Analiza dokumentów o znaczeniu strategicznym dla woj Analiza dokumentów o znaczeniu strategicznym dla woj. warmińsko-mazurskiego wraz z rekomendacjami prof. dr hab. Roman Kisiel, dr Magdalena Wojarska, dr Karolina Babuchowska

Główny cel badania Opracowanie (na podstawie analizy dokumentów o  znaczeniu strategicznym i  operacyjnym dla regionu) rekomendacji przydatnych w  pracach nad aktualizacją Regionalnej strategii innowa-cyjności województwa warmińsko-mazurskiego.

Cele szczegółowe analizy określenie ram programowych aktualizacji RIS; wskazanie kierunków polityki proinnowacyjnej i implikacji dla woj. warmińsko-mazurskiego; ocena spójności celów i działań określonych w RIS z priorytetami wyznaczonymi w wybranych dokumentach opracowanych na poziomie kraju i regionu; określenie możliwych źródeł finansowania dzia-łań wyznaczonych w RIS w świetle głównych instrumentów wsparcia.

Procedura doboru dokumentów Źródło: opracowanie własne.

Ramy programowe aktualizacji RIS strategiczne dokumenty krajowe regulujące kwestie działalności innowacyjnej; Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego do roku 2020; dokumenty wspierające działania proinnowa-cyjne w  ramach polityki spójności; obowiązujące akty prawne regulujące działa-lność proinnowacyjną w Polsce.

I kategoria dokumentów Strategia rozwoju kraju 2007-2015; Krajowy program reform 2008-2011; Kierunki zwiększania innowacyjności gospo-darki na lata 2007-2013; Założenia polityki naukowej, naukowo-techni-cznej i innowacyjnej państwa do 2020 r.; Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do 2020 r.

II kategoria dokumentów Strategiczne wytyczne Wspólnoty dla spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej na lata 2007-2013; Narodowe strategiczne ramy odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i  zatru-dnienie. Narodowa strategia spójności; Programy operacyjne celu Konwergencja; Programy operacyjne EWT; Programy ramowe.

PO dla celu Konwergencja Program operacyjny innowacyjna gospodarka; Program operacyjny kapitał ludzki; Program operacyjny rozwój Polski Wschodniej; Regionalny program operacyjny Warmia i Ma-zury na lata 2007-2013.

PO dla celu EWT Program współpracy transgranicznej Litwa-Pol-ska 2007-2013; Program współpracy transnarodowej dla Europy Środkowej 2007-2013; Program współpracy transnarodowej Region Morza Bałtyckiego 2007-2013; Program współpracy międzyregionalnej – INTER-REG IV C; Program współpracy transgranicznej Litwa-Pol-ska-Rosja 2007-2013.

Programy ramowe 7. Program ramowy; Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (2007-2013).

III kategoria dokumentów Ustawa z 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej; Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym; Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju; Ustawa z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych.

Rekomendacje w zakresie umacniania potencjału rozwojowego województwa warmińsko-mazurskiego wynikające z analizy dokumentów stanowiących podstawę polityki proinnowacyjnej państwa

Kierunki polityki proinnowacyjnej i implikacje dla woj Kierunki polityki proinnowacyjnej i implikacje dla woj. warmińsko-mazurskiego (1) wspieranie eko-innowacji, które pozwolą nie tylko na wdrażanie nowych rozwiązań przyjaznych środowisku naturalnemu, ale przede wszystkim pozwolą zachować jego dotychczasową wysoką jakość; wspieranie przedsięwzięć innowacyjnych, których efektem będzie ograniczanie jednostkowego zużycia zasobów naturalnych, ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby, zwiększenie różnorodności biologicznej w rozwoju lokalnym, tworzenie miejsc pracy w dziedzinach przyjaznych środowisku naturalnemu; promowanie i wdrażanie prac rozwojowych i inwestycyjnych w zakresie energetyki odnawialnej jako alternatywnego źródła zasilania gospodarki, wsparcie nowych efektywnych ekonomicznie technologii wytwarzania energii;

Kierunki polityki proinnowacyjnej i implikacje dla woj Kierunki polityki proinnowacyjnej i implikacje dla woj. warmińsko-mazurskiego (2) zwiększenie wykorzystywania wyników prac badawczo-rozwojowych przez podmioty gospodarcze, m.in. poprzez zwiększanie transferu nowoczesnych rozwiązań technologicznych, organizacyjnych i produktowych; poprawa infrastruktury teleinformatycznej w regionie oraz rozwój usług z  wykorzystaniem nowych technologii, tj. e-administarcja, e-zdrowie, e-szkoła; ułatwienie dostępu do szkolnictwa wyższego oraz wyników prac badawczo-rozwojowych realizowanych w jednostkach naukowych; wspieranie sektorów, które są nośnikami gospodarki opartej na wiedzy (edukacja, nauka, działalność badawczo-rozwojowa, przemysł wysokiej techniki, usługi biznesowe, związane z gospodarką opartą na wiedzy), a także społeczeństwa informacyjnego.

Rekomendacje wynikające z analizy zgodności RIS ze Strategią rozwoju województwa oraz dokumentami programowymi polityki spójności

 Aktualny układ treści RIS odbiega od układu analogicznych opracowań. Chodzi tu przede wszystkim o brak informacji na temat sposobu realizacji strategii oraz jej monitoringu i ewaluacji. Celowym wydaje się zamieszczenie wskaźników, w oparciu o  które możliwe będzie jednoznaczne określenie stopnia wykonania zamierzeń, a także wskazanie podmiotów odpowiedzialnych za wykonanie określonych zadań.

 Wymienione w RIS działania charakteryzują się bardzo zróżnicowanym stopniem ogólności. Część z nich ma charakter konkretnych, jasno sformułowanych przedsięwzięć (np. staże i praktyki pracowników naukowych w wiodących instytucjach krajowych i  zagranicznych), inne z kolei bardziej przypominają cele operacyjne niż planowane działania (np. wsparcie dla działań poprawiających konkurencyjność regionu). Poza tym, wątpliwości budzi również określenie wsparcie dla działań wprowadzających do szerokiej praktyki sprawdzone rozwiązania podnoszące innowacyjność w regionie.

 Część działań zaproponowanych w RIS została sformułowana zbyt wąsko – należy przez to rozumieć ograniczanie rozwiązań tylko do poziomu regionalnego lub określonej grupy beneficjentów. Zawężenie takie uniemożliwia wykorzystanie części instrumentów pobudzania zachowań proinnowacyjnych, które z powodzeniem mogłyby być zastosowane w regionie. Sugeruje się także możliwość uwzględnienia w  obszarze promocji współpracy działań związanych nie tylko ze wzmacnianiem kontaktów międzynaro-dowych regionu i jego instytucji, ale także współpracy ponadregionalnej.

 Poważne wątpliwości budzi wskazywanie w RIS konkretnych źródeł finansowania – obecnie dostępne przestaną spełniać swoją rolę w 2015 r. i wówczas konieczna będzie kolejna aktualizacja dokumentu.

 W trakcie badań pojawiły się wątpliwości co do istoty dążeń RIS. Cel główny dokumentu brzmi zwiększanie konkurencyjności Warmii i Mazur w procesie budo-wania potencjału gospodarczego i  tworzenia nowo-czesnych miejsc pracy. Proponowany kierunek zmian to: wzrost konkurencyjności Warmii i  Mazur poprzez umacnianie potencjału innowacyjnego i budowę gospo-darki opartej na wiedzy lub wzrost konkurencyjności Warmii i  Mazur poprzez budowę/rozbudowę poten-cjału innowacyjnego i rozwój gospodarki opartej na wiedzy.

 RIS a PO IG (niedostatki) uwypuklenie działań związanych ze wspieraniem badań celowych oraz ich wdrożeniem; wsparcie sfery naukowo-badawczej przedsiębiorstw; rozwiązania inicjujące działalność innowacyjną MŚP; uwypuklenie działań związanych z finansowaniem działalności innowacyjnej; wyraźny akcent na wspieranie działań stymulujących realizację inwestycji o  wysokim potencjale innowacyjnym; wsparcie IOB; działania na rzecz wzmocnienia konkurencyjności międzynarodo-wej regionu; wsparcie COI i przygotowywania terenów pod inwestycje.

 RIS a PO RPW (niedostatki) instrumenty inżynierii finansowej – chodzi tu o poprawę dostępności przedsiębiorców do zewnętrznych źródeł finansowania na wczesnym etapie działalności firmy oraz poprawę gotowości inwestycyjnej MŚP; wsparcie działań związanych z przygotowaniem terenów pod inwestycje – chodzi tu przede wszystkim o przygotowanie terenów inwestycyjnych na potrzeby stworzenia obszarów produkcyjnych i stref nowoczesnych usług oraz kompleksowe przygotowanie terenu pod inwestycje wraz z budową dróg wewnętrznych i połączeniem ich z istniejącym układem komunikacyjnym oraz doprowadzeniem mediów.

 RIS a PO KL (niedostatki) modernizacja sytemu zarządzania i nadzoru w oświacie; otwartość systemu edukacji w kontekście uczenia się przez całe życie; inicjatywy lokalne na rzecz aktywnej integracji; oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich.

 RIS a RPO WiM (niedostatki) wsparcie MŚP w zakresie promocji produktów i proce-sów przyjaznych dla środowiska; wsparcie na nowe inwestycje dla dużych przedsiębiorstw; dotacje inwestycyjne dla mikroprzedsiębiorstw i sektora MŚP w zakresie innowacji i  nowych technologii; przygotowanie stref przedsiębiorczości; rozwój regionalnego systemu wspierania innowacji; wzrost potencjału IOB, ze szczególnym uwzględnieniem funduszy poręczeniowych i pożyczkowych; system obsługi inwestora.

Aktualna wersja RIS w niedostatecznym stopniu uwzględnia następujące kwestie: dostęp do kapitału na etapie inkubacji przedsiębiorstwa; wsparcie gotowości inwestycyjnej przedsiębiorstw w zakresie innowacji i nowych technologii (w tym eko-innowacji) ze szczególnym uwzględnieniem funduszy poręczeniowych i pożyczkowych, wsparcie projektów badawczych o charakterze aplikacyjnym oraz projektów celowych; stworzenie dogodnych warunków inicjowania współpracy inwestorów z  przedsiębiorcami poszukującymi środków finansowych na realizację innowacyjnych pomysłów; rozwój regionalnych COI oraz przygotowanie terenów pod inwestycje (stref przedsiębiorczości); rozwój regionalnego systemu wspierania innowacji;

Aktualna wersja RIS w niedostatecznym stopniu uwzględnia następujące kwestie: wspieranie tworzenia nowych IOB, głównie centrów targowo-konferencyjnych, akredytowanych jednostek certyfikujących produkty, usługi oraz systemy zarządzania jakością i środowiskiem, funduszy poręczeń kredytowych, funduszy dotacji i mikropożyczek; rozwój IOB oferujących fachowe doradztwo i informacje na temat rozpoczynania i prowadzenia działalności innowacyjnej; wspieranie stałego podnoszenia jakości i rozszerzania katalogu usług IOB, upowszechnienie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych w  przedsiębiorstwach (e-biznes).

Mając na względzie zapisy zawarte w analizowanych dokumentach celowym wydaje się utrzymanie trzech kierunków strategicznych aktualnego RIS, tj. wzrost kwalifikacji (→ wzrost wiedzy) promocja współpracy oraz budowa potencjału innowacyjnego. Z kolei wątpliwości budzi cel dotyczący promocji wysokiej jakości.

Czy potrzebna jest aktualizacja RIS? Zakończenie Czy potrzebna jest aktualizacja RIS? TAK Jaki powinien być horyzont czasowy RIS? 2020 r.

Analiza dokumentów o znaczeniu strategicznym dla woj Analiza dokumentów o znaczeniu strategicznym dla woj. warmińsko-mazurskiego wraz z rekomendacjami prof. dr hab. Roman Kisiel, dr Magdalena Wojarska, dr Karolina Babuchowska