Od pomocy do samopomocy program Centrów Aktywności Lokalnej Przygotował Paweł Jordan

Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL Ul. Szpitalna 5/5 00-031, Warszawa 22 828 91 28 w.159 www.cal.ngo.pl cal@cal.ngo.pl

Potrzeba samopomocy we współczesnym świecie Poczucie bezradności i osamotnienia Brak wpływu na życie polityczne Zanik więzi sąsiedzkich, rodzinnych (życzliwych kontaktów) Zwiększający się indywidualizm Poczucie izolacji we własnym środowisku

CZYM JEST SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA? Główne wyróżniki Przestrzeń terytorialna Zamieszkała tam ludność System powiązań i zależności ludzi i instytucji, społeczne interakcje Kulturowe i psychospołeczne więzi łączące część lub całość mieszkańców z daną strukturą społeczno-przestrzenną B. Lewenstein, Wspólnota społeczna a uczestnictwo lokalne ,Warszawa 1999, s.23-26

Centralistyczny model gminy Orientacja na: Władza samorządowa Utrzymanie władzy Realizację własnych celów Administracja (bufor) Społeczność lokalna ( bierna) Roszczenia Opracował R.Wilczyński Sejmik Opolski

Partycypacyjny model gminy Orientacja na: Współpracę i uczestnictwo Społeczność lokalna (aktywna i zorientowana) Organizacje pozarządowe Rozwiązywanie problemów Organy samorządowe „Służba” Rozwój i zaspokojenie potrzeb Administracja (obsługa) Realizację celów gminy Opracował R.Wilczyński Sejmik Opolski

CO TO JEST ROZWÓJ LOKALNY? Rozwój społeczności lokalnej to: PROCES SŁUŻĄCYROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW LOKALNYCH I STWARZANIU WARUNKÓW DO ZASPOKAJANIA POTRZEB MIESZKAŃCÓW poprzez zaangażowanie mieszkańców, instytucji i wszelkich grup interesu oraz władz

CELE I ZAŁOŻENIA ROZWOJU SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ Wypracowanie wspólnych działań (zakładanie i wspieranie grup obywatelskich) Poprawa dostępu mieszkańców do informacji i umiejętności Zdobywanie lub tworzenie owych zasobów materiałowych, rzeczowych i finansowych) w obrębie społeczności lokalnej Zwiększenie demokratycznego uczestnictwa mieszkańców w procesach podejmowania decyzji

Samopomoc czyli co? Bazowanie na wewnętrznych siłach w celu przezwyciężenia danego problemu w wymiarze indywidualnym, grupowym i wspólnotowym.

Co pobudza rozwój „społeczności”? Wspólne, społeczne miejsca i obszary Stałe współdziałanie Zaufanie społeczne do ludzi i instytucji Sieci kontaktów społecznych Zaufani przywódcy Wydarzenia i zajęcia, w których można brać udział Systemy komunikowania się Wsparcie dla zaangażowania wolontarystycznego Mechanizmy wspólnego (demokratycznego) podejmowania decyzji Okazje do wspólnej nauki (edukacja formalna i nieformalna)

CO TO JEST KAPITAŁ SPOŁECZNY? Zespół nieformalnych wartości i norm (np. zaufanie, solidarność), uznawanych przez członków danej społeczności, który umożliwia współpracę i współdziałanie na rzecz rozwiązywania problemów, indywidualnych i zbiorowych.

Perspektywa działań w pomocy społecznej Tworzenie lokalnych programów aktywizujących do wyjścia z bezradności i bezrobocia - systemy kontraktów Wspieranie rodzin w wychodzeniu z kryzysu. Tworzenie lokalnego sytemu wsparcia. Aktywizacja obywateli do samopomocy. Tworzenie grup obywatelskich, samopomocowych i rozwój wolontariatu Tworzenie lokalnego partnerstwa na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów Rozdawanie zasiłków Brak wymagań w stosunku do klientów Tworzenie postaw biernych i roszczeniowych Tworzenie postaw odpowiedzialności, solidarności i samopomocy

Wyzwania pomocy społecznej w Polsce Od pomocy  do samopomocy Od zasiłków  do partnerstwa i podmiotowości Od pracy „dla” do pracy „przez” i „z” ludźmi

Zadania pomocy społecznej Zgodnie z art. 15 ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczna polega miedzy innymi na: Rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb

Do zadań pracownika socjalnego należy: Pobudzanie społecznej aktywności i inspirowanie działań samopomocowych w zaspokojeniu niezbędnych potrzeb życiowych osób, rodzin, grup i środowisk społecznych (art. 119).

Idea Centrum Aktywności Lokalnej - CAL nie jest nową instytucją – jest sposobem działania CAL służy: aktywizowaniu społeczności lokalnych tworzeniu poczucia tożsamości z określonym miejscem i grupą ludzi Motto CAL-a brzmi: „Pomóżmy ludziom, żeby pomogli sami sobie”

Uczestnicy projektu CAL Osoby będące w stanie podjąć decyzję w imieniu instytucji, którą reprezentują: LIDERZY& PRACOWNICY Liderzy organizacji pozarządowych Dyrektorzy i pracownicy Domów Kultury Kierownicy Klubów Osiedlowych Dyrektorzy i pracownicy Ośrodków Pomocy Społecznej Dyrektorzy i nauczyciele ze Szkół

Edukacja w projekcie CAL Instytucjom zainteresowanym realizacją programu CAL proponujemy 2 - letni projekt szkoleniowo - konsultacyjny. Absolwenci szkoleń tworzą sieć ośrodków CAL, a placówki wiodące otrzymują Certyfikat Jakości pracy metodą CAL.

SZKOLENIA I WSPARCIE W TRAKCIE TRWANIA PROJEKTU CAL POZIOM I Ja jako animator Tworzenie mapy potrzeb i zasobów społeczności lokalnej Budowanie zespołu Rola i znaczenie pracy wolontarystycznej Tworzenie grup samopomocowych i obywatelskich Planowanie działań i praca poprzez projekty Tworzenie lokalnego partnerstwa Zbieranie funduszy na poziomie lokalnym, przygotowywanie wniosków Tworzenie wizerunku i promocja instytucji CAL

POZIOM II Konsultacje indywidualne prowadzone przez polskich i zagranicznych specjalistów Wdrażanie nowych projektów Monitorowanie i propozycje szkoleń w odpowiedzi na wyartykułowane potrzeby

ponad 5000 wolontariuszy regularne współpracuje z ośrodkami CAL PROGRAM CAL W LICZBACH 160 ośrodków wzięło lub bierze udział w programie edukacyjnym CAL ( ponad 200 osób) ok. 3000 osób wzięło udział w konferencjach organizowanych przez lub we współpracy z CAL Ośrodki Cal regularnie współpracują z ponad 500 organizacjami pozarządowymi (łącznie z 100, które powstały jako skutek uczestnictwa w programie) ponad 5000 wolontariuszy regularne współpracuje z ośrodkami CAL Została wyszkolona kadra trenerów dla rozwoju programu CAL - 20 osób 160 ośrodków calowskich rozpoczęło realizację ponad 1000 nowych projektów lokalnych 30 ośrodków otrzymało Certyfikat Jakości pracy metodą CAL

Społeczność zdezintegrowana

Tworzenie więzi CAL

Społeczność współpracująca CAL

Cytat Proboszcza z Radomia „My ludzie, instytucje i organizacje na tym osiedlu wzięliśmy się za ręce i wspólnie zaczęliśmy działać na rzecz rozwiązania różnych naszych problemów”

Cale za 5 lat - graficznie J

„Rola i miejsce Ośrodka Pomocy Społecznej w samorządzie” FORUM XIII Ogólnopolska Konferencja Stowarzyszenia Samorządowych Ośrodków Pomocy Społecznej FORUM „Rola i miejsce Ośrodka Pomocy Społecznej w samorządzie” 29 września – 02 października GDYNIA 2004