Centrum Edukacji Techniczno - Ekonomicznej Opracowanie: BOMIS Centrum Edukacji Techniczno - Ekonomicznej www.bomis.pl Poznań ul. Marcelińska 90 Tel. 061/ 860-22-80 fax 061/860-22-81

Cel prezentacji Sposób opracowania studium wykonalności projektu inwestycyjnego dla potrzeb beneficjentów działania 1.4 „Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo- rozwojową a gospodarką SPO WKP” Zasady budowy planu finansowego Prezentacja przykładowego raportu BOMIS Poznań

Studium wykonalności (feasibility study) Obowiązkowy dokument uzupełniający wniosek o finansowanie inwestycji z SPO Kompendium wiedzy (ekonomicznej, technicznej, organizacyjnej ) na temat projektu Dokument zharmonizowany z samym wnioskiem BOMIS Poznań

Schemat studium... BOMIS Poznań

Czy projekt jest wykonalny ? Czy istnieją ograniczenia natury finansowej, technicznej, organizacyjnej, prawnej lub innej, uniemożliwiające realizację projektu ? BOMIS Poznań

Czy projekt ma charakter trwały ? Czy przychody z prowadzonej działalności pozwolą na pokrycie kosztów eksploatacyjnych, a jeśli nie - to skąd będą pochodzić środki na zapewnienie funkcjonowania projektu w fazie poinwestycyjnej ? BOMIS Poznań

Czy projekt jest racjonalny finansowo i społecznie ? Czy poprzez realizację projektu powstanie wartość dodana dla beneficjenta? Jakie korzyści społeczne powstaną na skutek podjęcia inwestycji i jaka będzie ich wartość? BOMIS Poznań

Pre-Feasibility Study [1] Opracowanie wstępnego studium wykonalności pozwala na uniknięcie znaczących kosztów, związanych z bezpośrednim przejściem od fazy koncepcji do fazy realizacji BOMIS Poznań

Pre-Feasibility Study [2] Alternatywne warianty w zakresie: Nakładów inwestycyjnych Kosztów eksploatacji Lokalizacji projektu Sposobu oddziaływania na środowisko naturalne Strony technicznej projektu Dostępności wymaganych zasobów BOMIS Poznań

Umiejscowienie studiów wykonalności w procesie inwestycyjnym: cykl projektu inwestycyjnego wg Unii Europejskiej BOMIS Poznań

Konstrukcja typowego studium wykonalności inwestycji Informacje ogólne o projekcie i wnioskodawcy Streszczenie, wnioski z przeprowadzonej analizy i podsumowanie Definicja projektu Charakterystyka projektu Analiza techniczna Analiza organizacyjna Analiza finansowa, wrażliwości oraz źródła finansowania Analiza efektywności społeczno- ekonomicznej Analiza oddziaływania na środowisko Załączniki BOMIS Poznań

Informacje ogólne o projekcie i wnioskodawcy Podstawowe informacje na temat podmiotów i osób odpowiedzialnych za przygotowanie i realizację projektu. Opis ich doświadczeń zawodowych, w szczególności dotyczących sfery objętej projektem. BOMIS Poznań

Streszczenie wnioski z przeprowadzonej analizy Cele oddziaływania projektu Rezultaty Produkty Przewidywane nakłady inwestycyjne Harmonogram projektu oraz trwałość Wykonalność techniczna i instytucjonalna projektu Beneficjenci końcowi BOMIS Poznań

Definicja projektu Krótki opis przedmiotu projektu Zakres projektu Celowość projektu BOMIS Poznań

Charakterystyka projektu [1] Informacje podstawowe (tytuł, lokalizacja). Polityka rządowa i regionalna (sytuacja społeczno – ekonomiczna, priorytety rozwoju regionu, programy operacyjne związane z projektem. Potencjał położenia geograficznego (infrastruktura, związek aspektu położenia gospodarczego z działalnością beneficjenta). BOMIS Poznań

Charakterystyka projektu [2] Potencjał społeczno – gospodarczy (infrastruktura społeczna, zasoby ludzkie, edukacja, rynek pracy, gospodarka regionu, przemysł, MŚP, działalność badawczo – rozwojowa, analiza SWOT. Zidentyfikowane problemy. Logika interwencji (cele projektu, oddziaływanie, komplementarność z innymi programami i działaniami. BOMIS Poznań

Charakterystyka projektu [3] Analiza instytucjonalna - wykonalność instytucjonalna projektu - status prawny beneficjenta, charakterystyka inwestora, charakterystyka zespołu zarządzającego realizacją projektu, życiorys zawodowy głównego koordynatora projektu, historia projektu, - trwałość projektu - struktura wykonawcza inwestora , koszty eksploatacji i utrzymania inwestycji, kryteria i wymogi UE, sposób zarządzania i eksploatacji majątku w ramach projektu, koszty eksploatacji. BOMIS Poznań

Analiza techniczna Uzasadnienie, że proponowane rozwiązanie jest: wykonane zgodnie z najlepszą praktyką w tej dziedzinie, optymalne pod względem zaspokojenia popytu ze strony użytkownika, przedstawia optymalny stosunek ceny do jakości. BOMIS Poznań

Analizy specyficzne dla danego rodzaju projektu /sektora Ocena usługi związanej z przedsięwzięciem. Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa beneficjenta na tle oceny otoczenia ekonomicznego. BOMIS Poznań

Analiza finansowa projektu Nakłady inwestycyjne na realizację projektu Źródła finansowania projektu Struktura finansowania projektu Program sprzedaży, kalkulacja przychodów Program kosztów eksploatacyjnych inwestora Rachunek zysków i strat, przepływy strumieni pieniężnych z projektu Wskaźniki finansowe (NPV, IRR) Analiza wrażliwości projektu BOMIS Poznań

Analiza efektywności społeczno –ekonomicznej Jakie efekty dla społeczeństwa zostaną wygenerowane przez projekt ? Wskaźniki dyskontowe w odniesieniu do korzyści społecznych [tzw. ekonomiczna NPV lub społeczna NPV]. BOMIS Poznań

Analiza efektywności społeczno –ekonomicznej ENPV = Σ [FCFB / (1+r)n] SNP = Σ (B-C) / (1+r)n] ENPV – ekonomiczna NPV, SNPV – społeczna NPV, FCFB – wole przepływy pieniężne z projektu przed opodatkowaniem, B – wymierne korzyści społeczne generowane w ramach projektu, C – wymierne koszty społeczne powstające w ramach realizacji projektu, r – stopa procentowa wyrażająca ryzyko ekonomiczne projektu, n – lp. roku obrotowego w ramach realizacji projektu. BOMIS Poznań

Analiza oddziaływania na środowisko Obowiązkowy rozdział dla wszystkich projektów finansowany przez UE (Dyrektywa Rady 85/337/EW) BOMIS Poznań

Podsumowanie Struktura feasibility study modyfikowalna Założenia realistyczne Fundusze z UE są przekazywane po, a nie przed inwestycją. Błędne plany utrudniają uzyskanie spodziewanych efektów ekonomicznych i tym samym uniemożliwiają odzyskanie wydanych pieniędzy. BOMIS Poznań

Elementy warsztatowe - analiza finansowa projektu BOMIS Poznań

Analiza finansowa projektu BOMIS Poznań

Plan inwestycyjny nakłady inwestycyjne źródła finansowania i ich koszty harmonogram rzeczowo-finansowy plan sprzedaży koszty operacyjne opodatkowanie zmiany kapitału obrotowego BOMIS Poznań

Przepływy pieniężne BOMIS Poznań

Stopa dyskontowa BOMIS Poznań

Stopa dyskontowa formuła Fishera zależność pomiędzy realną i nominalną stopą dyskontową formuła Fishera BOMIS Poznań

Stopa dyskontowa elementy ryzyka branżowego Poziom ryzyka Obszar ryzyka   Ryzyko niskie Ryzyko umiarkowane, dotyczące przede wszystkim branży o ustabilizowanym poziomie przychodów i kosztów, nie generujących częstych i zmiennych cyklów koniunkturalnych [produkcja żywności, napojów]. Ryzyko średnie Ryzyko średnie, obejmujące branże o większej podatności na zmiany koniunkturalne i technologiczne, w tym branże podlegające dynamicznemu rozwojowi na rynkach lokalnych [gałęzie przemysłu lekkiego, przemysł maszynowy]. Ryzyko wysokie Ryzyko wysokie, obejmujące branże charakteryzujące się długimi cyklami inwestycyjnymi, długimi okresami zwrotu zainwestowanego kapitału, zmiennością cyklów koniunkturalnych, niską możliwością przewidywania prognoz finansowych [przemysł ciężki]. Przyjmuje się, że w odniesieniu do bazowej stopy dyskontowej zaakceptowanej dla określonej działalności gospodarczej ryzyko inwestycyjne nie powinno przekraczać 50%, w przeciwnym razie branża musiałaby być traktowana jako nieprzewidywalna. BOMIS Poznań

Szacowanie ryzyka projektu dlaczego stosujemy formuły do szacowania ryzyka oceny inwestycji? czy możemy dzięki nim podjąć lub zmienić decyzje inwestycyjne? BOMIS Poznań

Szacowanie ryzyka projektu analiza scenariuszy [wartość oczekiwana NPV] równoważnik pewności stopa dyskontowa uwzględniająca ryzyko współczynnik zmienności analiza wrażliwości BOMIS Poznań

Przykład - analiza scenariuszy szacujemy prawdopodobieństwo wystąpienie poszczególnych scenariuszy inwestycyjnych BOMIS Poznań

Przykład - równoważnik pewności szacujemy „zagwarantowaną” część przepływów – resztę pomijamy! BOMIS Poznań

Przykład - analiza wrażliwości Wrażliwość projektu badamy ze względu na zmiany następujących parametrów ekonomicznych: wielkość nakładów inwestycyjnych przesunięcia realizacyjne w czasie poziom przychodów poziom kosztów poziom kapitału obrotowego poziom stopy dyskontowej BOMIS Poznań

Podsumowanie Czy jako inwestor, mam świadomość celu i zakresu studium wykonalności projektu inwestycyjnego ? Czy jestem w stanie przeprowadzić tę procedurę samodzielnie ? Czy mogę skorzystać z oferty szkoleniowej [aby rozszerzyć swoją wiedzę] i/lub konsultingowej [aby zwiększyć efektywność swoich działań] ? Jak mam oceniać zawartość merytoryczną i wartość praktyczną szkoleń z tego tematu ? BOMIS Poznań