Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE – polskie doświadczenia Michał Piwowarczyk Zastępca Dyrektora Departamentu Wsparcia Projektów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Poznań 7.10.2013 r.

MRR i wsparcie projektów PPP: Plan prezentacji MRR i wsparcie projektów PPP: Platforma PPP - struktura, cele i obszary działania, publikacje; Wsparcie projektów - projekty pilotażowe. Projekty hybrydowe w Polsce; Przeszkody dla projektów hybrydowych w perspektywie 2007-2013; PPP w perspektywie finansowej 2014-2020; Najbliższe działania Platformy PPP. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Rola MRR we wsparciu PPP Minister Rozwoju Regionalnego jest odpowiedzialny za realizację polityki rozwoju regionalnego w Polsce. Zaangażowanie MRR w sferze rozwoju partnerstwa publiczno – prywatnego, w kraju oraz na poziomie wspólnotowym, jest przejawem realizacji zadania, którego treść i funkcje wpisują się w obszar prowadzenia polityki rozwoju regionalnego. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2030 oraz Założenia Umowy Partnerstwa, zawierają zapisy potwierdzające, że PPP jest jednym z rozwiązań wspierających rozwój regionalny. Misją Platformy jest wzmocnienie potencjału (skuteczności i efektywności) instytucji publicznych do dostarczania wysokiej jakości, a zarazem efektywnych kosztowo usług publicznych oraz infrastruktury, dzięki partnerstwu publiczno- prywatnemu. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

W skład Platformy PPP wchodzi 86 podmiotów publicznych Platforma PPP W celu realizacji zadań związanych z partnerstwem publiczno-prywatnym, z inicjatywy MRR powołana została w styczniu 2011 r. Platforma PPP; Porozumienie w sprawie Platformy współpracy w zakresie PPP podpisali ministrowie, prezesi urzędów centralnych, prezydenci miast, burmistrzowie, starostowie i wójtowie, przewodniczący organizacji samorządowych i BGK (28 podmiotów publicznych); Do Platformy PPP w ciągu 2,5 roku dołączyły kolejne miasta i gminy, marszałkowie województw, spółki publiczne, GDDKiA, ŁARR, publiczne placówki medyczne i uczelnie wyższe W skład Platformy PPP wchodzi 86 podmiotów publicznych Odbiorcy wsparcia: instytucje publiczne; Finansowanie: projekty pomocy technicznej MRR; Formuła: otwarta – deklaracja przystąpienia dostępna na stronie www.ppp.gov.pl Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Decyzje strategiczne: Zespół Sterujący Platformy PPP Platforma PPP PLATFORMA PPP KE Decyzje strategiczne: Zespół Sterujący Platformy PPP Sektor publiczny (urzędy, jst, ośrodki akademickie) Sekretariat: Departament Wsparcia Projektów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w MRR EPEC JASPERS Eksperci zewnętrzni Grupy Robocze Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Platforma PPP (obszary działania) Szkolenia i promocja PPP Kwestie finansowe Praca nad propozycjami zmian prawnych Wsparcie projektów pilotażowych Współpraca międzynarodowa, wymiana doświadczeń Łączenie PPP z dofinansowaniem UE Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Skuteczna realizacja projektów PPP, w tym PPP hybrydowych, Cele Platformy PPP Utworzenie sieci współpracy między administracją publiczną – samorządową i rządową, Skuteczna realizacja projektów PPP, w tym PPP hybrydowych, Ograniczenie kosztów przygotowania dokumentacji dzięki standardowym pakietom dokumentacyjnym, Zapewnienie podmiotom publicznym szerokiego dostępu do opinii, ekspertyz, analiz, raportów z audytów oraz innych dokumentów dotyczących PPP, Identyfikacja i wymiana wiedzy w zakresie dobrych i złych praktyk w PPP, Współpraca z organizacjami międzynarodowymi. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Publikacje Platformy PPP Wybrane publikacje Platformy PPP: Interpretacja prawna i finansowa pojęcia „opłata za dostępność”; „Dialog konkurencyjny krok po kroku”; „Projekt PPP od A do Z”; „Opinia w przedmiocie rozkładu ryzyka i odpowiedzialności za błędy dokumentacji przetargowej w formule „wybuduj” oraz „zaprojektuj i wybuduj”; Raport prezentujący opis ścieżki przygotowania i realizacji projektu hybrydowego pn. „Kompleks mineralnych basenów w Solcu-Zdroju”; Szerokopasmowy dostęp do Internetu. Świadczenie usług dostępu do sieci nowej generacji z wykorzystaniem PPP; Raport z doświadczeń w drogowym projekcie ppp w Dąbrowie Górniczej – Etap I i II; Budowa budynku Sądu Rejonowego w Nowym Sączu przy ul. Grunwaldzkiej - od pomysłu do wyboru doradcy; Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Gminy Karczew w formule partnerstwa publiczno – prywatnego. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Wsparcie merytoryczne dla podmiotów publicznych realizujących projekty PPP Analiza oczekiwań instytucji finansowych funkcjonujących na polskim rynku w zakresie realizacji projektów PPP Opracowanie w zakresie „bankowalności” projektu ppp Cel opracowania: Popularyzacja wśród podmiotów publicznych wiedzy na temat oczekiwań instytucji finansujących projekty ppp, a przez to zwiększenie liczby właściwie przygotowanych projektów ppp. Zakres opracowania: Kwestie istotne dla banku w zakresie przygotowania i wdrożenia projektu ppp; Sposób przeprowadzanej przez bank oceny partnerów w projekcie ppp; Sposób przeprowadzanej przez bank oceny projektu ppp Zgłoszone przez Członków Zespołu Sterującego: Wzorcowe rozwiązania pozwalające na zapewnienie bankowalności projektów Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 9

Strona internetowa Platformy PPP w języku polskim i angielskim Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Strona internetowa Platformy PPP w języku polskim Na początku września br. uruchomiono nową zakładkę pn. „e-przewodnik PPP” zawierającą aktualne bezpłatne analizy, raporty i opracowania dostępne w internecie w języku polskim. Zagadnienia w e-przewodniku PPP dostępne są w podziale na: Alfabetyczny spis haseł Cykl życia projektu (uwzględniający proces powstawania i funkcjonowania projektu ppp) E-przewodnik można wykorzystać na kilka sposobów, jako: ogólny przewodnik po problematyce ppp; wprowadzenie do informacji, jakie należy uzyskać od doradców w dziedzinie ppp; punkt wyjścia do lepszego poznania określonych aspektów struktury ppartnerstw publiczno-prywatnych Po kliknięciu danego hasła otwiera się lista publikacji w których wskazano: tytuł, wydawcę, datę publikacji oraz w niektórych przypadkach krótkie opisy poszczególnych pozycji. E-przewodnik ppp zawiera aktywne linki (tytuły dokumentów), umożliwiające zapoznanie się z treścią konkretnego dokumentu. W przypadku gdy z danym zagadnieniem związana jest jedynie część publikacji, autorzy E-przewodnika PPP wskazali szczegółowo na których stronach znajdują się konkretne informacje, które powinny użytkownika zainteresować. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 11

Platforma PPP - kluczowe sektory działań gospodarka odpadami ochrona zdrowia sektor dróg samorządowych efektywność energetyczna (oświetlenie uliczne oraz termomodernizacja budynków) budynki kubaturowe Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Działania Platformy PPP Wsparcie projektów Zakres wsparcia udzielanego projektom PPP: Doradztwo prawne, finansowe i techniczne przed ogłoszeniem postępowania przetargowego (analiza ryzyka, badanie rynku potencjalnych partnerów, public sector comparator, memorandum informacyjne, ogłoszenie), Wsparcie w trakcie negocjacji z partnerami prywatnymi. Formy wsparcia: Finansowanie zewnętrznych usług doradczych; Udział pracowników MRR w pracach zespołów projektowych. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Działania Platformy PPP Wsparcie projektów Sektor ochrony zdrowia i samorządowy sektor drogowy Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, przy współudziale przedstawicieli inicjatywy JASPERS, przeprowadziło w 2012 r. (grudzień) i 2013 r. (styczeń) nabory projektów PPP odpowiednio z sektorów ochrony zdrowia oraz samorządowego sektora drogowego. Cel: wyłonienia projektów pilotażowych, które zostaną objęte kompleksowym wsparciem MRR w procesie wyboru partnera prywatnego dla wypracowania dokumentacji wzorcowej. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Działania Platformy PPP Wsparcie projektów Przykłady projektów wspieranych w ramach Platformy PPP: Budowa spalarni w Poznaniu Budowa sądu w Nowym Sączu Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Działania Platformy PPP Wsparcie projektów Budowa Spalarni w Poznaniu Podmiot publiczny: Miasto Poznań Szacowane całkowite koszty budowy: 758 mln zł Zadania planowane na 2013 rok: 8 kwietnia 2013 r. podpisano umowę PPP z wybranym Partnerem Prywatnym: Sita Zielona Energia Sp. z o.o; Wydanie przez JASPERS tzw. Action Completion Note; Pozyskanie decyzji KE. Minister Rozwoju Regionalnego był zaangażowany w projekt poprzez ustanowienie zewnętrznego zespołu doradczego dla partnera publicznego w zakresie prawno-finansowo-inżynieryjnym. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Model instytucjonalny Odbiorcy energii cieplnej Odbiorcy energii elektrycznej Sprzedaż energii cieplnej Sprzedaż energii elektrycznej UE Beneficjent Miasto Partner prywatny Instytucje finansowe Wkład własny Dotacja Finansowanie Opłata za dostępność Koszty budowy i eksploatacji Opłaty za zagospo-darowanie odpadów Właściciele nieruchomości Podwykonawcy

Działania Platformy PPP Wsparcie projektów Budowa Sądu w Nowym Sączu Podmiot publiczny: Sąd w Nowym Sączu Czas trwania umowy PPP: 22 lata Przetarg nieograniczony na wybór doradców projektu zakończył się podpisaniem umowy w marcu 2013 r. Najbardziej zaawansowany projekt PPP w Polsce planowany do realizacji na szczeblu administracji rządowej (Ministerstwo Sprawiedliwości). Minister Rozwoju Regionalnego włączył się w projekt poprzez udział przedstawicieli MRR w pracach przygotowawczych oraz pełnienie funkcji biegłego przy wyborze doradcy. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Projekty hybrydowe w Polsce Baza na stronie www.ppp.gov.pl Projekt hybrydowy - model finansowania projektu, realizowanego w formule partnerstwa publiczno - prywatnego, w którym wykorzystane zostały środki unijne. Środki funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności stanowią uzupełnienie finansowania prywatnego. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Projekty hybrydowe- informacje ogólne Modele realizacji projektu hybrydowego (wg. JASPERS) Model 1 (DB+O Fazowanie) Projektowanie i budowa realizowana w trybie tradycyjnym, finansowanie ze środków publicznych i dotacji UE Eksploatacja zlecona partnerowi prywatnemu Model 2 (DBO) Projektowanie, budowa i eksploatacja zlecona partnerowi prywatnemu Dotacja UE pokrywa część CAPEX Model 3 (Równoległe finansowanie) Równoległa budowa dwóch uzupełniających części infrastruktury – jednej ze środków publicznych (z udziałem dotacji), drugiej ze środków prywatnych Eksploatacja obu części zlecona partnerowi prywatnemu Model 4 (DBFO) Projektowanie, budowa, finansowanie i eksploatacja zlecona partnerowi prywatnemu Dotacja UE pokrywa część CAPEX, w zamian obniżone są płatności dla partnera prywatnego lub opłaty od użytkowników Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Projekty hybrydowe w Polsce Wartość projektów hybrydowych z podpisanymi umowami UoD Projekty hybrydowe w Polsce Program Operacyjny Wartość projektów (mln zł) nakłady inwestycyjne Wkład unijny Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 758 352 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 1 449 800 Regionalne Programy Operacyjne 1 520 961 Suma 3 694 2 113 Pełna baza projektów na stronie www.ppp.gov.pl Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 21

Ilość i wartość projektów hybrydowych w podziale na sektory Projekty hybrydowe składają się z 9 projektów z 16 realizowanych w sektorze telekomunikacyjnym (tj. rozbudowa sieci szerokopasmowej w Polsce w województwach: mazowieckim, wielkopolskim, dolnośląskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim, podlaskim, podkarpackim, lubelskim, małopolskim). oraz dwa projekty z sektora: sport i rekreacja: Kompleks mineralnych basenów w Solcu-Zdroju oraz Zarządzanie infrastrukturą sportową stoku Dębowiec w Bielsku Białej efektywność energetyczna: Budowa stacji gazowej wysokiego ciśnienia, sieci gazowej średniego ciśnienia relacja Dębowa Łąka - Książki oraz po jednym projekcie z sektora: - rewitalizacja: Rewitalizacja dworca PKP oraz terenów przydworcowych w Sopocie, - gospodarka odpadami: System Gospodarki Odpadami dla Miasta Poznania - Operator Sosnowieckiego Parku Naukowo-Technologicznego (SPNT) Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 22

Program z jakiego pochodzą środki UE Projekty hybrydowe w Polsce z podpisanymi umowami z partnerem prywatnym oraz UoD Lp. Nazwa projektu Wartość projektu (mln zł) nakłady inwestycyjne Wkład unijny (mln zł) Program z jakiego pochodzą środki UE 1. Kompleks mineralnych basenów w Solcu-Zdroju 16 7 RPO Świętokrzyskie 2007-2013 2. Rewitalizacja dworca PKP oraz terenów przydworcowych w Sopocie 96 42 RPO Pomorskie 2007-2013 3. Budowa Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej i zarządzanie jej infrastrukturą 407 284 RPO Wielkopolskie 4. System Gospodarki Odpadami dla Miasta Poznania 758 352 POIiŚ 2007-2013 5. Operator Sosnowieckiego Parku Naukowo-Technologicznego (SPNT) 39 30 RPO Śląskie 2007-2013 6. Zarządzanie infrastrukturą sportową stoku Dębowiec w Bielsku Białej 61 45 7. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo warmińsko-mazurskie 317 220 PO RPW 2007-2013 SUMA 1-7 1 661 980 Baza projektów hybrydowych zawiera szczegółowe informacje nt. zidentyfikowanych projektów, w tym: programu, wartości projektu i wysokości jego dofinansowania, modelu realizacji PPP, stopnia zaawansowania jego realizacji, podstawy prawnej wyboru partnera prywatnego, daty zawarcia umowy z partnerem wraz z okresem jej realizacji oraz daty zawarcia umowy o dofinansowanie. Baza projektów hybrydowych będzie systematycznie aktualizowana. Baza przedstawia projekty z podpisanymi umowami o dofinansowanie, z czego 6 projektów (Solec, Poznań, Sopot, Wielkopolska Sieć Szerokopasmowa, Sosnowiecki Park SPNT i stok Bielsko-Biała) są najbardziej zaawansowane i mają podpisane umowy z partnerami prywatnymi. W pozostałych 8 projektach dokonano wyboru wykonawcy, który zaprojektuje i wybuduje infrastrukturę, jednak dopiero po dokonaniu wyboru operatora sieci zostaną uznane w pełni jako projekty realizowane w formule ppp. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 23

Projekty hybrydowe w Polsce z podpisanymi UoD bez umowy z partnerem prywatnym Lp. Nazwa projektu /etap realizacji Wartość projektu (mln zł) Wkład unijny (mln zł) Program z jakiego pochodzą środki UE 8. Likwidacja obszarów wykluczenia informacyjnego i budowa dolnośląskiej sieci szkieletowej /wybór operatora 215 150 RPO Dolnośląskie 2007-2013 9. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo świętokrzyskie /wybór operatora 201 139 PO RPW 2007-2013 10. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo podkarpackie /ogłoszenie na wybór partnera 295 204 11. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo podlaskie /ogłoszenie na wybór partnera 251 174 12. Sieć szerokopasmowa Polski Wschodniej - województwo lubelskie /ogłoszenie na wybór partnera 385 267 13. Internet dla Mazowsza /ogłoszenie na wybór partnera 493 341 RPO Mazowieckie 2007-2013 14. Małopolska Sieć Szerokopasmowa / przygotowanie projektu 192 64 RPO Małopolskie 15. 16. Budowa stacji gazowej wysokiego ciśnienia, sieci gazowej średniego ciśnienia relacja Dębowa Łąka - Książki - Jabłonowo Pomorskie wraz z siecią rozdzielczą średniego ciśnienia na terenie gminy Książki i gminy Jabłonowo Pomorskie - Etap I i II 16 5 RPO Kujawsko-Pomorskie 2007-2013 SUMA 8-16 2 048 1 344 Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 24

Ilość i wartość podpisanych umów na podstawie ustawy o PPP lub koncesji Średnia wartość „zwykłego” projektu PPP wynosi około 30 mln zł, zaś średnia wartość projektu hybrydowego wynosi około 300 mln zł. Najniższa wartość projektu „zwykłaego” wynosi 0,50 mln zł najwyższa wartość to 275 mln zł Najniższa wartość projektu hybrydowego wynosi 16 mln zł, najwyższa wartość to 725 mln zł 6 projektów hybrydowych z podpisanymi umowami o wartości 1,3 mld, stanowią ponad 64% rynku PPP, którego wartość wynosi nieco ponad 2,1 mld zł w ramach zidentyfikowanych 41 projektów PPP. W Polsce, w perspektywie finansowej 2007-2013 (na podstawie danych z Instytucji Zarządzających oraz własnych informacji i analiz) zidentyfikowano 19 projektów hybrydowych o łącznej wartości ponad 4 mld zł. 16 (z 19) o wartości ok. 3,7 mld zł projektów ma podpisane umowy o dofinansowanie, w tym 7 (z 16) ma podpisane umowy z partnerem prywatnym. Źródło: Opracowanie Departamentu Wsparcia Projektów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, MRR na podstawie danych z Instytucji Zarządzających poszczególnymi programami oraz danych przedstawianych przez: Instytut PPP, Forum PPP, Centrum PPP, Investment Support, PPPortal oraz Kancelaria Cieślak&Kordasiewicz. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 25

Zalety projektu hybrydowego Korzyści z dotacji UE: wypełnienie luki finansowej (nierentowne projekty mogą być atrakcyjne dla inwestorów); cena za usługi partnera prywatnego staje się dostępna dla społeczeństwa; udział środków UE zwiększa atrakcyjność projektu – potwierdzenie zaangażowania strony publicznej. Korzyści z PPP: optymalizacja kosztów w całym cyklu życia projektu; większa efektywność dzięki optymalnemu podziałowi ryzyka i wykorzystaniu know-how partnera prywatnego; mniejsze ryzyko opóźnień i przekroczeń kosztów; zaangażowanie kapitału obcego a nie własnego; brak wpływu na dług publiczny (przy odpowiednim podziale ryzyka). Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Przeszkody dla projektów hybrydowych w perspektywie 2007-2013 Zasady rozliczania projektów hybrydowych w perspektywie finansowej 2007-2013 nie różniły się od projektów tradycyjnych; Definicja „Beneficjenta” – tylko podmiot publiczny może zostać beneficjentem w ramach PPP; Zasady mające zastosowanie do projektów generujących przychody nie są dostosowane do PPP; 4. Okres kwalifikowania wydatków nie może wykraczać poza datę 31 grudnia 2015 r. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

PPP w perspektywie finansowej 2014-2020 Treść zapisów w projekcie Rozporządzenia Ogólnego: uznanie szczególnej specyfiki PPP poprzez zapewnienie prymatu przepisów dla tego trybu nad przepisami o charakterze ogólnym, wprowadzenie do rozporządzenia ogólnego definicji PPP, zapewnienie, że beneficjentem projektu może być podmiot publiczny lub podmiot prywatny, zapewnienie możliwości zmiany beneficjenta w trakcie realizacji projektu, bez uszczerbku dla przepisów dotyczących trwałości, uznanie kwalifikowalności wydatków w przypadku wpłaty refundacji UE na rachunek powierniczy, jeśli kontrakt PPP przewiduje ponoszenie przez podmiot publiczny opłat za dostępność, rozłożonych w fazie operacyjnej projektu tj. po zakończeniu okresu kwalifikowalności wydatków. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Publikacja podręcznika o projektach hybrydowych; Platforma PPP w 2013 r. Najbliższe działania Publikacja podręcznika o projektach hybrydowych; Publikacja raportów podsumowujących ocenę projektów pilotażowych w sektorach ochrony zdrowia i dróg samorządowych; Wsparcie dla sektora efektywności energetycznej (raporty, warsztaty); Wsparcie budowy Sądu w Nowym Sączu; Działania informacyjno-promocyjne. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl

Konferencja dotycząca projektów hybrydowych w Polsce Podsumowanie perspektywy 2007-2013 oraz przedstawienie szans i wyzwań dla projektów hybrydowych w nowej perspektywie finansowej UE 2014-2020. Międzynarodowe wydarzenie z udziałem przedstawicieli Komisji Europejskiej, Europejskiego Centrum Wiedzy PPP, inicjatyw JASPERS i JESSICA oraz kluczowych podmiotów krajowych. Panele dyskusyjne z udziałem praktyków posiadających doświadczenie w realizacji projektów ppp współfinansowanych z funduszy. Kiedy: 27 listopada 2013 r. Gdzie: MRR, Wspólna 2/4, Warszawa. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - www.ppp.gov.pl 30

Michał Piwowarczyk Departament Wsparcia Projektów Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ministerstwo Rozwoju Regionalnego tel.: + 48 22 273 79 50 fax.: + 48 22 273 89 15 email: ppp@mrr.gov.pl www.ppp.gov.pl Dziękuję za uwagę