Przedmiot, beneficjenci i realizatorzy EPS

Na poprzednim wykładzie powiedzieliśmy sobie Jak zmieniał się w ciągu dziejów poziom ZS; O ewolucji od dobroczynności prywatnej do obowiązków państwa; O początkach kapitalizmu i co to jest leseferyzm; O narodzinach i rozwoju państwa socjalnego od XIX w. do czasów współczesnych

Na poprzednim wykładzie powiedzieliśmy sobie O ekonomicznych i politycznych teoriach zmian w PS w tym o teoriach marksistowskich i neomarksistowskich, keynesowskiej, fordyzmie i neofordyzmie O wpływie ideologii, partii i demokracji na kształt PS O dziejach integracji europejskiej: od lat 60- tych do Strategii 2020

Przedmiot EPS Przedmiotem europejskiej polityki społecznej jest zapewnienie realizacji praw socjalnych mieszkańcom Europy; Przedmiot EPS wywodzi się i wiąże z tworzeniem jednolitego rynku europejskiego i swobody przemieszczania pracowników;

Przedmiot EPS W szczególności przedmiotem EPS są m.in: Wspieranie zatrudnienia, zwłaszcza grup defaworyzowanych ( kobiet, młodocianych, ON); Warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników np. kierowców TIR czy autokarów turystycznych; Dialog pomiędzy reprezentacjami pracowników i pracodawców; Walka z ubóstwem i zapewnienie godziwego zabezpieczenia społecznego.

Przedmiot EPS Równouprawnienie – zakaz dyskryminacji ze względu na płeć, niepełnosprawność, wiek; Zwiększenie mobilności pracowników i młodzieży w zakresie kształcenia i staży; Reformy krajowych systemów pomocy społecznej poprzez wymianę doświadczeń i promocję dobrych praktyk.

Przedmiot EPS Edukacja i uznawanie kwalifikacji ( europejskie i krajowe ramy kwalifikacji); Aktywizacja osób starszych ( zatrudnienie w wieku okołoemerytalnym, przekwalifikowywanie), kształcenie ustawiczne, opieka długoterminowa; Opieka zdrowotna dla osób podróżujących i zmieniających zamieszkanie;

Przedmiot EPS - zatrudnienie wspieranie ( promocja) zatrudnienia oznacza głownie finansowanie inicjatyw pomagających podnoszenie kwalifikacji i zwiększania szans na rynku pracy; zapewnia się finansowanie tych działań w całej UE, zwłaszcza na obszarach o najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy( niski poziom PKB, wysoki poziom bezrobocia); na realizację europejskiej strategii zatrudnienia w latach 2007 – 2013 przeznaczono 76 mld euro.

Przedmiot EPS – ochrona pracowników Przepisy UE zapewniają minimalny poziom ochrony wszystkim zatrudnionym na terenie UE; Równość szans kobiet i mężczyzn tj. jednakowe traktowanie w miejscu pracy, ochrona kobiet ciężarnych, urlop macierzyński, urlop wychowawczy; Ochronę przed dyskryminacją ze względu na płeć, rasę, wiek , religię, niepełnosprawność, orientacje seksualną; Prawa pracy : ograniczenia w zakresie czasu pracy ( nadgodziny, pora nocna), pracy w niepełnym wymiarze, na czas określony, pracy młodocianych, informowania i konsultowania pracowników.

Przedmiot EPS – swobodny przepływ obywateli Zapewnia go art.. 45 Traktatu o Funkcjonowaniu UE ( dyrektywach i zarządzeniach oraz orzeczeniach ETS); Obywatele UE mają prawo : - poszukiwać pracy w innym kraju UE; podejmować tam pracę bez ubiegania się o pozwolenie; zamieszkać w tym kraju ze względów zawodowych; pozostać tam nawet po wygaśnięciu umowy o pracę; być traktowanym na równi z wszystkimi zatrudnionymi w danym kraju ( warunki pracy i płacy, uprawnienia socjalne i podatkowe).

Beneficjenci EPS Adresatem bezpośrednim EPS są państwa europejskie ( państwa członkowskie UE), bo zasadniczo kwestie społeczne są w gestii państw członkowskich; Regulacje socjalne UE dotyczą pośrednio: regionów jako dysponentów i realizatorów projektów finansowanych z EFS oraz nadzorujących działania PS; pracodawców i związków zawodowych o ile zmienia to ich rolę i nakłada nowe obowiązki;

Beneficjenci EPS instytucji publicznych , jeśli są beneficjentami końcowymi projektów UE w zakresie EPS; pracowników i mieszkańców UE, w zakresie niektórych uprawnień wspólnotowych; EPS wkracza coraz głębiej zarówno co do przedmiotu jak i podmiotów objętych jej działaniem;

Realizatorzy EPS Prawodawcze i wykonawcze organa Rady Europy i UE; Państwa narodowe ( rządy, parlamenty, instytucje państwowe); Regiony i inne samorządy realizujące zadania z dziedziny EPS; Organizacje pracodawców, pracowników i inne OP – jeśli realizują projekty bądź prawa z zakresu EPS

Realizatorzy EPS w UE Rada Europejska ( obraduje 2 razy w roku w składzie : szefowie państw/rządów, ministrowie SZ, przewodniczący KE; Rada Unii Europejskiej – wspólnotowy organ legislacyjny. Ministrowie np. właściwi ds. polityki społecznej przyjmują: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, opinie

Realizatorzy EPS w UE cd. Komisja Europejska – organ wykonawczy, nadzoruje przestrzegania prawa Unii, posiada wyłączną inicjatywę ustawodawczą; Parlament Europejski – ma prawo weta wobec budżetu i swobody przepływu osób, zatwierdza skład Komisji. Działają tam Komisje : Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Prawa Kobiet i Równouprawnienia oraz Zespoły np. ds. Starzenia się Społeczeństw.

Realizatorzy EPS w UE cd. Europejski Trybunał Sprawiedliwości – przez orzeczenia kształtuje prawo; Komitety doradczo – konsultacyjne – powstały na mocy traktatów , dyrektyw lub rozporządzeń. Są to Komitety : Ekonomiczno – Społeczny( od 1958 r.) Ds. Zatrudnienia ( promowanie koordynacji); Ds. Ochrony Socjalnej ( monitorowania, wymiana doświadczeń); Europejski Fundusz Społeczny.

Realizatorzy EPS w UE cd. Agencje Wspólnotowe : Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (m.in. informacja inicjowanie badań, programy pilotażowe); Europejska Fundacja Kształcenia( Turyn, wspieranie kształcenia zawodowego); Europejskie Centrum Monitorowania Zmian – analizowanie i przewidywanie zmian w m.in. w zakresie PS.

Jak przebiega realizacja EPS, przykład I : rady pracownicze KE, PE i REuropejska uzgadniają projekt dyrektywy ws.rad pracowniczych; Państwa narodowe ( rządy i parlamenty zgłaszają swoje uwagi zwłaszcza co do przestrzegania zasady pomocniczości); PE uchwala dyrektywę o radach pracowniczych; Rządy narodowe przygotowują prawo dostosowujące przepisy krajowe do dyrektywy; Parlamenty krajowe uchwalają przepisy realizujące zalecenia dyrektywy; Przepisy krajowe są oceniane przez władze UE co do zgodności z dyrektywą.

Jak przebiega realizacja EPS – przykład I Instytucje i organizacje krajowe stosują nowe prawo pod groźbą zapisanych w ustawie sankcji; Przepisy dyrektywy mają pierwszeństwo przed prawem krajowym i stosowane są wprost; Jeśli państwo nie wdraża postanowień dyrektywy w terminie lub zakresie są ostrzegane, następnie podawane do ETS, który może nałożyć sankcje finansowe.

Jak przebiega realizacja EPS, przykład II – poprawa kształcenia zawodowego dorosłych KE ujmuje tą problematykę w programie możliwym do realizacji ze środków EFS; Krajowe programy operacyjne precyzują warunki otrzymania środków na cele określone w wytycznych UE; Rząd określa operatora programu (MP i PS) ten ustala jako realizatorów np. WUP; Placówki oświatowe i PUP zgłaszają wnioski na realizację konkretnych programów w konkursie.

Jak przebiega realizacja EPS – przykład III, polityka zatrudnienia lub pomoc społeczna Podstawą jest dyskusja i koordynacja w ramach Otwartej Metody Koordynacji (OMC); Rządy przygotowują sprawozdania z działań w danym zakresie; UE przygotowuje wytyczne( cele, priorytety), na podstawie których rządy krajowe przygotowują krajowe plany działań; Sprawozdania i wytyczne krajowe są przedmiotem dyskusji.