PROPOZYCJA MODYFIKACJI EGZAMINU MATURALNEGO Z FILOZOFII / PP i PR / Opracowanie: dr Małgorzata Konarzewska Międzynarodowe Szkoły Paderewski w Lublinie

Struktura egzaminu / modyfikacja/ Poziom podstawowy Poziom rozszerzony Arkusz 1 30 min 40 % Arkusz 1 30 min Arkusz 2 30 min 30 % Arkusz 2 30 min 20 % Arkusz 3 - - Arkusz 3 15 min Arkusz 4 30 min Arkusz 4 15 min

Poziom podstawowy Poziom rozszerzony A 1 Test sprawdzający znajomość terminologii i kategorii filozoficznych

A 2 Test sprawdzający znajomość dyscyplin filozoficznych i ich przedstawicieli

A 3 - Praca pisemna 400/500 słów Krytyczna analiza tekstu niefilozoficznego

A 4 Praca pisemna 500/700 słów Krytyczna analiza tekstu filozoficznego z zastosowaniem terminologii filozoficznej 400/500 słów

Szczegółowe omówienie wymagań egzaminacyjnych . Poziom podstawowy. Poziom rozszerzony.

Arkusz 1 / PP i PR / Zakres tematyczny: Relacje ciała i duszy Samopoznanie Sny Duchowość Intuicja Cierpienie Rozum Wartości moralne Wolność Problemy egzystencjalne

Zakres pytań potwierdza, iż uczeń : 1) wyróżnia podstawowe dyscypliny filozoficzne, które wywodzą się z filozofii klasycznej: ontologię, epistemologię, logikę, etykę, filozofię polityki i estetykę; 2) umieszcza formułowane pytania i problemy filozoficzne w obrębie właściwej dla nich dyscypliny.

Arkusz 2 / PP i PR / Problematyka filozoficzna: Podstawy epistemologii /racjonalizm ,empiryzm/ Teorie i problemy etyczne / deontologia, teleologia/ Filozofia religii/ nihilizm, ateizm, agnostycyzm, teizm / Filozofia sztuki / wartości estetyczne, analiza osobowości artysty i jego udziału w procesie tworzenia/ Filozofia polityki / demokracja, oligarchia, monarchia, teokracja, totalitaryzm/ Współczesne problemy społeczne / globalizacja, problem imigracji, praca nieletnich/ Kultura narodów /wielokulturowość, tendencje kosmopolityczne, globalizacja/

Arkusz 3 / PR / Rodzaj pracy pisemnej: / sprawności zakresu prac twórczych ucznia / analiza porównanie definiowanie opis dyskusja badanie argumentowanie uzasadnienie wartościowanie

Arkusz 3 / PR/ Analiza filozoficzna tekstu niefilozoficznego. / np. przyrodniczego, metodologicznego, popularno –naukowego, literackiego /. Stymulusy badań analitycznych: nowele i powieści, sztuki teatralne, filmy, teksty piosenek, programy telewizyjne i słuchowiska radiowe, obrazy, fotografie, ogłoszenia reklamowe.

Arkusz 4 / PP i PR / ESEJ FILOZOFICZNY. Napisany w oparciu o wiedzę filozoficzną zawartą w tekstach źródłowych, zamieszczonych w programie nauczania filozofii na poziomie podstawowym i rozszerzonym.

Kryteria i punktacja arkuszy: Poziom podstawowy Poziom rozszerzony 40 % /20 punktów/ Pytania otwarte /chronologia czasowa, pojęcia/

Arkusz 2 Poziom podstawowy Poziom rozszerzony 30 % /20 pkt. / Pytania otwarte definicje, tezy, poglądy

Arkusz 3 Poziom podstawowy Poziom rozszerzony - 20 % / 35 pkt./ Pisemna kompozycja / analiza tekstu niefilozoficznego/ oceniana wg kryteriów A-E

Arkusz 4 Poziom podstawowy Poziom rozszerzony 20 % / 35 pkt./ Pisemna kompozycja / analiza tekstu filozoficznego/ oceniana wg kryteriów A-E / analiza tekstu filozoficznego/

Kryteria A-E pracy pisemnej: Kryterium A Wypowiedź Kompozycja, /terminologia/ spójność /logika/ wypowiedzi. 5 pkt B Znajomość filozofii Wskazanie i sformułowanie problemu C Analiza i identyfikacja problemu Postawienie tezy 10 pkt D Ewaluacja Argumentacja i kontrargumentacja. Umiejętność porównania. E Podsumowanie i wnioski Zdolność oceny własnej, logika uzasadnienia.

Kryterium A 1 2 3 Uczeń nie spełnił żadnego z wymagań formalnych. Uczeń nie spełnił żadnego z wymagań formalnych. 1 Uczeń przedstawia podstawowe idee ale nie zawsze w sposób spójny i klarowny. Nie używa terminologii filozoficznej . 2 Uczeń przedstawia poglądy w sposób spójny. Wypowiedź na ogół jasna ale nie zawsze można dostrzec tok argumentacji. Uboga terminologia filozoficzna. 3 Uczeń przedstawia poglądy w sposób spójny. Wypowiedź jasna, poparta rzeczową argumentacją . Poprawna terminologia filozoficzna.

cd kryterium A 4 Uczeń przekazuje spójne poglądy i uzasadnia wyrażną tezę. Bogata leksyka filozoficzna i wyraźna dojrzałość uzasadniania sądów. 5 Uczeń przedstawia i uzasadnia poglądy w sposób spójny, argumentuje klarownie i rzeczowo. Słownictro stosowne dla wypowiedzi filozoficznej. Spełnione wszystkie wymogi formalne.

Kryterium B 1 2 3 Uczeń nie spełnia w żadnym zakresie poziomu wymagań. Uczeń nie spełnia w żadnym zakresie poziomu wymagań. 1 Uczeń wykazuje się znajomościa powierzchowną tematu i wyraża się w sposób ogólny bez zastosowania odwołań filozoficznych i bez zastosowania stosownej leksyki. 2 Uczeń wykazuje się powierzchowną znajomością koncepcji i poglądów filozoficznych, jednak nie przekazuje iich w sposób spójny i nie stosuje leksyki filozoficznej. 3 Uczeń wykazuje zadowalającą znajomość koncepcji filozoficznych i stosuje rzeczową argumentacje z zastosowaniem leksyki filozoficznej.

Cd kryterium B 4 Uczeń wykazuje dobrą znajomość koncepcji filozoficznych i potrafi poprzeć argumentację rzeczowym uzasadnieniem. Stosuje leksykę dojrzałą i uzasadnia tezy. 5 Uczeń wykazuje pełną , znajomość koncepcji i poglądów filozoficznych, potrafi stosować odniesienia dla poparcia argumentacji. Stosuje leksykę filozoficzną ale potrafi odnieść się także do treści pozafilozoficznych.

Kryterium C 1-2 3-4 5-6 7-8 Uczeń nie osiąga poziomu 1. Uczeń nie osiąga poziomu 1. 1-2 Uczeń w sposób ograniczony analizuje temat i nie stosuje rzeczowych odniesień 3-4 Uczeń stosuje odniesienia do tematu i popiera je przykładami. 5-6 Uczeń rozpoznaje sedno problemu i analizuje temat w sposób odpowiedni z użyciem stosownej leksyki. 7-8 Uczeń w sposób rzeczowy uzasadnia sedno problemu, analizuje refleksyjnie emat i perfekcyjnie wskazuje argumenty.

Cd kryterium C 9-10 Uczeń wsposób przejrzysty i jednoznaczny analizuje szczegółowo temat, podaje stosowne odniesienia i argumentuje tezy. Kontrargumentuje w sposób przemyślany i stosuje odpowiedni aparat leksykalny.

Kryterium D 1-2 3-4 5-6 Uczeń nie osiąga poziomu 1. Uczeń nie osiąga poziomu 1. 1-2 Uczeń przedstawia idee i argumenty z zakresu wiedzy potocznej . 3-4 Uczeń przedstawia argumentację ubogą, nie popartą wiedzą filozoficzną ani odniesieniami do światopoglądu. Wypowiedź jest jedynie opinią personalną. 5-6 Uczeń przedstawia zarówno idee jak ich argumentowanie w sposób racjonalny, poparty wiedzą .filozoficzną. Stosuje adekwatną terminologię.

cd kryterium D 7-8 Uczeń przedstawia zarówno idee jak ich argumentowanie z perspektywy filozoficznej . Potrafi argumentować i podane tezy poprzeć przykładami zaczerpniętymi z wiedzy filozoficznej. Stosowne słownictwo filozoficzne w całym wywodzie. 9-10 Uczeń przeprowadza dogłębną analizę problemu w oparciu o wiedzę filozoficzną i inne dyscypliny naukowe. Stosuje w wywodzie terminologię filozoficzną. Cały proces ewaluacji przebiega rzeczowo i uzasadnienia tez poparte są logicznymi argumentami filozoficznymi .

Kryterium E Uczeń nie wykazał się wnioskowaniem i nie podsumował pracy. 1 Uczeń w stopniu ubogim podsumował pracę ale brak logicznego wnioskowania. 2 Uczeń podsumował pracę ale nie wykazał się w pełni umiejętnością zdolności oceny własnej . 3 Uczeń zebrał logiczne wnioski w podsumowaniu i wykazał się zdolnością oceny własnej.

cd kryterium E 4 Uczeń spełnił wymogi formalne, zawarł w zakończeniu logiczne wnioskowanie oraz dokonał podsumowania opartego na ocenie własnej. 5 Uczeń spełnił wymogi formalne, zawarł w zakończeniu logiczne wnioskowanie oraz dokonał podsumowania opartego na ocenie własnej. Cały wywód jest logiczny i sporządzony językiem filozoficznym. Uczeń podał źródła, do których się odnosił w porównaniach.

Aneks 1 1. WYKAZ TERMINOLOGII FILOZOFICZNEJ Z ZAKRESU PODSTAWY PROGRAMOWEJ. 2. WYKAZ LITERATURY WYMAGANY DO REALIZACJI PODSTAWY PROGRAMOWEJ:

Podstawa programowa: Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (str. 51 – 58 i 249) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 15 stycznia 2009 Nr 4, poz. 17)

Aneks 2 WYKAZ PROPOZYCJI TEMATÓW NA ESEJE FILOZOFICZNE / PP + PR / 1. Podaj argumenty przemawiające za obroną Sokratesa. forma: dyskurs / problem poszukiwania prawdy/ 2. Napisz Konstytucję Państwa w oparciu o państwo Platona 3. Jak wyobrażasz sobie ideę realnie istniejącej rzeczy. /forma: definicja/ / wpływ idei na realnie istniejący świat/.

cd. 4. Bez jakiej miłości / nie/ można żyć. / forma: esej/- Agape, Caritas, Eros, Philia...... 5. Założyłam się z życiem o śmierć i……wygrałam zakład. /forma esej/- zakład Pascala 6. Szczęśliwi czasu nie liczą- co robią z nim nieszczęśliwi ? /forma esej/- postrzeganie czasu przez św. Augustyna 7. Co to jest nic ? /forma: esej lub artykuł/- nicość heidegerowska transponowana na Twoje postrzeganie świata

cd. 8. Opisz świat, w którym istniałby nadczłowiek / forma : opis/ -wizja świata Fryderyka Nietzsche 9. Czy dla moralnego porządku potrzebne jest gwieździste niebo? / forma : esej/ - kantowski imperatyw kategoryczny. 10. Napisz mit : zasłona Mai’a zakrywa prawdziwy świat / forma- mit/- Schopenhauera recepta na szczęście

cd. 11.Podaj przykłady problematyki, która Twoim zdaniem wykracza poza zakres wyrażalności językowej. / forma- esej, rozprawka/- granice mojego języka są granicami mojego świata.