WARSZTAT: WSPÓŁPRACA SAMORZĄDÓW I ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W ZAKRESIE TWORZENIA POLITYK PUBLICZNYCH, SŁUBICE, PAŹDZIERNIKA 2014 ROKU Modelowe taNGO - rozwijamy współpracę międzysektorową

Współpraca międzysektorowa próby usystematyzowanych wspólnych działań, gdzie samorząd i organizacje pozarządowe dzięki współpracy przekraczają swoje ograniczenia (biurokracja wsparta jest spontanicznym zaangażowaniem, a akcyjność uzupełniona o stabilność funkcjonowania), łączenie potencjałów i zasobów dla lepszego realizowania wspólnie ustalonych celów, bazowanie na wspólnie uznanych zasadach (zasada pomocniczości, zasada suwerenności stron, zasada partnerstwa, zasada efektywności, zasada uczciwej konkurencji, zasada jawności).

Współpraca międzysektorowa – poziomy Różne poziomy współpracy: przy jednym działaniu - partnerstwo projektowe gdy dotyczy większej grupy organizacji i form reprezentacji - partnerstwo strategiczne, programowe, dialog obywatelski system działań ujętych w dokumentach strategicznych i operacyjnych, podejmowanych przez różne jednostki organizacyjne i wykorzystujących różne narzędzia i rozwiązania organizacyjne – lokalny model współpracy

Model współpracy (i) Zagadnienie współpracy organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego podzielone na trzy bloki, nazywane „płaszczyznami”: Płaszczyzna I. Współpraca jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych w zakresie tworzenia polityk publicznych Polityka publiczna to całość długofalowych zamierzeń i towarzyszący im system rozwiązań prawnych, przyjętych i realizowanych przez władzę publiczną we współpracy z obywatelami, organizacjami na rzecz społeczności zamieszkującej obszar działania jednostek samorządu terytorialnego.

Model współpracy (ii) Płaszczyzna II. Współpraca samorządu z organizacjami pozarządowymi w zakresie realizacji zadań publicznych Zadania publiczne to działania podejmowane przez administrację samorządową na podstawie ustaw określających ich zakres kompetencji. Płaszczyzna III. Infrastruktura współpracy, tworzenie warunków do społecznej aktywności „Infrastruktura” to ogół lokalnie ukształtowanych czynników wpływających na funkcjonowanie organizacji pozarządowych oraz współpracę pomiędzy sektorem samorządowym a trzecim sektorem (pozarządowym). Czynniki te w poważnej mierze stymulowane są przez działania administracji lokalnej.

Płaszczyzna I. Współpraca w tworzeniu polityk publicznych i. diagnozowanie lokalnych problemów i wyzwań ii. wzajemne informowanie się partnerów o planach, zamierzeniach i kierunkach działań iii. współtworzenie strategii i programowanie polityk publicznych iv. konsultowanie założeń projektów i aktów normatywnych v. wdrażanie polityk publicznych, w tym tworzenie rozwiązań prawnych i instytucjonalnych vi. ocenianie oraz pomiar efektów realizacji polityk i programów (ewaluacja)

Płaszczyzna II. Współpraca w realizacji zadań publicznych i. realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem form finansowych ii. realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem form niefinansowych iii. partnerstwo projektowe w realizacji zadań publicznych

Płaszczyzna III. Infrastruktura współpracy, tworzenie warunków do społecznej aktywności i. system wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych ii. wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych iii. partnerstwo lokalne

Sześć (wybranych) zakresów tematycznych i. diagnozowanie lokalnych problemów i wyzwań ii. konsultowanie założeń projektów i aktów normatywnych iii. realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem form finansowych iv. realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem form niefinansowych v. system wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych vi. wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych

1. Diagnozowanie lokalnych problemów i wyzwań  Polityki publiczne tworzone są wokół problemów.  Współczesne problemy są dużo bardziej złożone niż nam się wydaje. Dlatego wymagają profesjonalnego podejścia.  Zgodnie z zasadą efektywności samorząd i organizacje koncentrują swoje najlepsze zasoby do stworzenia rzetelnej diagnozy, która przyniesie obraz lokalnej społeczności, ocenę stanu jej aktywów i pasywów, silnych i słabych stron.

1. Diagnozowanie lokalnych problemów i wyzwań Aby dotrzeć do obrazu jakości lokalnego życia należy/można przeanalizować takie wymiary funkcjonowania lokalnej społeczności, jak:  aktywność ekonomiczna (funkcjonowanie na rynku pracy),  sytuacja dochodowa i sposób gospodarowania dochodami,  wyżywienie,  zasobność materialna,  warunki mieszkaniowe,  korzystanie z pomocy społecznej,  kształcenie dzieci,  uczestnictwo w kulturze i wypoczynku,  korzystanie z usług systemu ochrony zdrowia,  ubezpieczenia i zabezpieczenia emerytalne,  itp.

2. Konsultowanie założeń projektów i aktów normatywnych Konsultacje społeczne to zorganizowany sposób uzyskiwania przez administrację opinii, stanowisk od podmiotów (a więc osób i instytucji), których pośrednio lub bezpośrednio dotkną skutki proponowanych przez administrację działań. Plany tych działań mogą być zawarte m.in. w projektach aktów prawnych, w projektach różnego rodzaju programów, strategii, ale także w projektach budżetów jednostek publicznych. Konsultacje są obowiązkiem ustawowym.

Siedem zasad konsultacji

3. Realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem form finansowych Kilka form przekazywania środków na realizację zadań, np.:  ogłaszanie konkursów na realizację zadań publicznych,  złożenie przez organizację oferty z własnej inicjatywy,  zadania zlecane w trybie pozakonkursowym,  przetargi, w tym z zastosowaniem klauzul społecznych,  …

4. Realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem form niefinansowych 1. Możliwości współpracy niefinansowej, choć ograniczone obowiązującym prawem, są bardzo szerokie i w dużym stopniu zależą od dobrej woli i pomysłowości stron. 2. Współpraca niefinansowa może dotyczyć m.in. wsparcia merytorycznego, bezpłatnego udostępnianie zasobów rzeczowych, korzystania z narzędzi, promocji (bezpłatne konsultacje czy porady prawne, korzystanie z przestrzeni wspólnej, z wyposażenia, z patronatów).

5. System wspierania inicjatyw obywatelskich i organizacji pozarządowych 1. System to powiązane ze sobą elementy realizujące jakąś funkcję, w tym przypadku wspieranie inicjatyw tak indywidualnych jak zorganizowanych. 2. System wspierania to zespół instytucji i procesów tworzących zaplecze merytoryczne, techniczne dla działań obywatelskich. Podstawowymi instytucjami są instytucje samorządowe i pozarządowe organizacje wspierające. Instytucje te często wyodrębniają różnego rodzaju wyspecjalizowane struktury, takie jak centra informacji, centra wspierania organizacji pozarządowych, centra wolontariatu itp.

6. Wspieranie procesów integracji sektora organizacji pozarządowych 1. Nie tylko liczba i jakość organizacji pozarządowych przesądza o jakości współpracy, ale także to, czy organizacje umieją ze sobą współpracować. 2. Procesy samoorganizacji mogą iść w dwóch, (niekoniecznie wykluczających się) kierunkach:  swoistego samorządu (rada, forum), gdzie próbuje się stworzyć reprezentację środowiska, lub  w kierunku federacyjnym, gdzie organizacje tworzą mniej lub bardziej formalne koalicje, które reprezentują jedynie zrzeszonych w nich członków.

Partycypacja obywatelska …partycypacja, czyli uczestnictwo. To sposób na aktywne branie udziału w wydarzeniach, które nas dotyczą. Możliwość zabierania głosu, uczestniczenia ludzi w działaniach i decyzjach. …obywatelska, czyli dotycząca nas jako obywateli. To taki rodzaj partycypacji, który opiera się na komunikacji z władzą. Skupia się na wzajemnym wspieraniu władzy oraz obywateli we wspólnym podejmowaniu decyzji.

Wartość partycypacji obywatelskiej Największa wartość z realizacji procesu partycypacyjnego to budowanie lokalnej wspólnoty. Duże znaczenie ma także uwzględnienie wszystkich zainteresowanych danym zagadnieniem (interesariuszy) oraz wypracowanie rozwiązania, które odpowiada na potrzeby wszystkich zainteresowanych.

Etapy procesu partycypacyjnego (I-III) zebranie informacji odnośnie dotychczasowej sytuacji przedmiotu procesu partycypacyjnego Diagnoza zaproszenie interesariuszy do planowanego procesu informuje o procesie i zachęca do udziału Komunikowanie główny etap całego procesu, w trakcie którego interesariusze dzielą się opinią na temat przedmiotu oraz wypracowują rozwiązania/stanowiska Zasięganie opinii

Etapy procesu partycypacyjnego (IV-V) upublicznienie i przekazanie informacji wszystkim interesariuszom na temat podjętych decyzji wraz ze szczegółowym uzasadnieniem Informacja zwrotna ocena zrealizowanego procesu, czy zakładany cel został zrealizowany, czy zastosowane metody i narzędzia okazały się skuteczne, co sądzą o procesie interesariusze i organizatorzy Ewaluacja

Realizacja diagnozy Krok 1. określam problem badawczy i cel badania Krok 2. zbieram i weryfikuję dane zastane Krok 3. ustalam kto i w jaki sposób jest powiązany z tematem (problemem/zagadnieniem) Krok 4. przeprowadzam badanie Krok 5. tworzę mapę potrzeb i oczekiwań poszczególnych interesariuszy Krok 6. podsumowuję wyniki w formie raportu.

Dziękuję za uwagę.