Wnioski i rekomendacje płynące z badań zrealizowanych w ramach projektu Kraków, 5 grudnia 2007 r.

Wnioski i rekomendacje z badań DANE ≠ INFORMACJE Zbyt wiele danych powoduje szum informacyjny W Obserwatorium: łatwy dostęp do potrzebnych dokumentów (przez bibliotekę on-line) na podstawie raportów badawczych przygotowywane wnioski i rekomendacje dla różnych grup odbiorców analizy problemowe – np. „Migracje – wyniki aktualnych badań i analiz”

Wnioski i rekomendacje z badań Monitoring ofert pracy w Małopolsce Do powiatowych urzędów pracy w Małopolsce tafia zaledwie około 40% wszystkich publikowanych ofert pracy Znaczne różnice w popycie na poszczególne grupy zawodowe: W PUP dominują oferty pracy przeznaczone dla „robotników przemysłowych i rzemieślników”, „pracowników przy pracach prostych” oraz „pracowników biurowych” Osoby szukające pracy na wyższych stanowiskach (jako technicy, średni personel, specjaliści czy menedżerowie), gdzie wymagane są wyższe kompetencje zawodowe, mają większą szansę na znalezienie ofert pracy w portalach internetowych, akademickich biurach karier czy w prasie Różnice geograficzne w dostępności ofert: W monitorowanych mediach ponad połowa miejsc pracy oferowana była na terenie Krakowa Mieszkańcy Krakowa, Tarnowa i powiatu tarnowskiego oraz Nowego Sącza mają większą szansę na znalezienie oferty pracy w Internecie bądź w prasie, zaś mieszkańcy pozostałych powiatów więcej propozycji pracy otrzymają w urzędzie pracy

Wnioski i rekomendacje z badań Monitoring ofert pracy w Małopolsce Ważnym źródłem poszukiwania pracy jest korzystanie z profesjonalnych agencji pośrednictwa pracy (a jest to sposób rzadko wykorzystywany) Bardzo ważne jest, aby przy poszukiwaniu pracy nie ograniczać się wyłącznie do jednego źródła ofert Pracodawcy rzadko korzystają z wielu kanałów pośrednictwa pracy, więc te same oferty rzadko powtarzają się w różnych źródłach Kluczowa w kwestii szans i sukcesu na rynku pracy jest własna aktywność osób bezrobotnych: częste osobiste kontaktów z przedsiębiorcami, wysyłane swoich CV do pracodawców (nawet wówczas gdy nie prowadzą oni rekrutacji na nowe miejsca pracy. Podczas rekrutacji przedsiębiorcy wykorzystują również napływające do firmy aplikacje nadsyłane przez chętnych do pracy, w oparciu, o które tworzą oni bazy danych potencjalnych pracowników) przeglądanie na bieżąco ofert pracy w PUP, dopiero w dalszej kolejności – pozyskiwanie szerokiego grona osób mogących zarekomendować ich kandydaturę potencjalnym pracodawcom

Wnioski i rekomendacje z badań Analiza porównawcza powiatów województwa małopolskiego (segmentacja) Analiza została przeprowadzona w celu dokonania segmentacji powiatów, czyli pogrupowania ich w subregiony charakteryzujące się zbliżonymi parametrami rozwojowymi. Wykonawców poproszono o podjęcie próby sformułowania wniosków z analizy dla programowania działań w zakresie promocji zatrudnienia, edukacji i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu. Autorzy zasugerowali obszary oraz grupy wsparcia, które powinny być priorytetowe przy programowaniu działań w ramach PO KL dla poszczególnych segmentów: Segment rolniczy – w długim okresie czasu powinno się dążyć do inwestowania głównie w edukację, a w mniejszym stopniu w pomoc społeczną. Szczególnym wsparciem powinni zostać objęci ludzie młodzi – do 25. roku życia, stanowiący znaczącą a strategiczną dla subregionu grupę wśród bezrobotnych. Zaoferowanie im wsparcia socjalnego spowoduje pogłębienie uzależnienia od pomocy społecznej i marginalizację społeczną. Należy zainwestować we wsparcie kształcenia oraz poprawić dostępność miejsc pracy, także poza miejscem zamieszkania, choćby przez ułatwienia komunikacyjne, o ile odrębne badania wskażą ich brak jako jedną z przyczyn bezrobocia

Wnioski i rekomendacje z badań Analiza porównawcza powiatów województwa małopolskiego (segmentacja) Segment centralno-zachodni – w dalszym ciągu należy kłaść nacisk na rozwój małej i średniej przedsiębiorczości. W segmencie tym obserwujemy różnice między terenami wiejskimi a resztą powiatu. Szczególną uwagę należy skupić na problemie rozdrobnienia gospodarstw agrarnych i próbować zmniejszać różnice między miastem a wsią, w szczególności w zakresie edukacji. Wśród bezrobotnych szczególną opieką powinna zostać objęta grupa najmłodszych bezrobotnych – do 25. roku życia, jak w poprzednio omawianym segmencie. Segment południowo-wschodni – niezbędne jest doinwestowanie edukacji. Grupy, które należy objąć opieką to: osoby młode wchodzące na rynek pracy, bezrobotne kobiety oraz długotrwale bezrobotni. Szczególny nacisk należy kłaść na edukację, począwszy od edukacji przedszkolnej. Należy dążyć do systematycznego uniezależniania mieszkańców subregionu od pomocy społecznej.

Wnioski i rekomendacje z badań Analiza porównawcza powiatów województwa małopolskiego (segmentacja) Segment sąsiedzki – szczególną opieką należy objąć osoby bezrobotne nie posiadające kwalifikacji zawodowych oraz bezrobotnych po 55. roku życia. Dla dalszego rozwoju subregionu niezbędne jest doinwestowanie edukacji. Segment przemysłowy – segment wymaga przede wszystkim zmian strukturalnych – inwestycji zewnętrznych i zdywersyfikowanego rozwoju branżowego. Należy zwrócić uwagę na zagrożenie bezrobociem wśród kobiet. Segment ten wymaga głębszej analizy, która pozwoliłaby ustalić możliwości wygenerowania miejsc pracy dla kobiet. W tym wypadku należy się skupić głównie na ich reorientacji zawodowej. Należy dążyć do objęcia szczególną opieką młodych wchodzących na rynek pracy, aby zapobiec procesowi „wyludnienia” subregionu. Jest to jeden z obszarów najbardziej zagrożonych demograficznie (ujemny przyrost naturalny, saldo migracji ujemne, liczne migracje zagraniczne).

Wnioski i rekomendacje z badań Analiza porównawcza powiatów województwa małopolskiego (segmentacja) Kraków – szczególną opieką należy objąć bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych. Należy dalej stosować strategię inwestowania w zasoby ludzkie. Segment jest tak chłonnym rynkiem, iż do reaktywizacji zawodowej powinno wystarczyć zweryfikowanie kwalifikacji klienta urzędu pracy. Praca z bezrobotnym powinna iść dwutorowo: reorientację zawodową trzeba połączyć ze zmianą w zakresie wewnętrznej motywacji do pracy. Kraków jest potencjalnym rynkiem pracy dla innych obszarów województwa, co jednak wymaga rozeznania barier w tym zakresie. Segment wielkomiejski –należy zwrócić uwagę na odpływ wykwalifikowanej kadry i ludzi młodych z subregionu. Bez pojawienia się impulsu rozwojowego otwierającego istotne szanse na atrakcyjne zatrudnienie wykwalifikowanych osób, segment ten może w przyszłości przeżywać duże problemy z utrzymaniem osiągniętej pozycji konkurencyjnej.

Wnioski i rekomendacje z badań Migracje – wyniki aktualnych badań i analiz Obecnie emigracja jest raczej wyjazdem niż pełną rozłąką. Zmiana charakteru tego zjawiska wymaga dostosowania do niego strategii działania organów państwowych. Ważne jest, aby emigranci utrzymywali więzi z Polską, tzn. mieli szanse uczestnictwa w życiu politycznym, społecznym, kulturalnym kraju. Można to osiągnąć dzięki działaniom instytucji polskich za granicą oraz rozbudowie sieci powiązań z instytucjami w Polsce. W tym względzie należy również zmienić sposób postrzegania powrotów w kategoriach „porażka lub sukces”. W dobie globalizacji rynków pracy migracje są bowiem rodzajem zwykłej życiowej aktywności.

Wnioski i rekomendacje z badań Migracje – wyniki aktualnych badań i analiz portal internetowy „Wyjazdy i powroty” (wydzielona część portalu zawierałaby informacje dla reemigrantów) zmiana funkcji i zakresu kompetencji konsulów, otwieranie nowych placówek konsularnych w krajach, w których istnieją duże skupiska ludności polskiej - infolinia czynna całą dobę wprowadzenie głosowania korespondencyjnego i internetowego dla obywateli polskich przebywających za granicą pomoc w utrzymaniu kontaktu z kulturą polską oraz jej promocja wprowadzenie kursów językowych przez Internet, w telewizji adresowanych dla Polaków oraz obcokrajowców oraz w szkołach publicznych tych krajów, w których przebywają duże grupy polskich emigrantów promocja i upowszechnianie osiągnięć osób, które wróciły do kraju i odniosły sukces np. zakładając własną firmę uproszczenie procedur umożliwiających reemigrantom przenoszenie firm do Polski, zakładanie firm oraz ułatwiające rozpoczęcie działalności gospodarczej w Polsce przez Internet monitorowanie zjawiska emigracji przedstawicieli zawodów medycznych oraz innych grup zawodowych, których wyjazd może być dla gospodarki szczególnie dotkliwy

Wnioski i rekomendacje z badań Migracje – wyniki aktualnych badań i analiz w najbliższym czasie obecny model migracji zatrudnieniowych Polaków zostanie utrzymany w ciągu najbliższych 3-5 lat wskaźnik emigracji (zwłaszcza sezonowej) pozostanie wysoki w krótkim okresie czasu emigracja będzie wrastać, zwłaszcza w odniesieniu do osób, które wykonują zawody deficytowe w krajach UE-15. Wiązać się to będzie z rosnącymi niedoborami liczby pracowników w branżach: przetwórstwo spożywcze, przemysł stoczniowy, budownictwo, czy usługi medyczne najlepiej rozwinięte państwa członkowskie UE zgłaszają zapotrzebowanie na następujące zawody: informatycy biotechnologowie nauczyciele akademiccy, personel służby zdrowia, pracownicy robót wykończeniowych w budownictwie mieszkaniowym w perspektywie 5-10 lat prognozuje się zmniejszenie skali emigracji z Polski duża część dzisiejszych emigrantów z Polski prawdopodobnie wróci do kraju, przywożąc ze sobą doświadczenie, kontakty oraz kapitał inwestycyjny

Wnioski i rekomendacje z badań Badanie losów absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych Sukces odnoszą absolwenci przyjmujący aktywną postawę, świadomie kształtujący swoją pozycję na rynku pracy Absolwenci, którzy stają się bezrobotnymi to często osoby bierne, nie posiadające wysokich kwalifikacji, które nie kształtowały świadomie swojej ścieżki edukacyjnej i mają niską motywację do poprawy własnej sytuacji na rynku pracy

Wnioski i rekomendacje z badań Badanie losów absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych Aby pomóc tym absolwentom, jak również uchronić przedstawicieli młodszych roczników przed powtórzeniem tej ścieżki, należy: wykorzystywać wyniki egzaminów kończących gimnazjum lub badań predyspozycji do kierunkowania planów edukacyjno-zawodowych młodzieży zapewnić poradnictwo zawodowe każdemu uczniowi ponadgimnazjalnej szkoły zawodowej, jak i szkół gimnazjalnych (np. przez wprowadzenie zajęć obowiązkowych) przekonywać uczniów do gromadzenia doświadczenia zawodowego, nie tylko w formie obowiązkowych praktyk i praktycznego przygotowania do zawodu (np. przez łączenie nauki z pracą – choćby dorywczą i wakacyjną, zapewnienie absolwentom staży w wyuczonym zawodzie, wolontariat) zachęcać do podejmowania w trakcie nauki pracy zgodnej z kierunkiem kształcenia uświadamiać uczniom i absolwentom rolę przystępowania do egzaminów zawodowych oraz zdobywania dodatkowych kwalifikacji (poprzez udział w kursach, zdobywanie dyplomów i uprawnień)

Wnioski i rekomendacje z badań Badanie losów absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych Wnioski dotyczące organizacji badań: Konieczne jest systematyczne i możliwie pełne monitorowanie losów absolwentów szkół ponadgimnazjalnych Optymalne rozwiązanie: badania prowadzone przez każdą szkołę zawodową (zasadniczą i technikum) według metodologii takiej samej dla całej Małopolski w dwóch etapach – badanie uczniów ostatniej klasy i badanie absolwentów w kolejnym roku – reprezentatywność na poziomie każdej szkoły, powiatu i województwa, podtrzymanie kontaktu z respondentami. Taka organizacja badań, angażująca pracowników szkół i wszystkich uczniów, obniży koszty badania i ułatwi ich organizację

Wnioski i rekomendacje z badań Badanie losów absolwentów ponadgimnazjalnych szkół zawodowych Wnioski dotyczące upowszechniania wyników badań: Pamiętając o motywach podejmowania decyzji o wyborze szkoły (moda, namowa rówieśników i rodziny) należy zadbać o dostarczenie młodzieży i ich rodzicom informacji pozwalających na racjonalne podejmowanie decyzji o wyborze szkoły i zawodu Raporty z badań należy pisać „językiem korzyści”, tj. eksponując pozytywne aspekty podejmowania kształcenia w konkretnych kierunkach, jak perspektywa wysokich zarobków, łatwość znalezienia pracy

Wnioski i rekomendacje z badań Analiza potencjału zatrudnieniowego sekcji gospodarki w Małopolsce oraz Badanie strategicznych branż w Małopolsce Raport będzie dostępny na stronie internetowej projektu w połowie grudnia Zapraszamy do zapoznania się z ich treścią i do zgłaszania uwag i rekomendacji

Dziękuję za uwagę Maria Leńczuk tel.: 012 42 87 86 e-mail: obserwatorium@wup-krakow.pl www.obserwatorium.malopolska.pl