w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Założenia projektu innowacyjnego testującego pn. „Efektywna i skuteczna przedsiębiorczość społeczna” Rybnik, 26 czerwca 2013 r. Projekt „Efektywna i skuteczna przedsiębiorczość społeczna” jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Wieloletni regionalny plan działań na rzecz promocji i upowszechnienia ekonomii społecznej oraz rozwoju instytucji sektora ekonomii społecznej i jej otoczenia w województwie śląskim na lata 2012 - 2020 Priorytet II Współpraca sektora ekonomii społecznej z otoczeniem instytucjonalnym i pozainstytucjonalnym, w tym ze środowiskiem biznesu na rzecz rozwoju lokalnego. Cel szczegółowy 2 Rozwój międzysektorowej współpracy podmiotów ekonomii społecznej. Kierunek działania 2.2. Diagnozowanie sektora ekonomii społecznej w regionie. Działanie 2.2.2 Prowadzenie diagnozy i monitorowanie sytuacji sektora ekonomii społecznej w województwie śląskim, w tym z wykorzystaniem narzędzi analityczno - diagnostycznych.

Projekt innowacyjny testujący pn Projekt innowacyjny testujący pn. „Efektywna i skuteczna przedsiębiorczość społeczna” realizowany jest przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego w partnerstwie z Instytutem Pracy i Spraw Socjalnych. Finansowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Priorytetu VII Promocja integracji społecznej, Działania 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji, Poddziałania 7.1.3 Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013. Realizacja projektu przypada na okres od września 2012 roku do czerwca 2015 roku.

Cel główny projektu Wzmocnienie sektora ekonomii społecznej w województwie śląskim w zakresie rozpoznawania czynników efektywności gospodarczej i społecznej podmiotów ekonomii społecznej, dzięki upowszechnieniu modelowego narzędzia do oceny efektywności i benchmarkingu podmiotów ekonomii społecznej do 30 czerwca 2015 roku.

Cele szczegółowe projektu wzrost wiedzy 320 osób (pracowników jednostek samorządu terytorialnego, przedstawicieli organizacji pozarządowych, podmiotów ekonomii społecznej i sektora biznesu) o stanie faktycznym podmiotów sektora ES, warunkach instytucjonalnych ich funkcjonowania, obszarze działania i potencjale rozwojowym; wzrost ilości podmiotów ekonomii społecznej i jednostek samorządu terytorialnego, w których kadra zarządzająca podniosła wiedzę w zakresie podstaw teoretycznych i know-how dotyczącej analizy ekonomicznej, budowania strategii rozwoju oraz mechanizmów konkurencji rynkowej właściwych dla podmiotów ekonomii społecznej o 15; usprawnienie współpracy między sektorami (PES, administracja publiczna i podmioty rynkowe) oraz wewnątrz sektora ekonomii społecznej poprzez wypracowanie podstaw systemu wymiany informacji, upowszechnienie i wdrożenie wypracowanego narzędzia do praktyki.

Etapy realizacji projektu Zadania zrealizowane: Zadanie 1. Pogłębiona diagnoza z konceptualizacją badania Zadanie 2. Opracowanie wstępnej wersji produktu i strategii jego wdrażania Zadania do zrealizowania: Zadanie 3. Testowanie produktu, tj. narzędzia analityczno - diagnostycznego Zadanie 4. Analiza wyników testowania i opracowanie ostatecznej wersji produktu Zadanie 5. Upowszechnianie i włączenie do głównego nurtu polityki

Produkt finalny projektu Interaktywne, proste w obsłudze narzędzie analityczno - diagnostyczne umożliwiające pomiar podmiotów ekonomii społecznej w pięciu wymiarach: efektywności ekonomicznej, współpracy międzyinstytucjonalnej, zasobów kompetencyjnych, zasobów organizacyjnych, użyteczności społecznej, jak również graficzną prezentację otrzymanych danych. Narzędzie umożliwi wielowymiarową analizę działalności podmiotów ekonomii społecznej, poprzez bieżące zbieranie danych o indywidualnych podmiotach ekonomii społecznej (PES), agregowanie i zbiorczą analizę informacji o nich w regionie, porównywanie sytuacji pojedynczych PES w odniesieniu do innych oraz skuteczną transmisję sprawdzonych wzorów działalności.

Produkt finalny projektu Narzędzie analityczno-diagnostyczne ułatwi podejmowanie decyzji alokacyjnych, rozumianych zarówno jako wsparcie finansowe, jak i merytoryczne dla podmiotów ekonomii społecznej, pozycjonowanie lokalnych zasobów (w przestrzeni lokalnej i regionalnej) oraz - poprzez włączenie większej liczby interesariuszy - rozwój partnerskich sieci pomiędzy sektorem ekonomii społecznej a administracją publiczną. Funkcją narzędzia jest także kreowanie informacyjnych podstaw tej współpracy. Narzędzie składa się z 3 elementów: kalkulatora kondycji PES; bazy podstawowych danych o strukturze i dynamice problemów społecznych na terenie gminy/powiatu; części informacyjnej o strukturze wsparcia PES.

Kluczową częścią narzędzia jest kalkulator kondycji PES Typ/wymiar oceny Spółdzielnie socjalne Organizacje pozarządowe prowadzące działalność gospodarczą Zakłady Aktywności Zawodowej Warsztaty Terapii Zajęciowej Centra i Kluby Integracji Społecznej Kondycja ekonomiczna Indeks kondycji ekonomicznej Współpraca międzyinstytucjonalna Indeks współpracy międzyinstytucjonalnej Zasoby organizacyjne Indeks zasobów organizacyjnych Zasoby kompetencyjne Indeks zasobów kompetencyjnych Użyteczność społeczna Indeks użyteczności społecznej

Analiza Kondycji PES I. Zbieranie danych - zmienne - zarejestrowany na portalu użytkownik wprowadza informacje charakteryzujące PES do gotowego szablonu-kwestionariusza. II. Wskaźniki: zasobów kompetencyjnych, zasobów organizacyjnych, współpracy międzyinstytucjonalnej, ekonomicznej efektywności, społecznej użyteczności. III a. Wskaźniki pozycyjne poziomu cechy: od jakiego % innych podmiotów danego typu PES okazał się ‘lepszy’. III b. Wskaźniki pozycyjne dynamiki zmian cechy: średnioroczna zmiana danej cechy w badanym okresie. IV. Indeksy V. Indeks zbiorczy Ogólny miernik kondycji podmiotu ekonomii społecznej. Indeks zbiorczy jest równy sumie iloczynów wartości indeksów i ich wag.

Zbieranie danych - zmienne Dane niezbędne do obliczania wskaźników jakości funkcjonowania będą dostarczane przez podmioty ekonomii społecznej za pośrednictwem strony internetowej. Po zalogowaniu na stronie internetowej podmioty ekonomii społecznej będą wpisywać dane za pośrednictwem ekranu przygotowanego do tego celu. Każdy typ podmiotu ekonomii społecznej będzie odpowiadał na inny zestaw pytań. Podmioty ekonomii społecznej będą wpisywać dane z lat 2009-2012. Pozwoli to na ocenę nie tylko aktualnego stanu danego podmiotu, ale także tempa i kierunku zmian w czasie. W przypadku, gdy dany podmiot ekonomii społecznej istnieje krócej niż od 2009 roku, będzie pytany wyłącznie o lata, w których istniał.

Dane o strukturze i dynamice problemów społecznych Częścią narzędzia będzie ogólnodostępna baza integrująca podstawowe dane nt. poszczególnych JST, szczególnie istotne z punktu widzenia planowania strategii współpracy z PES, jak i punktu widzenia PES planujących własne strategie działania lub aplikujących o środki. Gromadzone dane będą dotyczyły m.in.: ludności powiatu/gminy - dane standardowo gromadzone w ramach obowiązkowej sprawozdawczości JST i dostępne także w bazie danych lokalnych GUS; rynku pracy, w tym dynamiki bezrobocia oraz kategorii bezrobotnych w szczególnej sytuacji na rynku pracy - dane standardowo gromadzone w Powiatowych Urzędach Pracy; pomocy społecznej, w tym jej funkcjonowania i liczby korzystających ze świadczeń - dane te są dostępne w corocznych sprawozdaniach Ośrodków Pomocy Społecznej; finansowej i merytorycznej współpracy JST z PES na terenie gminy/powiatu.

Część informacyjna - wsparcie PES Narzędzie ma służyć także budowaniu współpracy między JST a PES, a w konsekwencji wzmocnieniu sektora ekonomii społecznej na poziomie lokalnym. Struktura informacyjnej części narzędzia będzie wyglądać następująco: aktualności; adresy PES - lista podmiotów ES działających na terenie woj. śląskiego; adresy JST - lista instytucji samorządowych woj. śląskiego; prawo o ekonomii społecznej - odnośniki do aktów prawnych i regulacji dot. sektora ES; dokumenty strategiczne JST - odnośniki do strategii, programów itp.; wsparcie i współpraca - informacje o planowanych formach współpracy; ogłoszenia różne - informacje o szkoleniach/warsztatach, publikacjach itp.; odnośniki - do stron, portali dot. problematyki ES; pomoc i FAQ - odpowiedzi na pytania dot. obsługi narzędzia.

Użytkownicy i odbiorcy narzędzia Wśród użytkowników i odbiorców narzędzia będą m.in.: podmioty ekonomii społecznej regionalne ośrodki polityki społecznej urzędy marszałkowskie wojewódzkie urzędy pracy instytucje pomocy i integracji społecznej instytucje rynku pracy centra ekonomii społecznej ośrodki wsparcia ekonomii społecznej jednostki naukowe

Testowanie - dobór jednostek do fazy testowania Nacisk na współpracę na poziomie powiatu i gminy, oraz na wymianę informacji między podmiotami samorządu terytorialnego i ekonomii społecznej wymusza taki dobór instytucji biorących udział w testowaniu, które ulokowane są i działają w ramach tych samych jednostek podziału administracyjnego. Dobór PES i JST do fazy testowania będzie dwustopniowy: dobór terytorialny; dobór użytkowników w ramach konkretnej jednostki podziału woj. śląskiego. Dobór nie może być reprezentatywny w sensie statystycznym, będzie natomiast reprezentatywny w sensie jakościowym - to jest będzie uwzględniał zróżnicowane typy PES i JST działające na terenie wyselekcjonowanych jednostek podziału administracyjnego.

Testowanie - plan działań I faza - prace organizacyjne i przygotowawcze: opracowanie założeń merytorycznych konferencji inauguracyjnej testowanie oraz seminarium szkoleniowego dla biorących udział w testowaniu; rekrutacja podmiotów, które będą testowały narzędzie; opracowanie narzędzi monitoringu oraz scenariuszy do wywiadów grupowych, studiów przypadku i karty ocen wykorzystywanych podczas wizyt w podmiotach testujących narzędzie; organizacja konferencji rozpoczynającej etap testowania (dla użytkowników biorących udział w testowaniu oraz przedstawicieli środowiska przedsiębiorczości społecznej) i seminarium szkoleniowego (wyłącznie dla użytkowników biorących udział w testowaniu).

Testowanie - plan działań II faza - rozpoczęcie testowania i jego monitoring prowadzenie ciągłego monitoringu realizowanych działań w celu gromadzenia informacji ocennych oraz usprawnianiu produktu oraz procedur; uruchomienie forum internetowego, które posłuży nie tylko wymianie doświadczeń, ale i systematycznemu gromadzeniu informacji w ramach testowania oraz pozwoli na rozpoczęcie stałych konsultacji eksperckich koniecznych ze względu na ewentualne trudności merytoryczne i techniczne - zadanie będzie prowadzone ciągle w całym procesie testowania.

Testowanie - plan działań III faza - opracowanie wyników monitoringu i badań przeprowadzonych na etapie testowania opracowanie raportów cząstkowych z monitoringu oraz ewaluacja wewnętrzna; przygotowanie raportu końcowego z wyników testowania, który stanie się przedmiotem dyskusji zespołu badawczego oraz przedstawicieli Lidera i Partnera. IV faza - weryfikacja 5 indeksów i przygotowanie ostatecznego narzędzia (wraz z towarzyszącymi mu materiałami szkoleniowymi) - finalny efekt procesu testowania przeprowadzenie ewaluacji zewnętrznej Proces testowania oraz podsumowanie jego wyników pozwoli na uchwycenie rzeczywistej użyteczności narzędzia, jego trafności, a także chęci i stopnia wykorzystania narzędzia przez potencjalnych użytkowników.

Selekcja PES do testowania Szkolenie, przekazanie materiałów, uruchomienie forum dyskusyjnego dla użytkowników Wsparcie Moderowana dyskusja, wizyty w PES, dyżury Monitoring Analiza przebiegu dyskusji na forum, 3 x ankieta ewaluacyjna, 1 x FGI Ewaluacja Ankieta ewaluacyjna, FGI, studia przypadku  raport Weryfikacja i modyfikacja narzędzia Przygotowanie i druk podręcznika 15 m-cy

Upowszechnianie i włączenie do głównego nurtu polityki Wśród działań upowszechniających przewidziane zostały prezentacje, konsultacje, spotkania oraz przygotowanie artykułów promujących projekt i produkt finalny. Przeprowadzone zostaną szkolenia dla przyszłych użytkowników i odbiorców narzędzia oraz opracowany zostanie podręcznik z płytą CD, zawierający instrukcję stosowania narzędzia, a także rekomendacje dotyczące funkcjonowania i wspierania PES. Ww. rekomendacje zostaną przekazane do MPiPS, JST, OPS, PUP oraz środowisk biznesowych. Na zakończenie projektu zorganizowana zostanie konferencja podsumowująca jego przebieg, a także osiągnięte cele.

Upowszechnianie i włączenie do głównego nurtu polityki Wypracowane narzędzie zostanie przekazane do wdrożenia na poziomie regionalnych ośrodków polityki społecznej. Elementem włączenia do głównego nurtu polityki będzie wykorzystanie narzędzia do kreowania i definiowania na poziomie regionalnym celów oraz priorytetów wsparcia sektora ES, a także umożliwienie oceny skuteczności funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej. Sukcesem działań upowszechniających i włączających będzie zainteresowanie wypracowanym narzędziem 16 ROPS, 16 UM, 16 WUP, a także wdrożenie go w 50% spośród nich.

Dziękuję za uwagę www. rops-katowice Dziękuję za uwagę www.rops-katowice.pl Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego ul. Modelarska 10, 40-142 Katowice tel. 32 730 68 68