Strategia rozwoju systemu wsparcia ekonomii społecznej w Polsce Krzysztof Więckiewicz Dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Ogólnopolskie Spotkania Ekonomii Społecznej Lublin, 6 października 2011 r. 1

Ekonomia społeczna w zintegrowanych strategiach rozwoju kraju 2 Strategia Sprawne państwo;Strategia Sprawne państwo; Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego;Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego; Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki;Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki; Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa,Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa, Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego.Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego.

Sprawne państwo CEL 4. EFEKTYWNE SYSTEMY OCHRONY PRAW OBYWATELA Kierunek interwencji 4.5.Wysoka jakość i dostępność usług publicznych - zwiększenie udziału obywateli i ich organizacji w realizacji usług publicznych, zgodnie z zasadą pomocniczości - zapewnienie różnorodności dostawców usług publicznych poprzez zwiększenie udziału podmiotów ekonomii społecznej w rynku usług publicznych, zwłaszcza usług świadczonych w interesie ogólnym o charakterze nieekonomicznym. Obywatele powinni być traktowani nie tylko jako odbiorcy usług publicznych, ale także jako ich współtwórcy (co-producers) i dostarczyciele. (…)Należy wyjść z założenia, że obywatele i tworzone przez nich instytucje, takie jak podmioty ekonomii społecznej, zdolne są do generowania adekwatnych rozwiązań. 3

Sprawne państwo – c.d. Warunki rozwoju sektora usług, dostarczanych przez podmioty ekonomii społecznej: - stworzenie przyjaznego otoczenia instytucjonalnego i prawnego dla ich funkcjonowania, - upowszechnienie istniejących już rozwiązań prawnych dotyczących kwestii społecznych (tzw. klauzul społecznych) w procedurach przetargowych. [Podmioty ekonomii społecznej] wykorzystują zasoby uznane za nieprzydatne przez sektor publiczny i prywatny, a także przyczyniają się do redukcji kosztów związanych z wysoką stopą bezrobocia, w grupach zagrożenia marginalizacją społeczną, poprzez ich aktywizację zawodową. 4

Strategia rozwoju kapitału społecznego Cel 2. Poprawa mechanizmów partycypacji społecznej i wpływu obywateli na życie publiczne Priorytet 2.3. Wzmocnienie integracji i solidarności społecznej Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości społecznej i innych form przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu i zawodowemu, w tym wspieranie różnorodnych form samopomocy (pomoc dla samopomocy) Gospodarzem tego obszaru jest MPiPS oraz działający przy nim Zespół ds. rozwiązań systemowych w zakresie ekonomii społecznej. Partnerami są zaś MF, MRR i MEN. 5

Strategia rozwoju kapitału społecznego – c.d. Struktury ekonomii społecznej, obejmujące zarówno przedsiębiorstwa społeczne, jak i podmioty o charakterze integracyjnym, spełniają istotną rolę w kreowaniu kapitału społecznego w wymiarze lokalnym. Rozwój ekonomii społecznej przekłada się na szerokie spektrum usług użyteczności publicznej, które spajają lokalną społeczność w odniesieniu do jej terytorialnego i kulturowego zakorzenienia. Znajduje to potwierdzenie w bliskim kontakcie między dostarczycielem i odbiorcą usług, uwzględniającym zasadę korzyści wzajemnych. 6

Strategia rozwoju kapitału społecznego c.d. Główne planowane działania: * przygotowanie i wprowadzenie nowych rozwiązań legislacyjnych, w tym ustawy o przedsiębiorczości społecznej; przygotowanie i wspieranie wdrażania - długofalowego planu rozwoju przedsiębiorczości społecznej jako integralnego elementu kształtowania polityki rozwoju; przygotowanie i wdrożenie zwrotnych mechanizmów finansowania (pożyczek, kredytów i poręczeń) przedsiębiorczości społecznej oraz innych form aktywizacji zawodowej i społecznej; * włączenie samorządów wojewódzkich jako kluczowego podmiotu, w programowaniu i realizacji wsparcia i rozwoju przedsiębiorczości społecznej na terenie województw, wspierających rozwój na poziomie regionalnym i lokalnym; * stworzenie oraz wprowadzenie systemowych rozwiązań umożliwiających funkcjonowanie na zasadach partnerstwa publiczno-społecznego, certyfikowanych instytucji, wspierających infrastrukturalnie przedsiębiorczość społeczną w zakresie usług, szkoleń i doradztwa; 7

Strategia rozwoju kapitału społecznego - c.d. Główne planowane działania: * przygotowanie i wdrożenie działań edukacyjnych dotyczących przedsiębiorczości społecznej, w tym edukacji dzieci i młodzieży poprzez praktyczną edukację przygotowania do przedsiębiorczości; * wypracowanie, przetestowanie i wdrożenie do polityk publicznych instrumentów oceny społecznej wartości dodanej przedsięwzięć ekonomicznych, w tym przedsiębiorstw społecznych; wsparcie projektów testujących (eksperymentalnych) i wprowadzających innowacyjne mechanizmy przeciwdziałania społecznemu i zawodowemu wykluczeniu; *wspieranie rozwoju różnorodnych form samopomocy, co zwiększy samodzielność obywateli w rozwiązywaniu problemów własnych i lokalnego środowiska 8

Strategia rozwoju kapitału społecznego - c.d Wspieranie rozwoju partnerstwa i innych form współpracy służących przekazywaniu realizacji zadań publicznych obywatelom Główne planowane działania: - zmiany obowiązujących regulacji prawnych umożliwiające poszerzenie zakresu stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych, - upowszechnienie podręczników i zaleceń dotyczących praktycznego stosowania klauzul społecznych. 9

Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki Cel 1: Dostosowanie otoczenia regulacyjnego i finansowego do potrzeb innowacyjnej i efektywnej gospodarki Kierunek działań 1.4. Ułatwienie przedsiębiorstwom dostępu do kapitału we wszystkich fazach ich rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem kapitału wysokiego ryzyka i sektora MSP Rozwój systemu mikrofinansowania - warunkowe preferencyjne instrumenty skierowane do podmiotów ekonomii społecznej w ramach systemu mikrofinansowania Proponowane przez MPiPS dodatkowe zapisy: - wzmocnienie systemu i infrastruktury doradztwa dla podmiotów ekonomii społecznej, - upowszechnienie klauzul społecznych. Podmioty ekonomii społecznej przyczyniają się do budowy kapitału społecznego oraz poprawy konkurencyjności gospodarki poprzez mechanizmy wzajemnościowe oraz dywersyfikację rynku dostawców usług. 10

Strategia rozwoju kapitału ludzkiego Trzeci obszar (Spójność społeczna) Rozwój aktywnych, w tym innowacyjnych form pomocy osobom zagrożonym lub wykluczonym społecznie (w tym: ekonomii społecznej). Stworzenie jednolitego i motywującego systemu wspierania bezrobotnych i poszukujących pracy poprzez silniejsze i bardziej jednoznaczne powiązanie świadczeń społecznych z udziałem w aktywnych programach rynku pracy i ekonomii społecznej. 11

Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa Cel szczegołowy:1. Wzrost jakości kapitału ludzkiego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Priorytet 1.4. Zapobieganie i ograniczanie wykluczenia społecznego oraz redukcja i przeciwdziałanie ubóstwu na obszarach wiejskich Kierunek interwencji Rozwój i promocja ekonomii społecznej Kluczowym dla osiągnięcia zaprojektowanego priorytetu jest rozwój i promocja ekonomii społecznej, które dotyczą kompleksowych działań w zakresie: zapobiegania wykluczeniu społecznemu, odtwarzania więzi kooperacyjnych i upowszechniania myślenia w kategoriach wspólnoty lokalnej i wspólnego dobra, budowania tożsamości lokalnej i lokalnych ponadsektorowych partnerstw na rzecz rozwoju konkretnej społeczności. 12

Systemowe wsparcie ekonomii społecznej w ramach PO KL

WYMIAR CENTRALNY Projekt 1.46 Partnerstwo na rzecz instytucjonalizacji ekonomii społecznej Projekt 1.19 Zinstytucjonalizowany system wsparcia ekonomii społecznej (Działanie 1.2 Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji społecznej PO KL )

WSPARCIE SYSTEMOWE W SFERZE REGULACYJNEJ Projekt 1.46 Zespół do spraw Rozwiązań Systemowych w Zakresie Ekonomii Społecznej Komponenty: prawny, finansowy, edukacyjny, programowy. - projekt ustawy o przedsiębiorczości społecznej i przedsiębiorstwie społecznym, - propozycje rozwiązań finansowych mających wspierać podmioty ekonomii społecznej, - założenia systemu edukacji i promocji ekonomii społecznej, - długofalowa polityka rozwoju ekonomii społecznej.

WSPARCIE SYSTEMOWE W SFERZE INSTYTUCJONALNEJ Projekt 1.19 WSPARCIE SYSTEMOWE W SFERZE INSTYTUCJONALNEJ Projekt 1.19 Cele przedsięwzięcia: Podniesienie poziomu rozwoju i poprawa kondycji ekonomii społecznej w Polsce. Budowa stałych zinstytucjonalizowanych mechanizmów wsparcia merytorycznego podmiotów ekonomii społecznej i ich otoczenia.

WSPARCIE SYSTEMOWE W SFERZE INSTYTUCJONALNEJ Projekt 1.19 Najważniejsze działania (m. in.): WSPARCIE SYSTEMOWE W SFERZE INSTYTUCJONALNEJ Projekt 1.19 Najważniejsze działania (m. in.): Stworzenie systemu akredytacji i standardów działania instytucji wsparcia ekonomii społecznej (AKSES); Stworzenie metodologii oraz narzędzia pomiaru oddziaływania społecznego/społecznej wartości dodanej; Stworzenie i wdrożenie programów edukacji i kształcenia w zakresie ekonomii społecznej – studia podyplomowe w zakresie ekonomii społecznej;

WSPARCIE SYSTEMOWE W SFERZE INSTYTUCJONALNEJ Projekt 1.19 Najważniejsze działania (m. in.): WSPARCIE SYSTEMOWE W SFERZE INSTYTUCJONALNEJ Projekt 1.19 Najważniejsze działania (m. in.): Stworzenie infrastruktury wsparcia dla podmiotów ekonomii społecznej, m. in. poprzez utworzenie 5 Centrów Ekonomii Społecznej; wykreowanie pozytywnego wizerunku marki ekonomii społecznej; przygotowanie i wdrożenie modelowych partnerstw na rzecz ekonomii społecznej w środowisku lokalnym; zorganizowanie 4 Ogólnopolskich Spotkań Ekonomii Społecznej i towarzyszących im działań sieciujących;

WYMIAR CENTRALNY Inne instrumenty wsparcia: - klauzule społeczne w zamówieniach publicznych – planowana jest akcja edukacyjno – promocyjna; - prowadzone są prace nad uruchomieniem funduszu pożyczkowego dla podmiotów ekonomii społecznej.

W YMIAR REGIONALNY Program Operacyjny Kapitał Ludzki SFERA BEZPOŚREDNIEGO WSPARCIA SYSTEMOWEGO Priorytet VII – Promocja integracji społecznej Poddziałanie Aktywizacja zawodowa i społeczna osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Poddziałanie Wsparcie ekonomii społecznej.

Od 1 czerwca 2010 r. w Szczegółowym Opisie Priorytetów PO KL znalazł się nowy typ operacji: Opracowanie, realizacja i monitoring wieloletniego regionalnego planu działań na rzecz promocji i upowszechnienia ekonomii społecznej oraz rozwoju instytucji sektora ekonomii społecznej i jej otoczenia w regionie Wieloletnie regionalne programy na rzecz ekonomii społecznej - wytyczne Ministra Pracy i Polityki Społecznej

Umiejscowienie wieloletniego planu Wojewódzka Strategia polityki społecznej Strategia rozwoju województwa Wymiar strategiczny Wieloletni regionalny plan działań na rzecz promocji i upowszechnienia ekonomii społecznej w województwie oraz rozwoju instytucji sektora es w województwie i jej otoczenia w regionie PO KL VII Programy wojewódzkie Wymiar realizacyjny

Dziękuję za uwagę