Jakość i bezpieczeństwo żywności Pawel Bartoszek Poznański Park Naukowo-Technologiczny

Terminy składania wniosków STREP, CA, SSA – 1- stopniowa procedura składania wniosków 7 lipiec – data ogłoszenia konkursu 8 luty 2005 – termin zamknięcia konkursu ok. Maja 2005 – wyniki konkursu

Terminy składania wniosków Sieci doskonałości (NoE), projekty zintegrowane (IP) - 2- stopniowa procedura składania wniosków 7 lipiec 2004 – data ogłoszenia konkursu 7 październik 2004 – termin zamknięcia konkursu – złożenie szkicu wniosku 2-ga poł. Lisopada 2004 – wyniki I etapu 8 luty 2005 – termin złożenia całkowitego wniosku Maj/ czerwiec 2005 – wyniki konkursu

Budżet konkursu IP & NoE 152 M Euro SREP & CA 54 M Euro SSA 5 M Euro

Tematyka konkursu 1.Całkowity łańcuch żywieniowy Projekty związane z jakością i bezpieczeństwem całkowitego łańcucha żywnościowego od konsumpcji do produkcji podstawowej i paszowej. Celem obszaru jest produkcja lepszej jakościowo i bezpieczniejszej żywności z jasno określonymi korzyściami dla konsumentów.

1. Całkowity łańcuch żywieniowy T Zwiększanie konsumpcji owoców poprzez dostarczanie na rynek wysokojakościowych płodów rolnych wyprodukowanych przy pomocy metod bezpiecznych dla środowiska i zrównoważonych. Temat jest ograniczony jedynie do wieloletnich gatunków drzewiastych Projekt musi być kompatybilny z obecnie realizowanymi projektami Obowiązkowy udział przemysłu w projekcie! IP

1. Całkowity łańcuch żywieniowy T Zwiększenie jakości i innowacyjności tradycyjnych europejskich systemów produkcji żywności Projekt musi objąć badaniami oczekiwania konsumentów, technologie wytwarzania, dystrybucje i marketing Obowiązek przekazania rezultatów projektu przyszłym beneficjentom technologii lub produktu Ważna rola MŚP IP lub NoE

1. Całkowity łańcuch żywieniowy T Zwiększenie jakości i bezpieczeństwa gotowych do spożycia artykułów żywnościowych i półproduktów poprzez zastosowanie nowych i innowacyjnych technologii Monitoring jakości i bezpieczeństwa surowców Zwiększenie oferty produktowej Zmniejszenie ilości składników w produktach tj.: soli, cukru i tłuszczów nasyconych) Użycie metod zabezpieczających przed skażeniami chemicznymi i patogenami STREP

Tematyka konkursu 2.Epidemiologia chorób i alergii związanych z żywnością Cel: Badania złożonych zależności pomiędzy żywieniem i metabolizmem, systemem immunologicznym, genetyką i społeczno-ekonomicznymi czynnikami w celu identyfikacji czynników ryzyka i opracowanie wspólnej europejskiej bazy danych.

2. Epidemiologia chorób i alergii związanych z żywnością T Wpływ diety i stylu życia na zdrowie dzieci Zapobieganie chorobom związanym z żywnością np. otyłości, osteoporozie Wiek objęty badaniami: od 2 lat do wczesnego okresu dojrzewania IP

2. Epidemiologia chorób i alergii związanych z żywnością T Opracowanie transeuropejskiej metodologii badania konsumpcji żywności Zebranie informacji do porównań międzyregionalnych Opracowanie instrumentu do badań różnic kulturowych Wyniki będą wykorzystane w przyszłości do badań epidemiologicznych i pomiaru stanu zdrowia w Europie Obowiązkowe uczestnictwo nowych krajów członkowskich STREP

2. Epidemiologia chorób i alergii związanych z żywnością T Zagrożenia i korzyści dla zdrowia wynikające ze zwiększania się globalnego handlu żywnością Badania nad egotyczną lub/i importowaną żywnością, surowcami i składnikami na zdrowie Europejskiego konsumenta Uczestnictwo przemysłu (MSP) wysoko rekomendwane STREP

Tematyka konkursu 3.Wpływ żywności na zdrowie człowieka Cel: Badanie wpływu diety na zdrowie człowieka: Opracowanie porad dot. diety Opracowanie nowych produktów dla zdrowia (np.. żywność funkcjonalna, OGM) Wykorzystanie nowych możliwości biotechnologicznych i proteomicznych

3. Wpływ żywności na zdrowie człowieka T Zrozumienie wyborów konsumentów i zwyczajów żywieniowych Badania czynników wpływających na wiedzę człowieka o żywności (tj.: fizykochemiczne własności, opakowanie, styl życia, płeć, status) Wyniki zostaną zastosowane w akcjach promocyjnych (zdrowa żywność) Obowiązkowy udział przemysłu i organizacji konsumenckich NoE

3. Wpływ żywności na zdrowie człowieka T Dieta i zapobieganie chorobom układu krążenia Badanie wpływu składników żywności i napojów występujących na rynku i ludzkiego podłoża genetycznego do zapobiegania i leczenia chorób układu krążenia Uczestnictwo związków pacjentów pożądane IP

3. Wpływ żywności na zdrowie człowieka T Udoskonalenie zdrowia pacjentów poprzez dietę Badanie zależności pomiędzy programem żywienia i terapiami pacjentów narażonych na: choroby infekcyjne, transplantacje, raka Zalecana współpraca ze: szpitalami, przemysłem, grupami pacjentów IP

3. Wpływ żywności na zdrowie człowieka T Catering i jedzenie poza domem Zrozumienie i udoskonalanie zachowań europejskich konsumentów podczas ich posiłków poza domem (szkoły, restauracje, pociągi) Zwiększanie świadomości konsumentów nad jakością spożywanych poza domem posiłków Udział przemysłu, MSP, stowarzyszeń konsumenckich wysoko zalecany CA

Tematyka konkursu 4.Proces „traceability” wzdłuż łańcucha żywieniowego Cel: Zwiększenie zaufania konsumentów dla dostaw żywności poprzez naukowe i technologiczne wzmocnienie procesu „traceability”. Identyfikacja OGM i biotechnologicznie udoskonalanej żywności.

4. Proces „traceability” wzdłuż łańcucha żywieniowego T Łańcuch dostaw produktów schłodzonych i mrożonych Identyfikacja, rozpowszechnianie i zatwierdzanie efektywnych technologii, urządzeń i sposobów na ciągły monitoring warunków środowiskowych, jakości, bezpieczeństwa, oszczędności energii w łańcuchu produkcji, transportu, składowania i dystrybucji schłodzonych i mrożonych produktów Uczestnictwo przemysłu obowiązkowe IP

4. Proces „traceability” wzdłuż łańcucha żywieniowego T Wrażliwość żywności i feed chains na niebezpieczne środki i substancje Optymalizacja metody śledzenia wybranych produktów, w tym wody pitnej, pod względem wystawienie produktów na niebezpieczeństwo skażenia (chemiczny lub biologiczny terroryzm) Identyfikacja zagrożeń i opracowanie rozwiązań Rekomendowane korzystanie z doświadczeń krajów trzecich STREP

Tematyka konkursu 5.Metody analizy, wykrywania i kontroli Cel: Ulepszanie, zatwierdzanie i harmonizacja niezawodnych i skutecznych strategii poboru próbek i ich badań na skażenia chemiczne i występowanie patogenów (wirusy, bakterie, grzyby, pasożyty, drożdże, BSE); jak również kontrola bezpieczeństwa i zapewnienie dokładności danych dla analizy ryzyka.

5. Metody analizy, wykrywania i kontroli T Nowoczesne narzędzia do harmonizacji oceny i komunikacji o ryzyku Metody oceny ryzyka związane z małymi dawkami mieszanin niebezpiecznych substancji Porównywanie warunków w różnych krajach Oddziaływanie na normy i regulacje IP

5. Metody analizy, wykrywania i kontroli T Zaawansowane, szybkie, nieniszczące i nieinwazyjne techniki badania żywności i paszy Szybkie skanowanie jakości i bezpieczeństwa surowców żywnościowych Metody łatwe do użycia (np. sensory optyczne) Obowiązkowy udział MŚP Technologie respektujące postanowienia ETAP IP

5. Metody analizy, wykrywania i kontroli T Badanie podstaw TSE umożliwiające racjonalne opracowanie strategii wykrywania i kontroli Koncentracja na biologii molekularnej i porównawczych charakterystyki strukturalnych „TSE strain” STREP

Tematyka konkursu 6.Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe Cel: Opracowanie niskonakładowego systemu uprawy (np. organicznego). Wykorzystanie biotechnologii i genomiki do produkcji zdrowszej żywności.

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Udoskonalania jakości plonów na rzecz zdrowia ludzkiego Wprowadzanie nowoczesnych metod hodowli (inżyniera genetyczna) do produkcji owoców i warzyw o ulepszonym składzie, które spełnią udowodnione żądania konsumentów i producentów. Owoce z drzew są wyłączone z działania Uczestnictwo w międzynarodowym projekcie genetycznym jest zalecane IP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Nowoczesne metody produkcji i dystrybucji wysokojakościowej i bezpiecznej żywności Przetwarzanie, konserwowanie i pakowanie do zastosowania w przemyśle Szeroka gama technologii Określenie minimalnego zużycia wody i produkcji odpadów Przedłużenie życia produktu przy zachowaniu jakości IP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Wykorzystanie genomiki i epigenetyki do opracowania zrównoważonej strategii hodowli zwierząt do udoskonalenia długookresowej jakości i bezpieczeństwa produktu Niskonakładowa produkcja zwierzęca (dot. również ryb i drobiu) Rezultat: dane genomiczne i genetyczne dot. określonych cech zwierząt IP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Sieć diagnozy i kontroli choroby pomoru zwierząt Konsolidacja doświadczeń Współpraca z krajami poza UE i organizacjami międzynarodowymi będzie nawiązana w ramach projektu NoE

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Zrównoważone pszczelarstwo i produkcja miodu Produkcja miodu o lepszej jakości poprzez kontrolę szkodników i patogenów w pasiece Zalecana współpraca z krajami INCO Uczestnictwo MŚP rekomendowane STREP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Metody kontroli robaków pasożytniczych w inwentarzu żywym Zmniejszenie zapotrzebowania na leki przeciwko wielokomórkowym pasożytom Opracowanie korzyści i zagrożeń nowej metody STREP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Opracowanie skutecznego i stałego systemu bezpieczeństwa dla roślin genetycznie modyfikowanych Dot. plonów zbieranych dla owoców, ziaren i części wegetacyjnych Przy analizie technicznej konieczne uczestnictwo socjologów, ekonomistów i ekspertów ds. komunikacji Rezultat to umożliwienie współistnienia konwencjonalnego i genetycznie zmodyfikowanego plonu STREP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Udoskonalona produkcja mięsa króliczego Podniesienie jakości mięsa króliczego poprzez polepszenie zdrowia królików Badanie nad sposobem hodowli królików STREP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Racjonalne użycie wody dla jakości i bezpieczeństwa plonów Opracowanie udoskonalonego systemu irygacji we współpracy z przemysłem i jego zastosowanie w praktyce Zalecana współpraca z krajami INCO STREP

6. Bezpieczniejsze i bardziej przyjazne środowisku metody produkcji i technologie oraz zdrowsze artykuły żywnościowe T Mycobacterium avium podgatunek paratuberculosis – diagnoza i kontrola Stworzenie nowych narzędzi diagnozy MAP w zwierzętach w celu ich eliminacji z produktów mięsnych i badanie ich roli w chorobie Crohn’a STREP

Tematyka konkursu 7.Wpływ żywienia zwierząt na zdrowie człowieka Cel: Zrozumienie wpływu żywienia zwierząt na zdrowie człowieka, włączając OGM i podgatunki różnego pochodzenia.

7. Wpływ żywienia zwierząt na zdrowie człowieka T Wpływ zróżnicowanego żywienia w hodowlach wodnych na zdrowie człowieka Opracowanie nowoczesnych mieszanek żywieniowych (z roślin, alg, itd.) i ich reakcji z genotypami w celu podniesienia jakości owoców morza Uczestnictwo MŚP i krajów INCO rekomendowane IP

7. Wpływ żywienia zwierząt na zdrowie człowieka T Opracowanie alternatywnych źródeł składników pokarmowych w żywieniu inwentarza żywego Włączając drób, ale bez ryb Alternatywne źródła – roślinne, algi Określenie wartości ekonomicznych i żywnościowych nowych rozwiązań Uczestnictwo MŚP i INCO zalecane STREP

Tematyka konkursu 8.Zagrożenia dla zdrowia występujące w środowisku Cel: Identyfikacja czynników wpływających na zdrowie ludzkie, zrozumienie i działań i ograniczenie i ich negatywnego wpływu

8. Zagrożenia dla zdrowia występujące w środowisku T Ocena wpływu metali na zdrowie człowieka – źródła, korzyści i zagrożenia toksyczne Badania podatności jednostki, również grup wrażliwych jak dzieci i osoby starsze MŚP mogą wziąć udział w opracowaniu metod testowych i biosensorów Nowe kraje członkowskie mogę posłużyć jako tereny o specificznych terenach zagrożenia IP

8. Zagrożenia dla zdrowia występujące w środowisku T Opracowanie biomarkerów zagrożeń chemicznych i ich efektów, przy użyciu metody matka-dziecko kohorty urodzeń i biobanków Zagrożenia chemiczne związane ze zdrowiem człowieka (rak, zaburzenia odpornościowe) Gdzie możliwe, zastosować metodę in-vitro IP

8. Zagrożenia dla zdrowia występujące w środowisku T Ocena korzyści i potencjalnych efektów dla zdrowia ludzkiego wynikających ze składników zanieczyszczających środowisko znajdujących się w wybranych grupach żywności Efekty badań powinny być porównywalne, powinny stworzyć ranking ryzyka, metody analizy i modele przewidywania STREP

8. Zagrożenia dla zdrowia występujące w środowisku T Badania wpływu długotrwałego oddziaływania produktów ubocznych odkażonej wody pitnej Badanie zagrożenia zdrowia ludzkiego (np.. rakiem, przedwczesny poród, defekty narodzin) STREP

Dobre rady Przejrzeć listę już dofinansowanych projektów w 1-szym i 2-gim callu – nie powielać tematów, a jedynie je uzupełniać i kontynuować Realizować przyjęte polityki europejskie: Environmental Technology Action Plan (ETAP) - the Life Sciences and Biotechnology Action Plan - tion_en.html tion_en.html

Dobre rady the European Environmental Health Strategy (SCALE initiative) - dex_en.htm Zalecane jest aby 15% budżetu projektu przypadło na MŚP Popierana jest współpraca międzynarodowa (INCO, kraje trzecie)