MOŻLIWOŚCI I SPOSOBY WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU SPOŁECZNOŚCI WIEJSKIEJ W ROZWOJU GOSPODARCZYM REGIONU Szymbark, r.

C ZYM JEST POTENCJAŁ I AKTYWNOŚĆ LOKALNA ? Potencjał to zasób możliwości, mocy, zdolności wytwórczej tkwiący w czymś; sprawność, wydajność, możliwość Potencjał społeczności wiejskiej to moc, sprawność zdolności wytwórcze mieszkańców obszarów wiejskich Aktywność lokalna - zdolność lokalnej społeczności do intensywnego działania, podejmowania i realizowania inicjatyw na rzecz rozwoju miejscowego

S TRATEGIA R OZWOJU W OJEWÓDZTWA P OMORSKIEGO 2020 Trzy cele strategiczne: Nowoczesna gospodarka Aktywni mieszkańcy Atrakcyjna przestrzeń

A KTYWNI M IESZKAŃCY – CELE OPERACYJNE : Wysoki poziom zatrudnienia, Wysoki poziom kapitału społecznego, Efektywny system edukacji, Lepszy dostęp do usług zdrowotnych

W STRATEGICZNYM INTERESIE WOJEWÓDZTWA W ZAKRESIE „A KTYWNI M IESZKAŃCY ” JEST WZMOCNIENIE : Aktywności mieszkańców, aby mieli większa szansę na pracę odpowiadającą ich aspiracjom; Rozumieli potrzebę i dążyli do zdobywania nowych umiejętności; Byli przedsiębiorczy, twórczy i otwarci na poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań; Dążyli jednocześnie do zachowania pomorskich tradycji i dziedzictwa kulturowo – historycznego; Byli aktywni jako uczestnicy życia kulturowego, animatorzy kultury, obywatele, sąsiedzi, członkowie organizacji pozarządowych lub nieformalnych sieci współpracy To oczekiwanie odnosi się do wszystkich mieszkańców – miast i wsi

C ZYM JEST PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ ? Najbardziej znaczący czynnik dynamizujący rozwój społeczno - gospodarczy to przedsiębiorczość Przedsiębiorczość – „umiejętność wykorzystania pojawiających się szans i okazji oraz elastycznego przystosowania się do zmieniających się warunków” – (P. Drucker) Przedsiębiorczość (w dokumentach UE) – zdolność osoby do wcielania pomysłów w życie (obejmuje ona twórczość, innowacyjność, ryzyko, planowanie przedsięwzięć i wcielanie ich w życie)

O BSZARY WIEJSKIE A PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Obszary wiejskie obejmują 93% powierzchni Polski, Są zamieszkiwane przez ok. 39% ludności kraju, Na wsi i w małych miasteczkach znajdują się bogate zasoby (przyroda, surowce, ziemia, wspólna tradycja, kultura, obiekty dziedzictwa narodowego, ale przede wszystkim ogromny kapitał ludzki, Tempo zmian wielkie, to na obszarach wiejskich zachodzą największe przemiany społeczne i gospodarcze w Polsce, Ale obszary wiejskie nadal odbiegają poziomem życia od terenów miejskich, W strukturze ludności wiejskiej zmniejsza się udział osób utrzymujących się tylko z rolnictwa, a rośnie zatrudnienie w pozarolniczych gałęziach gospodarki, W 2012 roku 38% ogólnej liczby pracujących stanowili mieszkańcy obszarów wiejskich (w 2003 – 27%), tendencja ta powinna się utrzymywać.

O STATNIE LATA – Z DANYCH GUS WYNIKA : Wzrost liczby podmiotów gospodarczych na obszarach wiejskich (1999 – ok. 930 tys. podmiotów gospodarczych – w 2012 ponad 1 mln 40 tys.), najwięcej w obszarze zachodnio-pomorskim, pomorskim i śląskim, ciągle 2-krotnie mniejszy niż w miastach Rodzaje działalności gospodarczej: usługi budowlane, naprawa i konserwacja pojazdów, sprzętu AGD, mała gastronomia, projektowanie ogrodów, biura rachunkowe, usługi fryzjerskie i kosmetyczne, produkcja materiałów opałowych, usługi geodezyjne, usługi pielęgniarskie, usługi internetowe, kowalstwo artystyczne, przedszkola i inne formy opieki nad dziećmi, a nawet usługi rozrywkowe. Podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. mieszkańców RokObszary miejskieObszary wiejskie

Bariery rozwoju lokalnego (rok 2002) Barbara Kazior- „Pokonać bierność na wsi”- W społecznościach lokalnych istnieją możliwości podjęcia inicjatyw na rzecz rozwoju. Trzeba tylko dać im szanse i przełamać kilka barier, z których najważniejsze są:  brak umiejętności przekształcania pomysłu w nadający się do sfinalizowania projekt,  brak wiary we własne siły,  powszechna postawa oczekiwania na poprawę warunków życia i stworzenie miejsc pracy przez innych.

B ARIERY ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH (B IULETYN – „DOBRY START” - FAOW 2013): Niski poziom rozwoju infrastruktury transportowej, elektrycznej, telefonicznej i internetowej oraz społecznej jakości kapitału ludzkiego, Dostęp do kapitału na rozpoczęcie działalności oraz na wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, Ograniczone możliwości współpracy z jednostkami badawczymi, uczelniami

GŁÓWNE KIERUNKI OCZEKIWANYCH ZMIAN TO : inwestowanie w kapitał ludzki, stosowanie nowych technologii innowacyjnych, zwiększenie dostępu do źródeł finansowania zwiększenie różnorodności dziedzin w jakich ten rozwój się odbywa poprzez rozszerzenie dotychczas pełnionych funkcji zarówno gospodarczych jak i społecznych

S ZCZEGÓLNE ZNACZENIE W KREOWANIU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MAJĄ INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU inkubatory przedsiębiorczości, ośrodki przedsiębiorczości, organizacje pozarządowe, jednostki świadczące usługi na rzecz MŚP, organizacje przedsiębiorców.

I NSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU : Kreują innowacyjność, Przyczyniają się do obniżenia kosztów działalności gospodarczej, Motywują przedsiębiorców do doskonalenia kompetencji biznesowych, Pełnią funkcję pośredników między sektorem nauki a MŚP, Kształtują płaszczyznę dialogu między samymi przedsiębiorstwami, Posiadają bazę materialną, techniczną, zasoby ludzkie, kompetencje niezbędne do realizacji usług na rzecz rozwoju wsi,

P RZYKŁADEM I NSTYTUCJI O TOCZENIA B IZNESU JEST O ŚRODEK /I NKUBATOR P RZEDSIĘBIORCZOŚCI W D EBRZNIE, KTÓRY OFERUJE : - Stanowi lokalne centrum edukacyjno – informacyjno, doradcze - Prowadzony jest przez Stowarzyszenie „Na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno” na bazie budynku socjalnego przekazanego przez Miasto i Gminę Debrzno (115 tys.) - Dofinansowany przez Krajowy Urząd Pracy (107 tys.), Miasto i Gminę Debrzno (86 tys.), Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa (30 tys.), - Zatrudnienie wspierane przez Starostę Człuchowskiego i Powiatowy Urząd Pracy w Człuchowie oraz w ramach różnorodnych projektów, - Ponad 30 podmiotów gospodarczych (wynajmujących powierzchnię) Realizacja projektów i programów ( dotowanych z różnych instytucji i źródeł); partycypacji społecznej- Udział w procesie partycypacji społecznej- obserwacja potrzeb, konsultacje, negocjacje, wypracowywanie nowych innowacyjnych rozwiązań

P ROJEKTY I PROGRAMY WSPIERAJĄCE PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ :

Umowy o pracę RAZEM153 Umowy zlecenia i o dzieło RAZEM 773 FAKT 1 Organizacje pozarządowe są pracodawcami:

FAKT 2 Organizacje są centrami rozwoju kariery: WolontariuszeStażyści Osoby, które założyły własną firmę Bezrobotni, którzy znaleźli pracęRAZEM RAZEM

FAKT 4 Organizacje wspierają biznes: ,29 zł – dotacje, doradztwo i szkolenia dla 20 firm utworzonych w ramach projektu pt. „Wspólna sprawa – Twój sukces” PO KL Działanie ,29 zł – dotacje, doradztwo i szkolenia dla 20 firm utworzonych w ramach projektu pt. „Wspólna sprawa – Twój sukces” PO KL Działanie wspieranie 28 firm – lokatorów Ośrodka/ Inkubatora Przedsiębiorczości ,79 zł- dotacje, doradztwo i szkolenia dla 20 firm planowanych do utworzenia w ramach projektu pt. „Osiągniemy sukces” ,79 zł- dotacje, doradztwo i szkolenia dla 20 firm planowanych do utworzenia w ramach projektu pt. „Osiągniemy sukces” PO KL Działanie ,18 zł- rozwój innowacji w 12 przedsiębiorstwach z terenu powiatu człuchowskiego i chojnickiego we współpracy z jednostką naukową -PO KL Poddziałanie ; Wsparcie dla współpracy sfery nauki i przedsiębiorstw

FAKT 5 Organizacje wspierają samorząd Ośrodek Pomocy Społecznej – budynek będący siedzibą Ośrodka wyremontowany został m. in. przy zaangażowaniu Stowarzyszenia w ramach Programu PHARE ( ,38 zł ,00 € – wkład pozyskany na remont i wsparcie działalności OPS). Wspólnie z OPS prowadzona jest także zbiórka żywności, która nie byłaby możliwa bez formalnego zaangażowania naszej organizacji. Ponadto centralne ogrzewanie zapewniane jest przez kotłownię należącą do Stowarzyszenia. Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna – dzięki wspólnym działaniom samorządu oraz Stowarzyszenia obszar obejmujący 9,87 ha został włączony do Słupskiej SSE. Dzięki temu inwestorzy podejmujący działalność na tym terenie mogą korzystać ze zwolnień z podatku dochodowego z tytułu realizacji nowych inwestycji i/ lub tworzenia nowych miejsc pracy. Kompleks SSSE sąsiaduje z Zielonym Parkiem Przemysłowym w Cierzniach, korzystnie usytuowanym przy drodze krajowej E22 – popularnej berlince. Inkubator Przedsiębiorczości Cierznie – to inicjatywa inwestycyjna Miasta i Gminy Debrzno, promowana i wspierana przez Stowarzyszeni, która uznana została za priorytetową w powiecie człuchowskim i w woj. pomorskim. Jej szacunkowa wartość to 10 mln zł. pozyskiwanie środków i realizacja projektów w partnerstwie z samorządem np. projekt pt. „Aktywizacja i integracja poprzez rekreację – urządzenie 11 terenów rekreacyjnych w sołectwach Gminy Debrzno – RPO Działanie 9.3 – Lokalne Inicjatywy Obywatelskie

Zapraszamy do inwestowania w Zielonym Parku Przemysłowym Cierznie Kontakt: Zielony Park Przemysłowy Cierznie Inkubator Przedsiębiorczości Nina Pachura tel. kom Tel

FAKT 6 Podnoszą atrakcyjność regionu W latach przyznano łącznie 73 Certyfikatów Marki Lokalnej.

FAKT 7 Organizacje pomagają rozwiązywać problemy Biuro Porad Obywatelskich RokSprawyKlienci RAZEM Zakres świadczonych usług: -finanse, - mieszkania/ lokale/ domy, -Niepełnosprawność, - obywatel a instytucja, - pozbawienie wolności, - rodzina, - spadki, - sprawy konsumenckie, - stosunki międzyludzkie, - świadczenia, zasiłki, - własność, - zatrudnienie, bezrobocie, - inne.

FAKT 8 Organizacje dodają prestiżu - Debrzno – jedno z 50 modelowych rozwiązań w zakresie ekonomii społecznej w Polsce, docenione w projekcie „W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej” Fundacji Inicjatyw Społeczno – Ekonomicznych. - Debrzno, jako doskonale rozpoznawalna marka aktywności społecznej wśród przeważającej części większych organizacji w kraju. - Debrzno – solidna marka w zakresie wykorzystywania środków UE i innych. - Debrzno – uznany model współpracy trójsektorowej: samorządu, organizacji pozarządowych i biznesu.

N OWY OKRES PROGRAMOWANIA LATA Janusz Bartczak – Prezes Zarządu Polskiej Sieci LGD – pyta: Czy warto być przedsiębiorcą na wsi? Jednocześnie odpowiada. Spośród sześciu priorytetów nowego PROW dwa są kierowane wprost do przedsiębiorców: Priorytet III – Poprawa organizacji łańcucha żywnościowego i promowanie zarządzania ryzykiem w rolnictwie, kierowany bezpośrednio do przedsiębiorców działających w branży przetwórstwa spożywczego i w celu skrócenia dostaw od pola do stołu (inkubatory przetwórstwa rolno – spożywczego); Priorytet VI – Zwiększanie włączenia społecznego, ograniczanie ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich (ekonomia spoleczna)

I NNE MOŻLIWOŚCI I SPOSOBY WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU SPOŁECZNOŚCI OBSZARÓW WIEJSKICH Formy „dojrzałe i sprawdzone”: Program Odnowy Wsi, Agroturystyka i turystyka wiejska, Wioski tematyczne, Ekomuzea. (Wszystkie autentyczne, bazujące na miejscowym potencjale materialnym i ludzkim) Formy „wynikające z nowych możliwości i potrzeb”: Inteligentny rozwój obszarów wiejskich poprzez partnerstwa sfery nauki, badań i biznesu Osiągnięcie celów polityki energetyczno – klimatycznej wynikającej ze Strategii Europa 2020 (nowe zawody, nowe produkty, usługi, źródła dochodu, organizacje gospodarcze producentów energii, nowe partnerstwa, programy kompleksowe i dalekosiężne) Kompleksowe rozwiązania w zakresie ekonomii społecznej ze szczególnym uwzględnieniem osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem zawodowym.

D ZIĘKUJE ZA UWAGĘ