Perspektywa finansowa Różnice i uproszczenia systemowe we wdrażaniu funduszy strukturalnych Departament Audytu Wewnętrznego i Certyfikacji ul. Parkowa 1, Olsztyn Tel. (0-89) , Fax. (0-89) Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r.

Wspólne Ramy Strategiczne w zakresie planowania strategicznego, kwalifikowalności i trwałości dla pięciu funduszy : Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), Funduszu Spójności (FS), Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego (EFMR) Dla wszystkich polityk dedykowany jest jeden strategiczny dokument unijny i jeden krajowy. W latach fundusze objęte zakresem wspólnych ram stosowały różne kryteria dostępności dla podobnych projektów. Beneficjenci ubiegający się o dofinansowanie z różnych źródeł musieli znać różne zestawy przepisów. W kontekście wielu równolegle obowiązujących przepisów łatwiej było popełnić błąd, co wiązało się z konsekwencjami finansowymi. 2Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Harmonizacja przepisów pomiędzy funduszami objętymi zakresem wspólnych ram strategicznych

1.Planowanie i implementacja programów jedno- lub wielofunduszowych (możliwość łączenia kilku celów tematycznych i funduszy na poziomie osi priorytetowych do wysokości 20% wkładu unijnego do programu). 2.Zastosowanie proporcjonalnego podejścia do raportowania, zarzadzania i kontroli funduszy. 3.Korzystanie z różnych narzędzi zintegrowanego planowania: zintegrowane inwestycje terytorialne i rozwój lokalny kierowany przez społeczność. 4.Finansowanie jednego projektu z kilku funduszy. 5.Regulowanie rozdziału środków finansowych między kategoriami regionów w zakresie 2%. 6.Finansowanie pomocy technicznej z jednego funduszu. 7.Łączenie funkcji zarządczych i certyfikujących. 3Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Większa swoboda tworzenia programów

4Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Akredytacja Audyt ZgodnościDesygnacja poziom Komisji Europejskiejpoziom państwa członkowskiego Finansowanie jednofunduszowość programy regionalne – EFRR dwufunduszowość programy regionalne - EFRR, EFS komponent regionalny krajowego programu operacyjnego "Kapitał ludzki" - EFS, zarządzany przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju w ramach programów regionalnych komponent "Wiedza, edukacja rozwój" finansowany z EFS, zarządzany przez Instytucje Zarządzające Województw

Komisja Europejska i państwo członkowskie nie muszą odbywać corocznych spotkań kontrolnych. Komisja Europejska i państwo członkowskie nie muszą odbywać corocznych spotkań kontrolnych. Wybiórcza kontrola organów zarządzających oparta na zarządzaniu ryzykiem, co pozwoli na bardziej efektywne wykorzystanie środków. Wybiórcza kontrola organów zarządzających oparta na zarządzaniu ryzykiem, co pozwoli na bardziej efektywne wykorzystanie środków. Audyt Komisji skoncentrowany na obszarach zagrożonych. Możliwość ograniczenia audytów Komisji tam, gdzie krajowe systemy realizacji polityki działają prawidłowo. Audyt Komisji skoncentrowany na obszarach zagrożonych. Możliwość ograniczenia audytów Komisji tam, gdzie krajowe systemy realizacji polityki działają prawidłowo. Projekty o wartości poniżej euro mogą być kontrolowane tylko raz wspólnie przez organ kontrolny i Komisję przez cały okres ich trwania. Projekty o wartości poniżej euro mogą być kontrolowane tylko raz wspólnie przez organ kontrolny i Komisję przez cały okres ich trwania. Skrócenie maksymalnego okresu przechowywania dokumentacji z 10 do około 5 lat. Skrócenie maksymalnego okresu przechowywania dokumentacji z 10 do około 5 lat. *W perspektywie projekt może być poddawany audytowi w dowolnym momencie jego trwania i do 10 lat po jego zakończeniu. 5Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Kontrola

Skupienie uwagi na najważniejszych wspólnych wskaźnikach. Skupienie uwagi na najważniejszych wspólnych wskaźnikach. Uproszczony, zautomatyzowany system raportowania rocznego. Uproszczony, zautomatyzowany system raportowania rocznego. Tylko niezbędne sprawozdania z postępu prac, mniej tekstu opisowego. Tylko niezbędne sprawozdania z postępu prac, mniej tekstu opisowego. Tylko dwa razy w trakcie programu (i w ostatecznym raporcie) instytucje zarządzające będą musiały przedstawić bardziej wyczerpujące raporty. Tylko dwa razy w trakcie programu (i w ostatecznym raporcie) instytucje zarządzające będą musiały przedstawić bardziej wyczerpujące raporty. Zmniejszenie częstotliwości składania raportów, pierwszy raport w roku Zmniejszenie częstotliwości składania raportów, pierwszy raport w roku Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Raportowanie

Ścisłe powiązanie wszystkich pięciu funduszy z celami tematycznymi opartymi na strategii „Europa 2020”. Środki UE muszą być przeznaczone na cele, które wpisują się w strategię i zagwarantują osiągnięcie określonych dla Polski wskaźników. Skupienie możliwości finansowania na określonych obszarach priorytetowych (11 celów tematycznych), dla których wskazano pułapy finansowe (ring fencing): min. 50% środków z EFRR w 15 regionach i min. 60% na Mazowszu – innowacje, badania i rozwój; min. 20% środków z EFS – działania związane z włączeniem społecznym i ograniczeniem ubóstwa. 7Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Koncentracja tematyczna

Zintegrowane inwestycje terytorialne służyć mają wzmocnieniu zintegrowanego podejścia terytorialnego, dostosowaniu interwencji do potrzeb określonych typów terytoriów oraz wspieraniu rozwoju lokalnego, będą realizowane przez partnerstwa reprezentujące jednostki samorządu terytorialnego z terenu miasta i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie, mogą być realizowane przez działania w ramach co najmniej dwóch priorytetów łączących finansowanie EFRR i EFS. 8Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Wprowadzenie nowych instrumentów realizacji polityki spójności w zakresie rozwoju terytorialnego

Projekty zintegrowane co najmniej dwa projekty powiązane ze sobą tematycznie, których realizacja prowadzi do wspólnego celu, zapewniają komplementarność działań finansowanych ze środków EFRR i EFS, np. projekt obejmujący rewitalizację albo inwestycję infrastrukturalną w połączeniu ze szkoleniami, zwiększają efektywność wykorzystania środków funduszy europejskich. Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność zwiększenie udziału społeczności lokalnych w programowaniu i zarządzaniu rozwojem danego obszaru, obowiązkowy w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich, dobrowolny w programach polityki spójności, podmiot – Lokalne Grupy Działania 9Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r.

Cele rozwojowe będą musiały być wyrażone za pomocą wskaźników (tzw. kamieni milowych). Wartości pośrednie muszą zostać wyznaczone na rok 2018, a docelowe na rok Komisja Europejska w roku 2019 dokona oceny stopnia realizacji wskaźników. Niewywiązanie się z celów skutkować może zawieszeniem płatności lub odebraniem części funduszy. Efektywne wydatkowanie środków zostanie nagrodzone dodatkowymi środkami, tzw. rezerwą wykonania (5% alokacji Funduszy Europejskich). Priorytety, które nie osiągną celu nie będą kwalifikować się do uzyskania dodatkowych środków w ramach rezerwy. 10Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Efektywność wydawania środków

Odejście od dokumentów papierowych na rzecz elektronicznej wymiany danych (komunikacja beneficjent – instytucja wyłącznie drogą elektroniczną). Odejście od dokumentów papierowych na rzecz elektronicznej wymiany danych (komunikacja beneficjent – instytucja wyłącznie drogą elektroniczną). Pełna informatyzacja procesów związanych z realizacją programów operacyjnych (całość dokumentacji dotyczącej cyklu życia projektu może być przechowywana i przetwarzana elektronicznie). Pełna informatyzacja procesów związanych z realizacją programów operacyjnych (całość dokumentacji dotyczącej cyklu życia projektu może być przechowywana i przetwarzana elektronicznie). Beneficjenci mogą zgłaszać się do programów i przechowywać wszystkie informacje elektronicznie, a także mieć dostęp do danych z rejestrów publicznych. Beneficjenci mogą zgłaszać się do programów i przechowywać wszystkie informacje elektronicznie, a także mieć dostęp do danych z rejestrów publicznych. Kompatybilność lokalnych systemów informatycznych z systemem centralnym, z zachowaniem zasady jednokrotnego przekazywania informacji przez beneficjenta. Kompatybilność lokalnych systemów informatycznych z systemem centralnym, z zachowaniem zasady jednokrotnego przekazywania informacji przez beneficjenta. Redukcja obciążeń administracyjnych i przyspieszenie procesu rozliczeń wydatków. Redukcja obciążeń administracyjnych i przyspieszenie procesu rozliczeń wydatków. 11Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Wprowadzenie nowego podejścia do informatyzacji procesów realizacji projektów

 Wprowadzenie regulacji dotyczącej odpowiedzialności instytucji pośredniczącej i wdrażającej za nieprawidłową realizację powierzonych zadań Instytucja powierzająca może, w zależności od powagi uchybienia, wydać rekomendację dotyczącą poprawy w zakresie nieprawidłowo realizowanych zadań, nieprzestrzegania przepisów prawa lub działania niezgodnie z systemem realizacji programu operacyjnego. Nie wykonanie działań naprawczych może spowodować: 1)wstrzymanie lub wycofanie części lub całości dofinansowania przyznanego instytucji z pomocy technicznej, 2)wystąpienie do ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego o zawieszenie desygnacji. 12Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Odpowiedzialność instytucji pośredniczących i wdrażających

 Wyraźne przypisanie odpowiedzialności za błędy podmiotowi, który je popełnił W przypadku nałożenia korekty finansowej w wyniku uchybienia instytucji, anulowanie części albo całości dofinansowania nie zwalnia instytucji, która dopuściła się uchybień z obowiązku wypłaty równowartości dofinansowania należnego beneficjentowi. Każda instytucja będzie zobowiązana pokryć należność wobec beneficjenta ze środków znajdujących się w jej budżecie, a w przypadku gdy należne dofinansowanie zostało już wypłacone, do zwrotu kwot do budżetu unii lub budżetu państwa. W perspektywie problem finansowania dla projektów, które w wyniku błędów instytucji nie otrzymały dofinansowania z UE spoczywał na Instytucji Zarządzającej. Instytucje pośredniczące i wdrażające nie były obciążane finansowo za swoje błędy. 13Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r.

1.Ograniczenia administracyjne poprzez rezygnację z podmiotów biorących udział w procesie certyfikacji (IZ→IPOC→IC): -Instytucji Pośredniczącej w Certyfikacji (Urzędy Wojewódzkie), -Instytucji Certyfikującej na poziomie krajowym (Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju). 2.Pełnienie przez Instytucję Zarządzającą jednocześnie funkcji Instytucji Certyfikującej (IZ=IC). 3.Przyjęcie jako podstawy certyfikacji – całkowitych wydatków kwalifikowalnych (tj. publicznych i prywatnych łącznie) co spowoduje: -ograniczenie wydatków publicznych, w tym przede wszystkim wydatków budżetu państwa, na realizację projektów, -ograniczenie zaangażowania budżetu państwa w dofinansowaniu projektów pomocy publicznej (dofinansowanie unijne „dopełnione zostanie” głównie wkładem prywatnym). W perspektywie podstawę stanowiły tylko środki publiczne. 14Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Certyfikacja wydatków

Państwo członkowskie będzie w terminie do 15 lutego kolejnego roku budżetowego przesyła do KE dokumenty w ramach rocznych rozliczeń. Państwo członkowskie sporządza zestawienie wydatków za poprzedni rok obrachunkowy dla każdego programu operacyjnego wraz z deklaracją zarządczą, rocznym podsumowaniem, sprawozdaniem z kontroli, opinią audytową. Na podstawie zestawienia wydatków Komisja oblicza kwotę obciążającą fundusze polityki spójności. Po przekazaniu do KE rocznego zestawienia wydatków nie będzie możliwe wycofanie nieprawidłowego wydatku i ponowne wykorzystanie środków w ramach programu operacyjnego. Korekty finansowe netto będą standardową reakcją KE na nieprawidłowości. Mają one na celu zmobilizować państwa członkowskie do samodzielnego wykrywania i korygowania błędów. Nowy system rocznych rozliczeń pomiędzy państwem członkowskim a KE zakładający korekty netto oznacza konieczność rozbudowania systemu kontroli projektów i weryfikacji wydatków. 15Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Roczne zestawienia wydatków

Na podstawie art. 125 ust. 4 lit. c rozporządzenia nr 1303/2013, Instytucje Zarządzające są zobowiązane do wprowadzenia skutecznych i proporcjonalnych środków zwalczania nadużyć finansowych. W procedurach instytucji zaangażowanych we wdrażanie funduszy unijnych powinny być uwzględnione mechanizmy antykorupcyjne, np.: zasada „wielu oczu” dotycząca procesów związanych z wyborem projektów do dofinansowania lub zawieraniem umów o dofinansowanie, zasada wykluczania z kontroli realizacji projektu osób, które brały udział w wyborze projektu lub które weryfikują wnioski o płatność projektu w zakresie finansowym i merytorycznym, obowiązek składania deklaracji bezstronności na etapie wyboru projektu do dofinansowania, jego rozliczania oraz kontroli, obowiązek zawierania umów odpłatnych, których przedmiotem są usługi lub dostawy na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. 16Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Polityka zwalczania nadużyć finansowych

Zapewnienie terminowego sporządzania rocznych zestawień wydatków: bieżący monitoring i ocena Departamentu Koordynacji Wdrażania Funduszy Unii Europejskiej procesu wydatkowania środków oraz certyfikacji wydatków, Plany wydatkowania środków przyjmowane każdego roku przez Radę Ministrów - narzędzie dyscyplinujące Instytucje Zarządzające do terminowego deklarowania określonych wydatków do KE. Zaostrzenie instrumentu stosowania korekt finansowych netto przez KE wspólne Listy Wskaźników Kluczowych 2014 dla Celów tematycznych współfinansowanych z EFRR i FS oraz dla pomocy technicznej, przygotowanie przez instytucje zarządzające skutecznych systemów zarządzania i kontroli, które będą weryfikowane w ramach audytu desygnacyjnego, konieczność zaostrzenia procedur i zintensyfikowania czynności kontrolnych, które będą dotyczyły realizacji projektu przez beneficjenta, w tym kontroli przed otrzymaniem dofinansowania. 17Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r. Działania podejmowane w celu wdrożenia nowych rozwiązań perspektywy (główne obszary ryzyka)

Zasada e-cohesion oraz system elektronicznej rejestracji i przechowywania danych obowiązek stworzenia centralnego systemu teleinformatycznego wspierającego realizację programów operacyjnych, powiązanie centralnego systemu informatycznego SL2014 z lokalnym systemem informatycznym, konieczność zaostrzenia procedur i zintensyfikowania czynności kontrolnych, które będą dotyczyły realizacji projektu przez beneficjenta, w tym kontroli przed otrzymaniem dofinansowania. 18Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r.

Dziękuję za uwagę Roman Ruciński Departament Audytu Wewnętrznego i Certyfikacji ul. Parkowa 1, Olsztyn Tel. (0-89) , Fax. (0-89) Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie Warszawa, 25 czerwca 2015r.