"Na powietrzu lepiej działa wyobraźnia" (Anna Shirley)* . 96-07-16 Wnioski i spostrzeżenia z przeprowadzonej ewaluacji zewnętrznej w szkołach podstawowych i gimnazjach w roku szkolnym 2011/12 . Kuratorium Oświaty w Rzeszowie *

Statystyka ewaluacji w gimnazjach w roku 2011/12 Ewaluacje EC EE EZ Razem Szkoły podstawowe 14 49 9 72 Gimnazja 18 42 10 70

Wizytatorzy ds. ewaluacji Rok szkolny Liczba wizytatorów Liczba ewaluacji 2009/10 12 17 2010/11 18 100 2011/12 30 185 Razem 302

Narzędzia badawcze Wywiad Badanie ankietowe Obserwacja Z dyrektorem Z nauczycielami, pracownikami szkoły Z przedstawicielami partnerów oraz JST Z rodzicami Z uczniami Badanie ankietowe Wśród wszystkich nauczycieli Wśród uczniów rok młodszych od najstarszych w szkole (moja szkoła) Wśród uczniów najstarszych klas (mój dzień) Wśród rodziców Dyrektora szkoły Obserwacja Obserwacje lekcji w szkołach podstawowych (6) , gimnazjach w każdym roczniku (przynajmniej dwie) Szkoły i boiska podczas przerw, przed i po zajęciach, oraz najbliższego otoczenia Zajęć pozalekcyjnych Analiza dokumentów Analiza danych zastanych (tylko te dokumenty, które dyrektor uzna za właściwe, by udostępnić wizytatorom)

Ewaluacja zewnętrzna ma dostarczyć rzetelnych i obiektywnych informacji na temat: • Jak funkcjonuje szkoła w wymienionych w rozporządzeniu obszarach? • W jakim stopniu (na jakim poziomie) szkoła spełnia wymagania stawiane przez państwo opisane w rozporządzeniu ?

Wymagania opisane są a dwóch poziomach – na poziomie B oraz na poziomie D. Poziom E Szkoła nie spełnia wymagania na poziomie D Poziom D Szkoła spełnia wymagania na poziomie D Poziom C Szkoła wypełnia wymagania na poziomie D, wykracza poza D, lecz nie osiąga B Poziom B Szkoła wypełnia wymaganie na poziomie D i na poziomie B. Poziom A Szkoła wypełnia wymaganie na poziomie D i na poziomie B. Szkoła wykracza poza B

PRZĘSŁO SYSTEMATY- CZNOŚĆ I TRWAŁOŚĆ PRZĘSŁO SZKOŁA DOBRYCH PRAKTYK MOST DO A PRZĘSŁO KRYTERIA ŹRÓDŁA JAKOŚĆ DZIAŁAŃ PRZĘSŁO SYSTEMATY- CZNOŚĆ I TRWAŁOŚĆ KREATYWNOŚĆ PRZĘSŁO SZKOŁA DOBRYCH PRAKTYK Czy zostały spełnione wszystkie kryteria? B  Czy opinia o działaniach jest powszechna i wyrażana przez najbardziej zainteresowanych - jednoznaczność danych, - wysoki poziom zaangażowania uczestników badań, - zgodność wypowiedzi, - wiarygodność. Czy potrafię jednym zadaniem opisać tę szczególną intrygującą rzecz (z zakresu wymagania)? - celowość, - ciągłość, - efektywność, - nietypowość, - nowatorskość, - skuteczność, - trwałość. Czy opisane w poprzednim przęśle działania mają charakter stały i systematyczny? - ciągłość, - cykliczność, - planowość, -powtarzalność, - stałość, - systemowość. Czy na sukces opisanych działań decydujący wpływ miała sama placówka czy np. korzystny wpływ środowiska?: - inicjuje, - wyzwala kreatywność, aktywność, - urzeka. Czy działania szkoły mogą być przykładem dobrej praktyki, czy szkoła je upowszechnia? - promocja, popularyzowanie w mediach. A 

Doskonalenia wymaga również analiza wskaźników EWD. Wnioski Wszystkie szkoły dokonują analizy wyników sprawdzianu i egzaminu zewnętrznego, formułują wnioski z analizy oraz podejmują działania mające na celu poprawę efektów kształcenia. W części szkół (8/63) sposób dokonywania analizy oraz formułowania wniosków wymaga poprawy i doskonalenia. Działania znacznej części szkół (19/63) podejmowane na podstawie wniosków z analizy efektów kształcenia nie przyczyniają się do poprawy wyników sprawdzianu. Doskonalenia wymaga również analiza wskaźników EWD.

Wnioski Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, jednak w części szkół (5/63) podejmowane działania nie przynoszą oczekiwanych efektów. Doskonalenia wymaga umiejętność diagnozowania potrzeb i osiągnięć uczniów, dobór właściwych metod i form pracy, organizacja procesów edukacyjnych. .

Wnioski Oferta edukacyjna jest zgodna z podstawą programową, jest ona monitorowana i dostosowywana do zmieniących się potrzeb. W celu rozbudzania aktywności uczniów wzbogacana jest o specyficzne rodzaje zajęć pozalekcyjnych (ornitologia, szachy, żeglarstwo, sztuki walki) często wynikające z pasji i zainteresowań nauczycieli. Jednak w wielu przypadkach organizacja dowozu do szkoły uniemożliwia sporej grupie uczniów udział w zajęciach pozalekcyjnych.

Wnioski Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany i są planowane. W części szkół (3/14) wystąpiły problemy z systematycznością monitorowania procesów edukacyjnych, analizą i oceną skuteczności działań oraz modyfikacją procesów edukacyjnych. ,

Wnioski Szkoły stwarzają możliwości włączania rodziców w życie szkoły, jednak niewielu rodziców jest zaangażowanych w ich funkcjonowanie i ma wpływ na decyzje podejmowane w sprawach szkoły.

Wnioski Dyrektorzy szkół, JST, dbają o poprawę warunków lokalowych i wyposażenia szkoły, które są bardzo zróżnicowane. Obok szkół, które dysponują znakomitą bazą lokalową i bogatym wyposażeniem w pomoce naukowe, sporą grupę stanowią szkoły, które nie posiadają specjalistycznych pracowni przedmiotowych, sal gimnastycznych. .

Wnioski Zespołowe prowadzenie ewaluacji wewnętrznej w szkołach oraz planowanie działań wynikających z wniosków z nadzoru, stwarza warunki do wdrażania zmian o charakterze systemowym w zakresie wychowania, dydaktyki, opieki. W planowaniu ewaluacji wewnętrznej, nie wszystkie szkoły zwracają uwagę na rzeczywiste potrzeby i problemy pojawiające się w placówce.  

Cele raportu Podstawową funkcją raportu jest funkcja poznawcza. Raport powinien także służyć rozwojowi szkół i placówek, ponieważ zebrane informacje mają przyczyniać się do podejmowania decyzji dla doskonalenia działań prowadzonych przez te placówki (a więc ich rozwoju) oraz do skutecznego prowadzenia polityki oświatowej.

Refleksja dotycząca raportu z ewaluacji Raport jest ważnym źródłem informacji o szkole. Raport ma pokazać, w czym szkoła jest już dobra, wskazać te obszary, w których szkoła osiąga sukcesy, ale ma także wskazać te elementy, które wymagają poprawy, na które dyrektor i nauczyciele powinni zwrócić większą uwagę. Rolą dyrektora szkoły, jest takie przygotowanie rady pedagogicznej do odbioru raportu, aby nauczyciele wybrali cele do działań dla siebie i szkoły, aby raport nie został odłożony ad acta.

Jak pracować z radą pedagogiczną? . Krok pierwszy to rozważania, czyli refleksja na temat informacji zawartych w raporcie i wybór problemów. Krok drugi to działanie, czyli zaplanowanie konkretnych działań, które wynikły z rozważań. Krok trzeci to ustalenie dowodów, czyli tego, po czym poznamy, że realizujemy wybrane cele. Krok czwarty to refleksja nad wnioskami. Krok piąty to wejście na poziom autoewaluacji.

Warto pamiętać! Najważniejsze jest „skonsumowanie raportu”. Raport ostawiony na półkę , który nie stanie się przyczynkiem do analizy – rozmowy w szkole, a potem działań nauczycieli, JEST BEZWARTOŚCIOWY

Zamierzenia na rok 2012/13 Przeprowadzenie 247 ewaluacji, w tym: 4 ewaluacje całościowe (30%); 7 ewaluacji problemowych w obszarach: - „efekty i zarządzanie” (30%); - „procesy i funkcjonowanie w środowisku” (30%); 1 ewaluacja problemowa w obszarze „efekty” (10%). Przygotowanie 353 raportów z ewaluacji.

Kryteria doboru szkół do ewaluacji: W pierwszej kolejności na terenie 40 gmin, w których nie była przeprowadzana ewaluacja (w uzasadnionych sytuacjach można odstąpić od kryterium). Rozkład terytorialny szkół. Czas od poprzedniej wizytacji lub mierzenia jakości pracy szkoły. Wyniki sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych. Wyniki kontroli przeprowadzonych w szkołach, skargi na szkołę. Wniosek dyrektora szkoły, JST.

Jak przygotować się do ewaluacji - rola dyrektora Uświadamianie roli i odpowiedzialności każdego nauczyciela za poziom spełniania wymagań państwa. Zorganizowanie pracy zespołowej nauczycieli. Wykorzystanie wyników u wniosków z ewaluacji do zaplanowania działań naprawczych lub doskonalących.

Rola dyrektora w procesie ewaluacji zewnętrznej Współpraca z wizytatorami na wszystkich etapach procesu ewaluacji. Zapoznanie z procedurą prowadzenia ewaluacji, poinformowanie rady pedagogicznej o celach ewaluacji zewnętrznej. Zapoznanie z narzędziami badawczymi. Pozytywne nastawienie nauczycieli do ewaluacji. Uzgodnienie harmonogramu i stworzenie warunków do sprawnego przeprowadzenia badań.

Rola dyrektora w procesie ewaluacji zewnętrznej cd. Poinformowanie rodziców, uczniów i inne zaangażowane osoby o prowadzonej w szkole ewaluacji zewnętrznej, o jej znaczeniu dla szkoły. Pisemne zaproszenie partnerów do wywiadu. Wpisanie na platformie npseo wniosków z ewaluacji wewnętrznej. Przygotowanie do przedstawienia wyników ewaluacji. Wypełnienie anonimowej ankiety on-line na temat procesu przebiegu ewaluacji zewnętrznej.

"Na powietrzu lepiej działa wyobraźnia" (Anna Shirley)* . 96-07-16 „Pesymista narzeka na wiatr. Optymista myśli, że uda mu się go zmienić. Przywódca ustawia żagle”. J.G. Maxwell W nowym roku szkolnym życzę Państwu entuzjazmu, optymizmu oraz radość z osiągnięć. . Kuratorium Oświaty w Rzeszowie *