Możliwości rozwoju Łódzko-Świętokrzyskiej Platformy Zaawansowanych Materiałów Budowlanych DIAGNOZA Diagnoza społeczno-gospodarcza obszaru Diagnoza sektora materiałów budowlanych Opoczno, r.

DIAGNOZA OBSZARU – KONTEKST SPOŁECZNY I GOSPODARCZY źródło:

6,6% 7,9% LICZBA LUDNOŚCI powiat tomaszowski powiat opoczyński woj. łódzkiego powiat konecki woj. świętokrzyskiego 9,7% 11,3% POWIERZCHNIA [km 2 ] powiat tomaszowski powiat opoczyński woj. łódzkiego powiat konecki woj. świętokrzyskiego

STRUKTURA PRACUJĄCYCH – NAJWYŻSZE ODSETKI PRACUJĄCYCH W SEKTORACH 46,5% rolnictwo 35,7% przemysł 40,3% usługi powiat opoczyński powiat konecki powiat tomaszowski

Najkorzystniejsza w regionie struktura demograficzna powiatu opoczyńskiego i stosunkowo dobra tomaszowskiego – przewaga ludności w wieku przedprodukcyjnym (dzieci i młodzież do lat 18 ) nad liczbą ludności w wieku poprodukcyjnym Niekorzystna sytuacja demograficzna powiatów spowodowana wysokim ujemnym saldem migracji (w powiecie opoczyńskim prawie 5-krotnie wyższym od średniej wojewódzkiej, a w powiecie tomaszowskim 2-krotnie ) LUDNOŚĆ WG EKONOMICZNYCH GRUP WIEKU

Prognoza demograficzna Według prognozy demograficznej GUS we wszystkich analizowanych powiatach nastąpi spadek liczby ludności:  w powiecie opoczyńskim z obecnych 78 tys. do 73 tys. w 2030 i 64 tys. w 2050 roku  w powiecie tomaszowskim z obecnych 120 tys. do 108 tys. w 2030 i 91 tys. w 2050 roku  w powiecie koneckim z obecnych 83 tys. do 74 tys. w 2030 i 60 tys. w 2050 roku.

Problemy na rynku pracy: Wysoka stopa bezrobocia Trudna sytuacja na rynku pracy osób najmłodszych (poniżej 25 roku życia) i najstarszych (50+) Automatyzacja procesów produkcyjnych w przemyśle skutkująca ograniczeniem zatrudnienia Przerost zatrudnienia w rolnictwie Migracje w poszukiwaniu pracy stale i wahadłowe źródło: world.opoczno.eu

DOJAZDY DO PRACY Tomaszów Maz. miasto Opoczno Końskie NAJWIĘKSZE PRZEPŁYWY 747 Tomaszów Maz. miasto Łódź 486 Opoczno Łódź 737 Tomaszów Maz. gmina Tomaszów Maz. miasto

Współczynniki zgonów rzeczywistych na 100 tys. osób w latach Polska Powiat opoczyński Powiat tomaszowski Powiat konecki Współczynnik zgonów na 100 tys. osób ogółem 988,71 103,61 211,51 142,5 Zgony ogółem – zagrożenie Współczynnik zgonów na 100 tys. – choroby układu krążenia 453,0597,3575,7617,6 Choroby układu krążenia – zagrożenie Współczynnik zgonów na 100 tys. – nowotwory 241,4216,4238,8240,1 Nowotwory – zagrożenie Współczynnik zgonów na 100 tys. – przyczyny zewnętrzne 62,183,189,462,4 Przyczyny zewnętrzne – zagrożenie Współczynnik zgonów powyżej średniej krajowej Współczynnik zgonów na poziomie średniej krajowej Współczynnik zgonów poniżej średniej krajowej MAPA ZAGROŻEŃ ZDROWOTNYCH PROBLEMY SPOŁECZNE  Wysokie współczynniki zgonów ogółem (powyżej średniej krajowej) w powiatach tomaszowskim i opoczyńskim, spowodowane przede wszystkim chorobami układu krążenia i przyczynami zewnętrznymi  Niska dostępność do usług ochrony zdrowia z uwagi na zbyt małą liczbę lekarzy - wskaźniki dla powiatów opoczyńskiego i tomaszowskiego prawie 3- krotnie niższe od średniej wojewódzkiej  Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego w analizowanych powiatach: wysoka stopa bezrobocia, stosunkowo niskie płace, wysoki odsetek korzystających z różnych form opieki społecznej Otwarcie Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej w Tomaszowie Mazowieckim źródło:

źródło: EDUKACJA  Niedostateczny odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym  Wysoki poziom komputeryzacji szkół podstawowych i gimnazjów  Duże zainteresowanie młodzieży kształceniem zawodowym

źródło: BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE  Niezbyt wysoka atrakcyjność dla osadnictwa gmin analizowanego obszaru  Wskaźnik – liczba mieszkań oddanych do użytku na 1000 ludności - niższy od średniej krajowej i wojewódzkiej  Jedynie w gminach okalających miasto Tomaszów Maz. (Inowłódz, Tomaszów Maz., Mniszków) wskaźnik ten jest zbliżony do średniej krajowej lub nieco wyższy

 Niewystarczająco rozwinięta sieć dróg dobrej jakości oraz duże ich obciążenie ruchem ciężarowym  Ograniczona skala transportu towarów masowych koleją  Dysproporcje między stopniem zwodociągowania gmin wiejskich, a stopniem ich skanalizowania  Niewielki zakres korzystania z gazu sieciowego przez gospodarstwa domowe INFRASTRUKTURA TRANSPORTOWA I TECHNICZNA

 Niska przedsiębiorczość mierzona liczbą podmiotów gospodarczych w rejestrze REGON w przeliczeniu na liczbę mieszkańców, szczególnie w powiecie opoczyńskim  Niższa, aniżeli w regionie łódzkim, wydajność pracy w przemyśle  Kluczowe znaczenie przemysłu materiałów budowlanych jako bazy gospodarczej powiatów opoczyńskiego i tomaszowskiego  Istotna rola rolnictwa i turystyki w gospodarce analizowanych powiatów  Efektywne wsparcie dla inwestorów w specjalnych strefach ekonomicznych (Łódzkiej i Starachowickiej)  Słabe wyposażenie obszaru w instytucje otoczenia biznesu ZAGADNIENIA GOSPODARCZE

 przewaga subwencji i dotacji z budżetu państwa w budżetach gmin powiatów opoczyńskiego i tomaszowskiego  niewielkie dochody własne budżetów większości gmin analizowanych powiatów, jedynie gminy Ujazd i Inowłódz mają dochody własne na 1 mieszkańca powyżej średniej wojewódzkiej, a w powiecie opoczyńskim nie ma ani jednej takiej gminy  ważna rola środków unijnych w budżetach samorządów lokalnych przyspieszająca procesy rozwojowe, dzięki inwestycjom w infrastrukturę drogową, komunalną i społeczną oraz zasoby ludzkie SYTUACJA BUDŻETÓW GMIN

DIAGNOZA SEKTORA MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH aranżacja płytek z kolekcji Basic Palette firmy Opoczno źródło:

Towarzystwo Akcyjne Dziewulski i Lange na Wszechświatowej Wystawie w Paryżu w 1900 r. Budowa kolei dąbrowsko-iwanogrodzkiej w 1885r. oraz istniejące w rejonie Opoczna złoża surowców – przesłankami do rozwoju przemysłu ceramicznego w Opocznie Powstała w końcu XIX w. w Opocznie fabryka płytek kamionkowych nazwana od nazwiska właściciela „Dziewulanką” początkiem rozwoju przemysłu płytek ceramicznych na ziemiach polskich, Prywatyzacja firmy po II wojnie światowej i powołanie państwowych Zakłady Płytek Ceramicznych w Opocznie Przełom lat 80-tych i 90-tych XX wieku, w wyniku transformacji gospodarki gospodarczej powstało wiele nowych firm w sektorze, których właściciele wywodzili z ZPC Opoczno Dynamiczny, trzykrotny wzrost produkcji płytek ceramicznych w Polsce w latach źródło: OPOCZNO – KOLEBKĄ POLSKIEGO PRZEMYSŁU PŁYTEK CERAMICZNYCH

Pałacyk wybudowany przez właścicieli fabryki płytek ceramicznych Dziewulskiego i braci Lange obecnie siedziba Urzędu Miejskiego w Opocznie źródło:

„Przemysł ceramiczny jest przemysłem narodowym, jest naszą polska tradycją” (wypowiedź prof. dr hab. Jerzego Lisa z AGH w Krakowie na 27. Posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej Senatu RP) Polska ceramika – tradycja i nowoczesność : Polska 3. w Europie (po Włoszech i Hiszpanii) producent płytek ceramicznych ważny dział przemysłu technologii chemicznej nowe zakłady i najnowocześniejsze technologie produkcja proeksportowa i ekspansja zagraniczna znaczenie europejskie, krajowe i lokalne wykorzystanie krajowych surowców i technologii rozwój innowacji i nowych technologii Paradyż, Opoczno I, Tubądzin wizytówką polskiej technologii produkcji materiałów ceramicznych Rozwój dekoracji i galanterii do płytek ceramicznych zgodny najnowszymi trendami wzornictwa europejskiego - Cer Art Studio i Alfa Cer Pogranicze województw łódzkiego i świętokrzyskiego – największe skupisko producentów płytek ceramicznych w Polsce ( grono ceramiczne) problemy: ceny paliw i surowców, emisja gazów cieplarnianych, problemy: konkurencja producentów wschodnich (głównie Chin) problemy: podatność na wahania koniunktury gospodarczej „Przemysł ceramiczny jest przemysłem narodowym, jest naszą polska tradycją” (wypowiedź prof. dr hab. Jerzego Lisa z AGH w Krakowie na 27. Posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej Senatu RP) Polska ceramika – tradycja i nowoczesność : Polska 3. w Europie (po Włoszech i Hiszpanii) producent płytek ceramicznych ważny dział przemysłu technologii chemicznej nowe zakłady i najnowocześniejsze technologie produkcja proeksportowa i ekspansja zagraniczna znaczenie europejskie, krajowe i lokalne wykorzystanie krajowych surowców i technologii rozwój innowacji i nowych technologii Paradyż, Opoczno I, Tubądzin wizytówką polskiej technologii produkcji materiałów ceramicznych Rozwój dekoracji i galanterii do płytek ceramicznych zgodny najnowszymi trendami wzornictwa europejskiego - Cer Art Studio i Alfa Cer Pogranicze województw łódzkiego i świętokrzyskiego – największe skupisko producentów płytek ceramicznych w Polsce ( grono ceramiczne) problemy: ceny paliw i surowców, emisja gazów cieplarnianych, problemy: konkurencja producentów wschodnich (głównie Chin) problemy: podatność na wahania koniunktury gospodarczej PRZEMYSŁ CERAMICZNY DZISIAJ źródło:

Przemysł szklarski w Polsce i w regionie: Polska 5. producentem szkła w Europie Największe i najlepszej jakości złoża piasków szklarskich w powiatach tomaszowskim i opoczyńskim (Biała Góra, Grudzeń-Las) Największa i najnowocześniejsza huta szkła płaskiego w Europie – Euroglas w gminie Ujazd Hutnictwo szkła – nowoczesna, stabilnie rozwijająca się branża przemysłu Problemy : energochłonność i emisja dwutlenku węgla problem: podatność na wahania koniunktury gospodarczej Przemysł szklarski w Polsce i w regionie: Polska 5. producentem szkła w Europie Największe i najlepszej jakości złoża piasków szklarskich w powiatach tomaszowskim i opoczyńskim (Biała Góra, Grudzeń-Las) Największa i najnowocześniejsza huta szkła płaskiego w Europie – Euroglas w gminie Ujazd Hutnictwo szkła – nowoczesna, stabilnie rozwijająca się branża przemysłu Problemy : energochłonność i emisja dwutlenku węgla problem: podatność na wahania koniunktury gospodarczej PRZEMYSŁ SZKLARSKI DZISIAJ źródło: Otwarcie huty szkła Euroglas w gminie Ujazd

KONCENTRACJA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH Na analizowanym obszarze zauważalna jest koncentracja podmiotów zajmujących się produkcją z pozostałych mineralnych wyrobów niemetalicznych (C23), wyższa blisko dwukrotnie od poziomu krajowego

Spośród złóż zlokalizowanych na obszarze powiatów opoczyńskiego i tomaszowskiego duże znaczenie gospodarcze, z uwagi na skalę wydobycia i zasobność, teraz i w przyszłości mają: piaski szklarskie i piaski formierskie (Biała Góra, Grudzeń-Las), kamienie łamane i bloczne - wapień (Owadów – Brzezinki), chalcedonit (Inowłódz). Złoża glin ceramicznych i surowców ilastych wyczerpują się i tracą na znaczeniu. ZŁOŻA SUROWCÓW DLA PRZEMYSŁU MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH I BUDOWNICTWA

POTENCJAŁ SEKTORA MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH W POWIATACH OPOCZYŃSKIM I TOMASZOWSKIM

 Ceramika Paradyż sp. z o.o. Opoczno  Paradyż sp. z o.o. Tomaszów Maz.  Euroglas sp. z o.o. Ujazd  Nordkalk sp. z o.o. Sławno  Wagran sp. z o.o. Tomaszów Maz.  Nova Ceramica Mniszków  Ceramika Nowa Gala II Końskie  Ceramika Końskie sp. z o.o.  Star Dust sp. z o.o. Końskie  Star Gres sp. z o.o. Końskie  Alpol Gips sp. z o.o. Końskie FIRMY Z SEKTORA DZIAŁAJĄCE W SPECJALNYCH STREFACH EKONOMICZNYCH KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z FUNKCJONOWANIA W SSE Pomoc publiczna w formie zwolnienia od podatku dochodowego Przygotowane i uzbrojone tereny pod inwestycje Wsparcie biznesowe dla inwestorów

Największe znaczenie dla firm z branży ceramicznej ma specjalistyczne kształcenie w takich zawodach jak: technik technologii ceramicznej i operator urządzeń przemysłu ceramicznego. System kształcenia zawodowego nie jest jednak w pełni skorelowany z potrzebami przedsiębiorstw, z uwagi na ograniczony program praktycznej nauki zawodu. W przemyśle ceramicznym i szklarskim stosowane są obecnie automatyczne linie produkcyjne i najnowocześniejsza aparatura kontrolno-pomiarowa. Stąd bierze się duże zapotrzebowanie firm na techników i inżynierów automatyków. SZKOLNICTWO ZAWODOWE

Udział produkcji sprzedanej przemysłu materiałów budowlanych (C23) w produkcji sprzedanej przemysłu powiatu/ województw ogółem 70% 30% 7% powiat opoczyński powiat tomaszowski województwo łódzkie DYNAMIKA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU W LATACH W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM [w %, ceny stałe]

Udział eksportu materiałów budowlanych w eksporcie ogółem powiatu/województwa 82% 70% 4,6% powiat opoczyński (głównie płytki ceramiczne) powiat tomaszowski (głównie szkło płaskie) województwo łódzkie EKSPORT MATERIAŁÓW BUDOWLANYCH (C 23) Z WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO W LATACH [w mln zł] udział powiatów opoczyńskiego i tomaszowskiego eksportu materiałów budowlanych (C23) w eksporcie tego sektora z województwa łódzkiego 82%

 Suche przygotowanie mas ceramicznych  Wysokowydajne mielenie na mokro  Granulacja na bazie mas suchych  Formowanie odporne na ścieranie  Wykorzystanie surowców krajowych, w tym odpadowych  Zrównoważony rozwój (bezodpadowa produkcja) źródło: INNOWACYJNE KIERUNKI DALSZEGO ROZWOJU PRZEMYSŁU CERAMICZNEGO W POLSCE

Dziękuję za uwagę