BADANIA – INNOWACYJNOŚĆ – WZROST GOSPODARCZY MICHAŁ KLEIBER minister nauki POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI BADANIA – INNOWACYJNOŚĆ – WZROST GOSPODARCZY NAUKA 2004 Warszawa, kwiecień 2004
szansa na ponad 20 % wzrost budżetu nauki BUDŻET NAUKI 2004 2003 rok 2 752 626 646 zł – 0,34 %PKB 2004 rok 2 791 191 000 zł – 0,34 %PKB Dodatkowe wpływy Brak obciążenia składką do PR ~100 mln zł Prywatyzacja 30-70 mln zł Fundusze Strukturalne 158.25 mln € (w latach 2004-2006) 6. Program Ramowy ~ 50 mln € Offset ~ 27 mln $ 100.85 mln € (środki UE) 57.4 mln € (środki prywatne) szansa na ponad 20 % wzrost budżetu nauki POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
USTAWA O FINANSOWNIU NAUKI Cele do osiągnięcia stabilny poziom finansowania badań koniecznych dla rozwoju nauki i edukacji rozwój badań na rzecz Gospodarki Opartej na Wiedzy określenie priorytetowych kierunków badań wpływ na wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarki pozyskiwanie środków pozabudżetowych wykorzystywanie środków z Funduszy Strukturalnych UE tworzenie Polskiej Przestrzeni Badawczej współtworzenie Europejskiej Przestrzeni Badawczej POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
USTAWA O FINANSOWNIU NAUKI Niektóre nowości Program ramowy – ustala minister nauki, służy realizacji polityki naukowej i naukowo-technicznej Projekt celowy (nowa formuła)– badania obejmujące badania stosowane, prace rozwojowe, badania przemysłowe lub przedkonkurencyjne Konsorcja naukowe – grupa jednostek naukowych realizująca wspólne przedsięwzięcie badawcze lub inwestycyjne Sieć naukowa – grupa jednostek naukowych współpracująca w celu rozwoju specjalności naukowych sieci Stypendia naukowe ministra nauki – dla najwybitniejszych młodych (< 35 lat) uczonych Nagrody naukowe ministra nauki – przyznawane co roku 3 nagrody za najwybitniejsze osiągnięcia naukowe. Po raz pierwszy zostaną przyznane w 2005 roku. POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
OPARTEJ NA WIEDZY W POLSCE Raport Banku Światowego OCENA GOSPODARKI OPARTEJ NA WIEDZY W POLSCE Raport Banku Światowego Cel raportu przedstawienie propozycji rozwiązań, które zapewnią zrównoważony wzrost i poprawią konkurencyjność gospodarki dzięki stworzeniu warunków sprzyjających rozwojowi działalności gospodarczej oraz inwestycji, zwłaszcza w zakresie tworzenia i absorpcji wiedzy. Główne zalecenia zwiększenie nakładów na B+R stworzenie efektywnego i dostosowanego do obecnych wyzwań gospodarczych systemu kształcenia ustawicznego rozwój technologii i infrastruktury informatycznej i telekomunikacyjnej zbudowanie instytucji i mechanizmów finansowania wspierających innowacyjną działalność B+R POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
DOKUMENTY STRATEGICZNE Przyjęte przez Radę Ministrów Strategia zwiększania nakładów na działalność B+R w celu osiągnięcia założeń Strategii Lizbońskiej Strategia Informatyzacji e-POLSKA Strategia rozwoju sektora B+R (jako element Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006) Opracowywane Założenia polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej Strategia rozwoju sektora B+R (jako element Narodowego Planu Rozwoju 2007-2013) Wiedza-Informatyzacja-Konkurencyjność – Polska w drodze do Gospodarki Opartej na Wiedzy POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
6. PROGRAM RAMOWY TRUDNOŚCI przy wykorzystaniu nowych instrumentów 6. PR –„Integrated Projects” oraz „Networks of Excellence” – zorientowane na najsilniejsze konsorcja WSPARCIE UCZESTNICTWA W 6. PR do 60% kosztów krajowych ryczałty do 100 tys. zł dla projektów w pełni finansowanych przez KE 30 tys. zł lub 15 tys. zł dla projektów wysoko ocenionych, ale nie przyjętych do finansowania przez KE POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
WYNIKI 6. PR 2003 POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER LP2- liczba polskich zespołow, uczestniczących w projektach skierowanych do finansowania, LP1- liczba polskich zespołow uczestniczących w projektach skierowanych do finansowania o których posiadamy informacje finansowe STAN – KWIECIEŃ 2004 POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
SFERA NAUKI A CZŁONKOSTWO W UE WYKORZYSTANIE FUNDUSZY STRUKTURALNYCH Wsparcie ze strony MNiI: zainicjowanie i realizacja programu Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo- rozwojową a gospodarką w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Narodowego Planu Rozwoju Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw oraz innych programów przewidzianych w NPR dostosowanie przepisów szkolenia POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
FUNDUSZE STRUKTURALNE WZMOCNIENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZY SFERĄ BADAWCZO-ROZWOJOWĄ A GOSPODARKĄ (w ramach sektorowego programu operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw) Cel Poprawa konkurencyjności gospodarki poprzez wzrost innowacyjności, w tym zwiększenie transferu nowoczesnych rozwiązań technologicznych, produktowych i organizacyjnych do przedsiębiorstw i instytucji Spodziewane rezultaty poprawa warunków prowadzenia działalności B+R zacieśnienie współpracy pomiędzy sferą B+R a przedsiębiorstwami, wyrażające się efektywnością wspólnie zrealizowanych projektów mających wpływ na poziom konkurencyjności gospodarki zwiększenie nakładów na prace B+R w przedsiębiorstwach wzrost liczby patentów wzrost przedsiębiorstw innowacyjnych POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
FUNDUSZE STRUKTURALNE WZMOCNIENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZY SFERĄ BADAWCZO-ROZWOJOWĄ A GOSPODARKĄ (w ramach sektorowego programu operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw) Projekty obejmujące badania stosowane i prace rozwojowe: badania przemysłowe i przedkonkurencujne prowadzone przez przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw samodzielnie albo we współpracy z instytucjami naukowymi Budowa, modernizacja i wyposażenie laboratoriów świadczących specjalistyczne usługi dla przedsiębiorstw Budowa, modernizacja i wyposażenie specjalistycznych laboratoriów Centrów Zaawansowanych Technologii i Centrów Doskonałości działających w priorytetowych dziedzinach rozwoju gospodarki Projekty badawcze prowadzone przez Centra Zaawansowanych Technologii Projekty badawcze w obszarze monitorowania i prognozowania rozwoju technologii - foresight POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
FUNDUSZE STRUKTURALNE WZROST KONKURENCYJNOŚĆI PRZEDSIĘBIORSTW (sektorowy program operacyjny) WZMOCNIENIE WSPÓŁPRACY MIĘDZY SFERĄ BADAWCZO-ROZWOJOWĄ A GOSPODARKĄ 195.65 mln € w latach (2004 – 2006) w tym: wkład Wspólnoty 100.85 mln € krajowy wkład publiczny (budżet państwa) 37.40 mln € środki prywatne 57.40 mln € POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII CENTRA ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII KONSORCJUM KOORDYNATOR AERONET – Dolina Lotnicza Politechnika Rzeszowska IBA BIOTON Instytut Biotechnologii i Antybiotyków AKCENT Małopolska Uniwersytet Jagielloński Centrum Zaawansowanych Technologii AGROTECH Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa BIOTECHMED Politechnika Łódzka Centrum Zaawansowanych Technologii Teleinformatycznych dla Przedsiębiorstw Akademia Górniczo – Hutnicza Człowiek – Środowisko – Antyterroryzm – Ochrona Przed Skażeniami Wojskowy Instytut Chemii i Radiometrii Centrum Zaawansowanych Materiałów i Technologii oraz Interdyscyplinarne Centrum Zaawansowanych Technologii Medycznych CAMAT & IZATEM Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Mazowieckie Centrum Zaawansowanych Technologii Instytut Elektrotechniki Zachodniopomorskie Centrum Zaawansowanych Technologii Politechnika Szczecińska ENERGIA –ŚRODOWISKO – ZDROWIE Główny Instytut Górnictwa KAMPUS OCHOTA Uniwersytet Warszawski Centrum Zaawansowanych Technologii Chemicznych Poznań Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Dolnośląskie Centrum Zaawansowanych Technologii Politechnika Wrocławska POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII CENTRA ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII KONSORCJUM KOORDYNATOR Technology Partners Fundacja Partnerstwa Technologicznego „Technology Partners” TIFORA Politechnika Warszawska Pro Humano Tex Politechnika Łódzka Śląskie CZT Politechnika Śląska Centrum Zaawansowanych Technologii i Materiałów dla Opto- i Mikroelektroniki Instytut Fizyki PAN POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII CENTRA ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
DOLINA LOTNICZA ŚWIDNIK – RZESZÓW – KROSNO – BIELSKO-BIAŁA 19 CZŁONKÓW, w tym 16 przedsiębiorstw produkcyjnych – m.in. WSK PZL Rzeszów, WSK Świdnik, WSK Krosno, Snecma Polska, Fiat Avio Polska 2 agencje rozwoju regionalnego 1 uczelnia - Politechnika Rzeszowska 10 000 zatrudnionych 690 mln zł – sprzedaż w 2002 roku 790 mln zł – prognoza na 2003 rok POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
MIĘDZYNARODOWE STUDIA DOKTORANCKIE międzynarodowy skład doktorantów i wykładowców elastyczne finansowanie w ramach dotacji na działalność statutową - średnio ok. 100 tys. zł rocznie w 2004 roku uruchomiono 10 międzynarodowych studiów doktoranckich finansowanie - ponad 1,3 mln zł dziedziny - chemia, biomedycyna, fizyka, matematyka, informatyka, nauki społeczne POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
WSPÓLNE PROJEKTY BADAWCZE wspólne projekty badawcze, przyjmowane w drodze konkursu przez komisję wspólną każdy kraj finansuje swoich wykonawców, według własnych reguł pierwsze konkursy Polska-RFN (realizowanych 15 projektów z neurologii) w przygotowaniu Polska-Francja zainteresowanie innych krajów, w tym USA i Japonii POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
WSPÓLNE PROJEKTY BADAWCZE POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
WSPÓLNE PROJEKTY BADAWCZE POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
KONKURS BIOTECHNOLOGICZNY Cel konkursu Wsparcie realizacji prac naukowych związanych z opracowaniem nowych produktów i technologii z zakresu biotechnologii. Jest to pierwszy program mający za zadanie stworzenie dogodnego środowiska wspierającego od strony naukowej działanie i powstawanie małych oraz średnich firm biotechnologicznych w Polsce. Preferowane były oferty pochodzące od jednostek naukowych, które nawiązały kontakt z firmami biotechnologicznymi (lub uczestniczyły w tworzeniu takich firm). Firmy te powinny zaoferować jednostkom naukowym wdrożenie technologii (lub produktu) stanowiących przedmiot złożonej oferty POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
KONKURS BIOTECHNOLOGICZNY TYTUŁ PROJEKTU REALIZATOR Nowa metoda odcinania etykiety powinowactwa przy oczyszczaniu białek Instytut Biochemii i Biofizyki PAN Nowy analog insuliny o zmodyfikowanym działaniu hipoglikemizującym Instytut Biotechnologii i Antybiotyków Otrzymywanie i ocena eksperymentalnych szczepionek jadalnych przeciw motylicy wątrobowej i rotawirusom świń Instytut Biotechnologii i Antybiotyków, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN, Instytut Parazytologii PAN, Państwowy Instytut Weterynaryjny Opracowanie metod kontroli jakości roślin rozmnażanych in vitro – tulipana, narcyza i liliowca Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa Produkcja preparatów biologicznych do zwalczania bakterii listeria monocytogenes dla przemysłu spożywczego i probiotyków dla ryb Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
KONKURS BIOTECHNOLOGICZNY TYTUŁ PROJEKTU REALIZATOR Fluoryzujący "Cell Chip" - (FCC) Centrum Biologii Medycznej i Mikrobiologii PAN Biotechnologia bakteriofagowa w zwalczaniu lekoodpornych zakażeń bakteryjnych i potencjalne możliwości jej zastosowania w klinicznej immunosupresji i onkologii Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN, Akademia Medyczna w Warszawie, BIOWET – Puławy Technologia produkcji materiałów opatrunkowych z celulozy bakteryjnej Politechnika Łódzka, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich oraz BTL sp. z o.o. Zakład Enzymów i Peptonów w Łodzi Technologia otrzymywania preparatu wieloenzymowego z Aspergillus niger IBT-90 przydatnego w procesach obróbki wyrobów włókienniczych Politechnika Łódzka, Instytut Włókiennictwa w Łodzi, ZPOW Pektowin w Jaśle Opracowanie biotechnologicznej metody syntezy symwastatyny Instytut Chemii Organicznej PAN POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
WAŻNE INWESTYCJE PIONIER - Ogólnopolska Sieć Optyczna Finansowanie z budżetu państwa w latach 2001-2004 - 184 622 748 zł. PIONIER połączy 22 Miejskie Sieci Komputerowe. Zasięg transgraniczny sieci obejmie połączenia z sieciami w krajach graniczących z Polską Sieć optyczna posiada łącze do europejskiej sieci GEANT i dalej z siecią w USA PET – Międzyuczelniany Ośrodek Pozytonowej Tomografii Emisyjnej Wprowadzenia nowej, w Polsce jeszcze nie stosowanej, technologii obrazującej funkcje organów ciała człowieka Pozwala na osiągnięcie precyzji nieosiągalnej w innych metodach obrazowania medycznego. Finansowanie - do 10 mln złotych w latach 2004-2006 SALT - Wielki Teleskop Południowoafrykański SALT jest zlokalizowany w Południowo-Afrykańskim Obserwatorium Astronomicznym w Sutherland na płaskowyżu Karoo kwota dofinansowania ze środków MNiI - 2.5 miliona $ udział w kosztach budowy i eksploatacji SALT’a zapewni polskim astronomom dostęp do 10% czasu teleskopu budowa ma się zakończyć w 2005 r. CERN – Europejska Organizacja Badań Jądrowych Obecnie CERN zrzesza 20 europejskich państw członkowskich: Austrię, Belgię, Bułgarię, Czechy, Danię, Finlandię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Niemcy, Norwegię, Polskę, Portugalię, Słowację, Szwajcarię, Szwecję, Węgry, Wielką Brytanię i Włochy. Z CERN współpracują liczne państwa, nie będące jego członkami. Polscy uczeni biorą udział w najważniejszych przedsięwzięciach badawczych realizowanych przez CERN POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
Narodowy Program Foresight ZDROWIE i ŻYCIE - realizowany w przygotowaniu ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ TECHNOLOGIE INFORMACYJNE I TELEKOMUNIKACYJNE BEZPIECZEŃSTWO Chemikalia i farmaceutyki Bezpieczeństwo żywności Technologie w medycynie POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
NAKŁADY NA B+R STRATEGIA ZWIĘKSZANIA NAKŁADÓW NA DZIAŁALNOŚĆ B+R w celu osiągnięcia założeń Strategii Lizbońskiej* * Dokument MNiI oraz MGPiPS, przyjęty przez Radę Ministrów POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI Celem projektu jest nawiązanie współpracy między władzami samorządowymi regionu a przedsiębiorstwami, uczelniami, instytucjami badawczymi, dostawcami usług finansowych i doradczych, oraz instytucjami użyteczności publicznej oraz opracowanie Regionalnych Strategii Innowacji w poszczególnych regionach – województwach Końcowym rezultatem projektu powinno być przygotowanie do wdrożenia konkretnych programów i działań pilotażowych wynikających ze strategii poprzez ustanowienie odpowiednich dokumentów formalnych określających zasady organizacyjne i źródła ich finansowania. Ponadto celem projektu jest upowszechnienie możliwości wykorzystania funduszy strukturalnych na badania i innowacje w regionach oraz promocja innowacyjnego wizerunku regionu POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
REGIONALNE STRATEGIE INNOWACJI Województwa objęte programem RIS Finansowane przez MNiI Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Świętokrzyskie Finansowane przez UE Śląskie Wielkopolskie Opolskie Zachodnio – pomorskie Warmińsko – mazurskie Pomorskie Podkarpackie Kujawsko-Pomorskie Podlaskie Dolnośląskie POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
SZANSE WSPÓŁPRACY Z POLSKIMI OŚRODKAMI BADAWCZYMI OFFSET Szanse i wyzwania Dolina Lotnicza - centrum doskonałości w zakresie technologii lotniczych (Lockheed Martin) Laboratorium Badania Materiałów – Instytut Lotnictwa (Lockheed Martin) Zakłady Mechaniczne Skarżysko Mesko - produkcja części do najnowocześniejszych rakiet przeciwpancernych (Rafael) OBRUM w Łabędach - nowe konstrukcje ciężkiego sprzętu pancernego w UE (Patria) OBR CTM w Gdyni - produkcja oprogramowania dla jednostek marynarki wojennej (THALES) SZANSE WSPÓŁPRACY Z POLSKIMI OŚRODKAMI BADAWCZYMI POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
WIRTUALNA BIBLIOTEKA NAUKI BIBLIOTEKA WIRTUALNA NAUKI elektroniczny dostęp on line do ponad 2700 zagranicznych czasopism naukowych dostęp dla całego środowiska nauki koszty: 50% użytkownicy, 50% MNiI oszczędność dla użytkowników na dotychczasowej prenumeracie – ponad 30% POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
PROMOCJA NAUKI Nowe Inicjatywy INTERNETOWY SERWIS INFORMACYJNY NAUKA W POLSCE pomyślany jako narzędzie komunikacji środowisk naukowych ze społeczeństwem dofinansowany przez MNiI, realizowany przez PAP bezpłatnie dostępny dla wszystkich uruchomienie – maj 2004 wersja anglojęzyczna – po okresie próbnym EKSPLORATORIUM nowoczesne muzeum nauki pełniące funkcje edukacyjne i promocyjne podpisane porozumienie między ministrem nauki, ministrem edukacji narodowej i sportu oraz prezydentem Warszawy budowa ruszy w 2005 roku WARSZAWSKI PARK TECHNOLOGICZNY (inicjatywa ministra nauki) 15-25 ha w atrakcyjnym miejscu użytkownicy – firmy typu „start-up” i „spin-off”, instytuty i laboratoria kierunki działania – informatyka i telekomunikacja, logistyka i transport, biotechnologia i medycyna, nanotechnologia i nowe materiały, mechatronika i optoelektronika, bankowość i ubezpieczenia DZIEŃ NAUKI 2004 18 września – sobota bierze udział co najmniej 11 ośrodków organizator - MNiI oraz Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
DEBATY MINISTRA NAUKI KOMÓRKI MACIERZYSTE – ŻYCIE ZA ŻYCIE? Wykorzystanie zarodkowych komórek macierzystych – aspekty medyczne i etyczne SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY – W POLSCE? CEL DEBAT – GŁOS NAUKI W WAŻNYCH SPRAWACH PUBLICZNYCH POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
PODSUMOWANIE POLITYKA NAUKOWA DZISIAJ TO: Dbałość o jakość badań Stały wzrost budżetowych środków na B+R+I Stworzenie skutecznego w działaniu otoczenia sfery badań Wprowadzenie stymulatorów finansowania pozabudżetowego Dobre rozpoznanie rzeczywistych potrzeb rozwoju społecznego i gospodarczego kraju Docenianie nauki jako siły napędowej nowoczesnej edukacji Inwestycje w infrastrukturę (w tym informatyczną) Osiąganie ‘masy krytycznej’ zespołów badawczych poprzez szeroką współpracę krajową i zagraniczną Racjonalna selektywność finansowania badań (obszary, instytucje) Wspieranie młodych naukowców Promocja nauki jako kluczowej inwestycji w rozwój kraju Rozumienie znaczenia społeczności lokalnych POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER
CZEKA NAS LEPSZA I CIEKAWSZA PRZYSZŁOŚĆ PODSUMOWANIE KONSEKWENTNA REALIZACJA TAKIEJ POLITYKI NAUKOWEJ JEST KLUCZOWYM ELEMENTEM STRATEGII SUKCESU POLSKI NA NAJBLIŻSZE DEKADY MAMY POWODY DO OSTROŻNEGO OPTYMIZMU – przy mądrej zgodzie środowiska naukowego co do celów i harmonijnej współpracy ze swoim ‘otoczeniem’ CZEKA NAS LEPSZA I CIEKAWSZA PRZYSZŁOŚĆ POLSKA NAUKA W ROKU AKCESJI MICHAŁ KLEIBER