Współczesne konfiguracje organizacji Struktura sieciowa to szczególny typ powiązań, relacji między organizacjami. Takie powiązania nazywane są: sieciami,sieciami, gronami,gronami, konstelacjami,konstelacjami, korporacjami wirtualnymi.korporacjami wirtualnymi. Sieć to struktura nie posiadająca centrum, żadnych stałych relacji.
Organizacje, struktury sieciowe opierają się na dość radykalnych założeniach: podstawową zasadę tworzenia i funkcjonowania struktur – hierarchię zastąpiono heterarchią, co oznacza równoległość i zmienność ośrodków władzy, poziomy przepływ informacji między rozproszonymi jednostkami organizacyjnymi; zrezygnowano w niej z kierowników średniego szczebla, których funkcje przejmują kierownicy i pracownicy zespołów zadaniowych;
następuje w nich także znaczne ograniczenie tradycyjnych funkcji naczelnego kierownictwa, a także zmiana w sposobie ich rozumienia. Do zadań naczelnego kierownictwa w zarządzaniu siecią zalicza się: - określanie generalnych wizji i strategii, - dbałość o jakość, - wywieranie metodologicznych i dyscyplinujących nacisków na pracowników i zespoły, - pozyskiwanie atrakcyjnych inwestorów, - usprawnianie „systemu uczenia się” sieci i rotacji ekspertów.
struktury sieciowe kwestionują klasyczną zasadę jedności rozkazodawstwa i taylorowski podział pracowników na koncepcyjnych i wykonawczych, zasada ta jest eliminowana na rzecz kontroli i koordynacji dokonywanych w złożonych, horyzontalnych relacjach miedzy jednostkami organizacyjnymi.
Organizacja – sieć jest: otwarta, adaptacyjna, innowacyjna, kreatywna, elastyczna - może szybciej się przekonfigurować w celu rozwiązania określonych problemów, obejmuje liczne działania nie tylko rutynowe.
Struktury klasyczne: formalne wysoko ustrukturalizowane kierowanie kontrola pracownicy to koszty zarządzanie własnymi informacjami hierarchiczna struktura unikanie ryzyka wkład indywidualny Struktury sieciowe: nieformalne luźno ustrukturalizowane delegowanie, pełnomocnictwo kolektywizm, partycypacja pracownicy to majątek zarządzanie rozproszoną informacją spłaszczona struktura zarządzanie ryzykiem wkład zespołowy
Struktura wirtualna Jest odmianą struktury sieciowej. Jej cechą charakterystyczną jest brak pomiędzy jej uczestnikami bezpośredniego kontaktu (twarzą w twarz). Nie ma też hierarchii, a cała współpraca opiera się na wzajemnym zaufaniu.
Organizacja fraktalna Fraktal to figura geometryczna płaska lub przestrzenna, której małe fragmenty oglądane w powiększeniu wyglądają tak samo, jak cała figura. W matematyce, fizyce i przyrodzie są to kształty i struktury, które choć wydają się nieregularne, wykazują pewną szczególną powtarzalność w swej przypadkowości.
Organizacja fraktalna jest złożona. W myśl tej teorii całą organizację nazywa się makrofraktalem, a jej poszczególne części to mikrofraktale - autonomiczne zespoły pracownicze będące same dla siebie „sterem, żeglarzem i okrętem”. Organizacja fraktalna to taka, która: działa opierając się na samoorganizujących się autonomicznych zespołach pracowniczych,
buduje samopodobną strukturę organizacyjną, ma możliwość ciągłego zmieniania struktur, dzięki czemu jest uzyskiwany wysoki poziom adaptacyjności w zmiennych warunkach rynkowych, dzięki zastosowaniu elastycznych form pracy osiąga wysoki poziom witalności, co przekłada się na możliwość szybkiego reagowania na zmiany zachodzące zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz organizacji,
daje możliwość optymalnego wykorzystania zasobów organizacji, pozwala na nawigowanie w kierunku wytyczonym dla wszystkich jednostek fraktalnych, najlepiej sprawdza się w warunkach burzliwego otoczenia o dużej dynamice zmian, wymaga od swoich członków zdolności komunikacyjnych, umiejętności szybkiego uczenia się, chęci dzielenia się wiedzą oraz dużej mobilności i elastyczności w działaniu,
Cechy organizacji fraktalnej samoorganizacja – są autonomiczne, mają swobodę w formułowaniu celów, same kształtują swoje wewnętrzne i zewnętrzne stosunki; wybierają metody, techniki działania i podejmowania decyzji, pozyskiwania zasobów, itp.; samopodobieństwo – to zdolność do powielania się, przenoszenia matrycy wcześniejszej struktury na nowo powstającą; idzie za tym kopiowanie realizowanego dotychczas systemu celów, zadań i funkcji;
witalność i dynamika – to „ruchliwość”, ruch, zmiana organizacji oraz jej elementów (pojawianie się i zanikanie zespołów fraktalnych), zdolność do reagowania na pojawiające się w otoczeniu możliwości, do dostosowywania się do wymagań rynku; samooptymalizacja – to optymalizowanie funkcjonowania organizacji na różnych poziomach prowadzące np. do lepszego gospodarowania różnymi zasobami;
nawigowanie – to ciągłe sprawdzanie, modelowanie i ewentualnie korygowanie własnych pozycji w odniesieniu do innych fraktali; to swoboda w zakresie celu nawigowania tzn. określonej przestrzeni decyzyjnej, zachowań, wykorzystywanie „map nawigowania”.
Organizacja w ruchu To organizacja, która jest w stanie bardzo szybko dostosowywać się do wymagań otoczenia, dostrzegać i rozumieć potrzebę ciągłych zmian, bo zmienia się rynek, która uczy się, jest zdolna do tworzenia czegoś nowego, do wdrażania innowacji
Organizacje w ruchu cechuje: wyczucie i umiejętność diagnozowania sytuacji rynkowej, pozwalające na szybkie reagowanie na płynące z zewnątrz impulsy pobudzające do zmian oraz na wewnętrzne zmienianie się w sposób planowy i ciągły, radzenie sobie z dużą niepewnością działania związaną ze zmianami, co wyraża się w przychylnych postawach wobec zmian, przedłużanie w cyklu życia organizacji tzw. fazy młodości, co znajduje odzwierciedlenie w takich jej cechach jak: energia, odwaga, zapał, świeżość spojrzenia i pomysłowość.
Wyodrębnia się trzy formy ruchu organizacyjnego: ruch w otoczeniu organizacji – to zmiany makroewolucyjne (transformacyjne), ruch wewnątrz organizacji – między jej członkami, związany także z cyklem życia organizacji, jej wzrastaniem, zdobywaniem pozycji na rynkach, starzeniem się, ruch indywidualny – związany z jednostkowymi dążeniami, walką o władzę, o kontrolę nad innymi i możliwością realizacji interesów.