Organizacja dydaktyki w oparciu o modułowe programy kształcenia dr inż. Franciszek Pawlak

Organizacja dydaktyki w oparciu o modułowe programy kształcenia Kartezjusz: a) powiedz mi będę wiedział, b) objaśnił mi będę pamiętał, c) pozwól mi to zrobić będę umiał. 1.Formalnoprawne podstawy opracowywania programu nauczania dla zawodu. 1.1 podstawa programowa – obowiązkowe, na danym etapie kształcenia, zestawy celów i treści nauczania oraz umiejętności, a także zadania wychowawcze szkoły podstawa programowa jest jedynym urzędowym dokumentem dla każdego zawodu ujętego w klasyfikacji zawodów podstawa programowa stanowi bazę do opracowania standardów wymagań będących podstawa przeprowadzania egzaminów zawodowych podstawa programowa wyznacza wymagania dla autorów programów nauczania. 1.2 program nauczania – zbiór celowych układów umiejętności i treści nauczania ujętych w podstawie programowej w danym zawodzie, wraz z wytycznymi dotyczącymi realizacji procesu kształcenia i oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia

1.2.1 program nauczania powinien zawierać: a)Plany nauczania dla typów szkół, b)Programy nauczania przedmiotów zawodowych zawierające: 1) szczegółowe cele kształcenia, umiejętności, które powinny być opanowane przez ucznia, 2) materiał nauczania w formie haseł, 3) wskazania metodyczne do realizacji programu. c)Treść kształcenia = materiał nauczania, uczenia się 2. Teoretyczne podstawy konstruowania modułowego programu nauczania dla zawodu 2.1 jednostka modułowa – najmniejsza wyodrębniona logicznie cząstka pracy lub logiczny i możliwy do przyjęcia wycinek pracy dla zawodu lub zakresu pracy o jasno określonym rozpoczęciu i zakończeniu, zwykle nie poddawany dalszym podziałom. Jego rezultatem jest produkt, usługa lub istotna decyzja.

2.2 Moduł umiejętności zawodowych – stanowi specyfikację pracy wyrażoną w jednostkach modułowych. Liczba jednostek modułowych, składających się na moduł umiejętności zawodowych może wahać się od jednej do kilkunastu, a nawet do kilkudziesięciu. 2.3 zawód – zbiór zadań wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji ( wiadomości, umiejętności i określonych cech psychofizycznych). 2.4 stanowisko pracy – najmniejsza jednostka organizacyjna, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej przez pracownika lub obsługiwanej przez pracownika w celu jednorazowego lub ciągłego wykonywania wyznaczonej mu pracy – zadań zawodowych. 2.5 jednostka modułowa szkoleniowa – część modułu kształcenia w zawodzie 2.6 moduł szkoleniowy – wyodrębniony element programu nauczania, odnoszący się do określonej grupy treści programowych, realizowanych w procesie kształcenia.

3. System kodowania modułów i jednostek modułowych  Symbol cyfrowy zawodu według klasyfikacji zawodów,  Symbol literowy oznaczający kategorię modułów: a)O – dla modułów ogólnozawodowych, b)Z – dla modułów zawodowych, c)S – dla modułów specjalizacyjnych.  Cyfrę arabską oznaczającą kolejny moduł lub jednostkę modułową. Przykładowy zapis kodowania modułu: 311[50]. O1 311[50] – symbol cyfrowy zawodu: technik mechatronik O1 – pierwszy moduł ogólnozawodowy = Podstawy mechatroniki

Przykładowy zapis kodowania jednostki modułowej: 311[50].Z [50] – symbol cyfrowy zawodu: technik mechatronik Z1 – pierwszy moduł zawodowy = Proces projektowania urządzeń i systemów mechatronicznych 02 – druga jednostka modułowa w module Z1 = Projektowanie układów elektropneumatycznych urządzeń i systemów mechatronicznych. 311[50].S [50] – technik mechatronik S1 – proces programowania i użytkowania obrabiarek sterowanych numerycznie 03 – programowanie i użytkowanie frezarek CNC

Plan nauczania – czteroletnie technikum, zawód – technik mechatronik 311[50] podbudowa programowa - gimnazjum Lp.Moduły kształcenia w zawodzieLiczba godz. tyg./ na 4 lata nauczania 1.Podstawy mechatroniki7 2.Technologie i konstrukcje mechaniczne6 3.Procesy projekt. urządz. i syst. mechatronicznych10 4.Technologia montażu urządz. i syst. mechatronicz.5 5.Procesy progr. i użytk. urządz. i syst. mechatronicz.7 6.Technologia napraw urządz. i syst. mechatronicznych6 7.Język obcy zawodowy2 8.Proces program. i użytk. obrabiarek sterow. numer.7 9.Razem50

Plan nauczania – czteroletnie technikum, zawód: technik mechatronik 311[50], podbudowa programowa: gimnazjum Lp.Przedmioty nauczaniaLiczba godzin tygodniowo na 4 lata 1.Podstawy mechatroniki9 2.Technologie i konstrukcje mechaniczne10 3.Urządzenia i systemy mechatroniczne10 4.Pracownia urządzeń mechatronicznych12 5.Język obcy zawodowy2 6.Zajęcia specjalizacyjne7 7.Razem50

Moduł 311[50].01 – podstawy mechatroniki Symbol jedn. moduł. Nazwa jednostki modułowejGodz. na realizację 311[50].01.01Definiowanie pojęcia „ mechatronika”6 311[50].01.02Przestrzeganie zasad BHP16 311[50].01.03Badanie obwodów elektrycznych prądu stałego40 311[50] „ „ „ „ przemienn [50].01.05Analizowanie działania ukł. analogowych i cyfrow [50]01.06Analizowanie działania układów mikroprocesowych20 311[50]01.07Analizowanie działania układów pneumatycznych40 311[50]01.08Analizowanie działania układów hydraulicznych35 Razem252

Schemat układu jednostek modułowych – moduł 311[50].01 Podstawy mechatroniki » 311[50] » Definiowanie pojęcia „ mechatronika” » 311[50]01.02 » Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy » 311[50]01.03 » Badanie obwodów elektrycznych prądu stałego » 311[50]01.04 » Badanie obwodów elektrycznych prądu przemiennego » 311[50]01.05 » Analizowanie działania układów analogowych i cyfrowych » 311[50]01.06 » Analizowanie działania układów mikroprocesorowych » 311[50]01.07 » Analizowanie działania układów pneumatycznych » 311[50]01.08 » Analizowanie działania układów hydraulicznych

Wymogi do realizacji kształcenia modułowego w zawodzie technik mechatronik.  Pracownia elektrotechniki i elektroniki,  Pracownia automatyzacji procesów,  Pracownia komputerowego wspomagania projektowania,  Pracownia wytwarzania elementów konstrukcyjnych,  Pracownia symulacyjna bhp.  Minimum 5 stanowisk w każdej pracowni,  Każde stanowisko odpowiednio wyposażone ( wyposażenie określa program nauczania).

Przedmiot: podstawy mechatroniki Lp.Działy tematyczne – w przedmiocieLiczba godz. 1.Istota mechatroniki9 2.BHP, ochrona przeciwpożarowa i ochrona środowiska54 3.Obwody elektryczne90 4.Układy elektroniczne72 5.Układy pneumatyczne54 6.Układy hydrauliczne45 7.Razem324

Arkusz hospitacyjny Imię, nazwisko nauczyciela …………………………………………………Przedmiot ………………………………. Data……………….. Temat lekcji ……………………………………………………………………………………………….. Przygotowanie do lekcji – przedstawienie konspektu Realizacja założonych celów Rozplanowanie w czasie ogniw lekcji Sprawność organizacyjna lekcji Metody pracy z uczniami Zastosowane środki dydaktyczne Odwoływanie się do posiadanej wiedzy Sposób aktywizacji uczniów Aktywność uczniów na lekcjach Zrozumiałość poleceń i przekazywanych treści Indywidualizacja pracy z uczniami Notatki uczniów – praca domowa Relacje nauczyciel – uczeń ( kultura, takt, atmosfera)

Dane do lekcji hospitowanej – przygotowuje nauczyciel przed hospitacją Imię, nazwisko nauczyciela Klasa Przedmiot Nr programu Podręcznik Temat lekcji Cele lekcji Metody Środki dydaktyczne Sposoby aktywizacji uczniów Lekcja w planie dydaktycznym

Porównanie systemów kształcenia tradycyjnego ( przedmiotowego) 1.Kształcenie tradycyjne:  Podział na przedmioty,  Przedmioty prowadzone w jednostkach czasowych 45 minutowych,  Udział biorą uczniowie całej klasy,  Podział na część teoretyczną i praktyczną,  Nacisk położony na zdobywanie wiedzy „ jednostronny” ( od nauczyciela do ucznia)  Umiejętności praktyczne kształcone na zajęciach praktycznych i praktykach zawodowych. 2.Kształcenie modułowe:  Nie ma podziału na przedmioty,  Zajęcia odbywają się w grupach do 16 osób,  Zajęcia prowadzone w blokach od 2 do 6 godz. lekcyjnych ( zależnie od modułu)

c.d porównań  Zajęcia prowadzone metodami: pokaz z objaśnieniem, dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia praktyczne – obliczeniowe, pomiarowe, montażowe,  Nie ma podziału na zajęcia praktyczne i praktyki zawodowe,  Jest to proces uczenia się uczniów. Zadania do wykonania na zaliczenie przedmiotu. 1.Podzielić moduły na poszczególne lata nauki, wg wzoru: 2. Określić ( ustalić) tematy zajęć ( lekcji) prowadzone w wybranych jednostkach modułowych oraz metody ich realizacji wg wzoru: Moduły kształcenia Kl. I; kl. II; kl. III; kl. IVUwagi Symbol jedn. moduł. Nazwa jedn. modułowejIlość godz. Uwagi

Plan dydaktyczny Lp.Temat lekcjiLiczba godz. Forma realizacji Uwagi

Propozycje tematów pracy końcowej Temat. Konstruowanie modułowego planu dydaktycznego dla zawodu…………………… w klasie ………….. Przykładowy plan pracy Wstęp Rozdział 1. Założenia ogólne kształcenia modułowego 1.1 Rozwój koncepcji kształcenia modułowego 1.2 Terminologia w kształceniu modułowym Rozdział 2. Podstawy prawne konstruowania planu dydaktycznego 2.1 Podstawa programowa 2.2 Program nauczania 2.3 Plan nauczania Rozdział 3. Opis modułów w zawodzie …………………….dla…………

Rozdział 4. Założenia programowo – organizacyjne kształcenia w zawodzie Rozdział 5. Plan dydaktyczny dla zawodu ……………………………… kl..…………………… Rozdział 6. Projekt wyposażenia pracowni do realizacji planu dydaktycznego w klasie. Rozdział 7. Przykładowe konspekty zajęć ( 3 konspekty) Zakończenie Bibliografia

Scenariusz ( konspekt) lekcji ( zajęć) 1) Klasa ……………….. 2) Jednostka modułowa…………………………….. 3) Nauczyciel……………………………………………… 4)Temat ……………………………………………………………………………………………………………………. 5) Cel ogólny( zgodny z treścią programową)…………………………………………………………… 6) Cele szczegółowe ( odpowiedzieć na: uczeń umie wykonać, uczeń potrafi, uczeń dokona), 7) Środki dydaktyczne ( wymienić np. podręczniki, karty pracy, sprzęt jaki?, urządzenia itd.) 8)Metody ( np..ćwiczenia praktyczne, pogadanka, pokaz, itd.) 9)Formy pracy ( np. praca zbiorowa, indywidualna, grupowa) 10)Przebieg lekcji:  Powitanie,  Sprawdzenie obecności,  Powtórzenie materiału z ostatnich lekcji ( zajęć)  Nawiązanie do nowego tematu

 Instruktaż wstępny ( przy wykonywaniu ćwiczeń),  Instruktaż bieżący ( przy ćwiczeniach), 11) Podsumowanie zajęć:  Ocena wykonywanych czynności ( przy ćwiczeniach),  Zadanie 2,3 pytań ( przy prowadzeniu lekcji), 12) Zadanie domowe, 13) Pożegnanie.