Nowoczesne narzędzia wykorzystywane w cyklu polityk publicznych Ewaluacja polityk publicznych Stanisław Bienias, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego

Zrealizowane badania ewaluacyjne w poszczególnych latach Źródło: Baza badań ewaluacyjnych wg stanu na dzień 01.01.2011 r.

Kiedy przeprowadzać ewaluację? Co badać? Rola ewaluacji Głównym celem ewaluacji jest pozyskanie informacji, jaki jest wpływ realizowanej polityki – oraz odpowiedź na pytania: Czy interwencja publiczna przyniosła efekty, a jeśli tak, jak duży – pozytywny lub negatywny – był to efekt. Pytanie brzmi: Czy to działa? Czy istnieje zależność przyczynowo - skutkowa? Dlaczego interwencja powoduje określone pozytywne lub negatywne skutki. Celem jest odpowiedź na pytanie „Dlaczego to działa?” Kiedy przeprowadzać ewaluację? Co badać? Przed uruchomieniem programu (ex-ante) – wówczas sprawdzamy czy poprawnie zaprojektowano program, jego cele i metody wdrażania, W trakcie realizacji programu (on-going) – badamy funkcjonowanie zaprojektowanego systemu w działaniu, Po zakończeniu realizacji (ex-post) – badamy efekty realizacji programu – również w odniesieniu do celów programu.

Ewaluacja on-going. Partnerstwo – przykład dobrych praktyk Lekcja na przyszłość: Partnerstwo jest niezbędne. Zaangażuj interesariuszy w proces ewaluacji. Najbardziej wartościowe pytania ewaluacyjne zazwyczaj nie są zadawane przez osoby z jednostek ewaluacyjnych!

Rozpowszechnianie wiedzy Rozpowszechnianie wiedzy jest podstawowym warunkiem do używania wyników ewaluacji. Minimum to umieszczenie raportu na stronie internetowej, a w pewnych przypadkach wysłanie go do Komisji Europejskiej. Jak możemy rozpowszechniać wyniki badań? Zorganizować spotkanie z interesariuszami, przygotować papierową wersję raportu, zorganizować konferencję prasową, przygotować skróconą broszurę, przygotować angielską wersję streszczenia raportu, przygotować jednostronicowe podsumowanie dla decydentów.

Baza badań ewaluacyjnych Funkcjonująca na stronach Krajowej Jednostki Oceny (wszystkie raporty w jednym miejscu) http://www.ewaluacja.gov.pl Lekcja na przyszłość: Planuj, zbieraj i badaj informacje z całego procesu ewaluacji. Traktuj ewaluację jako część systemu zarządzania wiedzą.

Co może zwiększyć prawdopodobieństwo użycia wyników ewaluacyjnych? Właściwy termin, który wpasuje się w proces decyzyjny Właściwy język i forma – dopasowany do decydentów Dobra jakość raportu – jako warunek wstępny Zaufanie – ważna rola ewaluacji wewnętrznej Chęć decydentów do używania wiedzy eksperckiej

Jakich błędów unikać? Im większa liczba pytań ewaluacyjnych, tym mniejsza szansa na udzielenie odpowiedzi na wszystkie. Zdrową zasadą jest dokładne precyzowanie potrzeb informacyjnych i ograniczanie ilości pytań. Należy stosować inne kryteria wyboru wykonawcy, oprócz ceny. Niska cena zazwyczaj nie idzie w parze z jakością. Wyniki raportu powinny być formułowane w przystępnej formie (najlepiej tabeli rekomendacji) zawierającej adresata i termin wdrożenia – to ułatwi skonsumowanie wyników.

Co pomaga w uzyskaniu dobrego raportu? Sprecyzowanie potrzeb informacyjnych na etapie projektowania badania, Wybór wykonawcy, z którego oferty wynika zrozumienie zagadnienia, Komunikacja pomiędzy wykonawcą i zamawiającym oraz pewność tego samego rozumienia obszarów badania, Triangulacja, czyli pokrywanie obszarów badawczych wieloma metodami badawczymi (zbieranie danych z kilku źródeł), Ograniczenie objętościowe raportu (wymusza zwięzłość wypowiedzi)

Rola ewaluacji Ewaluacja ma dostarczyć istotnych informacji właściwym osobom w odpowiednim momencie! Ewaluacja nie jest celem samym w sobie. Ma służyć realizacji celów strategicznych.

Dziękuję za uwagę stanislaw.bienias@mrr.gov.pl