KONTROLA I AUDYT W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO 1

PROGAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI całość interwencji Europejskiego Funduszu Społecznego w Polsce w okresie programowania 2007-2013 w jednym programie – PO KL; ogólny budżet programu to: 11 420 207 059 €; program składa się z dwóch równoległych komponentów: centralnego - 40% ogólnego budżetu programu i regionalnego - 60% ogólnego budżetu programu; 2

KOMPONENT CENTRALNY I REGIONALNY Obszary wsparcia w ramach komponentu centralnego i regionalnego PO KL w podziale na Priorytety: KOMPONENT CENTRALNY KOMPONENT REGIONALNY Wsparcie dla struktur i systemów Wsparcie skierowane do osób i grup społecznych Priorytet I Zatrudnienie i integracja społeczna Priorytet VI i VII Potencjał adaptacyjny przedsiębiorstw i zdrowie Priorytet II Priorytet VIII Priorytet III i IV Priorytet IX Edukacja Priorytet V Dobre rządzenie Priorytet X Pomoc techniczna

PO KL – DELAGACJA ZADAŃ ZWIAZANYCH Z KONTROLĄ Wielkość programu: budżet zakres merytoryczny zasięg terytorialny Konieczność delegowania zadań na dwa niższe poziomy: Instytucje Pośredniczące (IP) Instytucje Pośredniczące II stopnia (IP2) 4

SYSTEM INSTYTUCJONALNY PO KL Instytucja Zarządzająca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania EFS Komponent centralny Priorytety I - IV Komponent Regionalny Priorytety VI - IX Komponent centralny Priorytet V Instytucje Pośredniczące I (3) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (I, II), - Ministerstwo Edukacji Narodowej (III), Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (IV), Instytucje Pośredniczące I (16) - Urzędy Marszałkowskie (12), - Wojewódzkie Urzędy Pracy (3) - Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego Instytucje Pośredniczące II (3) - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji   Instytucje Pośredniczące II (4) Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich (I), Władza Wdrażająca Programy Europejskie (I) - Ministerstwo Zdrowia (II), - Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (I, II), - Nie ma IP II dla III i IV Priorytetu Instytucje Pośredniczące II (15) - Wojewódzkie Urzędy Pracy (13), - Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych, - Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej (w województwie Kujawsko – Pomorskim). Beneficjenci

PO KL – DELAGACJA ZADAŃ ZWIAZANYCH Z KONTROLĄ Główne zadania zlecone: wybór projektów; kwalifikowalność i rozliczanie wydatków; kontrola projektów; inne. 6

PO KL – DELAGACJA ZADAŃ SYSTEM ZARZĄDZANIA I KONTROLI W celu delegacji zadań opracowano m.in: Porozumienia między IZ i IP oraz IP i IPII; Procedury wewnętrzne (Instrukcje wykonawcze); Roczne Plany Działań zatwierdzone przez KM Roczne Plany Kontroli; Poświadczenia i deklaracje wydatków; System sprawozdawczości dotyczący: zaawansowania merytorycznego i finansowego programu; wykonanych kontroli; informacji o nieprawidłowościach. 7

DELAGACJA ZADAŃ ZWIAZANYCH Z KONTROLĄ System realizacji PO KL w tym m.in.: Zasady Kontroli, Zasady Finansowania, Zasady raportowania o nieprawidłowościach, Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków. 8

Corocznie przeprowadzenie kontroli: Kontrole IZ Corocznie przeprowadzenie kontroli: wszystkich 21 instytucji na pierwszym poziomie zlecenia zadań (IP i niektóre IP II); projektów własnych instytucji pośredniczących - średnio 25 projektów; 21 Rocznych Planów Działania Pomocy Technicznej (RPD PT); kontrole doraźne. 9

SYSTEM KONTROLI PO KL Instytucja Zarządzająca Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Zarządzania EFS kontrole projektów kontrole systemowe kontrole projektów kontrole systemowe kontrole projektów Beneficjenci Działanie 5.3 (3) Ministerstwo Sprawiedliwości Ministerstwo Gospodarki Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury Instytucje Pośredniczące (19) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej - Ministerstwo Edukacji Narodowej - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego - Urzędy Marszałkowskie (12), - Wojewódzkie Urzędy Pracy (3) - Świętokrzyskie Biuro Rozwoju Regionalnego Instytucje Pośredniczące II w ramach Priorytetu V (3) - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji kontrole systemowe Instytucje Pośredniczące II (19) - Wojewódzkie Urzędy Pracy (13), - Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych, - Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w województwie Kujawsko – Pomorskim - Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich - Władza Wdrażająca Programy Europejskie - Ministerstwo Zdrowia - Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości kontrole projektów kontrole projektów kontrole projektów Beneficjenci

KONTROLA IP W RAMACH PO KL Kontrola w ramach PO KL dotyczy sprawdzenia: sposobu wykonywania zadań zleconych (jeśli dotyczy) - systemowa; prawidłowości realizacji projektów; 11

KONTROLA SYSTEMOWA W RAMACH PO KL obowiązek przeprowadzenia co roku, w latach 2007- 2015 przynajmniej jednej kontroli systemowej w każdej instytucji, której zlecono część swoich zadań Na kontrolę składa się: kontrola dokumentacji dostępnej w siedzibie instytucji kontrolującej np. procedur wewnętrznych, przekazywanych sprawozdań i poświadczeń dotyczących płatności; kontrola na miejscu w instytucji, której powierzono zadania. 12

art. 13 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006: KONTROLA PROJEKTU art. 13 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006: Celem kontroli jest weryfikacja, czy zadeklarowane wydatki zostały rzeczywiście poniesione, towary i usługi zostały dostarczone zgodnie z decyzją o dofinansowaniu, wnioski o płatność składane przez beneficjentów są prawidłowe oraz że operacja i wydatki są zgodne z zasadami wspólnotowymi i krajowymi 13

KONTROLA PROJEKTU/WIZYTA MONITORINGOWA W ramach PO KL - obowiązek przeprowadzenia kontroli na miejscu przynajmniej 30 % projektów realizowanych w danym roku w ramach Działania, Sprawdzenie faktycznego dostarczenia usługi – w miejscu realizacji np. szkolenia, stażu 14

STATYSTYKA KONTROLI W PO KL W 2009 roku: IP oraz IP II przeprowadziły: 33 kontrole systemowe, w tym 25 planowych i 8 doraźnych; 1257 kontroli projektów, w tym 1163 planowych i 94 doraźnych; 59 kontroli realizacji RPD PT (wszystkie planowe); 561 wizyt monitoringowych. 15

WYNIKI KONTROLI– NAJCZĘSTSZE STWIERDZONE UCHYBIENIA błędy w procedurze wyboru projektów, brak ścieżki audytu, niewłaściwie przeprowadzone zamówienia publiczne,brak przesłanej stosowania trybów niekonkurencyjnych, nieterminowe wykonywanie zadań, brak działań informacyjno promocyjnych, niekwalifikowalność beneficjentów ostatecznych, błędy w rozliczeniach finansowych (brak dokumentów potwierdzających kwalifikowalność wydatków) 16

PROCESY SYSTEMU ZARZĄDZANIA I KONTROLI PO KL Komisja Europejska (KE) Instytucja Certyfikująca (IC) Instytucja Audytowa (IA) Instytucja Zarządzająca Urzędy kontroli skarbowej Instytucje Pośredniczące Audyt KE Audyt IA Wnioski o płatność Raporty z kontroli systemowych Kontrole Raportowanie nieprawidłowości regularne kontrole PO KL Instytucje Pośredniczące II Beneficjenci dodatkowe kontrole/audyty PO KL

ZEWNĘTRZNE INSTYTUCJE UPRAWNIONE DO KONTROLI PO KL Krajowe Instytucja Audytowa; Instytucja Certyfikująca; 1) Najwyższa Izba Kontroli (NIK); 2) Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW); 3) Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA) Zagraniczne 1) Komisja Europejska 2) Europejski Trybunał Obrachunkowy (ETO); 3) Europejskie Biuro ds. Przeciwdziałania Oszustwom (OLAF) 18

ZEWNĘTRZNE INSTYTUCJE UPRAWNIONE DO KONTROLI PO KL średni czas przeprowadzenia kontroli przez instytucje zewnętrzne to 1-2 miesiące, termin na sporządzenie raportu z kontroli jest zwykle wyznaczany przez zespół kontrolujący i podawany do wiadomości jednostki Kontrolowanej na spotkaniu zamykającym kontrolę – w praktyce termin nawet do roku; czas na wdrożenie rekomendacji - w przypadku kontrolerów unijnych do 3 miesięcy - od otrzymania finalnej wersji raportu. 19

WYNIKI KONTROLI I AUDYTÓW – NAJCZĘSTSZE STWIERDZONE UCHYBIENIA udzielanie zamówień publicznych - niezachowanie zasady konkurencyjności i przejrzystości tryb „z wolnej ręki” (usługi niepriorytetowe); kwalifikowalność VAT; zawyżone koszty zarządzania projektem; personel projektu - zatrudnianie w ramach projektów finansowanych ramach PO KL na podstawie umów zlecenia pracowników IZ, IP, IP 2 – konflikt interesów oraz ryzyko podwójnego finansowania; nieuzasadniony zakup sprzętu; brak wartości dodanej projektów. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - 2017-03-28 20

WNIOSKI rozbudowany system instytucjonalny PO KL wynikający z realizacji jednego wielkiego Programu, szeroki zakres działań kontrolnych na kilku poziomach, wysokie koszty kontroli, system podlega ciągłym modyfikacjom w związku z wynikami kontroli / audytów instytucji zewnętrznych: KE, NIK, IA, bardzo rozbudowane i sformalizowane procedury administracyjne w tym kontrolne, niestosowanie zasady zdrowego rozsądku, 21

WNIOSKI Na poziomie IP/IP2: problemy z wykonaniem 30 % kontroli w ramach Działania, kontrole bardzo szczegółowe i paradoksalnie formalistyczne, brak przepisu „zakazującego wprost” – powoduje brak reakcji, brak całościowej oceny systemu/zasadności realizowanego projektu podczas kontroli, realizacja wielu kontroli w tym samym czasie w tej samej instytucji – blokada realizacji codziennych obowiązków. 22

Departament Zarządzania EFS ul. Chałubińskiego 8 00-613 Warszawa www Departament Zarządzania EFS ul. Chałubińskiego 8 00-613 Warszawa www.mrr.gov.pl www.efs.gov.pl Dziękuję za uwagę 23