* 07/16/96 Dobrowolne zobowiązania producentów a obligatoryjne wymogi efektywności energetycznej silników elektrycznych – doświadczenia programu PEMP Konferencja „EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Krzysztof Brzoza-Brzezina - Niższe koszty energii w przemyśle” 28-11-2007 *

Spis zawartości Etykietowanie silników elektrycznych – stan obecny i nowe propozycje. Obligatoryjne wymogi minimalnej efektywności energetycznej silników elektrycznych na przykładzie USA. Dobrowolne porozumienie producentów silników elektrycznych na przykładzie Unii Europejskiej. Podejście do efektywności energetycznej silników elektrycznych w Polsce. Przykłady innych mechanizmów wspierających rozwój elektrycznych silników energooszczędnych. Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP). Podsumowanie. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Etykietowanie silników Etykietowanie ma służyć łatwemu rozpoznawaniu efektywności energetycznej silników elektrycznych. Etykietowaniem wprowadzonym w Europie przez „European Committee of Manufacturers of Machines and Power Electronics - CEMEP” objęte są obecnie silniki asynchroniczne o mocy od 1,1 do 90 kW. Silniki elektryczne produkowane przez producentów zrzeszonych w CEMEP oznaczane są etykietami: - eff1 silniki o najwyższej klasie sprawności (silniki energooszczędne) - eff2 silniki o średniej klasie sprawności (silniki standardowe) - eff3 silniki o najniższej klasie sprawności 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Klasy sprawności silników elektrycznych wg CEMEP Efektywność energetyczna Moc silnika 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Etykietowanie w ramach planowanej normy IEC 60034-30:200X Planowane objęcie etykietowaniem silników o mocy 0,75 – 370 kW. Wprowadzenie klas sprawności: - IE1 (Standard) 2, 4, 6 - biegunów - IE2 (High) 2, 4, 6 - biegunów - IE3 (Premium) 2, 4, 6 - biegunów - IE4 (Super-Premium) – w przyszłości Trwałe oznaczenie na/lub w pobliżu tabliczki znamionowej silnika, np.: IE2 – 84,0% . 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Etykietowanie w ramach planowanej normy IEC 60034-30:200X Silniki elektryczne o sprawności poniżej „Standard Efficiency” (IE 1) nie maja być oznaczane żadną klasą sprawności. Uwzględnienie w klasach sprawności różnic w sprawnościach minimalnych wynikających z częstotliwości sieci w Europie i USA (50/60 Hz). Wprowadzenie normy IEC 60034-30:200X spowoduje uporządkowanie i ujednolicenie systemu etykietowania silników elektrycznych na Świecie. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w USA Wprowadzenie w 1997 r. wymogu minimalnych poziomów sprawności energetycznej silników. Było to wynikiem zaaprobowania przez Kongres USA w 1992 r. Energy Policy Act (EPAct). Obligatoryjna sprawność minimalna silników w USA odpowiada w przybliżeniu najwyższej klasie eff1, która ustanowiona zastała w Europie przez organizację CEMEP. Obecnie silniki EPAct stanowią 54 %udziału w rynku silników indukcyjnych w USA. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w USA –c.d. W 2001 r. ustanowiona została przez organizację „National Electrical Manufacturers Association (NEMA)” specjalna etykieta NEMA-Premium dla silników o szczególnie wysokiej sprawności energetycznej. Silniki NEMA-Premium stanowiły w roku 2005 16% udziału w rynku silników w USA. Zachętę do stosowania tych silników stanowią programy rabatowe skierowane do użytkowników końcowych. Razem udział EPACT i NEMA-Premium; 70%. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej W Unii Europejskiej nie istnieje obecnie wymóg minimalnej efektywności energetycznej silników elektrycznych. W 1999 roku producenci zrzeszeni w CEMEP zobowiązali się w ramach Dobrowolnego Porozumienia CEMEP do stopniowego ograniczania produkcji silników o najniższej sprawności eff3. Do końca 2003 roku ograniczenie produkcji silników eff3 na konto wyższych klas miało wynosić 50%. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej - c Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej - c.d. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. W 2005 roku CEMEP ogłosił zakończenie realizacji porozumienia. Wyniki za rok 2004 wynosił: - 8% silników w klasie eff3 - 85% w klasie eff2 - 7% w klasie eff1 W 2007 roku CEMEP poinformował o osiągnięciu udziału silników o klasie eff1na poziomie 10%. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. Głównym celem porozumienia CEMEP było ograniczenie produkcji silników o najniższej klasie sprawności (eff3) i zwiększenie udziału w rynku silników o średniej klasie sprawności (eff2). Pod względem udziału w rynku silników o klasie o najwyższej klasie sprawności (eff1), Unia Europejska pozostaje daleko w tyle za USA oraz innymi krajami jak między innymi Kanada, Meksyk, Australia. Coraz więcej krajów decyduje się na wprowadzanie obligatoryjnych standardów minimalnych (MEPS) na poziomie odpowiadającym w przybliżeniu eff1. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. W Unii Europejskiej istnieje świadomość potrzeby zdecydowanych działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej. Dyrektywa Ecodesign EuP (Energy Using Products) zmierza w kierunku ustanowienia minimalnych standardów w krajach Unii Europejskiej. Elektryczne układy napędowe są jednym z priorytetów tej dyrektywy. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. Przedstawiciel CEMEP ogłosił na konferencji EEMODS 2007, że członkowie tego zrzeszenia zdecydowali się na wprowadzanie standardu minimum energetycznego (MEPS) dla silników na poziomie klasy eff1. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podejście do sprawności energetycznej silników w Polsce Przed wejściem do Unii Europejskiej: - zarządzenie Ministra Gospodarki z dn.18.02.1999 ustanawiające poziom minimalnych sprawności silników elektrycznych na poziomie odpowiadającym w przybliżeniu klasie eff2. Po wstąpieniu w 2004 roku do Unii Europejskiej: - brak wymogów minimalnych standardów - podążanie za rozwiązaniami wprowadzanymi w Unii Europejskiej 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Przykłady działań wspierających rozwój rynku silników energooszczędnych Duński program „Sparemotor” – dopłaty do silników energooszczędnych skierowane do użytkowników końcowych. Możliwość szybkiej amortyzacji silników energooszczędnych w Wielkiej Brytanii. Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP) – dopłaty dla producentów silników energooszczędnych. Umieszczenie silników energooszczędnych w katalogu kryteriów środowiskowych Zamówień Publicznych 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Program PEMP Zadaniem projektu Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP) jest upowszechnienie w Polsce elektrycznych układów i silników energooszczędnych. Silniki te charakteryzuje najwyższa sprawność energetyczna oraz większa trwałość i niezawodność. Okres wdrażania projektu: lata 2004 – 2009. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

System rabatowy programu PEMP Jednym z mechanizmów projektu PEMP jest system zachęt materialnych mający stymulować wzrost produkcji i sprzedaży elektrycznych silników energooszczędnych w Polsce. System dopłat obejmuje standardowe 3-fazowe silniki asynchroniczne na napięcie 400 V (oraz 500V), 2 i 4 biegunowe, o mocy 0,75–160 kW, przeznaczone do pracy ciągłej S1. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

System rabatowy programu PEMP System zachęt materialnych skierowany jest do producentów, którzy otrzymują dopłaty po wyprodukowaniu i sprzedaży silników energooszczędnych spełniających wymogi określone w projekcie. Głównym wymogiem do spełnienia jest minimalna sprawność energetyczna silników. Dopłaty, które skierowane są do producentów silników przekładają się na atrakcyjne niższe ceny dla kupujących. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

System rabatowy programu PEMP Silniki energooszczędne objęte dofinansowaniem z programu PEMP można nabywać u producentów silników biorących udział w programie: - Besel S.A. - Celma S.A. - Indukta S.A. - Siemens Sp. z o.o. - Tamel S.A. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Udział silników energooszczędnych w polskim rynku silników elektrycznych Podgrupa mocy Moc znamionowa (kW) Liczba silników objętych dopłatami w ramach programu w roku 2006 i 2007 (szt.) Rok 2006 Rok 2007 (do końca III kwartału) Podgrupa 1: 0.75 – 7.5 254 Podgrupa 2: 11 – 37 167 723 Podgrupa 3: 45 – 160 12 31 Ogółem: 179 1008 Ogółem do końca 3 kwartału 2007 1187 Udział w całkowitej sprzedaży silników: 0,12% 0,8% 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

System rabatowy programu PEMP Silniki objęte programem są oznakowane etykietą PEMP: 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Podsumowanie Standardy minimalne (przykład USA) – duża skuteczność, wysoki udział silników energooszczędnych w rynku. Dobrowolne zobowiązania producentów (przykład UE) - znacznie mniejsza skuteczność (brak ochrony rynku przed importem tanich produktów o niskiej jakości). Projekt PEMP może być pomocny w przygotowaniach do wprowadzenia minimalnych standardów efektywności energetycznej silników elektrycznych w Polsce. 28-11-2007 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.