Rynek pracy i HR wobec rewolucji cyfrowej Flexicurity a rzeczywistość mazowieckiego rynku pracy. W czym mogą nam pomóc nowe technologie? Aleksandra Leyk Jan Herbst 2012-05-09

Plan wystąpienia I Flexicurity – co i dla kogo? II Diagnoza i wnioski: Elastyczne formy zatrudnienia, Podaż pracy a popyt na pracę, Kształcenie ustawiczne. III Podsumowanie – korzyści z ICT dla pracodawców i pracowników

ICT i flexicurity – znaczenie dla rynku pracy? Technologie informacyjno-komunikacyjne jako motor przemian w strukturze zatrudnienia; Technologie informacyjno-komunikacyjne jako narzędzie polityk rynku pracy.

Flexibility & security Elementy flexicurity Elastyczne formy zatrudnienia Aktywne polityki rynku pracy System kształcenia ustawicznego System zabezpieczeń społecznych

Pracodawca Pracownik Państwo Dla kogo flexicurity? Elastyczność zasobów pracy Obniżenie kosztów Wzrost produktywności pracy Podnoszenie kapitału ludzkiego Pracodawca Elastyczność czasu i miejsca pracy Rozwój kompetencji Płynność zmiany pracy Pracownik Walka z bezrobociem Podnoszenie produktywności i konkurencyjności gospodarki Państwo

1. Elastyczne formy zatrudnienia

Struktura zatrudnienia a typ stosunku pracy Źródło: Eurostat

% pracowników najemnych na umowach czasowych Źródło: Eurostat

% pracujących w niepełnym wymiarze czasu Źródło: Eurostat

Elastyczność form organizacji pracy na Mazowszu Wymiar czasu pracy 90% pracowników pracuje w pełnym wymiarze czasu (trend zwyżkowy), Praca zdalna Dla 7% pracujących to podstawowy sposób pracy, dla 18% - „czasami”, Praca poza zwyczajowymi godzinami pracy Niski odsetek pracujących poza zwyczajowymi godzinami pracy (trend zniżkowy) - w soboty 17% (UE27 25%), wieczorami 22%, (UE15 8%) System zmianowy Niemal 30% pracujących, w UE 17% - relatywnie wysoki i rosnący odsetek

Potencjał elastyczności Elastyczność godzin rozpoczęcia i kończenia pracy połowa pracujących na Mazowszu (49%) twierdzi, że w ich miejscu pracy możliwe jest zmienianie godziny rozpoczęcia lub zakończenia dnia pracy. Wychodzenie z pracy 58% (w całej Polsce 52%) może wychodzić z pracy na godzinę lub dłużej Wykonywanie niektórych prac poza domem Co trzeci pracujący na Mazowszu (32%) może także wykonywać niektóre obowiązki zawodowe w domu. Otwartość po stronie pracodawców

Co jest Pani/Pana zdaniem najważniejsze w pracy zawodowej? Źródło: Diagnoza Społeczna

Zatrudnienie na zasadach telepracy Źródło danych: PARP 2011

Telepraca – bariery i warunki niezbędne dla implementacji pracy zdalnej Bariera psychologiczna – lęk przed wykluczeniem ze środowiska pracy, lęk przed dyskryminacją, Brak zaufania, Brak wiedzy prawnej i organizacyjnej, Deficyt kompetencji ICT.

2. Niedostosowanie podaży i popytu na pracę

Charakterystyka rynku pracy na Mazowszu –segmentacja terytorialna Źródło danych: GUS

Charakterystyka rynku pracy na Mazowszu – segmentacja terytorialna Źródło danych: GUS 2010

Charakterystyka rynku pracy na Mazowszu – segmentacja społeczna Kobiety: Niższe wskaźniki aktywności zawodowej niż u mężczyzn, 10% bezrobotnych kobiet to samotne matki a 16% wypadło poza rynek pracy przez macierzyństwo (Rośnie)! Młodzież: Wśród osób 15-29 bezrobocie wynosi 13% (BAEL, gdzie stopa bezrobocia = 7,6%) Młodzi w wieku 25-34 lata stanowią 29% wszystkich poszukujących pracy, Bariery wejścia na rynek pracy dla absolwentów. Osoby starsze: Wśród osób „50+” bezrobocie wynosi 6% (BAEL),

Charakterystyka rynku pracy na Mazowszu – segmentacja społeczna Osoby niepełnosprawne: Tylko 16% ma zatrudnienie! Wykształcenie: Dominują osoby nisko wykształcone: gimnazjalne i niższe (28%), zasadnicze zawodowe (26% ), Ale wskaźniki bezrobocia rosną w grupie osób z wykształceniem wyższym (15% bezrobotnych). ICT poprzez możliwość outsourcingu usług i różne formy pracy zdalnej mogą sprzyjać walce z segmentacją rynku pracy i w sposób korzystny dla pracodawców

Niedostosowanie podaży i popytu na pracę Niedostosowanie zawodowe Wyjątkowo niskie szanse mają: Przedstawiciele średniego personelu nauk fizycznych, chemicznych i technicznych, Specjaliści dziedzin humanistycznych i społecznych, Rzemieślnicy i nauczyciele. Niedostosowanie kompetencyjne 70% mazowieckich przedsiębiorców deklaruje trudności ze znalezieniem odpowiednich kandydatów do pracy (BKL).

Dysfunkcjonalność publicznych służb zatrudnienia 30% mazowieckich przedsiębiorców korzysta z pomocy PUP poszukując pracowników (BKL), 1 na 20 pracujących na Mazowszu twierdzi, że PUP pomógł im w znalezieniu pracy (BAEL), Na jedną ofertę pracy przypada ponad 100 zarejestrowanych bezrobotnych. Dysfunkcjonalność publicznych służb zatrudnienia

Trendy w pośrednictwie pracy – kluczowe znaczenie ICT Internet jako drugi najczęstszy kanał poszukiwania pracowników (55%) (BKL), Znaczenie sieci społecznych (znajomi i rodzina - 64%), Znaczenie dostępu do informacji, Rola nowych platform komunikacji i wymiany informacji dot. rynku pracy: Efektywne wyszukiwarki, sieciowanie pracowników, łączenie pracowników i pracodawców, profesjonalne usługi doradztwa, informacje i prognozy na temat sytuacji na rynku pracy.

Dysfunkcjonalność polityki rynku pracy Brak harmonizacji działań między pracodawcami, instytucjami rynku pracy i systemem edukacji: Niedostosowanie kształcenia do potrzeb pracodawców -> postulat współpracy, Brak kanałów sprawnej komunikacji i dostępu do informacji, Brak myślenia prognostycznego o sytuacji gospodarczej i lokalnie zorientowanych polityk pracy opartych na danych. ICT jako narzędzie ułatwiające gromadzenie i udostępnianie informacji oraz komunikację

3. Kształcenie ustawiczne Szkolenia z ICT Niezbędne kompetencje dla wszystkich pracowników, Popyt na specjalistów ICT. Szkolenia z pomocą ICT – distant learning i szkolenia z pomocą narzędzi ICT Wsparcie szkoleniowe dla firm, Wsparcie szkoleniowe dla instytucji rynku pracy Aby ICT służyło wzrostowi zrównoważonemu potrzebna jest infrastruktura i walka z cyfrowym wykluczeniem.

PODSUMOWANIE: Korzyści z ICT dla pracodawców Outsourcing usług i zatrudnianie pracowników zdalnych obniżanie kosztów, dostęp do szerszej liczby bardziej zróżnicowanych pracowników, Usprawnianie procesów rekrutacyjnych i planowania zasobów ludzkich, Dostęp do szkoleń => podnoszenia kapitału ludzkiego, Wymiana informacji z instytucjami rynku pracy i instytucjami edukacyjnymi w celu wypracowywania spójnych polityk dot. kształcenia.

PODSUMOWANIE: Korzyści z ICT dla pracowników Ułatwienie wejścia na rynek pracy dla osób uczących się, niepełnosprawnych, zamieszkałych w regionach, w których nie ma popytu na dane kompetencje, rodziców wychowujących dzieci (szczególnie samotnie), osób starszych, specjalistów. Wzrost autonomiczności - samodzielność w organizacji własnej pracy, praca zadaniowa, Dostęp do szkoleń, podnoszenie własnych kwalifikacji, Dostęp do informacji o rynku pracy.

DZIĘKUJĘMY ZA UWAGĘ aleksandraleyk@gmail.com jasherbst@gmail.com