pożądanego przez podmiot, który zleca jej rozpowszechnianie, w szczególności bez wynagrodzenia lub innych korzyści od producentów, sprzedawców i świadczących usługi Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.4. Informacja handlowa każda informację przeznaczona bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach, z wyłączeniem informacji umożliwiającej porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej z określoną osobą oraz informacji o towarach i usługach niesłużącej osiągnięciu efektu handlowego pożądanego przez podmiot, który zleca jej rozpowszechnianie, w szczególności bez wynagrodzenia lub innych korzyści od producentów, sprzedawców i świadczących usługi Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.5. Ustawowa regulacja spamu kommercyjnego Art Zakazane jest przesyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej. 2. Informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny. 3. Działanie, o którym mowa w ust. 1, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy (z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji). Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.5. Ustawowa regulacja spamu kommercyjnego Art Kto przesyła za pomocą środków komunikacji elektronicznej niezamówione informacje handlowe, podlega karze grzywny. 2. Ściganie wykroczenia, o którym mowa w ust. 1, następuje na wniosek pokrzywdzonego. Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.6. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Art Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności: 1) reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka; 2) reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi; 3) reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci; 4) wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji; 5) reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji. Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

2.7. Informacja handlowa Spam spełnia wszystkie warunki art. 16 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i stanowi czyn nieuczciwej konkurencji wg ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Roszczenia z tytułu czynu nieuczciwej konkurencji, wg ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji przysługują wyłącznie przedsiębiorcom, natomiast wg ustawy z 18 lipca 2002 r. swoich praw może dochodzić każdy, zarówno przedsiębiorca, jak i osoba prywatna. Michalska Agnieszka „Spam - przykład naruszania dóbr osobistych czy czyn nieuczciwej konkurencji?”, Radca Prawny 2003/5/57 Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański

Pracownia Informatyki Prawniczej Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego ul. J.Bażyńskiego 6 pok. 1032, Gdansk Oliwa Tel , (Sekretariat) Prawna regulacja spamu UOKiK, Warszawa 14 marca 2006 r. Wojciech R.Wiewiórowski Pracownia Informatyki Prawniczej Uniwersytet Gdański