2.2. Bank Światowy Za Bank Światowy uznaje się grupę ściśle ze sobą powiązanych organizacji. Są nimi: Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju Międzynarodowa Korporacja Finansowa Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji Międzynarodowe Centrum Porozumień i Arbitrażu
Geneza Ustanowiony na konferencji w Bretton Woods w lipcu 1945 r. Siedziba: Waszyngton Liczy 180 członków – do BŚ mogą należeć tylko członkowie MFW
Cele statutowe Udzielanie pomocy w odbudowie i rozwoju terytoriów państw członkowskich, Promowanie i ułatwianie dopływu kapitału inwestycyjnego Popieranie długoterminowego zrównoważonego wzrostu gospodarczego Popieranie przedsięwzięć prowadzących do wzrostu wymiany międzynarodowej oraz utrzymania równowagi bilansu płatniczego
Cele statutowe cd. Popieranie rozwoju państw słabiej rozwiniętych Finansowanie inwestycji rozwojowych, zwiększające zasoby produkcyjne państw, Wspieranie i promowanie prywatnych inwestycji zagranicznych Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości lokalnej Wspieranie rozwoju infrastruktury
Obecne cele BŚ Pomoc najbiedniejszym państwom w zakresie redukcji ich zadłużenia tak, aby mogły one podejmować inicjatywy rozwojowe zamiast spłaty odsetek Pomoc w zwalczaniu korupcji podkopującej wzrost gospodarczy Wspomaganie państw rozwijających się w obszarze wdrażania nowoczesnych technologii, by mogły stać się bardziej konkurencyjne
Obecne cele BŚ cd. Umocnienie i zreformowanie systemów bankowych i sektorów finansowych, aby uniknąć kryzysów finansowych Określenie potrzeb żywnościowych zwiększającej się liczby ludności i zwrócenie większej uwagi na rozwój rolniczo wiejski Zapewnienie spójności rozwoju z potrzebami społecznymi i kulturalnymi ludności
Władze Najwyższą władzą banku jest Rada Gubernatorów wybierana na 5 lat (po jednym z każdego kraju) Zbiera się ona co roku Decyduje o nowych członkach, powiększeniu kapitału, porozumień o współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi, podziale aktywów czy dochodów
Dyrekcja składa się z prezesa i 24 dyrektorów wykonawczych Dyrektorzy są wybierani lub mianowani na 2 lata
Kapitał Pierwotny kapitał 10 mld USD 10% wnoszone jest w gotówce (1% w walucie wymienialnej, 9% w walucie krajowej) Pozostałe 90% jest formą gwarancji Obecnie kapitał banku wynosi ok. 180 mld USD
Głównym źródłem kredytów udzielanych przez BŚ są emisje obligacji krótko- i długoterminowych w USD, Jenach, Frankach Szwajcarskich Ich odbiorcami są inne podmioty rynku kapitałowego: fundusze emerytalne, kapitałowe, korporacje, państwa (przede wszystkim Japonia)
Pożyczki Od początku istnienia BŚ udzielono kredytów na kwotę ponad 250 mld USD. Z kredytów w największym stopniu korzystają kraje Azji Wschodniej i Pacyfiku, Ameryki Łacińskiej i Karaibów, Europa Wschodnia i Azja Centralna (przede wszystkim Chiny)
Zakres finansowania i kofinansowania Bezpośrednie finansowanie (kofinansowanie) projektów inwestycyjnych Uczestnictwo w pożyczkach zaciąganych z różnych źródeł Udzielanie gwarancji kredytowych przy kredytach z innych źródeł Organizacja pożyczek Sprzedaż udziałów
Zasady udzielania kredytów Kredytowanie przedsięwzięć rządowych lub mających gwarancje rządowe Finansowanie wielkich przedsięwzięć infrastrukturalnych Finansowanie przemian strukturalnych gospodarki Kredyty długoterminowe – do 20 lat, karencja do 5 lat Oprocentowanie rynkowe, jednowalutowe – zmienne na podstawie LIBOR lub stałe; wielowalutowe Prowizja od zaangażowania 0,5-1,5% niewykorzystanej sumy kredytu udzielonego
Aktualne priorytety Popieranie rozwoju sektora prywatnego w krajach rozwijających się Finansowanie programów rozwojowych i zmian strukturalnych w państwach transformacji ustrojowej Rozwój zasobów ludzkich, oświaty i kształcenia Ochrona środowiska
Główne obszary aktywności Inwestowanie w ludzi – projekty o charakterze zdrowotnym, opiekuńczym, oświatowym, żywnościowym (40 mld USD, 500 projektów w 100 krajach) Ochrona środowiska – ochrona przed zanieczyszczeniami i degradacją środowiska naturalnego w krajach słabo rozwiniętych (166 projektów za ok. 11 mld USD)
Zapewnienie edukacji dziewcząt – problem wykształcenia 130 mln dzieci, które nie chodzą do szkoły (80% to dziewczęta) -> kształcenie kobiecej kadry nauczającej w krajach islamskich Stymulowanie rozwoju sektora prywatnego – udział w przemianach własnościowych, doradztwo, inwestycje w infrastrukturę (transport i telekomunikacja) Zwalczanie korupcji
Promowanie reform ekonomicznych – redukcja deficytu budżetowego, inflacji, liberalizacja handlu, inwestycje, prywatyzacja przedsiębiorstw, stanowienie zdrowego systemu finansowego, umocnienie systemu prawnego Napływ inwestycji – pomoc rządom w planowaniu i finansowaniu inwestycji rozwojowych (kofinansowanie) Powielanie sukcesu niskim kosztem – wspieranie drobnej przedsiębiorczości
Międzynarodowe Stowarzyszenie Rozwoju Celem stowarzyszenia jest udzielanie pomocy najbiedniejszym państwom (dochód narodowy niższy od 900 USD na jednego mieszkańca) Źródła finansowania subskrypcje państw członkowskich (ok. 120 mld USD) darowizny państw rozwiniętych (głównie G7) transfery z Banku Centralnego (IBRD) Kredyty – projekty edukacyjne, ochrona zdrowia, ochrona środowiska naturalnego Brak oprocentowania, termin spłaty 35-40 lat, karencja 10 lat
Projekty, które mają być finansowane, są oceniane z punktu widzenia ekonomicznego, technicznego, organizacyjnego itp. Kredyty – rolnictwo (30%), oświata (10%), energetyka (10%), transport (10%), zdrowie (5%), przemysł (5%), zaopatrzenie w wodę (5%)
Międzynarodowa Korporacja Finansowa Celem jest wspieranie sektora prywatnego, bez gwarancji rządowych; wspólne inwestycje z krajowym kapitałem prywatnym, pomoc w przygotowaniu przedsięwzięć, ich ocena, nadzór realizacji Sprowadza się to do: kredytowania projektów sektora prywatnego mobilizowania środków z innych źródeł prowadzenia doradztwa dla firm Kredyty długoterminowe, oprocentowane na warunkach rynkowych, 7-12 lat z 3 letnią karencją
Wielostronna Agencja Gwarancji Inwestycji Celem jest: stymulowanie przepływu kapitałów i technologii z państw rozwiniętych do rozwijających się odpowiadających ich potrzebom i na uczciwych warunkach prowadzenie badań, promocja napływu inwestycji, upowszechnianie informacji o możliwościach inwestycyjnych prowadzenie ubezpieczeń inwestycyjnych (np. przy ryzyku politycznym)
2.3. Bank Rozrachunków Międzynarodowych Założony w 1930 roku (najstarszy bank międzynarodowy) Członkami jest 49 banków centralnych Władzami banku są: Zgromadzenie Ogólne, Rada Dyrektorów i Zarząd (w skład Rady wchodzą gubernatorzy banków centralnych Belgii, Francji, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Włoch)
Cele Popieranie współpracy banków centralnych Spełnianie funkcji „banku banków centralnych”
Działania Forum międzynarodowej współpracy walutowej Centrum prac badawczych i publikowania danych statystycznych Bank banków centralnych Agent i powiernik różnych funduszy międzynarodowych
Forum międzynarodowej współpracy walutowej Wymiana doświadczeń Koordynacja polityki walutowej Analiza systemu płatności i rozliczeń z tytułu operacji na rynkach papierów wartościowych Nadzorowanie napływu danych statystycznych Szkolenia
Centrum prac badawczych i publikowania danych statystycznych Gromadzenie i publikowanie danych statystycznych z zakresu międzynarodowej bankowości Prowadzenie prac badawczych
Akcje finansowe Sprzedaż, kupno, wymiana i posiadanie złota na własny rachunek oraz na rachunek banków centralnych Udzielanie kredytów bankom centralnym Kupno i sprzedaż weksli i obligacji Kupno i sprzedaż dewiz Przyjmowanie od banków centralnych wkładów
2.4. Europejski Bank Inwestycyjny Instytucja utworzona na mocy Traktatu Rzymskiego w 1958 r. Celem jest finansowanie inwestycji wpływających na osiągnięcie celów wspólnoty Władze: Rada Gubernatorów (ministrowie finansów – określa dyrektywy ogólne polityki kredytowej), Rada Dyrektorów (25 osób, odpowiada za zgodność zarządzania z celami wyznaczonymi bankowi) Komitet Zarządzający (organ kolegialny kontrolujący bieżące operacje banku) Komitet Audytorów (nadzoruje i kontroluje, czy operacje Banku prowadzone są właściwie)
Kierunki finansowania Finansowanie programu wspierającego wzrost gospodarczy i zatrudnienie (6,2 mld Euro) Wsparcie MSP (2,7 mld Euro) Transport, telekomunikacja, energetyka (56 mld Euro) Rozwój regionów (17 mld Euro)
2.5. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju Plan Marshalla dla Europy Wschodniej od 1991 roku Udziałowcami są 49 państw + EWG + EBI Finansowanie konkretnych projektów, promowanie prywatnej przedsiębiorczości, prywatyzacja, reforma sektora finansowego
Aspekty uwzględniane przy udzieleniu kredytu Określenie charakteru zamierzonej transakcji Korzyści z transakcji dla gospodarki lokalnej i ogólne Poprawa stanu środowiska Sponsorzy i uczestnicy transakcji (np. ich doświdczenie, potencjał finansowy) Koszt transakcji Zapotrzebowanie na dobra i usługi
Przewidywane wykorzystanie techniki i technologii, ich źródła pochodzenia, zużycie energii, wpływ na środowisko Charakterystyka rynku (wielkość, lokalizacja, typ konsumentów) Niezbędne zezwolenia władz publicznych Plan finansowy (nakłady, zyski itp.) Rola banku – oczekiwania względem banku Harmonogram przedsięwzięcia
Przykładowe projekty EBOR Linia kredytowa dla przedsiębiorstw energetyki cieplnej Pożyczka dla Polskiej Telefonii Komórkowej Pożyczka dla TP S.A. Linie kredytowe na finansowanie MSP