Ewolucja polityki regionalnej

Rok 1957 Raport Paul-Henri Spaaka Wprowadzenie normalnych warunków konkurencji przez zniesienie protekcjonizmu i barier celnych Ustalenie zasad i procedur polityki konkurencji Powiększanie zasobów poprzez waloryzację regionów opóźnionych w rozwoju i wykorzystanie pozostającej bez pracy siły roboczej Kompletne zignorowanie trzeciego aspektu (reakcja Włoch – specjalny protokół - własna pomoc dla Mezzogiorno)

Europejski Bank Inwestycyjny Waloryzacja regionów słabiej rozwiniętych Tworzenie nowych i modernizacja istniejących przedsiębiorstw Realizacja projektów ważnych dla Wspólnoty

Działalność Parlamentu we wczesnych latach: Raport Motte’a (maj 1960) – utworzenie komitetu konsultacyjnego ds. regionalnych i podjęcie prac nad programem europejskiej polityki regionalnej Raport Birkelbacha (grudzień 1963) – żądanie oddania do dyspozycji Komisji specjalnych środków finansowych (na PR) oraz utworzenia Centralnego Biura Dokumentacji Europejskiej i poszerzenia kontaktów z lokalnymi organami samorządowymi

Raport Rossiego (październik 1964) – wskazywał na konieczność odejścia od postrzegania polityki regionalnej jako wyłącznie wewnętrznej sprawy państw członkowskich i na potrzebę podjęcia prac nad europejskim planem zagospodarowania przestrzennego. Rozwiązanie problemów rozwoju niektórych będzie możliwe na drodze równoległego prowadzenia krajowych.

Rekomendacje grup roboczych Komisji Sporządzania według wspólnej metodologii planów regionalnych Zorganizowania bezpośrednich kontaktów Komisji z osobami odpowiedzialnymi za PR w krajach członkowskich Wykorzystania finansowych instrumentów EWG dla celów PR.

Rok 1968 – utworzenie Generalnej Dyrekcji PR (XVI) Rok 1969 – II Komunikat Komisji - Propozycja przewidywała: Sporządzanie planów rozwoju regionalnego i ich koordynację Konieczność szybkiego podjęcia działań w czterech typach regionów (opóźnionych w rozwoju, schyłkowych, przygranicznych i z bezrobociem strukturalnym)

Powołanie przy Komisji stałego Komitetu ds. rozwoju regional. Utworzenie funduszu bonifikacyjnego na cele rozwoju regional. Zorganizowanie informacji dla inwestorów skłonnych do partycypacji w realizacji planów regionalnych.

Rok 1971 Kontrola antydumpingowa (pomoc do 20% nakładów inw.) Rok 1972 Nadanie wymiaru regionalnego dwóm Funduszom budżetowym (EFS i Sekcja Orientacji FEOGA) (wstępna decyzja o ERDF) Początek lat 70-tych – opracowanie nomenklatury statystycznej Eurostatu (3 poziomy, rok 1996 dodanie dwóch kolejnych)

Rok 1973 Przyjęcie W. Brytanii i Irlandii do Wspólnoty Raport Thomsona Rok 1975 Początek działania ERDF i powołanie Komisji PR.

Funkcjonowanie ERDF Uzupełniający charakter finansowanej z niego pomocy, polegający na subsydiowaniu inwestycji przedsiębiorstw oraz inwestycji publicznych odpowiednio do wysokości 20 i 30% ich kosztów Ograniczenie subsydiów do przedsięwzięć zgodnych z programem rozwoju regionalnego w krajach członkowskich Zorientowanie pomocy na regiony objęte krajową PR

Funkcjonowanie ERDF c.d. Zastrzeżenie występowania z wnioskami o subwencje do wyłącznej kompetencji poszczególnych państw Obowiązek podania do publicznej wiadomości wysokości pomocy. Druga połowa lat 70-tych: Włochy, W. Brytania i Irlandia 74% środków ERDF.

Rok 1979 Ustanowienie NIW (Nowego Instrumentu Wspólnot) Wydzielenie 5% środków ERDF do dyspozycji Komisji

Rok 1984 Zastąpienie kwot krajowych widełkami interwencji (wzrost środków z 5% do 11% ERDF) Wycofywanie się z dotowania programów inwestycyjnych na rzecz programów krajowych (programów wspólnotowych). Pierwsze lata funkcjonowania ERDF – wzrost udziału w budżecie Wspólnoty z 4,8% do 7,3% (1984 r. 11.219.640 mln ECU pomocy i 80.620.710 mln ECU nakładów inwestycyjnych)

Zintegrowane Programy Śródziemnomorskie (ZPŚ) Rok 1985 ZPŚ objęły Francję (kilkanaście prowincji na południu oraz Korsykę, całą Grecję, Włochy (przede wszystkim Mezzogiorno) Dialog instytucji europejskich z krajowymi władzami regionalnymi Sporządzanie programów przez społeczności lokalne

Jednolity Akt Europejski I Raport (Pakiet) Delorsa Lata 1987 - 1988 Górna granica dochodów budżetowych 1,2% PKB Wprowadzenie czwartego źródła dochodów Redukcja wydatków budżetowych na rolnictwo z 60% do 50% Zwiększenie wydatków budżetu na politykę strukturalną z 16% do 25%

Całkowite przebudowanie struktury zadań, celów i priorytetów wspierania funduszy strukturalnych: Skoncentrowanie środków na ograniczonej liczbie jasno określonych celów Oparcie selekcji regionów mogących korzystać z pomocy finansowanej na wspólnotowych kryteriach Przyznanie pierwszeństwa programom wieloletnim Wprowadzenie do procedury programowania dokumentu Wspólnotowe Ramy Wsparcia

Wzmocnienie koordynacji między funduszami strukturalnymi Odstąpienie od systemu kwot na rzecz zasady dodawalności środków Ustanowienie procedur monitorowania i oceny realizowanych przedsięwzięć Wzmocnienie zasady partnerstwa Zastąpienie wstępnego rozdzielania ERDF przez Radę – repartycją Komisji 85% środków

Przekazanie Komisji prerogatyw w zakresie podejmowania programów Inicjatyw Wspólnotowych Zlikwidowanie Komitetu Polityki Regionalnej i zastąpienie go Komitetem Rozwoju i Rekonwersji Regionów. Beneficjenci pomocy strukturalnej w tym okresie: Hiszpania, Włochy, Portugalia, Grecja – łącznie ¾ środków ERDF.

Traktat z Maastricht i II Pakiet Delorsa Rok 1992 1. Utworzenie Funduszu Spójności: Utworzony na okres przejściowy Wypłacana pomoc uzależniona jest od podjęcia przez dany kraj programu konwergencji Nie ma regionalnego ukierunkowania Subwencje ograniczone do finansowania ochrony środowiska transeuropejskich połączeń transportowych

Wspiera pojedyncze projekty Pomoc finansowa nie może być łączona z funduszami strukturalnymi Przeznaczony wyłącznie dla najmniej zamożnych krajów

Wzmocnienie roli Parlamentu w określaniu priorytetów PR Utworzenie Finansowego Instrumentu Ukierunkowania Rybołówstwa Uproszczenie procedury programowania warunkującej przydział subwencji wspólnotowych Wzmocnienie procedur monitorowania i oceny działań strukturalnych Położenie nacisku na ochronę środowiska przez włączenie koncepcji trwałego rozwoju do realizacji wspólnotowej polityki strukturalnej

Agenda 2000 i Pakiet Santera Rok 1997 Spory wokół budżetu (Niemcy) i trudności budżetowe (liberalizacja handlu) Utrzymanie Funduszu Spójności Zredukowanie liczby celów polityki regionalnej Zredukowanie liczby Inicjatyw Wspólnotowych Utrzymanie poziomu wydatków budżetowych na dotychczasowym poziomie Przeznaczenie na politykę regionalną 213 mld euro, z tego 18 mld euro na Fundusz Spójnośc