KONKURENCJA RYNKOWA A SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BANKU SPÓŁDZIELCZEGO SGB Danuta Kowalczyk, Anna Żelazna, Mariusz Mielnik Konferencja KZBS Warszawa 28 września 2007 roku

KONKURENCJA RYNKOWA A SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BANKU SPÓŁDZIELCZEGO Danuta Kowalczyk Mazowiecki Bank Regionalny SA KONKURENCJA RYNKOWA A KOMERCYJNY I SPOŁECZNY WYMIAR DZIAŁALNOŚCI BANKU SPÓŁDZIELCZEGO Mariusz Mielnik Gospodarczy Bank Wielkopolski SA BANKI SPÓŁDZIELCZE – POPRZEZ SPOŁECZNĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ KU RYNKOWEJ WITALNOŚCI Anna Żelazna Bank Polskiej Spółdzielczości SA SGB

Konkurencja rynkowa a społeczna odpowiedzialność banku spółdzielczego Danuta Kowalczyk Wiceprezes Zarządu MR Banku SA

POTENCJAŁ BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH W POLSCE Banki Spółdzielcze to 150 lat tradycji. Banki Spółdzielcze prowadzą ponad 50% rachunków mieszkańców wsi i rolników. Korzystanie z usług BS-ów deklaruje ponad 21% osób biorących udział w badaniu rynku sektora bankowego w Polsce. 3800 placówek banków spółdzielczych rozłożonych równomiernie na terenie całego kraju, stanowi 30% placówek banków w Polsce . Ponad 18% zatrudnionych osób w sektorze to pracownicy BS-ów. Spółdzielcy obsługują ponad 80% dopłat bezpośrednich dla rolników płynących z Unii Europejskiej.

SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BANKOWOŚCI SPÓŁDZIELCZEJ Banki Spółdzielcze jako podmioty tzw. ekonomii społecznej szczególnie na terenach wiejskich i w małych miastach: kluczową zasadą idei ekonomii społecznej jest prymat działania na rzecz ludzi (członków, klientów, innych zainteresowanych) nad maksymalizacją zysku, realizacja celów gospodarczych w więzi z misją społeczną, podstawą misji społecznej są wartości: solidarność i samorządność jako spoiwo społecznego rozwoju lokalnego.

SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BANKOWOŚCI SPÓŁDZIELCZEJ cd. Istota społecznej odpowiedzialności podmiotu gospodarczego (ang. Corporate Social Responsibility ): odpowiedzialność rozumiana jako podejmowanie działań w interesie ogólnym, ponad prawne obowiązki określone w regulacjach np. statucie, najważniejsze uniwersalne obszary aktywności w zakresie społecznej odpowiedzialności podmiotu gospodarczego: ochrona środowiska naturalnego, demokratyzowanie stosunków pracy, działania na rzecz stabilnego wzrostu gospodarczego i rozwoju społeczności lokalnej, pohamowywanie konsumpcji, spełnianie pełni obowiązków podatkowych,

SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BANKOWOŚCI SPÓŁDZIELCZEJ cd. Uniwersalny wymiar roli Banków Spółdzielczych: Banki Spółdzielcze w Unii Europejskiej pełnią rolę ikon tzw. etycznej niszy rynkowej, która nie została jeszcze wchłonięta przez rywali komercyjnych (w UK miał ostatnio jednak miejsce głośny przypadek nabycia banku spółdzielczego przez bank o globalnym zasięgu, promujący się hasłem „global local bank” – uznany jednak za przejaw zawłaszczania idei bankowości spółdzielczej i hipokryzji tego ostatniego), Banki Spółdzielcze uczestniczą w demokratycznym nurcie życia lokalnego,

SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ BANKOWOŚCI SPÓŁDZIELCZEJ cd. Kluczowe warunki odnoszenia sukcesów w biznesie przez Banki Spółdzielcze: konieczność zachowania równowagi pomiędzy szczerością intencji w zakresie misji społecznej i realizacją celów ekonomicznych banku (te ostatnie i tak w końcowym rozrachunku stanowią fundament działań prospołecznych) (Milton Friedman), podnoszenie jakości oferowanych usług bankowych, dbałość o efektywność ekonomiczną.

BANKI SPÓŁDZIELCZE i ich miejsce w lokalnych środowiskach. Banki spółdzielcze ściśle związane są z lokalnymi środowiskami biznesowymi, dla których stały się naturalnym partnerem wspierającym rozwój przedsiębiorczości poprzez dostarczanie nowoczesnych i oczekiwanych usług bankowych, zarówno tradycyjnymi jaki i zaawansowanymi technologicznie kanałami dystrybucji. Banki spółdzielcze cenią sobie bardzo współpracę z małymi, średnimi a także mikro przedsiębiorstwami, których stabilny rozwój w ostatnim okresie możliwy jest także dzięki pomocy finansowej ze strony naszych banków, Jako lokalni partnerzy finansowi BS stają się coraz bardziej profesjonalne w kredytowaniu projektów inwestycyjnych i firm nowo powstających, co ma niebagatelne znaczenie dla tworzenia w lokalnych środowiskach nowych miejsc pracy i kreowania proaktywnych postaw biznesowych.

BANKI SPÓŁDZIELCZE i ich miejsce w lokalnych środowiskach. Banki Spółdzielcze są aktywnymi partnerami dla lokalnych jednostek samorządu terytorialnego, wspierając je poprzez zaspokajanie potrzeb w zakresie obsługi rachunkowej i kredytowej. Wspierając rozwój lokalnej przedsiębiorczości i inicjatywy samorządów, banki spółdzielcze biorą aktywny udział w zacieraniu różnic w rozwoju gospodarczym i społecznym mikroregionów. Wspierając rolnictwo, przedsiębiorczość i wyzwalając proaktywne postawy BS starają się wcielać w życie we własnych szeregach jak w środowiskach, w których działają zasadę myślenia globalnymi kategoriami, tak aby nieuchronne zmiany jakie towarzyszą życiu i naszej pracy, nie obracały się przeciwko nam, lecz były pomocne i prowadziły nas ku nowym wyzwaniom.

MISJA EDUKACYJNA Świadcząc lokalnym środowiskom usługi bankowe oraz oferując profesjonalne doradztwo dla wszystkich kategorii klientów, banki spółdzielcze przyczyniają się do budowania społeczeństwa opartego na wiedzy Jednym z elementów misji bankowości spółdzielczej wobec członków i klientów, jest niesienie pomocy w postaci wiedzy o tym jak pomóc sobie samemu. Wspieramy poprzez różnego typu fundusze socjalno-kulturalne, poprawę poziomu edukacji na swoim terenie, a w szczególności powszechną dostępność Internetu w szkołach, czym przyczyniamy się do ograniczania lokalnie występującego zjawiska cyfrowego wykluczenia.

BANKI SPÓŁDZIELCZE MIEJSCE DLA BS SEGMENT KLIENTA VIP MAKSYMALNA UNIFIKACJA STOPIEŃ UNIFIKACJI SEGMENT KLIENTA MASOWEGO

OCZEKIWANIA INTERESARIUSZY WOBEC BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH Zachowania lokalnego charakteru i przyjaznego podejścia do potrzeb wszystkich zainteresowanych, Kompetencji, eksperckiego doradztwa, technologicznych nowinek, miłej obsługi, konkurencyjnych cen usług, Potencjalny klient banku chce aby była to instytucja nowoczesna i wiarygodna, Niezakłóconej współpracy z partnerami biznesowymi - ODR-ami, izbami rolniczymi, urzędami gmin, oddziałami ARiMR, innymi bankami i instytucjami finansowymi świadczącymi usługi komplementarne z usługami bankowymi, Zdolności do generowania oferty produktowej dopasowanej

Dziękuję za uwagę

Mariusz Mielnik Pełnomocnik Zarządu GBW SA SGB Konkurencja rynkowa a komercyjny i społeczny wymiar działalności banku spółdzielczego Mariusz Mielnik Pełnomocnik Zarządu GBW SA

Rynek i konkurencja banków spółdzielczych SGB Rynek i konkurencja banków spółdzielczych Polski sektor bankowy zdominowany przez banki spółki akcyjne (I kw.2007)

Rynek i konkurencja banków spółdzielczych SGB Rynek i konkurencja banków spółdzielczych

Bank spółdzielczy, a spółka akcyjna Różnice celów działalności SGB Bank spółdzielczy, a spółka akcyjna Różnice celów działalności Historycznie celem powstawania spółdzielni, również bankowych, była samopomoc oraz samoobrona ludzi ubogich i słabych ekonomicznie w relacjach rynkowych. Spółdzielczość była przeciwwagą dla monopolistycznych sił kapitału, co jak podkreśla Holtmann [1988, s.38] oznacza, że tego typu organizacje postrzega się jako potencjalnie sposoby przezwyciężenia błędów rynku prywatnego (kapitałowego).

Bank spółdzielczy, a spółka akcyjna Różnice celów działalności SGB Bank spółdzielczy, a spółka akcyjna Różnice celów działalności …banki spółdzielcze, wśród banków spółek kapitałowych na rynku zajmują szczególną pozycję, będąc bowiem instytucją finansową, muszą uzyskiwać odpowiednią zyskowność, przy czym zasadnicza misja odnosi się do ich społecznego powołania (Flageole i Roy [2005])

Misja banków spółdzielczych w Polsce SGB Misja banków spółdzielczych w Polsce Efektywne zaspokajanie potrzeb na usługi finansowe klientów indywidualnych i instytucjonalnych będących jego właścicielami w środowisku lokalnym i ku jego pożytkowi,... [Szambelańczyk, 2000].

Cel działalności przedsiębiorstwa w świetle teorii firmy, ujęcie neoklasyczne SGB Całkowita użyteczność w klasycznej Firmie konsekwencją 1 celu (maksymalizacja zysku) wiązany z komercyjnym aspektem działalności w Spółdzielni konsekwencją 2 celów związanych z: komercyjnym oraz społecznym aspektem działalności

Społeczna odpowiedzialność SGB Społeczna odpowiedzialność konsekwencją dwóch aspektów działalności: Komercyjny (wymiar ekonomiczno-finansowy) (cel maksymalizacja zysku, minimalizacja kosztów) Społeczny (wymiar ekonomiczno-społeczny) (cel dostarczanie korzyści i zaspokajanie potrzeb interesariuszy)

SGB Wybrane elementy różnicujące działalność banków oraz banków spółdzielczych w Polsce Banki komercyjne Banki spółdzielcze Zakres działalności Pełny, określony przepisami prawa Ustawowo ograniczony względem zakresu czynności bankowych, terenu działania Wysokość oraz fluktuacja kapitału Zależna od polityki emisyjnej spółki Niezależna od spółdzielni, decyzje w rękach udziałowców Dysponowanie kapitałem Udziały (akcje) są zbywalne Udziały nie są zbywalne Sposób wykonywania prawa głosu Zależy od wielkości udziału w kapitale Niezależny od wysokości posiadanego kapitału Cel powołania firmy Typowy dla firmy rynku kapitałowego Przeciwwaga sił rynku kapitałowego Źródło: opracowanie M.Mielnik

Dostarczanie korzyści i zaspokajanie potrzeb interesariuszy SGB Dostarczanie korzyści i zaspokajanie potrzeb interesariuszy Jesteśmy dumni z faktu, że wraz z realizacją biznesowych celów banku, pomagamy społeczności lokalnej

Dostarczanie korzyści i zaspokajanie potrzeb interesariuszy banku spółdzielczego SGB Zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej oraz członków bs w postaci materialnej czy finansowej Sponsoring działalności społeczno-wychowawczej, charytatywnej, kulturalnej, … nie tylko w postaci materialnej czy finansowej Budowa sieci placówek na terenach, które są pomijane przez banki komercyjne. Tworzenie sieci bankomatów „wakacyjnych”

Źródła: GINB, SYNTEZA RAPORTU O SYTUACJI SEKTORA BANKOWEGO SGB GINB, SYNTEZA RAPORTU O SYTUACJI SEKTORA BANKOWEGO W I KWARTALE 2007 R. Flageole, M.A., J. Roy, [2005], RATING COOPERATIVE AND COMMERCIAL BANK BONDS: A COMPARATIVE APPROACH, Annals of Public and Cooperative Economics 76:3 2005, ss.407–435. Holtmann, A.G., [1988], Theories of non-profit institutions, Journal of Economic Surveys, 1988, Vol.2, No. 1, s.29-45. Szambelańczyk, J., [2000], Rola banku spółdzielczego w kreowaniu lokalnego rynku finansowego, w: Możliwości kreowania lokalnych rynków finansowych przez samorządy terytorialne, praca zbiorowa pod red. Pawłowicz, L., Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, Polska Regionów nr18, 2000.

SGB Dziękuję za uwagę

Anna Żelazna Dyrektor Biura Integracji Europejskiej BPS SA BANKI SPÓŁDZIELCZE – POPRZEZ SPOŁECZNĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ KU RYNKOWEJ WITALNOŚCI Anna Żelazna Dyrektor Biura Integracji Europejskiej BPS SA

FUNDUSZE UNII EUROPEJSKIEJ 2007 – 2013 WYZWANIEM DLA BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH

FUNDUSZE UNII EUROPEJSKIEJ I ŚRODKI KRAJOWE W MLD EURO Fundusze UE Budżet UE Współfinansowanie krajowe RAZEM EFRR (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego) EFS (Europejski Fundusz Społeczny) FS (Fundusz Spójności) 67,3 Środki publiczne 18,3 85,6 EFR – ROW (Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich) 13,2 x 3,9 17,1 EF Rybacki 0,7 0,1 0,8 Tzw. polityki lizbońskie (7 Program ramowy, wspieranie konkurencyjności, TENs, program edukacyjny i in.) oraz dot. bezpieczeństwa i obywatelstwa UE 4,3 85,5 108

ŚRODKI UE W DYSPOZYCJI WOJEWÓDZTW MLD EURO Województwo Regionalny PO Dolnośląskie 1,2 Kujawsko-Pomorskie 1 Lubelskie 1,1 Lubuskie 0,4 Łódzkie 0,9 Małopolskie Mazowieckie 1,8 Opolskie 0.4 Podkarpackie Podlaskie 0,6 Pomorskie Śląskie 1,6 Świętokrzyskie 0,7 Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie 0,8 P O L S K A Ok. 16 mld euro

PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007 – 2013 BANKI SPÓŁDZIELCZE NATURALNYM PARTNEREM BENEFICJENTÓW DOTACJI UE 2007 - 2013 PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH 2007 – 2013 16 REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH ROZWOJU REGIONALNEGO

AKTYWNOŚĆ BANKÓW SPÓŁDZIELCZYCH JAKO INSTYTUCJI OTOCZENIA BIZNESU Informacja i promocja Doradztwo Kredyty (w tym pomostowe), leasing, gwarancje i poręczenia Kredyt technologiczny

BANKI SPÓŁDZIELCZE BENEFICJENTEM ŚRODKÓW UE - PERSPEKTYWY Banki Spółdzielcze jako MŚP w RPO – podejście zróżnicowane regionalnie; Innowacyjne projekty BS-ów w ramach PO IG oraz VII Programu Ramowego UE na rzecz konkurencyjności i innowacyjności; Podnoszenie kwalifikacji pracowników (środki z PO KL poprzez instytucje szkoleniowe).

Dziękuję za uwagę