Projekt systemowy realizowany w ORE: „System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym kompleksowym wspomaganiu szkół” Projekt wdrożeniowy realizowany przez Powiaty: „Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli” „ Kompleksowy system doskonalenia nauczycieli drogą do sukcesu szkół powiatu wołowskiego” Wołów, dnia 01.02. 2012r.

Główny cel obu projektów: Poprawa jakości systemu doskonalenia nauczycieli, spójnego z rozwojem szkół i placówek oświatowych Najważniejsze założenia obu projektów: system doskonalenia w Polsce powinien być nakierowany na pracę ze szkołą czy placówką, powinien służyć wspieraniu jej w wykonywaniu zadań nakładanych przez państwo, wspomagać w rozwiązywaniu jej indywidualnych problemów. Oferta kierowana do szkół z systemu doskonalenia powinna być wynikiem analizy sytuacji szkoły, wobec której jest kierowana. Okres realizacji projektu systemowego ORE: 01.04.2010 – 31.12.2015 Planowany okres realizacji projektu wdrożeniowego: 01.01.2012 – 31.12.2015 2

Wzajemne relacje obu projektów 1.04.2010 Przygotowanie systemu Narzędzia merytoryczne Szkolenia Wsparcie w uzyskaniu akredytacji Ewaluacja 31.12.2015 SZKOŁA 01.01.2012 Wdrożenie nowego systemu  realizacja ofert doskonalenia w szkołach, budowa sieci współpracy Sukcesywne uzyskiwanie akredytacji 31.12.2015 SZKOŁA SZKOŁA SZKOŁA SZKOŁA SZKOŁA

Miejsce projektu w systemie wdrażania Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007 - 2013 Program Operacyjny Kapitał Ludzki (10 priorytetów) – współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego Priorytet III Wysoka jakość systemu oświaty Działania 3.5 Kompleksowe wspomaganie rozwoju szkół

Bezpośrednie wsparcie rozwoju szkół poprzez wdrożenie zmodernizowanego systemu doskonalenia nauczycieli Ramy czasowe Działania 3.5 15.01.2012 – 31.12.2015 Okres realizacji projektów powiatowych 2 lata Budżet projektów ogółem 167 mln zł Budżet projektów powiatowych obliczany przez powiat na podstawie planowanych wydatków, uzależniony przede wszystkim od liczby szkół/przedszkoli Beneficjent Powiat Powiat może zlecić realizację zadań jednostce, dla której jest organem prowadzącym możliwość nawiązania partnerstwa Typ projektów systemowe Wkład własny brak

Instytucje uczestniczące we wdrażaniu projektu Instytucja Zarządzająca PO KL – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Instytucja Pośrednicząca I stopnia - Ministerstwo Edukacji Narodowej Instytucja Pośrednicząca II stopnia – Ośrodek Rozwoju Edukacji

Działania prowadzone w ramach projektu realizowanego w ORE Opracowanie nowych procedur i narzędzi merytorycznych (w tym roczne oferty doskonalenia, zasady sieciowania, scenariusze spotkań, przewodniki dla pracowników nowego systemu, dyrektorów szkół i samorządowców). Szkolenia (pracownicy nowego systemu – SORE 1100 osób/14 dni; dyrektorzy szkół – 8 500 osób/2 dni, Powiatowi organizatorzy rozwoju edukacji – 400 osób/4 dni). Przygotowanie informatycznego systemu zarządzania informacją (baza zasobów wspierających doskonalenia, baza ekspertów, moduły interaktywne służące do budowy sieci współpracy i samokształcenia). Działania informacyjne (spotkania i konferencje, foldery i ulotki informujące o nowym systemie, strona internetowa).

Przełożenie ogólnopolskich szkoleń projektu na poziom powiatu Szkolenia w ramach projektu: pracownicy nowego systemu – Szkolny Organizator Rozwoju Edukacji - 1100 osób w Polsce/ 4 osoby w powiecie - 14 dni; dyrektorzy szkół – 8 500 osób/ w powiecie -36 osób - 2 dni, Powiatowi Organizatorzy Rozwoju Edukacji – 400 osób/4 dni w powiecie- 1 osoba- 4 dni.

Problemy sytemu doskonalenia nauczycieli i wspierania szkół Proces doskonalenia jest nastawiony na pojedynczego nauczyciela, zaspokajając jego potrzeby szkoleniowe, często odbiegające od potrzeb szkoły. Różne formy doskonalenia rozproszone są między wieloma instytucjami systemu wsparcia; brak mechanizmów wymuszających współpracę między tymi instytucjami.

Nowy system doskonalenia nauczycieli powinien spełniać następujące warunki: być blisko szkoły, a więc funkcjonować w jej możliwie najbliższym otoczeniu; pracować na potrzeby szkoły, czyli dopasowywać ofertę i przebieg procesu doskonalenia do aktualnych potrzeb konkretnej szkoły; towarzyszyć szkole w całym procesie doskonalenia, od diagnozy potrzeb po monitorowanie efektów wprowadzonych zmian; wykorzystywać potencjał różnych instytucji, które świadczą usługi na rzecz doskonalenia nauczycieli.

Rekomendacje zawarte w ogólnopolskim raporcie z badań edukacyjnych prowadzonych przez Danutę Elsner i Krzysztofa Bednarka „Przechodzić od okazjonalnych, jednorazowych, niepowiązanych ze sobą form pomocy, do kompleksowego świadczenia usług na rzecz pojedynczych nauczycieli i szkoły jako całości. Kompleksowość tę można rozpatrywać jako obejmującą cały proces pomocy. Oznacza to, że jej świadczenie składa się z następujących elementów: • diagnozy potrzeb beneficjenta, • przygotowania pomocy (szkoleń) „na miarę” jego potrzeb, • udzielenia pomocy, • wsparcia w zastosowaniu nabytej wiedzy i umiejętności do praktyki, • zbadania, jakie to przyniosło efekty rozumiane jako postępy uczniów.

Centrum Rozwoju Edukacji Placówka doskonalenia nauczycieli Poradnia psychologiczno -pedagogiczna Poradnia psychologiczno -pedagogiczna Biblioteka pedagogiczna SZKOŁA SZKOŁA SZKOŁA SZKOŁA SZKOŁA

Zadania Centrum Rozwoju Edukacji Zadania związane z kompleksowym wspieraniem pracy szkół mogą być docelowo realizowane przez grupę placówek tworzących lokalne centrum rozwoju edukacji, którego zadania postrzegane łącznie obejmują między innymi: pomoc psychologiczno-pedagogicznej udzielaną uczniom, rodzicom i nauczycielom, organizowanie współpracy, wymiany doświadczeń nauczycieli, dyrektorów i szkół, zapewnianie nauczycielom dostępu do informacji pedagogicznej; wspomaganie nauczycieli i dyrektora szkoły w obszarach pracy szkoły wymagających szczególnego wsparcia (zgodnie z diagnozą potrzeb danej szkoły i jej koncepcją rozwoju).

Zadania Centrum Rozwoju Edukacji SZKOŁA DIAGNOZA PLANOWANIE ZMIAN WDRAŻANIE ZMIAN DOSTARCZANIE NARZĘDZI OCENA EFEKTÓW WNIOSKI

Udział szkół i przedszkoli w projekcie W projekcie mogą uczestniczyć następujące typy szkół (dla dzieci i młodzieży, publiczne i niepubliczne z uprawnieniami szkoły publicznej): szkoły podstawowe gimnazja zasadnicze szkoły zawodowe technika licea ogólnokształcące oraz przedszkola (publiczne, niepubliczne), punkty przedszkolne i zespoły wychowania przedszkolnego, zatrudniające co najmniej 5 nauczycieli.

Zespoły szkół w projekcie Dyrektor zespołu szkół może włączyć do udziału w projekcie wszystkie lub wybrane szkoły tworzące zespół (o ile należą one do typów placówek objętych wsparciem). Każda ze szkół realizuje dwa wybrane roczne plany wspomagania. Plany wspomagania mogą być takie same dla wszystkich szkół w zespole lub też odrębne dla każdej ze szkół. Dla potrzeb monitorowania realizacji Działania 3.5 (PEFS) każdą ze szkół w zespole traktujemy oddzielnie. Takie podejście nie wyklucza możliwości łączenia działań (warsztaty, konsultacje dla nauczycieli) dla kilku szkół w zespole, uczestniczących w projekcie.

Zespoły szkół - przykład Gimnazjum wchodzi do projektu Liceum uzupełniające nie wchodzi do projektu Liceum ogólnokształcące Liceum profilowane 17

Kryteria dostępu udział w projekcie powiatowym co najmniej 10% szkół (podstawowych i gimnazjów) znajdujących się poniżej średniej powiatowej uzyskanej ze sprawdzianu lub egzaminu gimnazjalnego, a także co najmniej 10% szkół znajdujących się powyżej średniej udział w projekcie powiatowym co najmniej 2, ale nie więcej niż 15 przedszkoli z terenu powiatu okres realizacji projektu powiatowego nieprzekraczający 24 miesięcy udział w projekcie co najmniej 20% szkół w przypadku, gdy beneficjentem jest powiat ziemski oraz co najmniej 20% szkół, ale nie więcej niż 40% szkół, w przypadku, gdy beneficjentem jest powiat grodzki przeprowadzenie wspomagania w szkole lub przedszkolu w oparciu o dwie oferty

Działania finansowane w ramach projektu wdrożeniowego Przeprowadzenie procesu wsparcia w zainteresowanych szkołach (w każdej szkole można zrealizować 2 oferty doskonalenia według zasad wypracowanych w projekcie systemowym ORE). Budowa i moderowanie lokalnych sieci współpracy dla dyrektorów szkół i nauczycieli Koszty pośrednie i koszty zarządzania zgodnie z wytycznymi MRR.

Roczne plany wspomagania szkół/przedszkoli Szkoły i przedszkola zgłoszone do projektu realizują po dwa roczne plany wspomagania, wybrane z następującej listy: Budowa systemu wsparcia pracy wychowawców klas Organizacja pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Budowa szkolnego programu współpracy ze środowiskiem lokalnym Organizacja i funkcjonowanie wewnątrzszkolnego systemu doradztwa edukacyjno-zawodowego Realizacja projektu edukacyjnego w szkole Organizacja pracy zespołów nauczycielskich

Sieci współpracy i samokształcenia Każdy z powiatów przystępujących do projektu buduje minimum 4 wybrane sieci współpracy (w tym obowiązkowo jedną dla dyrektorów szkół) W jednej sieci funkcjonuje około 20 - 25 nauczycieli Każda sieć jest pod opieką jednego koordynatora W roku szkolnym odbywa się 5 spotkań uczestników sieci W spotkaniach sieci uczestniczą eksperci zewnętrzni Nauczyciele w sieci mogą komunikować się ze sobą pomiędzy spotkaniami na platformie internetowej udostępnionej powiatom przez ORE

Sieci współpracy i samokształcenia - katalog Jak budować własne programy nauczania? Praca z nowoczesnymi technologiami Walka ze szkolną absencją Nauczyciele pracują zespołowo Promocja szkoły Praca z uczniem zdolnym na zajęciach koła naukowego Kreatywność na zajęciach lekcyjnych i godzinach wychowawczych Sieć polonistów - edukacja czytelnicza Sieć polonistów - edukacja filmowa Sieć matematyków - jak wspierać dziecko w uczeniu matematyki Sieć matematyków - edukacja wczesnoszkolna Sieć historyków - praca ze źródłami Sieć przyrodników - doświadczenia i eksperymenty na zajęciach lekcyjnych Sieć przyrodników - wycieczki jako forma nauczania

Sieci współpracy i samokształcenia - katalog Tematy sieci dla dyrektorów szkół ( powiat wybiera jedną ): Budowa spójności edukacyjnej (poziom powiatu) Pozapedagogiczne zadania dyrektora szkoły Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole Rola dyrektora w promocji szkoły Poza wybraną siecią dla dyrektorów powiat tworzy jeszcze trzy sieci współpracy dla nauczycieli; dwie wybiera z dostępnego katalogu, trzecią może również wybrać z katalogu lub utworzyć według własnych potrzeb (zachowując jednak przyjęte w projekcie ramy organizacyjne).

Propozycje PCE i PPP przedmiotowych sieci współpracy i samokształcenia: 1. Sieć polonistów 2. Sieć matematyków 3. Sieć historyków 4. Sieć nauczycieli języków obcych 5. Sieć nauczycieli wychowania przedszk. i edukacji wczesnosz. 6. Sieć nauczycieli kształcenia zawodowego 7. Sieć nauczycieli bibliotekarzy 8. Sieć nauczycieli wychowania fizycznego i edukacji prozdrow. 9. Sieć pedagogów 10. Sieć psychologów 11. Sieć logopedów

Warunki przystąpienia przez samorządy powiatowe do realizacji projektu wdrożeniowego Przeszkolenie powiatowych organizatorów rozwoju edukacji w ramach systemowego projektu ORE - jedna osoba z powiatu. Dysponowanie potencjałem kadrowym gwarantującym prawidłową realizację wspomagania pracy nauczycieli i dyrektora szkoły w wybranych obszarach oraz zapewniania nauczycielom dostępu do informacji pedagogicznej. Podpisanie listów intencyjnych z JST i ze szkołami chcącymi przystąpić do projektu i w praktyce realizować nowe oferty doskonalenia. Wypełnienie i złożenie wniosku o dofinansowanie.

Powiatowy Organizator Rozwoju Edukacji (PORE) Osoba odpowiedzialna za przygotowanie powiatu do realizacji projektu wdrożeniowego; najważniejsze zadania to: oszacowanie posiadanych zasobów (instytucje, specjaliści) pozyskanie szkół do współpracy przygotowanie wstępnej koncepcji organizacji wsparcia szkół według nowych zasad przygotowanie wniosku projektowego prowadzenie działań informacyjnych, promocyjnych

Szkolny Organizator Rozwoju Edukacji (SORE) Osoba odpowiedzialna za prowadzenie poszczególnych ofert doskonalenia realizowanych bezpośrednio w szkołach; najważniejsze zadania to: wsparcie dyrektora i nauczycieli w sprecyzowaniu diagnozy potrzeb, przygotowanie wybranej oferty doskonalenia do realizacji podejmowanie wszelkie działania związanych z realizacją w szkole konkretnej oferty (spotkania, konsultacje zbiorowe i indywidualne, w miarę potrzeby organizowanie spotkań i konsultacji z ekspertami – specjalistami w wybranym obszarze doskonalenia) utrzymywanie stałego kontaktu z dyrektorem i nauczycielami. Jego zadania obejmują również organizowanie współpracy i wymiany doświadczeń pomiędzy szkołami oraz inicjowanie powstania i moderowanie działania lokalnych sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli i dyrektorów szkół

Dyrektorzy szkół i nauczyciele Zadania uczestników procesu doskonalenia obejmują między innymi: współpracę przy diagnozie potrzeb szkoły pomoc przy uszczegóławianiu planu realizacji oferty aktywny udział w objętych ofertą formach doskonalenia (spotkaniach, konsultacjach indywidualnych i grupowych) przystąpienie do działań związanych z ewaluacją realizacji oferty współpracę i aktywny udział w ramach wybranych sieci współpracy i samokształcenia przedmiotowych i tematycznych

Ogólnopolski harmonogram prac projektowych Projekt ORE: 2010 – 2011 opracowanie systemu informatycznego, procedur, poradników, ofert doskonalenia oraz innych materiałów merytorycznych IX- XII 2011 przygotowanie samorządów do przystąpienia do projektu wdrożeniowego (spotkania informacyjne, szkolenia liderów zmian) 2012 -2015 szkolenia pracowników nowego systemu doskonalenia, spotkania informacyjne i szkolenia dla odbiorców IX 2012 – VI 2015 – realizacja projektów w szkołach usług (dyrektorzy szkół, przedstawiciele organów prowadzących), dalsze opracowywanie materiałów i narzędzi merytorycznych 2012 – 2014 ewaluacja on-going wdrożonych rozwiązań Projekt wdrożeniowy: I – VI 2012 – nabór wniosków i podpisanie porozumień z samorządami lokalnymi IX 2012 – VI 2015 – realizacja projektów w szkołach

Harmonogram działań projektowych w powiecie wołowskim Powołanie Powiatowego Organizatora Rozwoju Edukacji – PORE - Zarząd Powiatu Wołowskiego- czerwiec 2011r. Przygotowanie przez PORE powiatu do realizacji projektu wdrożeniowego wrzesień – grudzień 2011 Pozyskanie szkół do współpracy – podpisanie wstępnych deklaracji przystąpienia do projektu- wrzesień- październik 2011r. - 38 typów szkół powiatu wołowskiego 7 przedszkoli, 15 szkół podstawowych, 8 gimnazjalnych, 9 ponadgimnazjalnych Przygotowanie i podpisanie Listów Intencyjnych z Jednostkami Samorządu Terytorialnego- Powiat Wołowski- Gmina Wołów, Gmina Brzeg Dolny, Gmina Wińsko- styczeń 2012r. Przygotowanie wstępnej koncepcji organizacji wsparcia szkół - luty 2012r. Przygotowanie wniosku projektowego - luty 2012r. Złożenie wniosku - luty –marzec 2012 Podpisywanie umów z samorządami powiatowymi - do końca czerwca 2012 Zaprezentowanie koncepcji na konferencji powiatowej –po zatwierdzeniu projektu do realizacji Prowadzenie działań informacyjnych – marzec- czerwiec 2012r. Realizacja projektu w PCE i PPP w Wołowie - Zarząd Powiatu lipiec 2012- czerwiec 2014r. Rozliczenie projektu – do końca czerwca 2014r. 

Kto skorzysta na zmianach? Uczniowie, którzy zostaną objęci wszechstronną diagnozą oraz otrzymają wsparcie w rozwoju swoich talentów. Szkoły i placówki oświatowe, którym zostanie udzielone wsparcie we wszystkich obszarach działania. Proces doskonalenia zostanie wprowadzony do szkoły i będzie prowadzony zgodnie z jej aktualnymi potrzebami. Nauczyciele, którzy otrzymają kompleksową pomoc w pracy dydaktyczno-wychowawczej. Nowy system doskonalenia będzie towarzyszył nauczycielom we wdrożeniu do praktyki zawodowej zmian wprowadzanych w oświacie. Samorządy lokalne, które otrzymają wsparcie w budowie lokalnej sieci współpracy szkół i placówek oraz w kreowaniu polityki oświatowej.

Korzyści - uczniowie Uczniowie, zostaną objęci wszechstronną diagnozą otrzymają wsparcie w rozwoju swoich talentów, uzdolnień Otrzymują wsparcie w zakresie specjalistycznych zajęć dydaktycznych Podniesienie wyników nauczania Dostosowanie metod pracy do indywidualnych potrzeb edukacyjnych ucznia

Korzyści- szkoły Poprawa wyników nauczania. Dostosowanie oferty edukacyjnej do indywidualnych potrzeb szkoły Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności nauczycieli. Modelowanie spójnego systemu współpracy zespołowej w jednej szkole. Rozwiązywanie problemów konkretnej szkoły. Bliskość pomocy, wygoda – oferta w szkole. Optymalne warunki – brak delegacji, bezpłatna usługa edukacyjna.

Korzyści- nauczyciele Inna forma doskonalenia niż dotychczas, dostosowana do realnych, rzeczywistych potrzeb danej szkoły, realizowana na miejscu w szkole (bliżej nauczyciela). Możliwość wymiany doświadczeń z innymi nauczycielami danego przedmiotu z innych placówek. Wsparcie merytoryczne zgodne z potrzebami nauczycieli i zespołów nauczycieli. Wzrost kompetencji. Bez kosztów. Świadomość wspólnego tworzenia polityki oświatowej. Towarzyszenie eksperta we wdrażaniu zmiany w szkole, klasie.

Korzyści- dyrektorzy Wspólne działania – wymiana doświadczeń w sieci. Szkolenia rad pedagogicznych zgodnie z potrzebami jednostek. Promocja szkoły. Dobrze i bezkosztowo wykwalifikowana kadra pedagogiczna. Wsparcie szkoły w rozwiązywaniu konkretnych problemów. Podniesienia jakości pracy szkoły. Integracja rady pedagogicznej. Zwiększenie prestiżu szkoły w środowisku lokalnym. Uznanie ze strony organu prowadzącego. Przygotowanie dyrektora do projektowanych zmian w ustawie o systemie oświaty.

Korzyści- Samorządy Zwiększa się budżet. Promocja powiatu, gminy. Próba generalna przed powołaniem Centrum Rozwoju Edukacji. Impuls do zmiany. Impuls do dyskusji o oświacie i jej wspomaganiu. Przegląd/analiza zasobów i potrzeb. Współpraca między organami i jednostkami oświatowymi. Podniesienie jakości kształcenia i zatrzymanie młodzieży w szkołach gminnych i powiatowych.

Dziękuję za uwagę Krystyna Adaśko Powiatowy Organizator Rozwoju Edukacji dyrektor PCE i PPP w Wołowie Wołów, dnia 01. 02. 2012r.