1 Szkolenia dla nauczycieli szkół podstawowych

2 Wykorzystanie wyników sprawdzianów w planowaniu pracy nauczycieli przedmiotów matematyczno- przyrodniczych

3 Po zajęciach uczestnik potrafi:  przypisywać umiejętności do standardów,  analizować wyniki sprawdzianu,  porównać wyniki kilku sprawdzianów,  formułować wnioski wynikające z analizy wyników sprawdzianu,  planować prace uwzględniając wnioski z analizy wyników sprawdzianu. Cele zajęć

4 Plan szkolenia 1. Sprawdzian w systemie edukacji.  Podstawy prawne.  Od oceniania wewnętrznego do zewnętrznego.  Standardy wymagań egzaminacyjnych dla szkoły podstawowej a umiejętności kształtowane na przedmiotach matematyczno-przyrodniczych. 2. Analiza wyników sprawdzianu.  Sposoby analizy wyników sprawdzianu.  Informacja o wynikach sprawdzianu  Analiza rozwiązań zadań zamkniętych.  Analiza rozwiązań zadań otwartych.  Porównanie wyników sprawdzianów z kilku lat.  Ranking umiejętności badanych na poszczególnych sprawdzianach ze względu na łatwość na sprawdzianach. 3. Wykorzystywanie wyników sprawdzianów w planowaniu pracy zespołu samokształceniowego matematyczno-przyrodniczego?  Wnioski do pracy z analizy rankingu wyników umiejętności badanych na poszczególnych sprawdzianach.  Doskonalenie strategii rozwiązywania zadań testowych. –Przykłady zadań o takiej samej treści, które w zależności od formy mają różny stopień trudności i badają różne umiejętności. –Strategie rozwiązywania zadań zamkniętych. –Uwagi do sposobu rozwiązywania zadań otwartych.  Jak budować klasówki w „stylu” sprawdzianu? 4. Wnioski do pracy.  Wnioski do pracy szkoły.  Wnioski do pracy nauczyciela.  Podsumowanie.

5 Sprawdzian w systemie edukacji

6  diagnostyczna ~ ocena umiejętności ucznia z zewnętrznej perspektywy, ~ dopełnienie oceniania wewnątrzszkolnego.  motywująca ~ dążenie do osiągania przez uczniów jak najlepszych wyników, ~ prowadzenie polityki oświatowej opartej na danych empirycznych.  kształtująca ~ poszukiwanie przez nauczycieli wspólnych obszarów - ponadprzedmiotowość Funkcje sprawdzianu

7 Od oceniania wewnętrznego do zewnętrznego ĆWICZENIE 1. Podajcie przykłady takich umiejętności, które są oceniane w ocenianiu wewnątrzszkolnym, a nie są badane na sprawdzianie.

8  rozpoznawanie przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych, wynikających z programu nauczania oraz formułowanie oceny,  poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w nauce,  motywowanie ucznia do dalszej pracy,  dostarczanie rodzicom (opiekunom) informacji o postępach w nauce i trudnościach ucznia,  umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy. Zadania oceniania wewnątrzszkolnego

9  określenie jednolitego dla wszystkich uczniów i szkół poziomu wymagań,  diagnozowanie osiągnięć wszystkich uczniów na końcu każdego etapu kształcenia,  monitorowanie poziomu nauczania oraz dostarczanie obiektywnych i porównywalnych informacji na temat jakości kształcenia,  dostarczanie szkołom wniosków do pracy poprzez informację zwrotną. Zadania oceniania zewnętrznego

10  określenie jednolitego dla wszystkich uczniów i szkół poziomu wymagań, ~W jaki sposób określane są jednolite dla wszystkich uczniów i szkół poziomy wymagań? ~Jak te poziomy wymagań związane są z przedmiotami matematyczno-przyrodniczymi?  diagnozowanie osiągnięć wszystkich uczniów na końcu każdego etapu kształcenia, ~Jakie umiejętności, kształtowane na przedmiotach matematyczno-przyrodniczych, są diagnozowane po szkole podstawowej?  monitorowanie poziomu nauczania oraz dostarczanie obiektywnych i porównywalnych informacji na temat jakości kształcenia, ~Jak na podstawie wyników badania zewnętrznego uzyskiwane są informacje na temat jakości kształcenia? ~Jakie informacje można uzyskać?  dostarczanie szkołom wniosków do pracy poprzez informację zwrotną. ~Jakie wnioski do pracy szkoły, zespołu samokształceniowego oraz poszczególnych nauczycieli formułowane są na podstawie informacji zwrotnej z oceniania zewnętrznego? Zadania oceniania zewnętrznego

11 Standardy wymagań egzaminacyjnych dla szkoły podstawowej a przedmioty matematyczno-przyrodnicze ĆWICZENIE 2. Zaznaczcie w zestawie standardów (biuletyn str. 5-8) te umiejętności, które są kształtowane przede wszystkim na lekcjach z przedmiotów matematyczno -przyrodniczych.

12 ĆWICZENIE 3. Wybierzcie ze sprawdzianu „W wodzie” te zadania, które badają umiejętności, które są kształtowane przede wszystkim na lekcjach z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych.

13 ĆWICZENIE 4. Przeanalizujcie na przykładzie standardu 5.5 oraz standardu 3.6, jakimi zadaniami badano te umiejętności (biuletyn str , ). Zaproponujcie inne zadania badające umiejętności opisane w tych standardach.

14 Analiza wyników sprawdzianu Zakres (p)Interpretacja 0,90 – 1,00bardzo łatwy 0,70 – 0,89łatwy 0,50 – 0,69umiarkowanie trudny 0,20 – 0,49trudny 0,00 – 0,19bardzo trudny Łatwość (p) jest to stosunek liczby uzyskanych punktów do liczby punktów możliwych do uzyskania

15 StaninOpis dydaktyczny wynikuProcent ogółu uczniów lub szkół 1.najniższy4 2.bardzo niski7 3.niski12 4.niżej średni17 5.średni20 6.wyżej średni17 7.wysoki12 8.bardzo wysoki7 9.najwyższy4

16 Ćwiczenie 5. Za poprawne wykonanie wszystkich zadań testu można było uzyskać 40 punktów. Co można powiedzieć o opanowaniu umiejętności badanych tym testem w poszczególnych klasach, jeśli uzyskały one następujące wyniki? Podajcie, jakie wyniki mogli uzyskać uczniowie poszczególnych klas, aby były zgodne z podanymi liczbami charakterystycznymi dla wyników z tego testu. KLASAŚREDNIAMODAMEDIANAROZSTĘP A B20 8 C D20 39 E

17 Sprawdzian „W wodzie” Informacja Wartość CKE OKE Łatwość testu0,720,75 Średnia punktów28,9729,87

18 Sprawdzane umiejętności Maksimum punktów OKE Kraków lubelskiemałopolskiepodkarpackie ŚredniaŁatwość Czytanie 108,210,82 0,830,81 Pisanie 106,880,690,680,700,68 Rozumowanie 85,890,740,720,750,72 Korzystanie z informacji 42,960,740,730,750,73 Wykorzystywanie wiedzy w praktyce 85,930,740,730,750,73 Ogółem4029,870,750,740,760,74 Sprawdzian „W wodzie”

19 Łatwości zadań sprawdzianu „W wodzie” w obszarze OKE Kraków

20 Ćwiczenie 6. 1.Wskażcie na diagramie te słupki, które ilustrują łatwości zadań o charterze matematyczno-przyrodniczym. 2.Jakie informacje można odczytać z tabel i wykresu? 3.Jakich można dokonać porównań wyników Twojej szkoły z wynikami całej populacji?

21

22 Ćwiczenie 7. Wybierzcie sobie jedno zadanie zamknięte o charakterze matematyczno - przyrodniczym (biuletyn, str ) i na podstawie analizy treści zadania oraz jego łatwości sformułujcie wnioski do pracy szkoły.

23 OCEANARIUM Cennik biletów Zwiedzanie ekspozycji oceanarium - bilet wstępu (od osoby) - opiekunowie grup 4,50 zł wstęp bezpłatny Wykład - bilet wstępu dla całej grupy 55,00 zł Zwiedzenie statku Wodnik - bilet wstępu (od osoby) - opiekunowie grup 7,50 zł wstęp bezpłatny 26 uczniów pod opieką 2 nauczycieli zamierza zobaczyć ekspozycję w oceanarium, uczestniczyć w wykładzie oraz zwiedzić statek. Oblicz, ile trzeba zapłacić za wszystkie bilety dla całej grupy. Zadanie 21. z testu „W wodzie”

24 Łatwość: 0,63  Kryterium I. Na podstawie cen jednostkowych uczeń ustala sposób obliczenia całkowitego kosztu zakupu. (0,70)  Kryterium II. Uczeń oblicza całkowity koszt zakupu. (0,56)  Kryterium III. Uczeń odpowiedzi z uwzględnieniem otrzymanego wyniku zgodnego z warunkami zadania. (0,63) Zadanie 21. z testu „W wodzie”

25

26 Ćwiczenie 8. Foliogram przedstawia etapy rozwiązania zadania otwartego 21. z testu „W wodzie”. Przeanalizujcie przykładowe rozwiązania tego zadania (biuletyn, str ) i określcie, jakie błędy popełniali uczniowie na poszczególnych etapach rozwiązywania tego zadania.

27

28 Porównanie wyników sprawdzianów z kilku lat Stanin Opis wyniku Procent ogółu szkół Przedziały punktowe 1.najniższy4 13,50 do 25,0012,71 do 24,3410,00 do 19,8612,00 do 24,39 2.bardzo niski7 25,10 do 26,5624,35 do 25,7919,87 do 21,4824,40 do 26,03 3.niski12 26,57 do 27,8025,80 do 27,0521,49 do 22,9826,04 do 27,49 4.niżej średni17 27,81 do 29,0027,06 do 28,2922,99 do 24,3227,50 do 28,76 5.średni20 29,01 do 30,3028,30 do 29,4524,33 do 25,6828,77 do 30,06 6.wyżej średni17 30,31 do 31,5029,46 do 30,6225,68 do 27,1030,07 do 31,35 7.wysoki12 31,51 do 33,1030,63 do 31,7827,11 do 28,6031,36 do 32,65 8.bardzo wysoki7 33,11 do 34,4031,79 do 32,9928,61 do 30,1432,66 do 33,99 9.najwyższy4 34,41 do 38,5033,00 do 38,0030,15 do 36,5934,00 do 37,94 Przedziały punktowe wyników szkół w skali standardowej dziewiątki

29 Ćwiczenie Przyporządkujcie opis dydaktyczny wynikowi 28,50 w poszczególnych latach. 2. Oto średnie wyniki pewnej szkoły w kolejnych latach:  ,41 pkt.  ,82 pkt.  ,74 pkt.  ,04 pkt. ~ Podajcie pozycję w skali staninowej wyniku tej szkoły w poszczególnych latach. ~ Zinterpretujcie wyniki szkoły.

30 Ranking umiejętności badanych na poszczególnych sprawdzianach ze względu na ich łatwość Jakie wnioski wynikają z analizy Prezentacji umiejętności kształtowanych na przedmiotach matematyczno–przyrodniczych, które na sprawdzianach uzyskały najniższą łatwość?

31 Spostrzeżenia z analizy Prezentacji umiejętności kształtowanych na przedmiotach matematyczno-przyrodniczych, które na sprawdzianach uzyskały najniższą łatwość

32  Najtrudniejszym spośród zadań matematyczno- przyrodniczych badających umiejętność czytania okazało się zadanie, w którym uczeń wykorzystuje znajomość kierunków na mapie. Czytanie

33  Z zadań sprawdzających umiejętność pisania, które były zamieszczone w testach w latach 2002 i 2003, wynikało, że opanowanie tej umiejętności było bardzo dobre. Pisanie

34  Spośród zadań matematyczno-przyrodniczych sprawdzających poziom umiejętności przypisanych III kategorii standardów niższy wskaźnik łatwości miały zadania otwarte niż zamknięte.  Najtrudniejszym spośród zadań matematyczno-przyrodniczych badających umiejętność rozumowania okazały się na sprawdzianach zadania nieschematyczne, wymagające od ucznia argumentacji i oceny sensowności wyniku (Asia się pomyliła, Piekarz przekłamał).  Równie niski wskaźnik łatwości miały zadania wymagające odczytania, przetworzenia i zinterpretowania więcej niż dwóch informacji zamieszczonych w treści zadania (23/2002, 24/2004).  Przypuszczalnie rozdzielenie treści zadania i danych źródłowych innymi zadaniami podnosiło trudność zadania.  Trudność uczniom sprawiały te zadania, w których dane prezentowane były w różnych formach (tabela+diagram) (12/2004).  Problem sprawiło uczniom obliczanie pól figur i zamiana jednostek (23/2002; 24/2004; 23/2005). Zadania z określeniem wieku na podstawie danego roku były trudniejsze, jeśli w tekście wystąpiła w którymś miejscu notacja rzymska wieku, co sprawiło, że uczeń sugerował się tym zapisem (4/2004).  Pojęcie osi symetrii na poziomie kl. VI nie zostało jeszcze dobrze utrwalone (14/2005).  Zadania dotyczące pieniędzy były bardziej przystępne dla uczniów (22/2003; 21/2005) niż inne zadania na obliczanie różnych wielkości.  Rozpoznawanie figur i ich podstawowych własności zostało dobrze opanowane (2/2002; 5/2003, 12/ /2005). Rozumowanie

35  Ta umiejętność, badana tylko dwukrotnie na sprawdzianie przez zadania matematyczno-przyrodnicze, okazała się dobrze opanowana. (8/2005, 19/2005) Korzystanie z informacji

36  Zadania na obliczanie pól figur z wykorzystaniem zamiany jednostek okazały się trudne (13/2004; 24/2004).  Umiejętność wykonywania obliczeń dotyczących czasu (i na innych niż dziesiątkowy systemach) została słabo opanowana (13/2002; 14/2003; 17/2003; 18/2003; 20/2003).  Obliczanie ułamka danej liczby oraz procentu danej liczby okazały się słabo opanowane (7/2004; 16/2002).  Przeliczanie skali było dla uczniów umiejętnością trudną (6/2004). Wykorzystywanie wiedzy w praktyce

37 Jak wykorzystać wyniki sprawdzianów w planowaniu pracy zespołu samokształceniowego matematyczno-przyrodniczego?

38 Ćwiczenie Korzystając z rankingu, wskażcie te z umiejętności, które mają najniższy wskaźnik łatwości. 2. Zastanówcie się, co może być przyczyną takich wyników. 3. W jaki sposób na poszczególnych przedmiotach można doskonalić umiejętności o najniższej łatwości?

39 Różne formy zadań Najdłuższa trasa autobusową, jaką można znaleźć w rozkładach jazdy, jest trasą z Caracas do Buenos Aires. Liczy ona 9660 km. Podróż trwa 214 godzin, wliczając 12 godzin postoju w Santiago i 24 godziny w Limie.  Wersja WW: Czas jazdy autobusem tą trasą (z pominięciem postoju) wyrażony w godzinach można opisać wyrażeniem A B. 214 – C. 214 – ( )D (24 – 12)  Wersja LU: Czas jazdy autobusem tą trasą (z pominięciem postoju) wyrażony w godzinach można opisać wyrażeniem ………………………………  Wersja RO: Czas jazdy autobusem tą trasą (z pominięciem postoju) wyrażony w godzinach wynosi ………………………………….

40 Strategie rozwiązywania zadań zamkniętych  Strategia eliminacji i preferencji. Uczeń kolejno odrzuca te odpowiedzi, które nie spełniają warunków zadania, począwszy od tych najbardziej odbiegających od warunków zadania do tych najbardziej zbliżonych.  Strategia sprawdzania warunków. Uczeń sprawdza warunki zadania dla kolejnych zaproponowanych odpowiedzi.  Strategia otwierania Uczeń rozwiązuje zadanie jak otwarte, a otrzymany wynik odszukuje wśród zaproponowanych odpowiedzi.  Łączenie strategii.

41 Jak konstruować testy przedmiotowe na podobieństwo sprawdzianu?

42 Wnioski do pracy szkoły W planie pracy szkoły warto uwzględnić organizowanie próbnych sprawdzianów. Dają one możliwość: zaznajomienia się ucznia z konstrukcją arkusza sprawdzianu, poznania warunków egzaminowania, doskonalenia techniki wypełniania karty odpowiedzi, kodowania prac, właściwego gospodarowania czasem, określenia umiejętności, które należy doskonalić. Analiza wyników próbnych sprawdzianów jest źródłem informacji służącym podnoszeniu jakości pracy z badaną grupą uczniów, natomiast analiza wyników sprawdzianu po klasie szóstej pozwala podnosić jakość kształcenia kolejnych zespołów klasowych. Analiza zewnętrznego badania wyników w klasach szóstych umożliwia: porównanie wyników sprawdzianów w poszczególnych latach, zestawienie wyników szkoły z wynikami szkół w gminie, w województwie, w kraju, określenie poziomu opanowania umiejętności określonych w standardach.

43 Wnioski do pracy nauczyciela Nauczyciel powinien  zapoznać się z wynikami sprawdzianu,  dokonać analizy wyników pod kątem swojego przedmiotu,  uwzględnić wnioski z analizy w planie pracy z tym zespołem i następnymi,  konstruować sprawdziany przedmiotowe badające umiejętności opisane standardami,  doskonalić różne strategie rozwiązywania zadań,  przyzwyczajać uczniów do sytuacji egzaminacyjnej (dyscyplina czasowa). Interdyscyplinarny charakter sprawdzianu wymaga współpracy nauczycieli w przygotowywaniu uczniów do sprawdzianu.

44 Zapraszamy na II serię szkoleń