10 LAT WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ W ROZWOJU VI PAN-EUROPEJSKIEGO KORYTARZA TRANSPORTOWEGO WOJCIECH ŻARNOCH Przewodniczący Komitetu Sterującego VI Pan-Europejskiego Korytarza Transportowego Radca ds. Transportu w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Słowackiej Ostrawa, „Transport 2009”
Memorandum of Understanding dla Korytarza VI zostało podpisane w Bratysławie w dniu 14 października 1999 roku przez Ministrów Transportu Republiki Czeskiej, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowackiej, a następnie w Brukseli przez przedstawiciela Komisji Europejskiej, ówczesnego Komisarza ds. transportu p. Loyolę de Palacio.
Paneuropejskie Konferencje Transportowe: 1994 – Kreta, 1997 – Helsinki zdecydowały o wdrożeniu koncepcji rozwoju infrastruktury transportu w Europie, w oparciu o sieć dziesięciu Paneuropejskich Korytarzy Transportowych. Korytarze te stanowią multimodalne szlaki transportowe o łącznej długości 48 000 km, z których 25 000 km – to szlaki kolejowe i 23 000 km – to szlaki drogowe; lotniska, porty morskie i rzeczne oraz główne terminale spełniają rolę węzłów transportowych. 4 Paneuropejskie Obszary Transportowe dotyczą obszarów morskich.
Mapa Paneuropejskich Korytarzy i Obszarów Transportowych
Dokumentami regulującymi współpracę między uczestniczącymi państwami na szczeblu Ministrów Transportu i Komisji Europejskiej są zawarte przez wszystkie zainteresowane strony Memoranda of Understanding. Zgodnie z postanowieniami Memorandów of Understanding ustanowione zostały Komitety Sterujące, które promują, koordynują i monitorują postęp i konieczne działania stron zmierzające do rozwoju Korytarzy.
Mapa Korytarza VI: droga i kolej Gdańsk Gdańśk Bydgoszcz Warszawa Warszawa Poznań Łódź Katowice Katowice Ostrava Ostrava Žilina Žilina Brno Břeclav Główne odcinki Korytarza VI będą ukończone w części drogowej do 2012 r., zaś w części kolejowej – do 2015 r.
Wspólne działania określone Memorandum of Understanding Korytarza VI współpraca w podejmowaniu studiów potrzebnych dla rozwoju korytarza; wymiana informacji na temat postępu prac i ich koordynacji zwłaszcza w obszarach przygranicznych; konsultacje dotyczące ujednolicenia warunków technicznych; współpraca w zakresie interoperacyjności; wymiana doświadczeń dotyczących zaangażowania kapitału prywatnego i przedsięwzięć typu PPP.
Współpraca międzynarodowa w Korytarzu VI Strony współpracy: Republika Czeska, Polska, Słowacja. 12 posiedzeń Komitetu Sterującego: w Republice Czeskiej, Polsce, Słowacji, Austrii i Włoszech. Stały element współpracy od 2005 roku: co roku przeglądy terenowe drogowej części korytarza, na przemian polsko – słowackiej i polsko – czeskiej; łącznie odbyło się 5 przeglądów: 3 polsko – słowackie i 2 polsko – czeskie. Ostatnie: - wrzesień 2008 r. – polsko – czeski (autostrady A-1 i D-1), - wrzesień 2009 r. – polsko – słowacki (droga ekspr. S-69 i autostrada D-3). Okresowe raporty o postępie prac składane na posiedzeniach przewodniczących Korytarzy organizowanych przez DG TREN Komisji Europejskiej w Brukseli. Ciągła współpraca ze Stowarzyszeniem Rozwoju Regionu Śląsko-Morawskiego: podczas Konferencji „Transport” odbyło się w Ostrawie 6 posiedzeń Komitetu Sterującego, ostatnie w dniu 2 listopada 2009 roku.
TRANS-EUROPEJSKA SIEĆ TRANSPORTOWA TEN-T Część sieci Pan-Europejskich Korytarzy Transportowych znajdująca się na terytorium Unii Europejskiej zalicza się do sieci TEN-T. Obecnie sieć TEN-T liczy 98.000 km dróg, 100.000 km linii kolejowych, 12.000 km szlaków żeglugi śródlądowej, 400 lotnisk i portów morskich oraz 300 portów żeglugi śródlądowej. - Pierwsze wytyczne sieci TEN-T (TEN-T guidelines) – 1996 Decyzja Nr 1692/96/EC Parlamentu Europejskiego i Rady na temat Wytycznych Wspólnoty (Community Guidelines) dotyczących rozwoju Trans-Europejskich Sieci Transportowych. - Zrewidowane wytyczne sieci TEN-T – 2004 Decyzja 884/2004/EC została podjęta na podstawie wyników prac i rekomendacji I Grupy Wysokiego Szczebla (High Level Group – HLG), której przewodniczył Karel van Miert.
Mapa projektów priorytetowych znaczenia europejskiego nr 23 (kolej) i 25 (droga), których przebieg odpowiada w większości definicji Paneuropejskiego Korytarza Transportowego nr VI TEN PP 25 TEN PP 23 TEN PP 25: Gdansk – Katowice – – Brno – Wien / – Zilina – Bratislava TEN PP 23: Gdansk – Warszawa – Katowice – – Brno – Wien / – Zilina – Bratislava
W maju 2008 roku Ministrowie Transportu Polski, Republiki Czeskiej i Słowacji podjęli decyzję, aby za początek Korytarza uznać porty w Gdyni i w Gdańsku, realizując ideę doprowadzenia infrastruktury Korytarza do „burty statku”.
Korytarze I, IV, V – połączenie na osi N-S Korytarz VI Korytarze II, III – połączenie na osi W-E
12 października 2006 r. – Ministrowie odpowiedzialni za transport Austrii, Republiki Czeskiej, Polski, Słowacji i Włoch podpisali w Luksemburgu podczas Rady UE Ministrów Transportu List Intencyjny w sprawie rozwoju Korytarza Transportowego Bałtyk – Adriatyk. Korytarz składa się z istniejącego Paneuropejskiego Korytarza Transportowego nr VI Gdańsk – Warszawa – Katowice – Žilina /Břeclav, Brno oraz przedłużenia w kierunku południowo-wschodnim: Bratysława / Wiedeń – Graz – Klagenfurt – Udine – Triest / Wenecja – Bolonia. Podpisanie Listu Intencyjnego świadczy o roli, jaką Korytarz VI odgrywa w rozwoju europejskiej infrastruktury transportu i rozwoju sieci TEN-T.
PRZEBIEG KORYTARZA BAŁTYK - ADRIATYK
29-30 czerwca 2009 r. – 12. posiedzenie Komitetu Sterującego w Bolonii Podjęto decyzję o wspieraniu idei rozszerzenia projektów europejskiego znaczenia nr 23 i 25 w kierunku Adriatyku przez terytoria Austrii i Włoch w Korytarzu „Bałtyk – Adriatyk”. Tezy uzasadniające: Korytarz Bałtyk – Adriatyk jest sciśle powiązany z koncepcją priorytetowej sieci infrastruktury transportu Unii Europejskiej; Stanowi połączenie z portami i autostradami morskimi; Stanowi wkład do terytorialnej, gospodarczej i społecznej spójności regionu; Przyczynia się do poprawy warunków ekologicznych i klimatycznych.
PODSUMOWANIE 10 lat współpracy międzynarodowej w zakresie Korytarza VI a następnie jego rozszerzenia w korytarz „Bałtyk – Adriatyk” przyczyniło się w znaczący sposób do jego rozwoju; Korytarz „Bałtyk – Adriatyk” od Gdańska / Gdyni do Bolonii stanowi znaczącą multimodalną oś transportową Unii Europejskiej; Zbliżająca się rewizja polityki transportowej sieci TEN-T stanowi nowe prawdziwe wyzwanie dla tego korytarza; Aktualny postęp w utworzeniu tego korytarza jest relatywnie dobry, ale wymaga dalszych skoordynowanych wysiłków i współpracy wszystkich zainteresowanych stron.
Dziękuję za uwagę. WOJCIECH ŻARNOCH Przewodniczący Komitetu Sterującego Paneuropejskiego Korytarza Transportowego nr VI Radca ds. transportu Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Słowackiej tel. +42 12 59 49 02 11, faks: +42 12 54 41 31 84 e-mail: ambpol@nextra.sk