Jan Kania Modele kolportażu w Europie Nowy model funkcjonowania kolportażu prasy w Polsce. Warszawa 27 października 2009 r. Hotel Bristol.

Do czego potrzebny był , jest i będzie kolportaż? realizacji wolności do prasy i dla prasy niskich kosztów dystrybucji dotarcia z egzemplarzami do jak najszerszych kręgów odbiorców gwarancji zapłaty za sprzedane egzemplarze tworzenia, utrzymywania i obsługi punktów detalicznej sprzedaży

Kolportaż w poszczególnych krajach jest taki – jakie są narodowe systemy medialne. Kolportaż jest częścią tych systemów. Według MC Quaila : „System medialny to zbiór mediów masowych działających w społeczeństwach narodowych w różnych sektorach, jak prasa ,radio, telewizja, telekomunikacja”

Na zróżnicowanie systemów medialnych wpływają takie czynniki jak: 3 źródła finansowania 1 wielkość ( zasięg) systemu i jego centralizacja 4 stopień publicznej regulacji i kontroli 2 stopień polityzacji mediów, zróżnicowanie

Trzy podstawowe typy systemów medialnych Spolaryzowany Pluralizm Grecja Hiszpania Portugalia Włochy Francja Belgia Austria Norwegia Finlandia Dania Szwecja Holandia Szwajcaria Niemcy Wielka Brytania Irlandia Kanada USA Content Layouts Demokratyczny Korporacjonizm Model Liberalny

firmy kolportażowe są własnością lub współwłasnością wydawców Podstawowe przesłanki wyodrębnienia się typowych form organizacji i funkcjonowania kolportażu w Europie Własność hurtowych firm kolportażowych 2. firmy kolportażowe nie mają istotnych związków właścicielskich z wydawcami 1. firmy kolportażowe są własnością lub współwłasnością wydawców

porozumienia pomiędzy wydawcami Podstawowe przesłanki wyodrębnienia się typowych form organizacji i funkcjonowania kolportażu w Europie Sposób organizacji systemu kolportażu 2. ingerencja państwa 1. porozumienia pomiędzy wydawcami 3. mechanizm rynkowy

Podstawowe przesłanki wyodrębnienia się typowych form organizacji i funkcjonowania kolportażu w Europie Rola i znaczenie tradycyjnej prasy tj dzienników i czasopism w życiu społeczno- politycznym i kulturowym 2. Słabsza pozycja prasy „poważnej”, znacząca prasy bulwarowej – tabloidalnej przy ogólnie dobrej pozycji prasy 1. Bardzo wysoki prestiż dzienników i czasopism szczególnie opiniotwórczych dzienników ogólnokrajowych, czasopism o tematyce politycznej, gospodarczej, kulturalnej 3. Wyraźnie malejąca rola i znaczenie prasy na rzecz dominacji oddziaływania innych mediów, szczególnie telewizji

Podstawowe przesłanki wyodrębnienia się typowych form organizacji i funkcjonowania kolportażu w Europie Potencjał ekonomiczny rynku prasy 2. Znaczący poziom czytelnictwa i wartości sprzedaży lub w udziałach wydatków mieszkańców danego kraju 1. Wysoki poziom czytelnictwa i wartości sprzedaży w wielkościach ogólnych lub w udziałach wydatków mieszkańców danego kraju 3. Niski poziom czytelnictwa i wartości sprzedaży lub udziałów wydatków mieszkańców danego kraju

Trzy typy modeli kolportażu Model francusko-włoski 1 KOLPORTAŻ Model niemiecko-skandynawski 3 Model amerykański 2

Własność hurtowych firm kolportażowych Model niemiecko-skandynawski związany z modelem systemu medialnego –demokratycznego korporacjonizmu Porozumienia pomiędzy wydawcami Bardzo wysoki prestiż dzienników i czasopism szczególnie opiniotwórczych dzienników ogólnokrajowych, czasopism o tematyce politycznej, gospodarczej, kulturalnej Firmy kolportażowe są własnością lub współwłasnością wydawców Własność hurtowych firm kolportażowych Sposób organizacji systemu kolportażu Rola i znaczenie tradycyjnej prasy tj dzienników i czasopism w życiu społeczno- politycznym i kulturowym Potencjał ekonomiczny rynku prasy Wysoki poziom czytelnictwa i wartości sprzedaży w wielkościach ogólnych

Własność hurtowych firm kolportażowych Model francusko-włoski związany z modelem sytemu medialnego –spolaryzowanego pluralizmu Firmy kolportażowe bywają współwłasnością wydawców Ingerencja państwa Wyraźnie malejąca rola i znaczenie prasy na rzecz dominacji oddziaływania innych mediów, szczególnie telewizji Własność hurtowych firm kolportażowych Sposób organizacji systemu kolportażu Rola i znaczenie tradycyjnej prasy tj dzienników i czasopism w życiu społeczno- politycznym i kulturowym Potencjał ekonomiczny rynku prasy Niski poziom czytelnictwa i wartości sprzedaży lub udziałów wydatków mieszkańców danego kraju

Własność hurtowych firm kolportażowych Model rynkowy- amerykański związany z modelem systemu medialnego -liberalnego Firmy kolportażowe nie mają istotnych związków właścicielskich z wydawcami Mechanizm rynkowy Słabsza pozycja prasy „poważnej”, znacząca prasy bulwarowej – tabloidalnej przy ogólnie dobrej pozycji prasy Własność hurtowych firm kolportażowych Sposób organizacji systemu kolportażu Rola i znaczenie tradycyjnej prasy tj dzienników i czasopism w życiu społeczno- politycznym i kulturowym Potencjał ekonomiczny rynku prasy Znaczący poziom czytelnictwa i wartości sprzedaży lub w udziałach wydatków mieszkańców danego kraju

Cechy wspólne zachodnioeuropejskich modeli systemów kolportażu: podział rynku pomiędzy działających na nim kolporterów przeciętny łączny rabat marżowy za sprzedane egzemplarze około 45% ograniczona liczba punktów detalicznych ( na jeden punkt detaliczny przypada nie mniej niż 1000 mieszkańców) jednakowe warunki dla wszystkich uczestników rynku tj wydawców, kolporterów hurtowych, detalistów wysokie i ustandaryzowane wymogi ekspozycyjne i sprzedażowe

Dziękuję za uwagę